ยุคแคมเบรียน (อังกฤษ: Cambrian) เป็นธรณีกาลยุคแรกของมหายุคพาลีโอโซอิก อยู่ในช่วง 542 ± 0.3 ล้านปีมาแล้วถึง 488.3 ± 1.7 ล้านปีมาแล้ว ก่อนจะเข้าสู่ยุคออร์โดวิเชียน คำว่าแคมเบรียนตั้งโดย อดัม ซิดก์วิค (Adam Sedgwick) เป็นชื่อโรมันของเวลส์ซึ่งเป็นสถานที่ที่พบหินยุคแคมเบรียนดีที่สุดของอังกฤษ
ยุคแคมเบรียน | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
541.0 ± 1.0 – 485.4 ± 1.9 ล้านปีก่อน | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
วิทยาการลำดับเวลา | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
นิรุกติศาสตร์ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ความเป็นทางการของชื่อ | ทางการ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ข้อมูลการใช้ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
เทห์วัตถุ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
การใช้ระดับภาค | ทั่วโลก () | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
การใช้ช่วงเวลา | ธรณีกาลของ ICS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
การนิยาม | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
หน่วยวิทยาการลำดับเวลา | (ยุค) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
หน่วยลำดับชั้นหิน | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
เสนอครั้งแรกโดย | , 1835 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ความเป็นทางการของช่วงกาล | ทางการ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
คำนิยามขอบล่าง | การปรากฏของซากดึกดำบรรพ์ร่องรอย | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ขอบล่าง GSSP | รัฐนิวฟันด์แลนด์และแลบราดอร์ ประเทศแคนาดา 47°04′34″N 55°49′52″W / 47.0762°N 55.8310°W | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
การอนุมัติ GSSP | 1992 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
คำนิยามขอบบน | ของ . | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ขอบบน GSSP | แหล่งกรีนพอยท์ รัฐนิวฟันด์แลนด์และแลบราดอร์ ประเทศแคนาดา 49°40′58″N 57°57′55″W / 49.6829°N 57.9653°W | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
การอนุมัติ GSSP | 2000 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ข้อมูลชั้นบรรยากาศและภูมิอากาศ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ปริมาณ O 2 เฉลี่ยในชั้นบรรยากาศ | ประมาณ 12.5 % โดยปริมาตร (63 % ของปัจจุบัน) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ปริมาณ CO 2 เฉลี่ยในชั้นบรรยากาศ | ประมาณ 4500 ppm (16 เท่าของยุคก่อนอุตสาหกรรม) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อุณหภูมิพื้นผิวเฉลี่ย | ประมาณ 21 °C (สูงกว่าปัจจุบัน 7 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ระดับน้ำทะเลสูงกว่าปัจจุบัน | เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจาก 4 เมตร เป็น 90 เมตร |
ยุคแคมเบรียนเป็นช่วงสำคัญของการเปลี่ยนแปลงของสิ่งมีชีวิตบนโลก ก่อนยุคแคมเบรียน สิ่งมีชีวิตนั้นมีขนาดเล็กและเรียบง่าย ก่อนจะค่อยๆเป็นองค์ประกอบซับซ้อนในอีกล้านปีถัดมาก่อนหน้ายุคแคมเบรียน รูปแบบของสิ่งมีชีวิตมีความหลากหลายและเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว เป็นการ “ระเบิด” ทางชีวภาพ ที่จู่ๆสิ่งมีชีวิตก็เกิดอุบัติมาพร้อมๆกันในช่วงเวลาเดียวกัน ปรากฏการณ์ดังกล่าวเรียกว่า Cambrian explosion หรือ Biological Big Bang สิ่งมีชีวิตที่บังเกิดขึ้นมีหน้าตาก็ล้วนแปลกประหลาดอัศจรรย์ทั้งสิ้น เป็นสิ่งมีชีวิตไม่มีกระดูกสันหลังอาศัยอยู่ในทะเล เช่น ไทรโลไบต์ เป็นต้น พืชส่วนใหญ่เป็นสาหร่ายสีเขียว ในยุคนี้ไม่พบสิ่งมีชีวิตบนพื้นดิน
อ้างอิง
- "Chart/Time Scale". www.stratigraphy.org. International Commission on Stratigraphy.
- Brasier, Martin; Cowie, John; Taylor, Michael. "Decision on the Precambrian-Cambrian boundary stratotype" (PDF). Episodes. 17. สืบค้นเมื่อ 6 December 2020.
- Cooper, Roger; Nowlan, Godfrey; Williams, S. H. (March 2001). "Global Stratotype Section and Point for base of the Ordovician System" (PDF). Episodes. 24 (1): 19–28. doi:10.18814/epiiugs/2001/v24i1/005. สืบค้นเมื่อ 6 December 2020.
- Haq, B. U.; Schutter, SR (2008). "A Chronology of Paleozoic Sea-Level Changes". Science. 322 (5898): 64–8. Bibcode:2008Sci...322...64H. doi:10.1126/science.1161648. PMID 18832639. S2CID 206514545.
- Sedgwick, A. (1852). "On the classification and nomenclature of the Lower Paleozoic rocks of England and Wales". Q. J. Geol. Soc. Land. 8: 136–138.
- Butterfield, N. J. (2007). "Macroevolution And Macroecology Through Deep Time". Palaeontology 50 (1) : 41–55.
- Amthor, J. E.; Grotzinger, John P.; Schröder, Stefan; Bowring, Samuel A.; Ramezani, Jahandar; Martin, Mark W.; Matter, Albert (2003). "Extinction of and at the Precambrian-Cambrian boundary in Oman". Geology. 31: 431–434. doi:10.1130/0091-7613(2003)031<0431:EOCANA>2.0.CO;2.
- Ogg, Jim; June, 2004, Overview of Global Boundary Stratotype Sections and Points (GSSPs) http://www.stratigraphy.org/gssp.htm Accessed April 30, 2006.
- , Stephen Jay; Wonderful Life: the and the Nature of Life (New York: Norton, 1989)
แหล่งข้อมูลอื่น
- Biostratigraphy - includes information on Cambrian trilobite
- Dr. Sam Gon's trilobite pages (contains numerous Cambrian trilobites)
- Examples of Cambrian Fossils
- Paleomap Project
- Report on the web on Amthor and others from Geology vol. 31
- Weird Life on the Mats 2009-06-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
ก่อนหน้า บรมยุคโพรเทอโรโซอิก | บรมยุคฟาเนอโรโซอิก 541 Ma - ปัจจุบัน | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
มหายุคพาลีโอโซอิก 541 Ma - 252 Ma | มหายุคมีโซโซอิก 252 Ma - 66 Ma | มหายุคซีโนโซอิก 66 Ma - ปัจจุบัน | ||||||||||
แคมเบรียน | ออร์โดวิเชียน | ไซลูเรียน | ดีโวเนียน | คาร์บอนิเฟอรัส | เพอร์เมียน | ไทรแอสซิก | จูแรสซิก | ครีเทเชียส | พาลีโอจีน | นีโอจีน | ควอเทอร์นารี |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
yukhaekhmebriyn xngkvs Cambrian epnthrnikalyukhaerkkhxngmhayukhphalioxosxik xyuinchwng 542 0 3 lanpimaaelwthung 488 3 1 7 lanpimaaelw kxncaekhasuyukhxxrodwiechiyn khawaaekhmebriyntngody xdm sidkwikh Adam Sedgwick epnchuxormnkhxngewlssungepnsthanthithiphbhinyukhaekhmebriyndithisudkhxngxngkvsyukhaekhmebriyn541 0 1 0 485 4 1 9 lanpikxn PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg Nwithyakarladbewla 540 535 530 525 520 515 510 505 500 495 490 485 N ph a li o x o s xi kxidiaexkharnae kh m e b ri y nxxrodwiechiyn efana karsuyphnthukhxng chiwchati chiwchati phbithrolibtkhrngaerk khwamhlakhlaykhxng phbaebrkhioxphxdaelakhrngaerk phbphwk karsuyphnthukhxng ihykaraebngyxykhxngyukhaekhmebriyntam pi 2564 matraaeknaenwtng lanpikxnniruktisastrkhwamepnthangkarkhxngchuxthangkarkhxmulkarichethhwtthukarichradbphakhthwolk karichchwngewlathrnikalkhxng ICSkarniyamhnwywithyakarladbewlayukhhnwyladbchnhinesnxkhrngaerkody 1835khwamepnthangkarkhxngchwngkalthangkarkhaniyamkhxblangkarpraktkhxngsakdukdabrrphrxngrxykhxblang GSSPrthniwfndaelndaelaaelbradxr praethsaekhnada 47 04 34 N 55 49 52 W 47 0762 N 55 8310 W 47 0762 55 8310karxnumti GSSP1992khaniyamkhxbbnkhxng khxbbn GSSPaehlngkrinphxyth rthniwfndaelndaelaaelbradxr praethsaekhnada 49 40 58 N 57 57 55 W 49 6829 N 57 9653 W 49 6829 57 9653karxnumti GSSP2000khxmulchnbrryakasaelaphumixakaspriman O2 echliyinchnbrryakaspraman 12 5 odyprimatr 63 khxngpccubn priman CO2 echliyinchnbrryakaspraman 4500 ppm 16 ethakhxngyukhkxnxutsahkrrm xunhphumiphunphiwechliypraman 21 C sungkwapccubn 7 C radbnathaelsungkwapccubnephimkhunxyangtxenuxngcak 4 emtr epn 90 emtr yukhaekhmebriynepnchwngsakhykhxngkarepliynaeplngkhxngsingmichiwitbnolk kxnyukhaekhmebriyn singmichiwitnnmikhnadelkaelaeriybngay kxncakhxyepnxngkhprakxbsbsxninxiklanpithdmakxnhnayukhaekhmebriyn rupaebbkhxngsingmichiwitmikhwamhlakhlayaelaekidkhunxyangrwderw epnkar raebid thangchiwphaph thicusingmichiwitkekidxubtimaphrxmkninchwngewlaediywkn praktkarndngklaweriykwa Cambrian explosion hrux Biological Big Bang singmichiwitthibngekidkhunmihnataklwnaeplkprahladxscrrythngsin epnsingmichiwitimmikraduksnhlngxasyxyuinthael echn ithrolibt epntn phuchswnihyepnsahraysiekhiyw inyukhniimphbsingmichiwitbnphundinxangxing Chart Time Scale www stratigraphy org International Commission on Stratigraphy Brasier Martin Cowie John Taylor Michael Decision on the Precambrian Cambrian boundary stratotype PDF Episodes 17 subkhnemux 6 December 2020 Cooper Roger Nowlan Godfrey Williams S H March 2001 Global Stratotype Section and Point for base of the Ordovician System PDF Episodes 24 1 19 28 doi 10 18814 epiiugs 2001 v24i1 005 subkhnemux 6 December 2020 Haq B U Schutter SR 2008 A Chronology of Paleozoic Sea Level Changes Science 322 5898 64 8 Bibcode 2008Sci 322 64H doi 10 1126 science 1161648 PMID 18832639 S2CID 206514545 Sedgwick A 1852 On the classification and nomenclature of the Lower Paleozoic rocks of England and Wales Q J Geol Soc Land 8 136 138 Butterfield N J 2007 Macroevolution And Macroecology Through Deep Time Palaeontology 50 1 41 55 Amthor J E Grotzinger John P Schroder Stefan Bowring Samuel A Ramezani Jahandar Martin Mark W Matter Albert 2003 Extinction of and at the Precambrian Cambrian boundary in Oman Geology 31 431 434 doi 10 1130 0091 7613 2003 031 lt 0431 EOCANA gt 2 0 CO 2 Ogg Jim June 2004 Overview of Global Boundary Stratotype Sections and Points GSSPs http www stratigraphy org gssp htm Accessed April 30 2006 Stephen Jay Wonderful Life the and the Nature of Life New York Norton 1989 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb yukhaekhmebriyn Biostratigraphy includes information on Cambrian trilobite Dr Sam Gon s trilobite pages contains numerous Cambrian trilobites Examples of Cambrian Fossils Paleomap Project Report on the web on Amthor and others from Geology vol 31 Weird Life on the Mats 2009 06 16 thi ewyaebkaemchchinkxnhna brmyukhophrethxorosxik brmyukhfaenxorosxik 541 Ma pccubnmhayukhphalioxosxik 541 Ma 252 Ma mhayukhmiososxik 252 Ma 66 Ma mhayukhsionosxik 66 Ma pccubnaekhmebriyn xxrodwiechiyn islueriyn dioweniyn kharbxniefxrs ephxremiyn ithraexssik cuaerssik khriethechiys phalioxcin nioxcin khwxethxrnari