อาญาสิทธิ์ หรือ อาชญาสิทธิ์ หมายความว่า อำนาจเด็ดขาด คือ สิทธิที่แม่ทัพได้รับพระราชทานจากพระเจ้าแผ่นดินในเวลาไปสงคราม หรือที่ข้าราชการชั้นสูงได้รับพระราชทานจากพระเจ้าแผ่นดินให้กระทำการบางอย่างเป็นต้น โดยมีสิ่งสำคัญคือพระแสงดาบเป็นเครื่องหมาย เรียกว่า พระแสงอาญาสิทธิ์ พระแสงอาชญาสิทธิ์ พระแสงกระบี่อาญาสิทธิ์ หรือ กระบี่อาญาสิทธิ์ ก็มี
ประเทศไทย
ในอดีตจะได้รับพระราชทาน "พระแสงกระบี่อาญาสิทธิ์" จากพระมหากษัตริย์ ให้เป็นสัญลักษณ์ให้มีอาญาสิทธิ์บังคับบัญชาการผู้คนทั้งที่เป็นประชาชนและพนักงานของรัฐทุกกรมกองไม่ว่าทหารและพลเรือนซึ่งอยู่ในสังกัดจังหวัดตนได้ พระแสงกระบี่อาญาสิทธิ์นั้นนอกจากจะพระราชทานให้แก่ผู้ว่าราชการจังหวัดแล้ว ยังพระราชทานให้แก่แม่ทัพนายกองให้มีอำนาจบัญชาการทัพเสมอพระองค์ด้วย
สำหรับประเทศไทยในอดีตนั้น พระแสงกระบี่อาญาสิทธิ์เมื่อพระราชทานแก่ผู้ใดก็เท่ากับได้พระราชทานอำนาจแห่งพระองค์ให้แก่ผู้นั้นในอันที่จะกระทำการอย่างหนึ่งอย่างใดได้โดยพระราชอำนาจนั้น เมื่อพระมหากษัตริย์เสด็จไปยังที่ ๆ บุคคลนั้นอยู่ จึงต้องถวายพระราชอำนาจคืนพระองค์ตามโบราณราชประเพณี ต่อเมื่อพระองค์เสด็จกลับ ก็จะได้พระราชทานพระแสงกระบี่อาญาสิทธิ์ให้ผู้นั้นรักษาไว้ตามเดิม ปรกติแล้ว พระแสงนี้จะตกทอดแก่ทายาทของผู้ได้รับคนแรกต่อ ๆ กันไป ไม่ต้องส่งคืน เว้นแต่มีการเรียกคืนหรือเหตุอย่างอื่นแล้วแต่กรณี
ปัจจุบัน แม้ล้มเลิกระบอบการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นระบอบประชาธิปไตยแล้ว แต่ประเพณีเกี่ยวกับพระแสงกระบี่อาญาสิทธิ์ดังกล่าวก็ยังยึดถืออยู่ แต่เป็นเชิงพิธีการเท่านั้น และพระแสงกระบี่อาญาสิทธิ์ประจำแต่ละจังหวัดของไทย ปัจจุบันมักเรียก "พระแสงราชศาสตราประจำจังหวัด"
ประเทศจีน
กระบี่อาญาสิทธิ์ (จีน: 尚方寶劍 หรือ 勢劍; พินอิน: shàngfāngbǎojiàn หรือ shìjiàn, ช้างฟางเป่าเจี้ยน หรือ ชื้อเจี้ยน; แปล: "กระบี่หลวง" หรือ "กระบี่แห่งอำนาจ") หมายถึง กระบี่ของฮ่องเต้ เป็นสัญลักษณ์ของอาญาสิทธิ์และบำเหน็จความชอบ
ในอุปรากรจีนหรือ กระบี่อาญาสิทธิ์มักปรากฏว่าพระราชทานให้แก่ ผู้ตรวจการแผ่นดินแทนพระองค์ เสนาบดี หรือตุลาการ ผู้ถือกระบี่อาญาสิทธิ์ย่อมมี "อาญาสิทธิ์" ดังกล่าวเสมอองค์ฮ่องเต้ สามารถประหารชีวิตผู้กระทำผิดได้ทันทีแล้วจึงค่อยกราบบังคมทูลถวายรายงาน ที่รู้จักกันในไทยมากที่สุดเห็นจะเป็นกระบี่อาญาสิทธิ์ของเปาบุ้นจิ้น (จีน: 包拯; พินอิน: Bāo Zhěng, เปาเจิ่ง) ซึ่งองค์ฮ่องเต้พระราชทานให้เปาบุ้นจิ้นสามารถประหารผู้ใดก็ได้นับแต่สามัญชน ขุนนาง จนถึงเจ้านาย โดยไม่ต้องได้รับพระราชานุญาตก่อนตามธรรมเนียมปฏิบัติ แต่หลังจากประหารแล้วให้จัดทำรายงานกราบทูลให้ทรงทราบด้วย เป็นที่มาของสำนวนจีนว่า "ฆ่าก่อน รายงานทีหลัง" (จีน: 先斬後奏; พินอิน: xiānzhǎnhòuzòu, เซียนฉ่านโฮ้วโจ้ว)
ในทางประวัติศาสตร์ กระบี่อาญาสิทธิ์ปรากฏขึ้นครั้งแรกในสมัยราชวงศ์ฉิน และยังมีบันทึกว่าองค์ฮ่องเต้พระราชทานให้แก่ข้าราชการสำคัญหลายคน เช่น ในสมัยราชวงศ์หมิง แม่ทัพ (จีน: 袁崇煥; พินอิน: Yuán Chónghuàn) ใช้กระบี่อาญาสิทธิ์ตามอำเภอใจ ได้สั่งประหารแม่ทัพ (จีน: 毛文龍; พินอิน: Máowénlóng) นายทัพผู้มากความสามารถ เป็นเหตุให้ราชวงศ์หมิงขาดคนมีฝีมือและล่มสลายลง ในราชวงศ์ต่อมา (ราชวงศ์ชิง) จึงไม่มีการพระราชทานกระบี่อาญาสิทธิ์แก่ผู้ใดอีก
อ้างอิง
- ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <http://rirs3.royin.go.th/dictionary.asp 2009-03-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (เข้าถึงเมื่อ: 9 มีนาคม 2552).
- สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดระนอง. (ม.ป.ป.). พระแสงราชศัสตรา. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <http://www.ranongcultural.thport.com/index.php?option=com_content&view=article&id=10&Itemid=11 2009-04-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (เข้าถึงเมื่อ: 9 มีนาคม 2552).
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
xayasiththi hrux xachyasiththi hmaykhwamwa xanaceddkhad khux siththithiaemthphidrbphrarachthancakphraecaaephndininewlaipsngkhram hruxthikharachkarchnsungidrbphrarachthancakphraecaaephndinihkrathakarbangxyangepntn odymisingsakhykhuxphraaesngdabepnekhruxnghmay eriykwa phraaesngxayasiththi phraaesngxachyasiththi phraaesngkrabixayasiththi hrux krabixayasiththi kmipraethsithyinxditcaidrbphrarachthan phraaesngkrabixayasiththi cakphramhakstriy ihepnsylksnihmixayasiththibngkhbbychakarphukhnthngthiepnprachachnaelaphnkngankhxngrththukkrmkxngimwathharaelaphleruxnsungxyuinsngkdcnghwdtnid phraaesngkrabixayasiththinnnxkcakcaphrarachthanihaekphuwarachkarcnghwdaelw yngphrarachthanihaekaemthphnaykxngihmixanacbychakarthphesmxphraxngkhdwy sahrbpraethsithyinxditnn phraaesngkrabixayasiththiemuxphrarachthanaekphuidkethakbidphrarachthanxanacaehngphraxngkhihaekphunninxnthicakrathakarxyanghnungxyangididodyphrarachxanacnn emuxphramhakstriyesdcipyngthi bukhkhlnnxyu cungtxngthwayphrarachxanackhunphraxngkhtamobranrachpraephni txemuxphraxngkhesdcklb kcaidphrarachthanphraaesngkrabixayasiththiihphunnrksaiwtamedim prktiaelw phraaesngnicatkthxdaekthayathkhxngphuidrbkhnaerktx knip imtxngsngkhun ewnaetmikareriykkhunhruxehtuxyangxunaelwaetkrni pccubn aemlmelikrabxbkarpkkhrxngaebbsmburnayasiththirachymaepnrabxbprachathipityaelw aetpraephniekiywkbphraaesngkrabixayasiththidngklawkyngyudthuxxyu aetepnechingphithikarethann aelaphraaesngkrabixayasiththipracaaetlacnghwdkhxngithy pccubnmkeriyk phraaesngrachsastrapracacnghwd praethscinifl PaoKrabiayasit jpginlakhrothrthsnyxdniym epabuncinmkxyechiykrabixayasiththixxkprabkhnphalxphibalkhndi krabixayasiththi cin 尚方寶劍 hrux 勢劍 phinxin shangfangbǎojian hrux shijian changfangepaeciyn hrux chuxeciyn aepl krabihlwng hrux krabiaehngxanac hmaythung krabikhxnghxnget epnsylksnkhxngxayasiththiaelabaehnckhwamchxb inxuprakrcinhrux krabixayasiththimkpraktwaphrarachthanihaek phutrwckaraephndinaethnphraxngkh esnabdi hruxtulakar phuthuxkrabixayasiththiyxmmi xayasiththi dngklawesmxxngkhhxnget samarthpraharchiwitphukrathaphididthnthiaelwcungkhxykrabbngkhmthulthwayrayngan thiruckkninithymakthisudehncaepnkrabixayasiththikhxngepabuncin cin 包拯 phinxin Bao Zheng epaecing sungxngkhhxngetphrarachthanihepabuncinsamarthpraharphuidkidnbaetsamychn khunnang cnthungecanay odyimtxngidrbphrarachanuyatkxntamthrrmeniymptibti aethlngcakpraharaelwihcdtharayngankrabthulihthrngthrabdwy epnthimakhxngsanwncinwa khakxn raynganthihlng cin 先斬後奏 phinxin xianzhǎnhouzou esiynchanohwocw inthangprawtisastr krabixayasiththipraktkhunkhrngaerkinsmyrachwngschin aelayngmibnthukwaxngkhhxngetphrarachthanihaekkharachkarsakhyhlaykhn echn insmyrachwngshming aemthph cin 袁崇煥 phinxin Yuan Chonghuan ichkrabixayasiththitamxaephxic idsngpraharaemthph cin 毛文龍 phinxin Maowenlong naythphphumakkhwamsamarth epnehtuihrachwngshmingkhadkhnmifimuxaelalmslaylng inrachwngstxma rachwngsching cungimmikarphrarachthankrabixayasiththiaekphuidxikxangxingrachbnthitysthan 2546 phcnanukrmchbbrachbnthitysthan ph s 2542 xxniln ekhathungidcak lt http rirs3 royin go th dictionary asp 2009 03 03 thi ewyaebkaemchchin gt ekhathungemux 9 minakhm 2552 sanknganwthnthrrmcnghwdranxng m p p phraaesngrachsstra xxniln ekhathungidcak lt http www ranongcultural thport com index php option com content amp view article amp id 10 amp Itemid 11 2009 04 30 thi ewyaebkaemchchin gt ekhathungemux 9 minakhm 2552