Tendinitis

Tendinopathy เป็นโรคเอ็นชนิดหนึ่งที่ทำให้เจ็บ บวม หรือพิการ มักจะเจ็บมากขึ้นเมื่อเคลื่อนไหว มักเป็นที่ไหล่ (rotator cuff tendinitis, biceps tendinitis) ข้อศอก (tennis elbow, golfer's elbow) ข้อมือ สะโพก เข่า (jumper's knee, popliteus tendinopathy) หรือข้อเท้า (Achilles tendinitis)

Tendinopathy
ชื่ออื่น	tendinosus
เส้นเอ็นหวายที่มักมีปัญหา
สาขาวิชา	Primary care
อาการ	เจ็บ บวม
สาเหตุ	บาดเจ็บ ทำกิจกรรมซ้ำ ๆ
วิธีวินิจฉัย	อาการ การตรวจร่างกาย ภาพจากเครื่องมือ
การรักษา	พักผ่อน, ยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์, เข้าเฝือกหรือใช้อุปกรณ์ยึด, กายภาพบำบัด
พยากรณ์โรค	80% ของโรคเนื่องกับการใช้งานเกินจะดีขึ้นใน 6 เดือน
ความชุก	สามัญ

โรคอาจจะเกิดจากการบาดเจ็บหรือทำอะไรซ้ำ ๆ เหตุเกิดที่มีน้อยกว่าอื่น ๆ รวมทั้งการติดเชื้อ ข้ออักเสบ โรคเกาต์ โรคไทรอยด์ เบาหวาน และการใช้ยาปฏิชีวนะกลุ่ม quinolone กลุ่มเสี่ยงรวมทั้งกรรมกร นักดนตรี และนักกีฬาการวินิจฉัยปกติจะอาศัยอาการ การตรวจร่างกาย และบางครั้ง ภาพจากอุปกรณ์ ในไม่กี่อาทิตย์หลังการบาดเจ็บ อาการบวมก็จะมีน้อยหรือไม่มีเลย โดยปัญหาพื้นฐานจะเป็นเพราะเส้นใยฝอย (fibrils) ของเส้นเอ็นอ่อนแอหรือเสียหาย

การรักษาอาจรวมการพักผ่อน ยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์ การเข้าเฝือกหรือใช้อุปกรณ์ยึด และกายภาพบำบัด การรักษาที่สามัญน้อยกว่ารวมทั้งการฉีดยาสเตอรอยด์หรือการผ่าตัด คนไข้ชนิดใช้งานเกินประมาณ 80% จะหายดีเป็นปกติใน 6 เดือน โรคค่อนข้างจะสามัญผู้สูงอายุมีปัญหามากกว่า เป็นโรคที่ทำให้คนขาดงานมาก

อาการ

อาการรวมทั้งกดแล้วเจ็บ บวม เจ็บ มักเกิดเมื่อออกกำลังหรือเมื่อขยับอวัยวะ

เหตุ

เหตุเกิดรวมทั้งการบาดเจ็บหรือการทำกิจกรรมซ้ำ ๆ กลุ่มเสี่ยงรวมกรรมกร นักดนตรีและนักกีฬา เหตุเกิดที่มีน้อยกว่ารวมทั้งการติดเชื้อ ข้ออักเสบ โรคเกาต์ โรคไทรอยด์ และเบาหวาน วิธีรักษาที่ได้ผลรวมทั้งกายภาพบำบัดและ/หรือการผ่าตัดโรคอ้วน โดยเฉพาะคือภาวะเนื้อเยื่อไขมันมาก (adiposity) อาจทำให้เสี่ยงโรคมากขึ้น

ยาปฏิชีวนะกลุ่ม quinolone ทำให้เสี่ยงเป็นเส้นเอ็นอักเสบและเส้นเอ็นฉีกเพิ่มขึ้นงานทบทวนเป็นระบบปี 2013 พบว่าอัตราการเกิดเอ็นบาดเจ็บของผู้ใช้ยา fluoroquinolones อยู่ที่ระหว่างร้อยละ 0.08-0.2 เป็นยาที่มักมีผลต่อเส้นเอ็นรับน้ำหนักในอวัยวะส่วนล่าง โดยเฉพาะเอ็นร้อยหวาย ซึ่งมักฉีกในคนไข้ในอัตราถึงร้อยละ 30-40

ประเภท

• Achilles tendinitis
• Calcific tendinitis
• Patellar tendinitis (jumper's knee)

พยาธิสรีรภาพ

จนถึงปี 2016 ความเข้าใจทางพยาธิสรีรวิทยาของโรคก็ยังไม่ดี แม้การอักเสบจะเป็นปัญหา ความสัมพันธ์ระหว่างความเปลี่ยนแปลงที่โครงสร้างเนื้อเยื่อ การทำงานของเส้นเอ็น และความเจ็บก็ยังไม่ชัดเจน มีแบบจำลองที่แข่งกันหลายอย่างซึ่งก็ยังไม่ได้ทดสอบความสมเหตุผลอย่างบริบูรณ์ และก็ยังไม่ได้พิสูจน์ว่าเป็นเท็จอีกด้วย กลไกระดับโมเลกุลของการอักเสบรวมทั้งการปล่อยสารทำให้อักเสบกลุ่มไซโตไคน์ เช่น IL-1β ซึ่งลดการแสดงออกของ collagen mRNA กลุ่ม 1 ในเซลล์เอ็น (tenocyte) ซึ่งทำให้สารเคลือบเซลล์ (extracellular matrix) ของเอ็นเสื่อมงานทบทวนอย่างเป็นระบบปี 2020 พบว่า แม้จะมีสารบ่งชี้การอักเสบ (inflammatory marker) ในงานศึกษาที่ได้ทบทวนถึง 2 ใน 3 แต่ความต่าง ๆ กันของข้อมูล และการไร้งานศึกษาที่เทียบกันได้จึงหมายความว่า ไม่สามารถสรุปในงานศึกษานี้ได้ว่าโรคมีพยาธิสรีรภาพที่เหมือน ๆ กัน

ในทางทฤษฎี ปัจจัยของโรคมีหลายอย่างรวมทั้งเอ็นยืดเกิน (tensile overload), ความเสียหายของเซลล์เส้นเอ็นที่มีหน้าที่สังเคราะห์คอลลาเจน, การขาดเลือดเพราะรับน้ำหนักเกิน, เส้นประสาทงอก (neural sprouting), ความเสียหายเพราะเย็นหรือร้อนเกิน และการตอบสนองแบบปรับตัวของร่างกายต่อแรงอัด โดยการขยับเลื่อนของมัดใยเส้นเอ็น (fascicle) ต่าง ๆ และแรงเฉือน (shear force) ที่ผิวของ (interface) มัดใยเส้นเอ็นอาจเป็นปัจจัยสำคัญให้เกิด tendinopathy และทำให้เส้นเอ็นฉีกได้ง่าย

เหตุเกิดที่ยอมรับกันมากที่สุดสำหรับสภาวะนี้ก็คือ การใช้อวัยวะมากเกินบวกกับปัจจัยภายในและภายนอก ซึ่งขัดขวางกระบวนการรักษาตัวเองตามธรรมชาติ โดยอาจทำให้ล้มเหลวได้อย่างสิ้นเชิง โรคมีผลเป็นเซลล์ตาย (cellular apoptosis), สารเคลือบเซลล์ผิดระเบียบ (matrix disorganization) และเส้นเลือดงอก (neovascularization)

ลักษณะคลาสสิกของ "tendinosis" (โรคเอ็น, เส้นเอ็นผิดปกติ) ก็คือผิวเส้นเอ็น (collagenous matrix) เสื่อม, เซลล์เกิดมากผิดปกติ (hypercellularity) และเส้นเลือดเกิดมากผิดปกติ (hypervascularity) โดยไม่มีเซลล์ที่อักเสบ ดังนั้น จึงเป็นลักษณะที่คัดค้านชื่อผิดดั้งเดิมว่า "tendinitis" (เส้นเอ็นอักเสบ)

สำหรับโรคข้อศอกเทนนิสเรื้อรัง สิ่งที่ตรวจพบทางจุลกายวิภาครวมทั้งเนื้อเยื่อแกรนูเลชัน, เส้นใยที่ฉีกออก (microrupture) และเอ็นเสื่อม โดยไม่มีการอักเสบที่เคยคิดว่ามี ดังนั้น จึงอาจเรียกว่าเป็น lateral elbow tendinopathy หรือ tendinosis ได้ดีกว่า lateral epicondylitis มีโรคข้อศอกเทนนิสที่มีเนื้อเยื่อผิดปกติแต่ไม่อักเสบ ดังนั้น จึงเรียกได้ด้วยว่า angio-fibroblastic tendinosis

จานเพาะเส้นเอ็นที่ผิดปกติพบว่า มีการผลิตคอลลาเจนแบบ 3 (type III collagen) เพิ่ม

การดูภาพอัลตราซาวนด์ตามยาว (longitudinal sonogram) ของปุ่มข้อศอกด้านข้างพบว่า common extensor tendon หนาขึ้นและมีความต่าง ๆ กัน ซึ่งเป็นลักษณะของ tendinosis โดยภาพแสดงการเกาะแคลเซียม, รอยฉีกที่เส้นเอ็น และความผิดปกติที่ชัดเจนของปุ่มกระดูก lateral epicondyle แม้มักจะใช้คำว่า "epicondylitis" สำหรับภาวะโรคนี้ แต่สภาพทางจุลพยาธิวิทยาก็ไม่แสดงการอักเสบ ไม่ว่าจะเป็นโรคแบบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง งานศึกษาทางจุลพยาธิวิทยาแสดงว่า สภาวะโรคนี้เป็นผลของความเสื่อมสภาพของเส้นเอ็น (tendon degeneration) คือ เนื้อเยื่อปกติธรรมดาจะถูกแทนที่ด้วยคอลลาเจนที่ไม่เป็นระเบียบ ดังนั้น สภาวะโรคจึงควรเรียกว่า tendinosis หรือ tendinopathy ไม่ใช่ tendinitis

อัลตราซาวนด์แบบ Colour Doppler แสดงการเปลี่ยนแปลงของเส้นเอ็นโดยโครงสร้าง บริเวณที่มีเส้นเลือด (vascularity) และบริเวณที่สะท้อนเสียงน้อย (hypo-echoic area) จะเป็นส่วนที่เจ็บของ common extensor tendon

tendinopathy ที่เกิดจากการรับน้ำหนักเกินโดยไม่ฉีก (load-induced, non-rupture) ในมนุษย์สัมพันธ์กับการเพิ่มอัตราโปรตีนคอลลาเจน III:I, กับการเปลี่ยนเส้นฝอยคอลลาเจนแบบขนาดใหญ่ไปเป็นขนาดเล็ก, กับการงอ (buckling) ของมัดใยคอลลาเจนที่สารเคลือบเอ็น (extracellular matrix) และกับการงอของเซลล์เส้นเอ็น (tenocyte) รวมทั้งตัวนิวเคลียส

วินิจฉัย

ภาพแสดงเส้นเอ็นอันเสบ (tendonitis) และการฉีกของเส้นเอ็น (tendon rupture)

อาการจะต่าง ๆ กันรวมทั้งเจ็บปวด ขยับข้อต่อไม่สะดวก ชาหรือร้อนรอบ ๆ ข้อต่อในที่ที่เส้นเอ็นอักเสบ ในบางกรณี จะมีอาการบวม ร้อน และแดง โดยอาจจะเห็นเป็นปม ๆ ที่ข้อต่อ ปกติจะเจ็บเพิ่มขึ้นในช่วงทำกิจกรรมและหลังกิจกรรม โดยเอ็นและข้อต่ออาจขยับได้ไม่สะดวกในวันต่อไปเพราะกล้ามเนื้อเกร็งเพราะการขยับเอ็น คนไข้จำนวนมากรายงานความเครียดในชีวิตโดยสัมพันธ์กับการเริ่มเจ็บ ซึ่งอาจมีผลต่ออาการ^[]

การสร้างภาพทางแพทย์

อาจดูภาพอัลตราซาวด์เพื่อตรวจความตึงของเนื้อเยื่อและลักษณะทางกายภาพอื่น ๆ วิธีนี้เริ่มนิยมเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ เพราะราคาไม่แพง ปลอดภัย และทำได้เร็ว และสามารถใช้สร้างภาพเนื้อเยื่อ โดยคลื่นเสียงจะสามารถให้ข้อมูลทางกายภาพอื่น ๆ ของเนื้อเยื่อ

การรักษา

การรักษาปัญหาเส้นเอ็นโดยมากเป็นเชิงอนุรักษ์ มักใช้ยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์ (NSAIDs), ให้พักผ่อน และให้ค่อย ๆ เพิ่มออกกำลังกาย การพักผ่อนจะช่วยป้องกันไม่ให้เส้นเอ็นเสียหายเพิ่มขึ้น การประคบน้ำแข็ง การใช้ผ้ารัด และการยกอวัยวะขึ้นสูงก็มักจะแนะนำด้วย กายภาพบำบัด อาชีวบำบัด และการใช้อุปกรณ์พยุงก็ช่วยได้เหมือนกัน โรคชนิดใช้งานเกินปกติจะฟื้นตัวในเบื้องต้นใน 2-3 วัน โดยจะฟื้นสภาพอย่างบริบูรณ์ใน 3-6 เดือน Tendinosis ใช้เรียกภาวะเมื่อระยะการฟื้นสภาพเฉียบพลันได้ยุติแล้ว คือใน 6-8 อาทิตย์แต่ก็ยังมีส่วนที่หายยังไม่ดีพอ ดังนั้น การรักษา tendinitis จึงอาจลดความเสี่ยงการเกิด tendinosis ซึ่งหายได้ช้ากว่า^[] มีหลักฐานเบื้องต้นว่า การยิงแสงเลเซอร์พลังต่ำ (low-level laser therapy) อาจช่วยรักษา tendinopathy แต่ผลของการรักษาด้วยการนวดแบบ deep transverse friction massage (การกดเส้นแบบลึก) เพื่อรักษาข้อศอกเทนนิสหรือ lateral knee tendinitis ก็ยังไม่ชัดเจน

ยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์

ยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์ (NSAIDs) อาจใช้ช่วยบรรเทาความปวดได้ แต่ก็ไม่ช่วยให้หายโรคในระยะยาว ยาแก้ปวดชนิดอื่น ๆ เช่น พาราเซตามอล อาจใช้ได้ดีเท่า ๆ กัน

ยาฉีดสเตอรอยด์

การฉีดสเตอรอยด์ไม่พบว่ามีประโยชน์เพื่อรักษา tendonitis ในระยะยาว แต่ก็พบว่าแก้ปวดและทำให้ใช้ชีวิตได้ดีกว่าการรักษาอย่างอื่น ๆ ในระยะสั้น ยกเว้นยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์ แต่ไม่ปรากฏว่ามีประโยชน์ต่อ tendinitis ที่เอ็นหุ้มข้อไหล่ (rotator cuff) ยาฉีดยังอาจมีผลลบอื่น ๆ อีก

ยาฉีดชนิดอื่น

การใช้ยาฉีดอื่น ๆ เป็นปกติเพื่อรักษา Achilles tendinopathy ยังไม่มีหลักฐานเพียงพอ ยาฉีดเช่น autologous blood, platelet-rich plasma, deproteinised haemodialysate, aprotinin, polysulphated glycosaminoglycan, skin derived fibroblasts อนึ่ง จนถึงปี 2014 ก็ยังไม่มีหลักฐานเพียงพอเพื่อสนับสนุนการรักษาการบาดเจ็บด้วย platelet-rich plasma ที่เนื้อเยื่ออ่อนของกล้ามเนื้อและโครงกระดูก เช่น เอ็นยึดบาดเจ็บ กล้ามเนื้อฉีก เอ็นกล้ามเนื้อฉีก และ tendinopathy

พยากรณ์โรค

tendinosus เพราะใช้งานเกินปกติจะฟื้นตัวในเบื้องต้นใน 2-3 เดือน และคนไข้ 80% จะฟื้นสภาพอย่างบริบูรณ์ใน 3-6 เดือน

วิทยาการระบาด

การบาดเจ็บของเส้นเอ็นที่เป็นเหตุและ tendinopathy ที่เป็นผล เป็นกรณีคนไข้ถึง 30% สำหรับแพทย์กีฬา และแพทย์กล้ามเนื้อและกระดูกอื่น ๆ แม้โรคจะเห็นได้บ่อยสุดในนักกีฬาไม่ว่าจะบาดเจ็บหรือไม่ แต่ก็เริ่มสามัญยิ่ง ๆ ขึ้นสำหรับผู้ไม่ใช่นักกีฬาและกลุ่มบุคคลที่ไม่มีกิจกรรมมาก ยกตัวอย่างเช่น ในงานศึกษากลุ่มประชากรทั่วไป คนไข้โดยมากผู้มีโรคที่เอ็นร้อยหวายไม่สัมพันธ์โรคของตนกับกิจกรรมทางกีฬา งานศึกษาปี 1996 พบว่า อุบัติการณ์การเกิดโรค tendinopathy ที่เอ็นร้อยหวายในกลุ่มประชากรทั่วไปเพิ่มขึ้นเป็น 6 เท่าเมื่อเทียบช่วงปี 1979-1986 กับช่วงปี 1987-1994 ส่วนอุบัติการณ์โรคที่ rotator cuff อยู่ที่ระหว่างร้อยละ 0.3-5.5 และความชุกของโรคต่อปีอยู่ที่ระหว่างร้อยละ 0.5-7.4

ศัพท์

คำว่า tendinitis ใช้กันอย่างสามัญมาก แต่ก็มักจะทำให้เข้าใจผิด เพราะคำต่อท้ายว่า "-itis" บ่งการอักเสบ (inflammation) ซึ่งเป็นการตอบสนองเฉพาะที่ของร่างกายต่อความเสียหายที่เนื้อเยื่อโดยเซลล์เม็ดเลือดแดง เซลล์เม็ดเลือดขาว และโปรตีนเลือด อนึ่ง เส้นเลือดรอบ ๆ ส่วนที่บาดเจ็บจะขยายขนาด เทียบกับเส้นเอ็นปกติที่จะไม่ค่อยมีเส้นเลือด

คอร์ติโคสเตอรอยด์เป็นยาที่ช่วยลดการอักเสบ อาจมีประโยชน์ลดความเจ็บปวดของโรค tendinopathy แบบเรื้อรัง ช่วยให้ใช้ชีวิตประจำวันได้ดีขึ้น และลดอาการบวมในระยะสั้น แต่ก็อาจเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดโรคอีกในระยะยาว ปกติจะฉีดกับยาชาคือลิโดเคน งานวิจัยยังพบด้วยว่าเส้นเอ็นจะไม่แข็งแรงหลังจากฉีดคอร์ติโคสเตอรอยด์

tendinitis ปัจจุบันยังเป็นวินิจฉัยที่สามัญ แม้งานวิจัยจะแสดงเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ว่า อาการที่เรียกว่า tendinitis ปกติจะเป็น tendinosis

โรคอื่น ๆ ที่คล้ายกันทางกายวิภาคแต่จัดว่าต่างกันก็คือ

• Enthesitis เป็นการอักเสบที่ entheses ซึ่งเป็นจุดที่เอ็นกล้ามเนื้อและเอ็นยึดสอดเข้าไปในกระดูก อาการสัมพันธ์กับโรคข้อกรรมพันธุ์โดยยีน HLA B27 เช่น กระดูกสันหลังอักเสบยึดติด, psoriatic arthritis และข้ออักเสบรีแอคทีฟ
• Apophysitis เป็นการอักเสบของ tubercle (ปุ่มที่เกาะของกล้ามเนื้อ) ซึ่งมักเกิดจากการใช้งานมากเกินไปของเด็กที่กำลังโต

งานวิจัย

การใช้แผ่นแปะแบบ glyceryl trinitrate เพื่อส่งยาไนตริกออกไซด์ที่บริเวณที่เจ็บมากที่สุดพบว่าสามารถลดความเจ็บปวดและทำให้ใช้อวัยวะที่เป็นปัญหาได้ดีขึ้น

วิธีการรักษาที่มีอนาคตอย่างหนึ่งก็คือ การให้ออกกำลังแบบ eccentric ซึ่งอาศัยการเกร็งกล้ามเนื้อเมื่อกำลังยืดกล้ามเนื้ออยู่

สัตว์อื่น ๆ

Bowed tendon เป็นคำเรียกอาการอักเสบ (tendinitis) และอาการเสื่อม (degeneration) ของเส้นเอ็นที่เกิดในม้า มักพบที่เอ็น superficial digital flexor tendon ในขาหน้า Mesenchymal stem cell ที่ได้มาจากไขกระดูกหรือไขมันของม้า มักจะใช้รักษาเส้นเอ็นของม้า

เชิงอรรถและอ้างอิง

1. "Tendinopathy MeSH Browser". US National Library of Medicine (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2018-11-18.
2. Wilson, JJ; Best, TM (Sep 2005). "Common overuse tendon problems: A review and recommendations for treatment" (PDF). American Family Physician. 72 (5): 811–8. PMID 16156339. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-09-29. สืบค้นเมื่อ 2007-04-02.
3. "Tendinitis". National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (ภาษาอังกฤษ). 2017-04-12. สืบค้นเมื่อ 2018-11-18.
4. "Tendinitis". National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (ภาษาอังกฤษ). 2017-04-12. สืบค้นเมื่อ 2018-11-18.
5. "Tendinitis". National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (ภาษาอังกฤษ). 2017-04-12. สืบค้นเมื่อ 2018-11-18.
6. "Tendinitis". National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (ภาษาอังกฤษ). 2017-04-12. สืบค้นเมื่อ 2018-11-18.
7. "Tendinitis". National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (ภาษาอังกฤษ). 2017-04-12. สืบค้นเมื่อ 2018-11-18.
8. "Fluoroquinolones and risk of Achilles tendon disorders: case-control study". British Medical Journal (ภาษาอังกฤษ). 2002-06-01. สืบค้นเมื่อ 2022-09-21.
9. "Tendinitis". National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (ภาษาอังกฤษ). 2017-04-12. สืบค้นเมื่อ 2018-11-18.
10. "Tendinitis". National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (ภาษาอังกฤษ). 2017-04-12. สืบค้นเมื่อ 2018-11-18.
11. Khan, KM; Cook, JL; Kannus, P; Maffulli, N; Bonar, SF (2002-03-16). "Time to abandon the "tendinitis" myth: Painful, overuse tendon conditions have a non-inflammatory pathology". BMJ. 324 (7338): 626–7. doi:10.1136/bmj.324.7338.626. PMC 1122566. PMID 11895810.
12. Rees, JD; Maffulli, N; Cook, J (Sep 2009). "Management of tendinopathy". Am J Sports Med. 37 (9): 1855–67. doi:10.1177/0363546508324283. PMID 19188560. S2CID 1810473.
13. Nirschl, RP; Ashman, ES (2004). "Tennis elbow tendinosis (epicondylitis)". Instr Course Lect. 53: 587–98. PMID 15116648.
14. Gaida, JE; Ashe, MC; Bass, SL; Cook, JL (2009). "Is adiposity an under-recognized risk factor for tendinopathy? A systematic review". Arthritis Rheum. 61 (6): 840–9. doi:10.1002/art.24518. PMID 19479698.
15. "FDA advises restricting use of fluoroquinolones for certain infections; warns about disabling side effects that can occur". U.S. Food and Drug Administration. 2016-07-26. สืบค้นเมื่อ 2024-02-14.
16. Stephenson, AL; Wu, W; Cortes, D; Rochon, PA (September 2013). "Tendon Injury and Fluoroquinolone Use: A Systematic Review". Drug Safety. 36 (9): 709–21. doi:10.1007/s40264-013-0089-8. PMID 23888427. S2CID 24948660.
17. Bolon, Brad (2017-01-01). "Mini-Review: Toxic Tendinopathy". Toxicologic Pathology. 45 (7): 834–837. doi:10.1177/0192623317711614. ISSN 1533-1601. PMID 28553748. Any tendon may be affected, but fluoroquinolones, glucocorticoids, and statins most frequently affect large load-bearing tendons in the lower limb, especially the calcaneal (“Achilles”) tendon—which ruptures in approximately 30 to 40% of cases.
18. Millar, NL; Murrell, GA; McInnes, IB (2017-01-25). "Inflammatory mechanisms in tendinopathy - towards translation". Nature Reviews. Rheumatology. 13 (2): 110–122. doi:10.1038/nrrheum.2016.213. PMID 28119539. S2CID 10794196.
19. Cook, JL; Rio, E; Purdam, CR; Docking, SI (October 2016). "Revisiting the continuum model of tendon pathology: what is its merit in clinical practice and research?". British Journal of Sports Medicine. 50 (19): 1187–91. doi:10.1136/bjsports-2015-095422. PMC 5118437. PMID 27127294.
20. Millar, Neal L.; Murrell, George A. C.; McInnes, Iain B. (2017-01-25). "Inflammatory mechanisms in tendinopathy - towards translation". Nature Reviews. Rheumatology. 13 (2): 110–122. doi:10.1038/nrrheum.2016.213. ISSN 1759-4804. PMID 28119539. S2CID 10794196.
21. Jomaa, George; Kwan, Cheuk-Kin; Fu, Sai-Chuen; Ling, Samuel Ka-Kin; Chan, Kai-Ming; Yung, Patrick Shu-Hang; Rolf, Christer (2020). "A systematic review of inflammatory cells and markers in human tendinopathy". BMC Musculoskeletal Disorders. 21 (1). doi:10.1186/s12891-020-3094-y. ISSN 1471-2474. PMC 7006114. PMID 32028937.
22. Sun, Yu‐Long; Wei, Zhuang; Zhao, Chunfeng; Jay, Gregory D.; Schmid, Thomas M.; Amadio, Peter C.; An, Kai‐Nan (2015). "Lubricin in human achilles tendon: The evidence of intratendinous sliding motion and shear force in achilles tendon". Journal of Orthopaedic Research. 33 (6): 932–937. doi:10.1002/jor.22897. ISSN 0736-0266.
23. Charnoff, Jesse; Naqvi, Usker (2017). "Tendinosis (Tendinitis)". StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. PMID 28846334.
24. Fu, SC; Rolf, C; Cheuk, YC; Lui, PP; Chan, KM (2010). "Deciphering the pathogenesis of tendinopathy: a three-stages process". Sports Med Arthrosc Rehabil Ther Technol. 2: 30. doi:10.1186/1758-2555-2-30. PMC 3006368. PMID 21144004.
25. Abate, M; Silbernagel, KG; Siljeholm, C; Di Iorio, A; De Amicis, D; Salini, V; Werner, S; Paganelli, R (2009). "Pathogenesis of tendinopathies: inflammation or degeneration?". Arthritis Research & Therapy. 11 (3): 235. doi:10.1186/ar2723. PMC 2714139. PMID 19591655.
26. du Toit, C; Stieler, M; Saunders, R; Bisset, L; Vicenzino, B (2008). "Diagnostic accuracy of power Doppler ultrasound in patients with chronic tennis elbow". British Journal of Sports Medicine. 42 (11): 572–576. doi:10.1136/bjsm.2007.043901. :10072/22142. ISSN 0306-3674. PMID 18308874. S2CID 3274396.
27. Nirschl, RP (October 1992). "Elbow tendinosis/tennis elbow". Clin Sports Med. 11 (4): 851–70. doi:10.1016/S0278-5919(20)30489-0. PMID 1423702.
28. Maffulli, N; Ewen, SW; Waterston, SW; Reaper, J; Barrass, V (2000). "Tenocytes from ruptured and tendinopathic achilles tendons produce greater quantities of type III collagen than tenocytes from normal achilles tendons. An in vitro model of human tendon healing". Am J Sports Med. 28 (4): 499–505. doi:10.1177/03635465000280040901. PMID 10921640. S2CID 13511471.
29. Ho, JO; Sawadkar, P; Mudera, V (2014). "A review on the use of cell therapy in the treatment of tendon disease and injuries". J Tissue Eng. 5: 2041731414549678. doi:10.1177/2041731414549678. PMC 4221986. PMID 25383170.
30. McShane, JM; Nazarian, LN; Harwood, MI (October 2006). "Sonographically guided percutaneous needle tenotomy for treatment of common extensor tendinosis in the elbow". J Ultrasound Med. 25 (10): 1281–9. doi:10.7863/jum.2006.25.10.1281. PMID 16998100. S2CID 22963436.
31. Zeisig, Eva; Öhberg, Lars; Alfredson, Håkan (2006). "Sclerosing polidocanol injections in chronic painful tennis elbow-promising results in a pilot study". Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy. 14 (11): 1218–1224. doi:10.1007/s00167-006-0156-0. ISSN 0942-2056. PMID 16960741. S2CID 23469092.
32. Pingel, Jessica; Lu, Yinhui; Starborg, Tobias; Fredberg, Ulrich; Langberg, Henning; Nedergaard, Anders; Weis, MaryAnn; Eyre, David; Kjaer, Michael; Kadler, Karl E. (2014). "3‐ D ultrastructure and collagen composition of healthy and overloaded human tendon: evidence of tenocyte and matrix buckling". Journal of Anatomy. 224 (5): 548–555. doi:10.1111/joa.12164. ISSN 0021-8782. PMC 3981497. PMID 24571576.
33. Duenwald, S; Kobayashi, H; Frisch, K; Lakes, R; Vanderby, R (February 2011). "Ultrasound echo is related to stress and strain in tendon". J Biomech. 44 (3): 424–9. doi:10.1016/j.jbiomech.2010.09.033. PMC 3022962. PMID 21030024.
34. Duenwald-Kuehl, S; Lakes, R; Vanderby, R (June 2012). "Strain-induced damage reduces echo intensity changes in tendon during loading". J Biomech. 45 (9): 1607–11. doi:10.1016/j.jbiomech.2012.04.004. PMC 3358489. PMID 22542220.
35. Tumilty, S; Munn, J; McDonough, S; Hurley, DA; Basford, JR; Baxter, GD (February 2010). "Low level laser treatment of tendinopathy: a systematic review with meta-analysis". Photomedicine and Laser Surgery. 28 (1): 3–16. doi:10.1089/pho.2008.2470. PMID 19708800. S2CID 10634480.
36. Loew, Laurianne M; Brosseau, Lucie; Tugwell, Peter; Wells, George A; Welch, Vivian; Shea, Beverley; Poitras, Stephane; De Angelis, Gino; Rahman, Prinon (2014-11-08). "Deep transverse friction massage for treating lateral elbow or lateral knee tendinitis". Cochrane Database of Systematic Reviews. 2014 (11): CD003528. doi:10.1002/14651858.cd003528.pub2. ISSN 1465-1858. PMC 7154576. PMID 25380079.
37. Gaujoux-Viala, C; Dougados, M; Gossec, L (December 2009). "Efficacy and safety of steroid injections for shoulder and elbow tendonitis: a meta-analysis of randomised controlled trials". Ann. Rheum. Dis. 68 (12): 1843–9. doi:10.1136/ard.2008.099572. PMC 2770107. PMID 19054817. Conclusions: Steroid injections are well tolerated and more effective for tendonitis in the short-term than pooled other treatments, though similar to NSAIDs. No long-term benefit was shown.
38. Mohamadi, A; Chan, JJ; Claessen, FM; Ring, D; Chen, NC (January 2017). "Corticosteroid Injections Give Small and Transient Pain Relief in Rotator Cuff Tendinosis: A Meta-analysis". Clinical Orthopaedics and Related Research. 475 (1): 232–243. doi:10.1007/s11999-016-5002-1. PMC 5174041. PMID 27469590.
39. Dean, BJ; Lostis, E; Oakley, T; Rombach, I; Morrey, ME; Carr, AJ (February 2014). "The risks and benefits of glucocorticoid treatment for tendinopathy: a systematic review of the effects of local glucocorticoid on tendon". Seminars in Arthritis and Rheumatism. 43 (4): 570–6. doi:10.1016/j.semarthrit.2013.08.006. PMID 24074644.
40. Kearney, RS; Parsons, N; Metcalfe, D; Costa, ML (2015-05-26). "Injection therapies for Achilles tendinopathy" (PDF). The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2015 (5): CD010960. doi:10.1002/14651858.CD010960.pub2. PMC 10804370. PMID 26009861.
41. Moraes, Vinícius Y; Lenza, Mário; Tamaoki, Marcel Jun; Faloppa, Flávio; Belloti, João Carlos (2014-04-29). "Cochrane Database of Systematic Reviews". Cochrane Database Syst Rev. 2014 (4): CD010071. doi:10.1002/14651858.cd010071.pub3. PMC 6464921. PMID 24782334.
42. McCormick, A; Charlton, J; Fleming, D (Jun 1995). "Assessing health needs in primary care. Morbidity study from general practice provides another source of information". BMJ. 310 (6993): 1534. doi:10.1136/bmj.310.6993.1534d. PMC 2549904. PMID 7787617.
43. de Jonge, S.; van den Berg, C.; de Vos, R. J.; van der Heide, H. J. L.; Weir, A.; Verhaar, J. A. N.; Bierma-Zeinstra, S. M. A.; Tol, J. L. (2011-10-01). "Incidence of midportion Achilles tendinopathy in the general population". British Journal of Sports Medicine. 45 (13): 1026–1028. doi:10.1136/bjsports-2011-090342. ISSN 0306-3674.
44. Leppilahti, Juhana; Puranen, Jaakko; Orava, Sakari (1996). "Incidence of Achilles tendon rupture". Acta Orthopaedica Scandinavica. 67 (3): 277–279. doi:10.3109/17453679608994688. ISSN 0001-6470.
45. Littlewood, Chris; May, Stephen; Walters, Stephen (2013-10-01). "Epidemiology of rotator cuff tendinopathy: a systematic review". Shoulder & Elbow (ภาษาอังกฤษ). 5 (4): 256–265. doi:10.1111/sae.12028. ISSN 1758-5740. S2CID 74208378.
46. "Inflammation". The Free Dictionary.
47. "avascular". The Free Dictionary.
48. Rees, J. D.; Stride, M.; Scott, A. (2013). "Tendons - time to revisit inflammation". British Journal of Sports Medicine. 48 (21): 1553–1557. doi:10.1136/bjsports-2012-091957. ISSN 0306-3674. PMC 4215290. PMID 23476034.
49. Bass, Lmt (2012). "Tendinopathy: Why the Difference Between Tendinitis and Tendinosis Matters". International Journal of Therapeutic Massage & Bodywork: Research, Education, & Practice. 5 (1): 14–7. doi:10.3822/ijtmb.v5i1.153. PMC 3312643. PMID 22553479.
50. D'Agostino, MA; Olivieri, I (June 2006). "Enthesitis". Best Practice & Research Clinical Rheumatology. Clinical Rheumatology. 20 (3): 473–86. doi:10.1016/j.berh.2006.03.007. PMID 16777577.
51. "Enthesitis". Enthesitis. The Free Dictionary. 2009. สืบค้นเมื่อ 2010-11-27.
52. Schett, G; Lories, RJ; D'Agostino, MA; Elewaut, D; Kirkham, B; Soriano, ER; McGonagle, D (November 2017). "Enthesitis: from pathophysiology to treatment". Nature Reviews Rheumatology (Review). 13 (12): 731–741. doi:10.1038/nrrheum.2017.188. PMID 29158573. S2CID 24724763.
53. Schmitt, SK (June 2017). "Reactive Arthritis". Infectious Disease Clinics of North America (Review). 31 (2): 265–277. doi:10.1016/j.idc.2017.01.002. PMID 28292540.
54. "OrthoKids - Osgood-Schlatter's Disease".
55. "Sever's Disease". Kidshealth.org. สืบค้นเมื่อ 2014-04-29.
56. Hendrix, CL (2005). "Calcaneal apophysitis (Sever disease)". Clinics in Podiatric Medicine and Surgery. 22 (1): 55–62, vi. doi:10.1016/j.cpm.2004.08.011. PMID 15555843.
57. Murrell, GA (2007). "Using nitric oxide to treat tendinopathy". Br J Sports Med. 41 (4): 227–31. doi:10.1136/bjsm.2006.034447. PMC 2658939. PMID 17289859.
58. Rowe, V; Hemmings, S; Barton, C; Malliaras, P; Maffulli, N; Morrissey, D (November 2012). "Conservative management of midportion Achilles tendinopathy: a mixed methods study, integrating systematic review and clinical reasoning". Sports Med. 42 (11): 941–67. doi:10.2165/11635410-000000000-00000. PMID 23006143.
59. Koch, TG; Berg, LC; Betts, DH (2009). "Current and future regenerative medicine - principles, concepts, and therapeutic use of stem cell therapy and tissue engineering in equine medicine". Can Vet J. 50 (2): 155–65. PMC 2629419. PMID 19412395.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Questions and Answers about Bursitis and Tendinitis - US National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases

การจำแนกโรค	D ICD-: FB55.Z ICD-10: M77.9 ICD-: 726.90 MeSH: D052256 : 31624 : 68172002
ทรัพยากรภายนอก	: 001229 : emerg/570