บัวบกหิน

บัวบกหิน
บัวบกหินในธรรมชาติ
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Ranunculales
วงศ์:	Menispermaceae
สกุล:	Stephania
สปีชีส์:
ชื่อทวินาม
Stephania kaweesakii &

บัวบกหิน (ชื่อวิทยาศาสตร์: Stephania kaweesakii) เป็นไม้อวบน้ำมีโขด ในสกุลสบู่เลือด วงศ์บอระเพ็ด มีอายุยาวนานหลายปีอาศัยตามซอกผนังหินปูน ลักษณะลำต้นมีผิวเปลือกบาง ๆ หุ้มสีน้ำตาลเข้ม เมื่ออายุมากขึ้นผิวเปลือกจะซ้อนทับหนาขึ้นเป็นชั้นตามอายุ ลักษณะใบมีทรงกลมก้านใบอยู่แกนกลางใบคล้ายใบบัว เส้นใบนูนชัด ก้านใบยาว สีของใบตั้งแต่ใบอ่อนจนใบแก่จะมีหลายสีเช่น สีม่วง สีชมพู สีแดง สีน้ำตาล โดยเมื่อใบแก่จะเปลี่ยนสีเป็นสีเขียวและผิวใบมีแว็กซ์เคลือบสีเขียวอมฟ้า โดยปริมาณความฟ้าของแว็กซ์ที่เคลือบผิวใบนั้นจะมากขึ้นตามปริมาณแสงที่ได้รับ พืชชนิดนี้จะพักตัวทิ้งใบในฤดูหนาว

อนุกรมวิธาน

บัวบกหินถูกค้นพบครั้งแรกที่อำเภอทองผาภูมิจังหวัดกาญจนบุรีใน พ.ศ. 2537 โดย นักพฤกษศาสตร์ที่กำลังสำรวจพรรณไม้ในขณะนั้น จึงได้เก็บตัวอย่างพรรณไม้ต้นแบบและศึกษาเรื่อยมา จนมาถึง พ.ศ. 2563 จึงได้มีการอนุกรมวิธานบรรยายระบุชนิดอย่างเป็นทางการโดยนักพฤกษศาสตร์จากทีมวิจัยมหิดล ได้แก่ ทยา เจนจิตติกุล และ สาโรจน์ รุจิสรรค์สกุล และตีพิมพ์พืชชนิดใหม่นี้ในชื่อ Stephania kaweesakii และคำระบุชนิดพันธุ์ของพืชชนิดนี้ได้ตั้งชื่อเพื่อเป็นเกียรติแก่กวีศักดิ์ กีรติเกียรติ ผู้ค้นพบและเก็บตัวอย่างพันธุ์ไม้ชนิดนี้

แหล่งกระจายพันธุ์

ถิ่นอาศัยในธรรมชาติของบัวบกหินนั้นกระจายตัวเฉพาะตามภูเขาหินปูนแนวเทือกเขาตะนาวศรีตั้งแต่ภาคตะวันตกไปจนถึงภาคเหนือ โดยพบตั้งแต่อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี ขึ้นไปจนถึงภาคเหนือฝั่งตะวันตกตามแนวเขาชายแดนระหว่างประเทศไทยและประเทศเมียนมาร์ โดยไม่พบพืชชนิดนี้ในพื้นที่อื่นใดอีกในประเทศไทย

การขยายพันธุ์

• ใช้เมล็ด

อ้างอิง

1. Jenjittikul, Thaya; Ruchisansakun, Saroj (2020-10-19). "Stephania kaweesakii (Menispermaceae), a new tuberous species from Thailand". Phytotaxa. 464 (3): 257–260. doi:10.11646/phytotaxa.464.3.9. ISSN 1179-3163.