Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
บอร์เนียว (อังกฤษ: Borneo) หรือ กาลีมันตัน (อินโดนีเซีย: Kalimantan) เป็นเกาะที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 3 ของโลก รองจากเกาะกรีนแลนด์ (อันดับ 1) และเกาะนิวกินี (อันดับ 2) มีประเทศ 3 ประเทศอยู่ในเกาะบอร์เนียว คือ มาเลเซีย บรูไน อินโดนีเซีย อยู่บริเวณใจกลางกลุ่มเกาะมลายูและประเทศอินโดนีเซีย ในทางภูมิศาสตร์ เกาะบอร์เนียวเป็นส่วนหนึ่งของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีทรัพยากรน้ำมันและก๊าซธรรมชาติมากที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
 แผนที่ภูมิประเทศของเกาะบอร์เนียว | |
| ภูมิศาสตร์ | |
|---|---|
| ที่ตั้ง | เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ |
| พิกัด | 0°N 114°E / 0°N 114°E |
| กลุ่มเกาะ | หมู่เกาะซุนดาใหญ่ |
| พื้นที่ | 748,168 ตารางกิโลเมตร (288,869 ตารางไมล์) |
| อันดับพื้นที่ | 3 |
| ระดับสูงสุด | 13,435 ฟุต (4095 ม.) |
| จุดสูงสุด | กีนาบาลู |
| การปกครอง | |
| เขต | เบอไลต์ บรูไน-มัวรา เติมบูรง ตูตง |
| เมืองใหญ่สุด | บันดาร์เซอรีเบอกาวัน (กว่า 50,000 คน) |
| จังหวัด | กาลีมันตันตะวันตก กาลีมันตันกลาง กาลีมันตันใต้ กาลีมันตันตะวันออก กาลีมันตันเหนือ |
| เมืองใหญ่สุด | ซามารินดา (842,691 คน) |
| รัฐ | ซาบะฮ์ ซาราวัก ลาบวน |
| เมืองใหญ่สุด | กูจิง (617,886 คน) |
| ประชากรศาสตร์ | |
| ประชากร | 23,720,000 คน (2020) |
| ความหนาแน่น | 28.59/กม.2 (74.05/ตารางไมล์) |
ศัพทมูลวิทยา
เกาะนี้มีชื่อเรียกหลายแบบ ในระดับนานาชาติมีชื่อเรียกว่า บอร์เนียว ซึ่งมีที่มาจากการติดต่อของชาวยุโรปในอาณาจักรบรูไนช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 16 โดยในแผนที่ช่วง ค.ศ. 1601 เมืองบรูไนถูกระบุเป็นบอร์เนียว และมีการเรียกทั้งเกาะด้วยชื่อเดียวกัน ชื่อ Borneo ในภาษาอังกฤษอาจมาจากศัพท์ภาษาสันสกฤตว่า váruṇa (वरुण) ซึ่งอาจหมายถึง "น้ำ" หรือพระวรุณ เทพแห่งฝนของศาสนาฮินดู
ประชากรท้องถิ่นเรียกพื้นที่นี้ว่า เกลมันตัน หรือ กาลีมันตัน โดยบางส่วนคาดว่าศัพท์นี้มีที่มาจากศัพท์ภาษาสันสกฤตว่า กาลมันถนะ หมายถึง "อากาศที่แผดเผา" ซึ่งน่าจะสื่อถึงสภาพภูมิอากาศในพื้นที่เขตร้อนที่ร้อนและชื้น อย่างไรก็ตาม ในกลุ่มคนที่รู้ทั้งภาษาและอิทธิพลของภาษาดัตช์จะรู้ว่า คำว่า kali หมายถึง "ลำเหมือง" และ mantan มาจากศัพท์ภาษาดัตช์ว่า diamantan หรือ "เพชร" ทำให้กาลีมันตันมีความหมายว่า "ลำเหมืองเพชร" ซึ่งสื่อถึงการหาเพชรหยาบตามธรรมชาติได้ง่ายโดยการขุดลงไปในพื้นที่บางส่วนของเกาะ ซลาเม็ต มุลจานา (Slamet Muljana) นักประวัติศาสตร์ชาวอินโดนีเซีย กล่าวแนะว่า คำว่า กาลมันถนะ มาจากศัพท์ภาษาสันสกฤตสองศัพท์คือ (เวลาหรือฤดู) กับ มันถนะ (ปั่น ก่อไฟ หรือก่อไฟด้วยการเสียดสี) ซึ่งน่าจะสื่อถึงความร้อนของสภาพภูมิอากาศในบริเวณนี้
ภูมิศาสตร์
เกาะบอร์เนียวล้อมรอบด้วยทะเลจีนใต้ทางทิศตะวันตกและตะวันตกเฉียงเหนือ ทะเลซูลูทางตะวันออกเฉียงเหนือ ทะเลเซเลบีสกับช่องแคบมากัสซาร์ทางตะวันออก และทะเลชวากับช่องแคบการีมาตาทางใต้
ดินแดนทางตะวันตกของเกาะบอร์เนียวได้แก่ คาบสมุทรมลายูและเกาะสุมาตรา ทางใต้ได้แก่ เกาะชวา ทางตะวันออกได้แก่ เกาะซูลาเวซีและหมู่เกาะโมลุกกะ ส่วนทางตะวันออกเฉียงเหนือได้แก่ หมู่เกาะฟิลิปปินส์
จุดสูงที่สุดของเกาะบอร์เนียว คือเขากีนาบาลูในรัฐซาบะฮ์ ประเทศมาเลเซีย มีความสูง 4,101 เมตร เหนือระดับน้ำทะเล
การปกครอง
ทางการเมืองการปกครอง เกาะบอร์เนียวแบ่งออกเป็น :
ประวัติศาสตร์
เกาะบอร์เนียวเป็นพื้นที่สำคัญในการเผชิญหน้าระหว่างอินโดนีเซียกับมาเลเซีย ในช่วง พ.ศ. 2505–2509 (ค.ศ. 1962–1966)
อ้างอิง
- Donna Marchetti (2 August 1998). "Borneo's Wild Side". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 20 June 2017.
- "Kaart van het eiland Borneo, 1601, Benjamin Wright".
- "ANTIQUE MAP BORNEO BY DE BRY (C.1602)".
- Media, Kompas Cyber (13 December 2018). "Hari Nusantara, Kenali Nama Lawas 5 Pulau Besar di Indonesia Halaman all". KOMPAS.com (ภาษาอินโดนีเซีย). สืบค้นเมื่อ 2020-08-03.
- "Kalimantan". Encyclopaedia Britannica. Britannica. สืบค้นเมื่อ 15 December 2019.
- Eugene Linden (17 March 2011). The Ragged Edge of the World: Encounters at the Frontier Where Modernity, Wildlands and Indigenous Peoples Meet. Penguin Publishing Group. pp. 30–. ISBN .
- . sanskritdictionary.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-11-12. สืบค้นเมื่อ 2020-08-03.
- Muljana, Slamet (1960). Sriwidjaja (ภาษาอินโดนีเซีย). Pertjetakan Arnoldus. pp. 78–79.
อ่านเพิ่ม
- L. W. W Gudgeon; Allan Stewart (1913), British North Borneo / by L. W. W. Gudgeon ; with twelve full-page illustrations in colour by Allan Stewart, Adam and Charles Black
- Redmond O'Hanlon (1984). Into the Heart of Borneo: An Account of a Journey Made in 1983 to the Mountains of Batu Tiban with James Fenton. Salamander Press. ISBN .
- Eric Hansen (1988). Stranger in the Forest: On Foot Across Borneo. Century. ISBN .
- Gordon Barclay Corbet; John Edwards Hill (1992). The mammals of the Indomalayan Region: a systematic review. Oxford University Press. ISBN .
- Robert Young Pelton (1995). Fielding's Borneo. Fielding Worldwide. ISBN .
- Ghazally Ismail (1996–2001). A Scientific Journey Through Borneo. Kota Samarahan: .
- K. M. Wong; Chew Lun Chan (1997). Mount Kinabalu: Borneo's Magic Mountain: An Introduction to the Natural History of One of the World's Great Natural Monuments. Kota Kinabalu: . ISBN .
- Dennis Lau (1999). Borneo: a photographic journey. Travelcom Asia. ISBN .
- John Wassner (2001). Espresso with the Headhunters: A Journey Through the Jungles of Borneo. Summersdale. ISBN .
- Less S. Hall; Greg Richards; Mohamad Tajuddin Abdullah (2002), "The bats of Niah National Park, Sarawak", The Sarawak Museum Journal
- Mohd Azlan J.; Ibnu Martono; Agus P. Kartono; Mohamad Tajuddin Abdullah (2003), "Diversity, Relative Abundance and Conservation of Chiropterans in Kayan Mentarang National Park, East Kalimantan, Indonesia", The Sarawak Museum Journal
- Mohd Tajuddin Abdullah (2003), Biogeography and variation of Cynopterus brachyotis in Southeast Asia ( ed.), Brisbane:
- Catherine Karim; Andrew Alek Tuen; Mohamad Tajuddin Abdullah (2004), "Mammals", The Sarawak Museum Journal
- Less S. Hall; Gordon G. Grigg; Craig Moritz; Besar Ketol; Isa Sait; Wahab Marni; M.T. Abdullah (2004), "Biogeography of fruit bats in Southeast Asia", The Sarawak Museum Journal
- Stephen Holley (2004). A White Headhunter in Borneo. Kota Kinabalu: Natural History Publications. ISBN .
- Wild Borneo: The Wildlife and Scenery of Sabah, Sarawak, Brunei, and Kalimantan. New Holland Publishers. 2006. ISBN .
- Mel White (November 2008), Borneo's Moment of Truth, National Geographic
- Anton Willem Nieuwenhuis (2009). Quer durch Borneo (ภาษาดัตช์). BoD – Books on Demand. ISBN .
- G. W. H. Davison (2010). A Photographic Guide to Birds of Borneo: Sabah, Sarawak, Brunei and Kalimantan. New Holland. ISBN .
- John Mathai (2010), Hose's Civet: Borneo's mysterious carnivore, Nature Watch 18/4: 2–8
- John Mathai; Jason Hon; Ngumbang Juat; Amanda Peter; Melvin Gumal (2010), Small carnivores in a logging concession in the Upper Baram, Sarawak, Borneo, Small Carnivore Conservation 42: 1–9
- Charles M. Francis (2013). A Photographic Guide to Mammals of South-East Asia. Bloomsbury Publishing Plc. ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
![image]()
คู่มือการท่องเที่ยว เกาะบอร์เนียว จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)![image]()
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Borneo
 | บทความเกี่ยวกับภูมิศาสตร์นี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bxreniyw xngkvs Borneo hrux kalimntn xinodniesiy Kalimantan epnekaathimikhnadihyepnxndb 3 khxngolk rxngcakekaakrinaelnd xndb 1 aelaekaaniwkini xndb 2 mipraeths 3 praethsxyuinekaabxreniyw khux maelesiy bruin xinodniesiy xyubriewnicklangklumekaamlayuaelapraethsxinodniesiy inthangphumisastr ekaabxreniywepnswnhnungkhxngexechiytawnxxkechiyngit mithrphyakrnamnaelakasthrrmchatimakthisudinexechiytawnxxkechiyngitbxreniyw kalimntnaephnthiphumipraethskhxngekaabxreniywphumisastrthitngexechiytawnxxkechiyngitphikd0 N 114 E 0 N 114 E 0 114klumekaahmuekaasundaihyphunthi748 168 tarangkiolemtr 288 869 tarangiml xndbphunthi3radbsungsud13 435 fut 4095 m cudsungsudkinabalukarpkkhrxng bruinekhtebxilt bruin mwra etimburng tutngemuxngihysudbndaresxriebxkawn kwa 50 000 khn xinodniesiycnghwdkalimntntawntk kalimntnklang kalimntnit kalimntntawnxxk kalimntnehnuxemuxngihysudsamarinda 842 691 khn maelesiyrthsabah sarawk labwnemuxngihysudkucing 617 886 khn prachakrsastrprachakr23 720 000 khn 2020 khwamhnaaenn28 59 km 2 74 05 tarangiml sphthmulwithyaekaanimichuxeriykhlayaebb inradbnanachatimichuxeriykwa bxreniyw sungmithimacakkartidtxkhxngchawyuorpinxanackrbruinchwngkhriststwrrsthi 16 odyinaephnthichwng kh s 1601 emuxngbruinthukrabuepnbxreniyw aelamikareriykthngekaadwychuxediywkn chux Borneo inphasaxngkvsxacmacaksphthphasasnskvtwa varuṇa वर ण sungxachmaythung na hruxphrawrun ethphaehngfnkhxngsasnahindu prachakrthxngthineriykphunthiniwa eklmntn hrux kalimntn odybangswnkhadwasphthnimithimacaksphthphasasnskvtwa kalmnthna hmaythung xakasthiaephdepha sungnacasuxthungsphaphphumixakasinphunthiekhtrxnthirxnaelachun xyangirktam inklumkhnthiruthngphasaaelaxiththiphlkhxngphasadtchcaruwa khawa kali hmaythung laehmuxng aela mantan macaksphthphasadtchwa diamantan hrux ephchr thaihkalimntnmikhwamhmaywa laehmuxngephchr sungsuxthungkarhaephchrhyabtamthrrmchatiidngayodykarkhudlngipinphunthibangswnkhxngekaa slaemt mulcana Slamet Muljana nkprawtisastrchawxinodniesiy klawaenawa khawa kalmnthna macaksphthphasasnskvtsxngsphthkhux ewlahruxvdu kb mnthna pn kxif hruxkxifdwykaresiydsi sungnacasuxthungkhwamrxnkhxngsphaphphumixakasinbriewnniphumisastrekaabxreniywlxmrxbdwythaelcinitthangthistawntkaelatawntkechiyngehnux thaelsuluthangtawnxxkechiyngehnux thaeleselbiskbchxngaekhbmakssarthangtawnxxk aelathaelchwakbchxngaekhbkarimatathangit dinaednthangtawntkkhxngekaabxreniywidaek khabsmuthrmlayuaelaekaasumatra thangitidaek ekaachwa thangtawnxxkidaek ekaasulaewsiaelahmuekaaomlukka swnthangtawnxxkechiyngehnuxidaek hmuekaafilippins cudsungthisudkhxngekaabxreniyw khuxekhakinabaluinrthsabah praethsmaelesiy mikhwamsung 4 101 emtr ehnuxradbnathaelkarpkkhrxngekhtpkkhrxngthangkaremuxngbnekaabxreniyw thangkaremuxngkarpkkhrxng ekaabxreniywaebngxxkepn cnghwdkalimntntawnxxk cnghwdkalimntnit cnghwdkalimntntawntk cnghwdkalimntnehnux aelacnghwdkalimntnklang khxngpraethsxinodniesiy rthsabahaelarthsarawk khxngpraethsmaelesiy praethsbruin thiaebngepn 2 swnprawtisastrekaabxreniywepnphunthisakhyinkarephchiyhnarahwangxinodniesiykbmaelesiy inchwng ph s 2505 2509 kh s 1962 1966 xangxingDonna Marchetti 2 August 1998 Borneo s Wild Side The New York Times subkhnemux 20 June 2017 Kaart van het eiland Borneo 1601 Benjamin Wright ANTIQUE MAP BORNEO BY DE BRY C 1602 Media Kompas Cyber 13 December 2018 Hari Nusantara Kenali Nama Lawas 5 Pulau Besar di Indonesia Halaman all KOMPAS com phasaxinodniesiy subkhnemux 2020 08 03 Kalimantan Encyclopaedia Britannica Britannica subkhnemux 15 December 2019 Eugene Linden 17 March 2011 The Ragged Edge of the World Encounters at the Frontier Where Modernity Wildlands and Indigenous Peoples Meet Penguin Publishing Group pp 30 ISBN 978 1 101 47613 0 sanskritdictionary com khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2020 11 12 subkhnemux 2020 08 03 Muljana Slamet 1960 Sriwidjaja phasaxinodniesiy Pertjetakan Arnoldus pp 78 79 xanephimL W W Gudgeon Allan Stewart 1913 British North Borneo by L W W Gudgeon with twelve full page illustrations in colour by Allan Stewart Adam and Charles Black Redmond O Hanlon 1984 Into the Heart of Borneo An Account of a Journey Made in 1983 to the Mountains of Batu Tiban with James Fenton Salamander Press ISBN 978 0 9075 4055 7 Eric Hansen 1988 Stranger in the Forest On Foot Across Borneo Century ISBN 978 0 7126 1158 9 Gordon Barclay Corbet John Edwards Hill 1992 The mammals of the Indomalayan Region a systematic review Oxford University Press ISBN 978 0 19 854693 1 Robert Young Pelton 1995 Fielding s Borneo Fielding Worldwide ISBN 978 1 5695 2026 0 Ghazally Ismail 1996 2001 A Scientific Journey Through Borneo Kota Samarahan K M Wong Chew Lun Chan 1997 Mount Kinabalu Borneo s Magic Mountain An Introduction to the Natural History of One of the World s Great Natural Monuments Kota Kinabalu ISBN 978 983 812 014 2 Dennis Lau 1999 Borneo a photographic journey Travelcom Asia ISBN 978 983 99431 1 5 John Wassner 2001 Espresso with the Headhunters A Journey Through the Jungles of Borneo Summersdale ISBN 978 1 84024 137 2 Less S Hall Greg Richards Mohamad Tajuddin Abdullah 2002 The bats of Niah National Park Sarawak The Sarawak Museum Journal Mohd Azlan J Ibnu Martono Agus P Kartono Mohamad Tajuddin Abdullah 2003 Diversity Relative Abundance and Conservation of Chiropterans in Kayan Mentarang National Park East Kalimantan Indonesia The Sarawak Museum Journal Mohd Tajuddin Abdullah 2003 Biogeography and variation of Cynopterus brachyotis in Southeast Asia ed Brisbane Catherine Karim Andrew Alek Tuen Mohamad Tajuddin Abdullah 2004 Mammals The Sarawak Museum Journal Less S Hall Gordon G Grigg Craig Moritz Besar Ketol Isa Sait Wahab Marni M T Abdullah 2004 Biogeography of fruit bats in Southeast Asia The Sarawak Museum Journal Stephen Holley 2004 A White Headhunter in Borneo Kota Kinabalu Natural History Publications ISBN 978 983 812 081 4 Wild Borneo The Wildlife and Scenery of Sabah Sarawak Brunei and Kalimantan New Holland Publishers 2006 ISBN 978 1 84537 378 8 Mel White November 2008 Borneo s Moment of Truth National Geographic Anton Willem Nieuwenhuis 2009 Quer durch Borneo phasadtch BoD Books on Demand ISBN 978 3 86195 028 8 G W H Davison 2010 A Photographic Guide to Birds of Borneo Sabah Sarawak Brunei and Kalimantan New Holland ISBN 978 1 84773 828 8 John Mathai 2010 Hose s Civet Borneo s mysterious carnivore Nature Watch 18 4 2 8 John Mathai Jason Hon Ngumbang Juat Amanda Peter Melvin Gumal 2010 Small carnivores in a logging concession in the Upper Baram Sarawak Borneo Small Carnivore Conservation 42 1 9 Charles M Francis 2013 A Photographic Guide to Mammals of South East Asia Bloomsbury Publishing Plc ISBN 978 1 84773 531 7 aehlngkhxmulxunkhumuxkarthxngethiyw ekaabxreniyw cakwikithxngethiyw inphasaxngkvs wikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb Borneo bthkhwamekiywkbphumisastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk