Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ปลารากกล้วย หรือ ปลาซ่อนทราย เป็นชื่อสามัญของปลาน้ำจืดทุกชนิดในสกุล Acantopsis ของวงศ์ปลาหมูแท้ (Cobitidae)
| ปลารากกล้วย | |
|---|---|
 | |
| A. dialuzona | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| โดเมน: | ยูแคริโอต |
| อาณาจักร: | สัตว์ |
| ไฟลัม: | สัตว์มีแกนสันหลัง |
| ชั้น: | ปลาที่มีก้านครีบ |
| อันดับ: | อันดับปลาตะเพียน |
| วงศ์: | วงศ์ปลาหมู |
| สกุล: | ปลารากกล้วย , 1823 |
| ชนิดต้นแบบ | |
| Acantopsis dialuzona van Hasselt, 1823 | |
| ชนิด | |
| ดูข้อความ | |
ชนิด
ปัจจุบันพบปลารากกล้วยทั้งหมด 7 ชนิด ได้แก่
- , 1823 (Piglet horseface loach)
- (, 1860) (ปลารากกล้วยสาละวิน)
- , 1991 (ปลารากกล้วยแคระ)
- , 1999 (ปลารากกล้วยจินดา)
- , & , 2017, (ปลารากกล้วยธรรมดา, ปลารากกล้วยคุณรุ่งทิพย์)
- & , 2017 (Peppered horseface loach)
- & , 2017 (Slender horseface loach)
ถิ่นที่อยู่
ปลารากกล้วยเป็นปลาที่พบในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ไปจนถึงตอนใต้ของจีน
ลักษณะ
ลักษณะรูปร่างของปลาในสกุลนี้จะมีลำตัวเรียวยาวแบนข้างเล็กน้อย ความยาวลำตัววัดจากปากถึงโคนหางเป็น 6.1–8.0 เท่าของความกว้างลำตัว และ 3.7–4.2 เท่าของความยาวหัว ลำตัวสีน้ำตาลอ่อน ท้องสีขาว ตามแนวสันหลังมีแถบสั้น ๆ สีน้ำตาลดำ พาดขวางประมาณ 10 แถบ ตามแนวเส้นข้างตัวมีแถบสีน้ำตาลขนาดเล็กพาดไปตามความยาวลำตัว ข้างละ 1 แถบ มีจุดสีน้ำตาลประมาณ 8–12 จุด ซึ่งแตกต่างออกไปตามแต่ละชนิด เรียงไปตามความยาวของเส้นข้างตัว หัวมีขนาดใหญ่เรียวแหลมและแบนข้าง ตามีขนาดเล็กอยู่ค่อนไปทางด้านบน บริเวณหน้าตามีหนามแหลมเล็ก ๆ ปลายแยกเป็น 2 แฉกซ่อนอยู่ใต้ร่องผิวหนัง จะงอยปากค่อนข้างยาวแหลม และงุ้มต่ำ ริมฝีปากบนกว้างมีรอยหยัก ริมฝีปากล่างค่อนข้างหนา กว้างและหยักมากกว่าริมฝีปากบน มีหนวดสั้น ๆ 3 คู่ ครีบหลังและครีบหางมีสีน้ำตาลอ่อน ส่วนครีบอื่น ๆ ใสไม่มีสี ครีบต่าง ๆ ไม่มีก้านครีบแข็ง ครีบหลังมีก้านครีบเดี่ยว 3–4 อัน ก้านครีบแขนง 10 อัน ครีบก้นมีขนาดเล็กมาก มีก้านครีบ 3–5 อัน ครีบหางเว้าไม่ลึก ขนาดความยาวลำตัว ที่พบส่วนมากยาวประมาณ 8–10 เซนติเมตร
พฤติกรรม
สภาพที่อยู่อาศัยของปลารากกล้วยจะเป็นน้ำไหลค่อนไปทางแรงแต่ไม่แรงมาก ใสสะอาด พื้นเป็นทรายไม่ละเอียดไม่หยาบสำหรับหาอาหารหน้าดินและมุดหลบภัยพฤติกรรมการหากินอยู่ตามหาดทรายและพื้นทราย เวลาตกใจจะว่ายหนีหรือไม่ก็มุดทรายอย่างรวดเร็ว แล้วก็โผล่ออกมา เวลากินอาหารจะดูดทรายขึ้นมาแล้วก็อมอยู่ในปากสักพักเพื่อแยกอาหารออกแล้วก็บ้วนกลับออกมาทางปากบ้างทางเหงือกบ้าง รอบ ๆ ปาก และใต้ปากจะมีหนวดที่สลับซับซ้อนมากเพื่อรับรูปความรู้สึก กินอาหารจำพวกไรน้ำ ตัวอ่อนแมลงขนาดเล็ก หนอนที่มีชีวิต และแพลงก์ตอน
ปลารากกล้วยมีพฤติกรรมชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ในพื้นท้องน้ำที่มีกรวดทรายมีกระแสน้ำไหลเชี่ยว สามารถมุดทรายได้ดีเมื่อตกใจหรือเมื่อจะซ่อนตัวจากสัตว์นักล่า จนได้อีกชื่อหนึ่งว่า "ปลาซ่อนทราย" และยังมีชื่อเรียกอื่น ๆ เช่น "ปลากล้วย", "ปลาทราย", "ปลาจอนทราย", "ปลาสุ่นทราย", "ปลาจอนแก้ว" ส่วนในภาษาอีสานมีชื่อเรียกว่า "ปลามัน" หรือ "ปลามูด" ในขณะที่ภาษากะเหรี่ยงจะเรียกปลาสกุลนี้ว่า "พัน" ในภาษาลาวเรียก "ฮีด" (ອິດ)
การใช้ประโยชน์
ปลารากกล้วยเป็นปลาที่นิยมบริโภคกันทั่วไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งชนิด A. dialuzona ซึ่งเป็นชนิดที่พบบ่อยที่สุด โดยสามารถนำไปปรุงเป็นอาหารหลายอย่าง เช่น ทอดกับกระเทียมและใบมะกรูด เป็นต้น นอกจากนี้ยังนิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงามด้วย โดยเฉพาะในตู้ไม้น้ำ เนื่องจากเป็นปลาที่ช่วยในการพรวนทรายได้เป็นอย่างดี
อ้างอิง
- ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556, หน้า 993.
- Boyd, D. A., Nithirojpakdee, P., Deein, G., Vidthayanon, C., Grudpan, C., Tangjitjaroen, W., Pfeiffer, J. M., Randall, Z. S., Srisombat, T. & Page, L. M. (2017). Revision of the horseface loaches (Cobitidae, Acantopsis), with descriptions of three new species from Southeast Asia. Zootaxa, 4341(2), 151-192.
- Fricke, R., Eschmeyer, W. N. & R. van der Laan (eds) 2018. CATALOG OF FISHES: GENERA, SPECIES, REFERENCES. (http://researcharchive.calacademy.org/research/ichthyology/catalog/fishcatmain.asp). Electronic version accessed 28 Sep 2018.
- หนังสือปลาน้ำจืดไทย โดย ดร.ชวลิต วิทยานนท์ (กรุงเทพ, พ.ศ. 2544)
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
plarakklwy hrux plasxnthray epnchuxsamykhxngplanacudthukchnidinskul Acantopsis khxngwngsplahmuaeth Cobitidae plarakklwyA dialuzonakarcaaenkchnthangwithyasastrodemn yuaekhrioxtxanackr stwiflm stwmiaeknsnhlngchn plathimikankhribxndb xndbplataephiynwngs wngsplahmuskul plarakklwy 1823chnidtnaebbAcantopsis dialuzona van Hasselt 1823chniddukhxkhwamchnidpccubnphbplarakklwythnghmd 7 chnid idaek 1823 Piglet horseface loach 1860 plarakklwysalawin 1991 plarakklwyaekhra 1999 plarakklwycinda amp 2017 plarakklwythrrmda plarakklwykhunrungthiphy amp 2017 Peppered horseface loach amp 2017 Slender horseface loach thinthixyuplarakklwyepnplathiphbinphumiphakhexechiytawnxxkechiyngitipcnthungtxnitkhxngcinlksnalksnaruprangkhxngplainskulnicamilatweriywyawaebnkhangelknxy khwamyawlatwwdcakpakthungokhnhangepn 6 1 8 0 ethakhxngkhwamkwanglatw aela 3 7 4 2 ethakhxngkhwamyawhw latwsinatalxxn thxngsikhaw tamaenwsnhlngmiaethbsn sinatalda phadkhwangpraman 10 aethb tamaenwesnkhangtwmiaethbsinatalkhnadelkphadiptamkhwamyawlatw khangla 1 aethb micudsinatalpraman 8 12 cud sungaetktangxxkiptamaetlachnid eriyngiptamkhwamyawkhxngesnkhangtw hwmikhnadihyeriywaehlmaelaaebnkhang tamikhnadelkxyukhxnipthangdanbn briewnhnatamihnamaehlmelk playaeykepn 2 aechksxnxyuitrxngphiwhnng cangxypakkhxnkhangyawaehlm aelangumta rimfipakbnkwangmirxyhyk rimfipaklangkhxnkhanghna kwangaelahykmakkwarimfipakbn mihnwdsn 3 khu khribhlngaelakhribhangmisinatalxxn swnkhribxun isimmisi khribtang immikankhribaekhng khribhlngmikankhribediyw 3 4 xn kankhribaekhnng 10 xn khribknmikhnadelkmak mikankhrib 3 5 xn khribhangewaimluk khnadkhwamyawlatw thiphbswnmakyawpraman 8 10 esntiemtrphvtikrrmsphaphthixyuxasykhxngplarakklwycaepnnaihlkhxnipthangaerngaetimaerngmak issaxad phunepnthrayimlaexiydimhyabsahrbhaxaharhnadinaelamudhlbphyphvtikrrmkarhakinxyutamhadthrayaelaphunthray ewlatkiccawayhnihruximkmudthrayxyangrwderw aelwkophlxxkma ewlakinxaharcadudthraykhunmaaelwkxmxyuinpakskphkephuxaeykxaharxxkaelwkbwnklbxxkmathangpakbangthangehnguxkbang rxb pak aelaitpakcamihnwdthislbsbsxnmakephuxrbrupkhwamrusuk kinxaharcaphwkirna twxxnaemlngkhnadelk hnxnthimichiwit aelaaephlngktxn plarakklwymiphvtikrrmchxbxyurwmknepnfungihyinphunthxngnathimikrwdthraymikraaesnaihlechiyw samarthmudthrayiddiemuxtkichruxemuxcasxntwcakstwnkla cnidxikchuxhnungwa plasxnthray aelayngmichuxeriykxun echn plaklwy plathray placxnthray plasunthray placxnaekw swninphasaxisanmichuxeriykwa plamn hrux plamud inkhnathiphasakaehriyngcaeriykplaskulniwa phn inphasalaweriyk hid ອ ດ karichpraoychnplarakklwyepnplathiniymbriophkhknthwip odyechphaaxyangyingchnid A dialuzona sungepnchnidthiphbbxythisud odysamarthnaipprungepnxaharhlayxyang echn thxdkbkraethiymaelaibmakrud epntn nxkcakniyngniymeliyngepnplaswyngamdwy odyechphaaintuimna enuxngcakepnplathichwyinkarphrwnthrayidepnxyangdixangxingrachbnthitysthan phcnanukrm chbbrachbnthitysthan ph s 2554 echlimphraekiyrtiphrabathsmedcphraecaxyuhw enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 7 rxb 5 thnwakhm 2554 krungethph rachbnthitysthan 2556 hna 993 Boyd D A Nithirojpakdee P Deein G Vidthayanon C Grudpan C Tangjitjaroen W Pfeiffer J M Randall Z S Srisombat T amp Page L M 2017 Revision of the horseface loaches Cobitidae Acantopsis with descriptions of three new species from Southeast Asia Zootaxa 4341 2 151 192 Fricke R Eschmeyer W N amp R van der Laan eds 2018 CATALOG OF FISHES GENERA SPECIES REFERENCES http researcharchive calacademy org research ichthyology catalog fishcatmain asp Electronic version accessed 28 Sep 2018 hnngsuxplanacudithy ody dr chwlit withyannth krungethph ph s 2544 ISBN 974 475 655 5