Safe sex

การร่วมเพศอย่างปลอดภัย หรือ เซ็กส์ที่ปลอดภัย (อังกฤษ: safe sex) คือกิจกรรมทางเพศซึ่งผู้ร่วมมีความระมัดระวังในการป้องกันตนเองจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น เอชไอวี อาจถูกเรียกว่า เซ็กส์ที่ปลอดภัยกว่า หรือ เซ็กส์ที่มีการป้องกัน ขณะที่ เซ็กส์ไม่ปลอดภัย หรือ เซ็กส์ที่ไม่มีการป้องกัน หมายถึงกิจกรรมทางเพศกระทำอย่างไม่ระมัดระวังหรือไม่มีการป้องกัน โดยเฉพาะการร่วมเพศโดยไม่ใช่ถุงยางอนามัย

ถุงยาง สามารถถูกใช้โดยผู้ชายเพื่อเซ็กส์ที่ปลอดภัย

เขื่อนทันตกรรม () สามารถใช้โดยบุคคลที่มีส่วนร่วมใน และ หรือ เอนิลิงกัส สำหรับการร่วมเพศที่ปลอดภัย

แหล่งข้อมูลบางแห่งอาจใช้คำว่า เพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัยกว่า (safer sex) เพื่อสะท้อนให้เห็นถึงความจริงที่การปฏิบัติเหล่านี้จะช่วยลด แต่อาจไม่ได้กำจัดความเสี่ยงในการติดโรค การติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ (STIs) ได้กลายเป็นคำที่ใช้บ่อยกว่าโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STDs) ในทางการแพทย์เนื่องจากมีความหมายกว้างขึ้น คนอาจติดเชื้อและอาจส่งต่อเชื้อให้แก่คนอื่น ๆ โดยไม่แสดงอาการของโรค

การร่วมเพศอย่างปลอดภัยแพร่หลายมากขึ้นในช่วงปลายทศวรรษ 1980 เนื่องจากการระบาดของโรคเอดส์ การส่งเสริมเรื่องเพศที่ปลอดภัยขึ้นเป็นหนึ่งในจุดมุ่งหมายของการศึกษาเรื่องเพศ การร่วมเพศอย่างปลอดภัยถือเป็นกลยุทธ์การลดอันตรายที่มุ่งลดความเสี่ยง

การร่วมเพศอย่างปลอดภัยอาจไม่ได้กำจัดความเสี่ยงทั้งหมด ตัวอย่างเช่น มีการประมาณว่าถุงยางอนามัยสามารถลดความเสี่ยงการติดเชื้อเอชไอวีจากคู่นอนที่มีเลือดบวกได้ 4-5 เท่า

ข้อควรระวัง

ภาพพิมพ์ shunga โดย คุนิซะดะ แสดงการสำเร็จความใคร่ด้วยตัวเองของสตรี

เซ็กส์เดี่ยว

หรือเรียกว่า  กิจกรรมทางเพศคนเดียว ค่อนข้างปลอดภัย การสำเร็จความใคร่ด้วยตนเองเป็นการกระตุ้นอวัยวะเพศของตัวเองมีความปลอดภัย หากไม่ได้สัมผัสกับของเหลวในร่างกายของคนอื่น กิจกรรมบางอย่างเช่น เซ็กซ์โฟน ไซเบอร์เซ็กซ์ ที่อนุญาตให้คู่รักมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางเพศโดยไม่ต้องอยู่ในห้องเดียวกัน ลดความเสี่ยงที่เกิดจากการแลกเปลี่ยนของเหลวในร่างกาย

เซ็กส์ที่ไม่สอดใส่

ภาพวาดสีน้ำของการกระตุ้นอวัยวะเพศชายด้วยมือของJohann Nepomuk Geiger, 1840

โจเซลิน เอลเดอร์ ผู้อำนวยการสำนักงานสาธารณสุขสหรัฐฯในสมัยประธานาธิบดีบิล คลินตันพยายามส่งเสริมการร่วมเพศแบบไม่สอดใส่เหล่านี้ในหมู่เยาวชน แต่ตำแหน่งของเธอต้องเผชิญกับความขัดแย้งจากหลายช่องทางรวมทั้งทำเนียบขาวและส่งผลให้เธอถูกไล่ออกโดยประธานาธิบดีคลินตันในเดือนธันวาคม ปี 1994

ตามข้อมูลจากกรมอนามัยของรัฐเวสเทิร์นออสเตรเลียการปฏิบัติทางเพศนี้ เช่น การจูบ การสำเร็จความใคร่ให้กัน การถู หรือการลูบไล้ อาจป้องกันการตั้งครรภ์และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้  อย่างไรก็ตาม เซ็กส์ที่ไม่สอดใส่ ก็ไม่ปกป้องกับการติดเชื้อ จากโรคที่มีการติดต่อทางผิวหนังอย่างเช่น เริม และ หูดหงอนไก่

การป้องกัน

อุปกรณ์ป้องกันต่าง ๆ ถูกนำมาใช้เพื่อหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับเลือด ของเหลวในช่องคลอด น้ำอสุจิหรือสารปนเปื้อนอื่น ๆ (เช่น ผิว ผม และวัตถุที่ใช้ร่วมกัน) ในระหว่างกิจกรรมทางเพศ กิจกรรมทางเพศโดยใช้อุปกรณ์เหล่านี้เรียกว่า เซ็กส์ที่มีการป้องกัน

เครื่องขายถุงยาง

• ถุงยางอนามัยครอบคลุมอวัยวะเพศชายในระหว่างกิจกรรมทางเพศ ส่วนใหญ่ทำมาจากยางและวัสดุสังเคราะห์ โพลียูรีเทน
• ถุงยางอนามัยสำหรับผู้หญิงจะถูกสอดเข้าไปในช่องคลอดก่อนที่จะมีเพศสัมพันธ์
  
• (เริ่มใช้ในทางทันตกรรม) เป็นแผ่นยางที่ใช้สำหรับการป้องกันเมื่อร่วมเพศทางปาก โดยปกติจะใช้เป็นกั้นระหว่างปากและโยนีระหว่าง (การกระตุ้นอวัยวะเพศของสตรีด้วยปากและลิ้น) หรือระหว่างปากและทวารหนักในระหว่างเอนิลิงกัส
  
• ที่ทำจากยาง ไวนิล ไนไตรล์หรือโพลียูรีเทนอาจใช้แทนเขื่อนทันตกรรมในระหว่างการร่วมเพศทางปาก หรือเพื่อป้องกันมือระหว่างการกระตุ้นทางเพศเช่นการช่วยตัวเอง มืออาจมีบาดแผลที่มองไม่เห็นอาจติดเชื้อโรคหรือปนเปื้อนส่วนอื่น ๆ ของร่างกายหรือคู่นอน
  
• อีกวิธีหนึ่งในการป้องกันการแพร่เชื้อโรคคือการใช้ดิลโด และเซ็กซ์ทอยอื่น ๆที่ได้รับการป้องกันหรือทำความสะอาดอย่างถูกต้อง หากมีการใช้เซ็กซ์ทอยมากกว่าหนึ่งช่องหรือคู่นอน ถุงยางอนามัยสามารถใช้ได้และเปลี่ยน เมื่อย้ายเซ็กซ์ทอยไปช่องอื่น
  

เมื่อใช้สิ่งป้องกันที่ทำมาจากยาง สารหล่อลื่นจากน้ำมันสามารถทำลายโครงสร้างของยาง และการป้องกันไม่เป็นผล

ถุงยางอนามัย (ทั้งชายหรือหญิง) ใช้เพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และเมื่อใช้ร่วมกับรูปแบบอื่น ๆ ของการคุมกำเนิด สามารถปรับปรุงประสิทธิภาพการคุมกำเนิด ตัวอย่างเช่น การใช้ทั้งถุงยางอนามัยชายและยาฆ่าเชื้ออสุจิ (ใช้แยกกันไม่ได้หล่อลื่นล่วงหน้า) เชื่อว่าจะช่วยลดอัตราการตั้งครรภ์อย่างสมบูรณ์แบบ

อย่างไรก็ตามหากใช้ถุงยางอนามัยสองถุงพร้อมกัน (ถุงยางอนามัยชายที่อยู่ด้านบนของถุงยางอนามัยชายหรือถุงยางอนามัยชายในถุงยางอนามัยหญิง) จะทำให้โอกาสในการเกิดถุงยางแตกเพิ่มขึ้น

การใช้ที่เหมาะสมของสิ่งป้องกัน เช่น ถุงยางอนามัยขึ้นอยู่กับความสะอาดของพื้นผิวของ ถุงยาง การสัมผัสสามารถผ่านการปนเปื้อนไปและจากพื้นผิวของสิ่งป้องกัน เว้นแต่จะมีการดูแล การศึกษาประสิทธิภาพของถุงยางอนามัยในระหว่างการใช้งานพบว่าอัตราการแตกและอัตราการหลุดแตกต่างกันไปตั้งแต่ 1.46% ถึง 18.60% ต้องสวมถุงยางอนามัยก่อนที่จะมีการแลกเปลี่ยนของเหลวในร่างกายและต้องใช้ระหว่างการร่วมเพศทางปากด้วยเช่นกัน

ข้อจำกัด

แม้ว่าการใช้ถุงยางอนามัยสามารถลดการแพร่เชื้อเอชไอวีและเชื้ออื่น ๆ ได้ แต่ก็ไม่ได้ทำอย่างสมบูรณ์ การศึกษาได้พบว่าถุงยางอนามัยอาจลดการแพร่เชื้อเอชไอวีได้ 85% ถึง 95% ประสิทธิภาพมากกว่า 95% ถือว่าไม่น่าเป็นไปได้เนื่องจากความลื่นหลุด การแตกและการใช้งานที่ไม่ถูกต้อง นอกจากนี้ยังกล่าวว่า "ในทางปฏิบัติการใช้งานที่ไม่สม่ำเสมออาจลดประสิทธิภาพโดยรวมของถุงยางอนามัยลงเหลือเพียง 60-70%"

ในระหว่างการร่วมเพศทางทวารหนักในแต่ละครั้งความเสี่ยงในการติดเชื้อเอชไอวีจากคู่นอนทีี่มีเชื้อเอชไอวีโดยไม่ใช้ถุงยางอนามัยมีประมาณ 1 ใน 120 คน ในกลุ่มคนที่ใช้ถุงยางอนามัยความเสี่ยงของคู่นอนลดลงเป็น 1 ใน 550 ซึ่งลดลงถึง 4-5 เท่า ในกรณีที่ไม่ทราบสถานะทางเชื้อเอชไอวีของคู่นอน "ความเสี่ยงต่อการมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักแบบป้องกันกับ ผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีและที่ทราบว่าติดเชื้อซึ่งรวมถึงตอนที่ถุงยางอนามัยล้มเหลวอยู่ที่ประมาณ 2 ใน 3 ของความเสี่ยงต่อการมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักกับคู่นอนเหล่านั้นแบบไม่ได้ป้องกัน

การงดเว้น

โปสเตอร์ต่อต้านกามโรคในยุคสงครามโลกครั้งที่สองของสหรัฐอเมริกา

การงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์ บางครั้งได้รับการส่งเสริมเป็นวิธีหลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการติดต่อทางเพศถึงแม้ว่าโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อาจถูกส่งผ่านวิธีการที่ไม่เกี่ยวข้องกับเพศ หรือการร่วมเพศโดยไม่สมัครใจ เอชไอวีอาจถูกส่งผ่านเข็มที่ปนเปื้อนที่ใช้ในการทำรอยสัก การเจาะตัวหรือการฉีดยา ขั้นตอนทางการแพทย์หรือทันตกรรมที่ใช้เครื่องมือที่ปนเปื้อนยังสามารถแพร่กระจายเชื้อเอชไอวีในขณะที่บุคลากรทางการแพทย์บางคนได้รับการติดเชื้อเอชไอวีจากการได้รับบาดเจ็บจากการทำงานโดยไม่ตั้งใจด้วยเข็ม หลักฐานไม่สนับสนุนการใช้การงดเว้นในเพศศึกษา โปรแกรมการศึกษาที่เน้นการงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์อย่างเดียวพบว่าไม่มีประสิทธิภาพในการลดอัตราการติดเชื้อเอชไอวีในประเทศที่พัฒนาแล้วและการท้องอย่างไม่ได้ตั้งใจ

บางกลุ่ม เช่น คริสต์ศาสนิกชนบางคนคัดค้านการมีเพศสัมพันธ์นอกสมรสและคัดค้านเรื่องการการร่วมเพศอย่างปลอดภัยเพราะเชื่อว่าการให้การศึกษาดังกล่าวจะช่วยส่งเสริมความสำส่อนทางเพศ คำปฏิญาณความบริสุทธิ์ และการงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์ มักถูกสอนแทนที่การคุมกำเนิด และการร่วมเพศอย่างปลอดภัย นี้อาจทำให้เด็กวัยรุ่นบางคนมีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เนื่องจากประมาณ 60 เปอร์เซ็นต์ของวัยรุ่นที่กล่าวคำปฏิญาณความบริสุทธิ์จนแต่งงานมีส่วนร่วมในการมีเพศสัมพันธ์ก่อนสมรสและมีโอกาสน้อยกว่าหนึ่งในสามที่จะใช้การคุมกำเนิดและมากกว่าเพื่อนของตนที่ได้รับการศึกษาทางเพศแบบปกติ

การร่วมเพศทางทวารหนัก

ร่วมเพศทางทวารหนักโดยที่ไม่ได้รับการป้องกันเป็นกิจกรรมที่มีความเสี่ยงสูงโดยไม่เกี่ยวกับรสนิยมทางเพศ การร่วมเพศทางทวารหนักเป็นกิจกรรมเสี่ยงสูงกว่าการมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด เนื่องจากเนื้อเยื่อบางส่วนของทวารหนักและทวารหนักอาจได้รับความเสียหายได้ง่าย การบาดเจ็บเล็กน้อยสามารถเป็นทางผ่านของแบคทีเรียและไวรัสรวมทั้งเอชไอวี ซึ่งรวมถึงการใช้ของเล่นทางทวารหนัก ถุงยางอนามัยอาจมีแนวโน้มที่จะแตกในระหว่างการมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักมากกว่าในระหว่างการมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอดและเพิ่มความเสี่ยง

ทั้งคู่รักเพศตรงข้าม และคู่รักร่วมเพศต่างมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก บริเวณทวารหนักมีปลายประสาทส่วนปลายทั้งชายและหญิง ด้วยเหตุนี้คู่รักจำนวนมาก (เพศตรงข้ามหรือรักร่วมเพศ) สามารถได้รับความสุขจากรูปแบบของการกระตุ้นประตูหลัง

นักวิจัยบางคนชี้ให้เห็นว่าแม้ว่าชายเกย์มีแนวโน้มที่จะมีส่วนร่วมในเพศทางทวารหนักมากกว่า แต่คู่รักเพศตรงข้ามมักไม่ใช้ถุงยางอนามัยเมื่อทำเช่นนั้น นักวิจัยคนอื่นระบุว่าผู้ชายเกย์ไม่จำเป็นต้องมีส่วนร่วมในการมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักมากกว่าคู่เพศตรงข้าม

ข้อควรระวัง

ควรหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักหากหนึ่งในคู่นอนได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ จนกว่าการรักษาและได้รับการพิสูจน์แล้วว่าหายดี

เพื่อให้การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักปลอดภัยขึ้น ทั้งคู่ต้องมั่นใจว่าบริเวณทวารหนักสะอาดและลำไส้ว่างเปล่าและคู่นอนที่รับการร่วมเพศทางทวารหนักจะสามารถผ่อนคลายได้ ไม่ว่าการสอดใส่ช่องทวารจะเกิดขึ้นโดยการใช้นิ้วหรืออวัยวะเพศชาย ถุงยางอนามัยเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันการแพร่กระจายของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

เนื่องจากทวารหนักได้รับความเสียหายได้ง่าย ควรใช้สารหล่อลื่นแม้ในขณะที่การสอดใส่เกิดขึ้นโดยการใช้นิ้วมือ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้เริ่มต้น การใช้ถุงยางอนามัยบนนิ้วเป็นทั้งมาตรการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และสารหล่อลื่น ถุงยางอนามัยส่วนใหญ่มีการหล่อลื่นและช่วยให้สามารถสอดใส่ได้ง่ายและไม่เจ็บปวด สารหล่อลื่นที่ใช้น้ำมันจะทาความเสียหายต่อยางและไม่ควรใช้กับถุงยางอนามัย ควรใช้สารหล่อลื่นที่ทำจากน้ำ และจากซิลิโคนแทน ถุงยางอนามัยที่ไม่ได้ทำจากยาง สามารถใช้งานได้สำหรับผู้ที่แพ้ยาง (เช่น ถุงยางอนามัยโพลียูรีเทนที่เข้ากันได้กับน้ำมันหล่อลื่นทั้งจากน้ำมันและน้ำ) "ถุงยางอนามัยหญิง" อาจถูกใช้อย่างมีประสิทธิภาพโดยคู่ที่รับการสอดใส่ทางทวารหนัก

การกระตุ้นทางทวารหนักกับของเซ็กซ์ทอยต้องใช้มาตรการด้านความปลอดภัยที่คล้ายคลึงกับการสอดใส่ทางทวารหนักด้วยอวัยวะเพศชาย ในกรณีนี้โดยใช้ถุงยางอนามัยในเซ็กซ์ทอยในลักษณะเดียวกัน เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องล้างและทำความสะอาดอวัยวะเพศชาย หลังจากมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก ถ้าเขาตั้งใจที่จะสอดใส่ช่องคลอด แบคทีเรียจากทวารหนักถูกถ่ายโอนไปยังช่องคลอดได้ง่ายซึ่งอาจทำให้เกิดการติดเชื้อในช่องคลอด

เมื่อการติดต่อทางปากและทวารหนัดเกิดขึ้น จำเป็นต้องมีการป้องกันเพราะนี่เป็นพฤติกรรมทางเพศที่มีความเสี่ยงซึ่งอาจติดโรค เช่น โรคตับอักเสบเอ หรือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ สามารถแพร่กระจายได้ง่ายรวมถึงการติดเชื้อในช่องท้อง เขื่อนทันตกรรมหรือห่อพลาสติกเป็นวิธีป้องกันที่มีประสิทธิภาพเมื่อใดก็ตามที่ทำเอนิลิงกัส

เซ็กส์ทอย

เซ็กส์ทอยที่ใช้สำหรับทวารหนัก

การใส่ถุงยางอนามัยบนเซ็กส์ทอยจะทำให้สุขอนามัยทางเพศที่ดีขึ้นและสามารถช่วยป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค หากมีการแบ่งปันเซ็กส์ทอยควรเปลี่ยนถุงยางอนามัยเมื่อใช้กับคู่นอนคนละคน เซ็กส์ทอยบางชนิดทำมาจากวัสดุที่มีรูพรุนและรูเหล่านี้มักเก็บไวรัสและแบคทีเรีย ซึ่งทำให้จำเป็นต้องทำความสะอาดเซ็กส์ทอยอย่างทั่วถึง โดยควรใช้น้ำยาทำความสะอาดเฉพาะสำหรับของเล่นทางเพศ แก้วเป็นวัสดุที่ปราศจากรูพรุนและเซ็กส์ทอยเกรดทางการแพทย์สามารถฆ่าเชื้อได้ง่ายระหว่างการใช้งาน

ของเล่นทางเพศทั้งหมดจะต้องได้รับการทำความสะอาดอย่างถูกต้องหลังจากใช้งาน วิธีการทำความสะอาดของเล่นทางเพศจะแตกต่างกันไปตามประเภทของวัสดุ เซ็กส์ทอยบางชิ้นสามารถต้มหรือทำความสะอาดในเครื่องล้างจาน ของเล่นทางเพศส่วนใหญ่มาพร้อมกับคำแนะนำในการทำความสะอาดและเก็บรักษาของเล่นเหล่านี้และควรปฏิบัติตามคำแนะนำเหล่านี้อย่างรอบคอบ ของเล่นที่มีเพศสัมพันธ์ควรได้รับการทำความสะอาดไม่เพียงแต่เมื่อมีการแบ่งปันกับบุคคลอื่นเท่านั้น แต่ยังรวมถึงเมื่อใช้ในส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย (เช่น ปาก ช่องคลอด หรือทวารหนัก)

อ้างอิง

1. Compact Oxford English Dictionary 2020-03-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Oxford University Press, 2009, Accessed 23 September 2009
2. "Sexually transmitted diseases (STDs)?". PLWHA/National AIDS Resource Center. สืบค้นเมื่อ 25 March 2013. Sometimes the terms STI and STD are used interchangeably. This can be confusing and not always accurate, so it helps first to understand the difference between infection and disease. Infection simply means that a —virus, bacteria, or parasite—that can cause disease or sickness is present inside a person's body. An infected person does not necessarily have any symptoms or signs that the virus or bacteria is actually hurting his or her body; they do not necessarily feel sick. A disease means that the infection is actually causing the infected person to feel sick, or to notice something is wrong. For this reason, the term STI—which refers to infection with any germ that can cause an STD, even if the infected person has no symptoms—is a much broader term than STD.
3. "Global strategy for the prevention and control of sexually transmitted infections: 2006–2015. Breaking the chain of transmission" (PDF). World Health Organization. 2007. สืบค้นเมื่อ 26 November 2011.
4. Chin, H. B.; Sipe, T. A.; Elder, R.; Mercer, S. L.; Chattopadhyay, S. K.; Jacob, V.; Wethington, H. R.; Kirby, D.; และคณะ (2012). . American Journal of Preventive Medicine. 42 (3): 272–294. doi:10.1016/j.amepre.2011.11.006. PMID 22341164. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-01-02. สืบค้นเมื่อ 2018-01-18.
5. Vittinghoff E, Douglas J, Judson F, McKirnan D, MacQueen K, Buchbinder SP (1999). "Per-contact risk of human immunodeficiency virus transmission between male sexual partners". Am J Epidemiol. 150 (3): 306–11. doi:10.1093/oxfordjournals.aje.a010003. PMID 10430236.{{}}: CS1 maint: multiple names: authors list ()
6. "Safer Sex ("Safe Sex")". สืบค้นเมื่อ 23 September 2009.
7. . Time. 19 December 1994. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-08-12. สืบค้นเมื่อ 8 March 2009.
8. Dash, Leon (1997). . Washington Monthly. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 March 2008.
9. Mitchell, Alison (6 November 1996). "President Clinton Makes a Celebratory Return to His Starting Point in Arkansas". New York Times. สืบค้นเมื่อ 8 March 2009.
10. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-02-02. สืบค้นเมื่อ 23 January 2014.
11. Kestelman, P; Trussell, J (1991). "Efficacy of the simultaneous use of condoms and spermicides". Fam Plann Perspect. Family Planning Perspectives, Vol. 23, No. 5. 23 (5): 226–232. doi:10.2307/2135759. JSTOR 2135759. PMID 1743276.
12. "Does using two condoms provide more protection than using just one condom?". Condoms and Dental Dams. New York University Student Health Center. สืบค้นเมื่อ 30 June 2008.
13. . . Columbia University. 21 January 2005. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 19 July 2008. สืบค้นเมื่อ 30 June 2008.
14. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-01-12. สืบค้นเมื่อ 28 July 2010.
15. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-11-18. สืบค้นเมื่อ 28 July 2010.
16. Varghese B, Maher JE, Peterman TA, Branson BM, Steketee RW (2002). (PDF). Sex Transm Dis. 29 (1): 38–43. doi:10.1097/00007435-200201000-00007. PMID 11773877. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-07-24. สืบค้นเมื่อ 2018-01-18.{{}}: CS1 maint: multiple names: authors list ()
17. Vittinghoff E, Douglas J, Judson F, McKirnan D, MacQueen K, Buchbinder SP (1999). "Per-contact risk of human immunodeficiency virus transmission between male sexual partners". Am J Epidemiol. 150 (3): 306–11. doi:10.1093/oxfordjournals.aje.a010003. PMID 10430236.{{}}: CS1 maint: multiple names: authors list ()
18. Do, A.N.; Ciesielski, C.A.; Metler, R.P.; Hammett, T.A.; Li, J; Fleming, P.L. (2003). "Occupationally acquired human immunodeficiency virus (HIV) infection: national case surveillance data during 20 years of the HIV epidemic in the United States". Infect Control Hosp Epidemiol. 24 (2): 86–96. doi:10.1086/502178. PMID 12602690.
19. Ott, M.A.; Santelli, J.S. (October 2007). "Abstinence and abstinence-only education". Current Opinion in Obstetrics and Gynecology. 19 (5): 446–52. doi:10.1097/GCO.0b013e3282efdc0b. PMID 17885460.
20. Underhill, K; Operario, D; Montgomery, P (17 October 2007). Operario, Don (บ.ก.). "Abstinence-only programs for HIV infection prevention in high-income countries". Cochrane Database of Systematic Reviews (4): CD005421. doi:10.1002/14651858.CD005421.pub2. PMID 17943855.
21. Ott, M.A.; Santelli, J.S. (October 2007). "Abstinence and abstinence-only education". Current Opinion in Obstetrics and Gynecology. 19 (5): 446–52. doi:10.1097/GCO.0b013e3282efdc0b. PMID 17885460.
22. . 22 September 2004. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-02-14. สืบค้นเมื่อ 2018-01-18.
23. Dean, John; Delvin, David. "Anal sex". Netdoctor.co.uk. สืบค้นเมื่อ 29 April 2010.
24. Voeller B. AIDS and heterosexual anal intercourse. Arch Sex Behav 1991; 20:233–276. as cited in Leichliter, Jami S. PhD, "Heterosexual Anal Sex: Part of an Expanding Sexual Repertoire?" in Sexually Transmitted Diseases: November 2008 – Volume 35 – Issue 11 – pp 910–911 [1] Accessed 26 January 2010
25. "Can I get HIV from anal sex?". สืบค้นเมื่อ 19 August 2011.
26. Dean, John; Delvin, David. "Anal sex". Netdoctor.co.uk. สืบค้นเมื่อ 29 April 2010.
27. "Gay men's dream: A 'magic' lube: Researchers discuss rectal microbicide development at NIAID workshop", Bob Roehr, (15 June 2001) Bay Area Reporter http://www.aegis.com/news/bar/2001/BR010617.html 2007-09-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
28. Dean, John; Delvin, David. "Anal sex". Netdoctor.co.uk. สืบค้นเมื่อ 29 April 2010.
29. Steiner M., Piedrahita C., Glover L., Joanis C., Spruyt A., Foldesy R. (1993). "The impact of lubricants on latex condoms during vaginal intercourse" (PDF). International Journal of STD and AIDS. 5 (1): 29–36. doi:10.1177/095646249400500108.{{}}: CS1 maint: multiple names: authors list ()
30. "Anal Sex - Facts and Safe Sex Information". สืบค้นเมื่อ 5 April 2010.
31. C., Van Dyk, Alta (2008). HIVAIDS care & counselling : a multidisciplinary approach (4th ed ed.). Cape Town: Pearson Education South Africa. p. 157. ISBN . OCLC 225855360. {{}}: |edition= has extra text ((help))
32. . Kinsey Confidential (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-06-04. สืบค้นเมื่อ 2017-05-09.
33. "Are sex toys safe?". สืบค้นเมื่อ 31 March 2010.