น อยหน าผลน อยหน าเม อผ าขวางการจำแนกช นทางว ทยาศาสตร อาณาจ กร พ ชหมวด พ ชดอกช น พ ชใบเล ยงค อ นด บ จำปาวงศ กระด งงาสก ล

น้อยหน่า


ผลน้อยหน่าเมื่อผ่าขวาง
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	พืช
หมวด:	พืชดอก
ชั้น:	พืชใบเลี้ยงคู่
อันดับ:	จำปา
วงศ์:	กระดังงา
สกุล:
สปีชีส์:	A. squamosa
ชื่อทวินาม
*Annona squamosa* L.

น้อยหน่า (ชื่อวิทยาศาสตร์: Annona squamosa Linn.) ชื่ออื่น ๆ เช่น บักเขียบ (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ), ลาหนัง, لانوڠ (ปัตตานี), บะน้อแน่ บะแน่ (ภาคเหนือ), หน่อเกล๊ะแซ (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน), มะออจ้า มะโอจ่า (เงี้ยว-ภาคเหนือ), ตีบ (เขมรสุรินทร์), ទៀប, เตียบ (เขมรกัมพูชา) เป็นต้น เป็นพืชยืนต้น ผลมีเนื้อสีขาว เมล็ดดำ รสหวาน ถิ่นกำเนิดอยู่ในแถบอเมริกากลาง และใต้ แต่จะพบได้ทั่วไปในเขตร้อน ในประเทศไทยปลูกมากทางภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

น้อยหน่าเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูง 3–5 เมตร ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปใบหอกแกมขอบขนาน กว้าง 3–6 เซนติเมตร ยาว 7–13 เซนติเมตร ดอกเดี่ยว ออกที่ซอกใบ ห้อยลง กลีบดอกสีเหลืองแกมสีเขียวเขียว 6 กลีบ เรียง 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ หนาอวบน้ำ มีเกสรตัวผู้และรังไข่จำนวนมาก ผลเป็นผลกลุ่ม ค่อนข้างกลม เมล็ดสีดำ มีจำนวนมาก

สรรพคุณ

ใบสดและเมล็ดน้อยหน่าสามารถใช้ฆ่าเหา, โรคกลาก, เกลื้อน โดยเอาใบน้อยหน่าสดมาคั้นเอาแต่น้ำ แล้วพอกหัว ภายใน 7 วัน กลาก เกลื้อน และเหาก็จะหาย ซึ่งมีวิธีรักษาเหาอยู่ 2 วิธีคือ
- นำใบน้อยหน่าประมาณ 3–4 ใบ มาบดหรือตำให้ละเอียดแล้วคลุกกับสุราขาว เคล้าให้เข้ากันจนได้กลิ่นน้อยหน่า แล้วนำมาทาหัวให้ทั่ว เอาผ้าคลุมไว้สัก 10–30 นาทีแล้วเอาผ้าออก ใช้หวีสาง เหาก็จะตกลงมาทันที
- นำใบน้อยหน่า 7–8 ใบ มาตำให้ละเอียดแล้วผสมกับน้ำทาหัวทิ้งไว้สักครู่ แล้วล้างออก ซึ่งจะช่วยทำให้ไข่ฝ่อ และฆ่าเหา นอกจากนั้น ใบยังใช้ ขับพยาธิลำไส้ แก้หิด แก้กลากเกลื้อน และแก้ฟกบวมได้
ราก เป็นยาระบาย ทำให้อาเจียน และแก้พิษงู ถอนพิษเบื่อเมา
เปลือกลำต้นเป็นยาสมานลำไส้ สมานแผล แก้ท้องร่วง แก้พิษงู แก้ เป็นยาฝาดสมาน
ผลดิบ เป็นยาแก้พิษงู แก้ฝีในคอ กลาก เกลื้อน ฆ่าพยาธิ โรคผิวหนัง และผลแห้ง แก้งูสวัด เริม แก้ฝีในหู
ใช้เป็นสารกำจัดศัตรูพืช ในใบน้อยหน่ามีสารแอลคาลอยด์ (anonaine) และเรซิน (resin) ในเมล็ดมีน้ำมันอยู่ร้อยละ 45 ซึ่งเป็นพิษกับด้วงปีกแข็ง เพลี้ยอ่อน แมลงวัน และ สารสกัดเมทานอลของใบน้อยหน่าเป็นพิษต่อไรทะเล และใบน้อยหน่ายังเป็นพิษต่อเพลี้ยอ่อนถั่วโดยมี LC50 2,089.30 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

"น้อยหน่า กับสรรพคุณที่คาดไม่ถึง". Matichon Academy.
น้อยหน่า ข้อมูลพรรณไม้ สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
"น้อยหน่า". ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน. สืบค้นเมื่อ 4 เมษายน 2022.
สุดารัตน์ หอมหวล, ยุวดี ชูประภาวรรณ และวิรัตน์ จันทร์ตรี. 2554. ฤทธิ์ฆ่าแมลงของพืชต่อเพลี้ยอ่อนถั่ว 2022-06-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. ปีที่ 13 ฉบับที่ 4 ตุลาคม–ธันวาคม. หน้า 22–29. ISSN 1685-7941.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ น้อยหน่า
วิกิพีเดียภาษาอังกฤษมีบทความ Sugar-apple
"Annona squamosa L." . สืบค้นเมื่อ 17 March 2008.

[1] "น้อยหน่า กับสรรพคุณที่คาดไม่ถึง". Matichon Academy.

[2] น้อยหน่า ข้อมูลพรรณไม้ สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

[3] "น้อยหน่า". ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน. สืบค้นเมื่อ 4 เมษายน 2022.

[4] สุดารัตน์ หอมหวล, ยุวดี ชูประภาวรรณ และวิรัตน์ จันทร์ตรี. 2554. ฤทธิ์ฆ่าแมลงของพืชต่อเพลี้ยอ่อนถั่ว 2022-06-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. ปีที่ 13 ฉบับที่ 4 ตุลาคม–ธันวาคม. หน้า 22–29. ISSN 1685-7941.