เทโลเมียร์ หรือ ทีโลเมียร์ (telomere; /ˈtɛləmɪər/ หรือ /ˈtiləmɪər/) เป็นพื้นที่ที่มีลำดับนิวคลีโอไทด์ซ้ำตรงปลายของแต่ละโครโมโซม ซึ่งช่วยป้องกันไม่ให้ปลายของโครโมโซมชำรุดลงหรือไม่ให้ไปผสมเข้ากับโครโมโซมข้างเคียง เทโลเมียร์มาจากภาษากรีก เทลอส (telos; τέλος) "ปลาย" และ เมรอส (merοs; μέρος, รากศัพท์: μερ-) "ส่วน" ในสัตว์มีกระดูกสันหลังลำดับนิวคลีโอไทด์ในเทโลเมียร์คือ 5′-TTGGG-3′ โดยมี(สายดีเอ็นเอคู่)เป็น 3′-AATCCC-5′ และ TTAGGG สำหรับในมนุษย์มีลำดับเบส TTAGGG นี้จะซ้ำประมาณ 2,500 ครั้ง ในมนุษย์มีความยาวของเทโลเมียร์ลดลงจากประมาณ 11 (กิโลเบส) ตั้งแต่เกิด เป็นน้อยกว่า 4 กิโลเบสในผู้สูงอายุ โดยมีอัตราการลดลงในผู้ชายสูงกว่าผู้หญิง
ระหว่างการเรพลิเคทดีเอ็นเอ เอนไซม์ที่ใช้คัดลอก (duplicate) ดีเอ็นเอไม่สามารถดำเนินการคัดลอกไปได้จนจบปลายโครโมโซม ดังนั้นในทุกการคัดลอกส่งผลให้ปลายของโครโมโซมสั้นลง (เนื่องด้วยการสังเคราะห์ จำเป็นต้องใช้บนสายแล็ก; lagging strand) เทโลเมียร์เป็นตัวบัฟเฟอร์ที่ทิ้งได้ (disposable buffers) อยู่ที่ปลายของโครโมโซม ซึ่งจะกุดลงไปตามการแบ่งเซลล์ การมีอยู่ของมันจึงช่วยให้ยีนบนโครโมโซมได้รับการปกป้อง
ทุกครั้งที่มีการแบ่งเซลล์เกิดขึ้น ปลายของเทโลเมียร์จะสั้นลง เทโลเมียร์สามารถสร้างขึ้นใหม่ด้วย
ลำดับ
ลำดับนิวคลีโอไทด์ของเทโลเมียร์มีการระบุไว้บนเว็บไซต์ Telomerase Database 2020-02-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน และมีการอัปเดตตลอดเวลา
กลุ่ม | สิ่งมีชีวิต | ลำดับเทโลเมียร์ที่ซ้ำ (5' ไป 3' ไปทางปลาย) |
---|---|---|
สัตว์มีกระดูกสันหลัง | มนุษย์, หนู, | TTAGGG |
ฟังไจชนิดฟิลาเมนตัส (Filamentous fungi) | TTAGGG | |
, | TTAGGG | |
AG(1-8) | ||
โปรโตซัว | , | TTAGGG |
โปโตซัว | , | TTGGGG |
TTGGG(T/G) | ||
, , | TTTTGGGG | |
โปโตซัว | Plasmodium | TTAGGG(T/C) |
พืชชั้นสูง | TTTAGGG | |
TTTTTTAGGG | ||
CTCGGTTATGGG | ||
TTAGGG | ||
TTTTAGGG | ||
แมลง | Bombyx mori | TTAGG |
หนอนตัวกลม | TTAGGC | |
ฟิชชั่นยีสต์ | TTAC(A)(C)G(1-8) | |
บัดดิงยีสต์ | Saccharomyces cerevisiae | TGTGGGTGTGGTG (จาก RNA template) or G(2-3)(TG)(1-6)T (ค่าร่วมหลักกลาง) |
TCTGGGTG | ||
GGGGTCTGGGTGCTG | ||
Candida albicans | GGTGTACGGATGTCTAACTTCTT | |
GGTGTA[C/A]GGATGTCACGATCATT | ||
GGTGTACGGATGCAGACTCGCTT | ||
GGTGTAC | ||
GGTGTACGGATTTGATTAGTTATGT | ||
GGTGTACGGATTTGATTAGGTATGT |
อ้างอิง
- Biochemistry, Lippincott's Illustrated Reviews, 6th edition, Richard Harvey, 2014, page 407.
- Witzany G (2008). "The viral origins of telomeres, telomerases and their important role in eukaryogenesis and genome maintenance". Biosemiotics. 1 (2): 191–206. doi:10.1007/s12304-008-9018-0. S2CID 207415262.
- Sadava, D., Hillis, D., Heller, C., & Berenbaum, M. (2011). Life: The science of biology (9th ed.), Sunderland, MA: Sinauer Associates Inc.[]
- Okuda K, Bardeguez A, Gardner JP, Rodriguez P, Ganesh V, Kimura M, และคณะ (September 2002). "Telomere length in the newborn" (PDF). Pediatric Research. 52 (3): 377–81. doi:10.1203/00006450-200209000-00012. PMID 12193671. S2CID 4004959.
- Arai Y, Martin-Ruiz CM, Takayama M, Abe Y, Takebayashi T, Koyasu S, และคณะ (October 2015). . EBioMedicine. 2 (10): 1549–58. doi:10.1016/j.ebiom.2015.07.029. PMC 4634197. PMID 26629551. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-04-11. สืบค้นเมื่อ 2020-09-03.
- Dalgård C, Benetos A, Verhulst S, Labat C, Kark JD, Christensen K, และคณะ (October 2015). "Leukocyte telomere length dynamics in women and men: menopause vs age effects". International Journal of Epidemiology. 44 (5): 1688–95. doi:10.1093/ije/dyv165. PMC 4681111. PMID 26385867.
- Passarge, Eberhard. Color atlas of genetics, 2007.
- "TERT gene". Genetics Home Reference (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2018-11-11.
- Peška V, Fajkus P, Fojtová M, Dvořáčková M, Hapala J, Dvořáček V, และคณะ (May 2015). "Characterisation of an unusual telomere motif (TTTTTTAGGG)n in the plant Cestrum elegans (Solanaceae), a species with a large genome". The Plant Journal. 82 (4): 644–54. doi:10.1111/tpj.12839. PMID 25828846.
- Fajkus P, Peška V, Sitová Z, Fulnečková J, Dvořáčková M, Gogela R, และคณะ (February 2016). "Allium telomeres unmasked: the unusual telomeric sequence (CTCGGTTATGGG)n is synthesized by telomerase". The Plant Journal. 85 (3): 337–47. doi:10.1111/tpj.13115. PMID 26716914. S2CID 206331112.
- Peska, Vratislav; Mátl, Martin; Mandákova, Terezie; Vitales, Daniel; Fajkus, Petr; Fajkus, Jiří; Garcia, Sònia (2020-03-12). "Human-like telomeres in Zostera marina reveal a mode of transition from the plant to the human telomeric sequences" (ภาษาอังกฤษ). doi:10.1101/2020.03.11.987156. S2CID 214725911.
{{}}
: Cite journal ต้องการ|journal=
((help))
แหล่งข้อมูลอื่น
- โนเบลเลคเชอร์ Telomeres and Telomerase: The Means to the End โดย ซึ่งมีการระบุถึงผลกระทบของความเครียดและการมองโลกในแง่ลบ ความหมดอาลัยตายอยาก ต่อความยาวของเทโลเมียร์
- โนเบลเลคเชอร์ Telomerase and the Consequences of Telomere Dysfunction โดย
- โนเบลเลคเชอร์ DNA Ends: Just the Beginning โดย
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
etholemiyr hrux thiolemiyr telomere ˈ t ɛ l e m ɪ e r hrux ˈ t i l e m ɪ e r epnphunthithimiladbniwkhlioxithdsatrngplaykhxngaetlaokhromosm sungchwypxngknimihplaykhxngokhromosmcharudlnghruximihipphsmekhakbokhromosmkhangekhiyng etholemiyrmacakphasakrik ethlxs telos telos play aela emrxs meros meros raksphth mer swn instwmikraduksnhlngladbniwkhlioxithdinetholemiyrkhux 5 TTGGG 3 odymisaydiexnexkhuepn 3 AATCCC 5 aela TTAGGG sahrbinmnusymiladbebs TTAGGG nicasapraman 2 500 khrng inmnusymikhwamyawkhxngetholemiyrldlngcakpraman 11 kiolebs tngaetekid epnnxykwa 4 kiolebsinphusungxayu odymixtrakarldlnginphuchaysungkwaphuhyingokhromosmmnusy sietha piddwyetholemiyr sikhaw rahwangkarerphliekhthdiexnex exnismthiichkhdlxk duplicate diexneximsamarthdaeninkarkhdlxkipidcncbplayokhromosm dngnninthukkarkhdlxksngphlihplaykhxngokhromosmsnlng enuxngdwykarsngekhraah caepntxngichbnsayaelk lagging strand etholemiyrepntwbfefxrthithingid disposable buffers xyuthiplaykhxngokhromosm sungcakudlngiptamkaraebngesll karmixyukhxngmncungchwyihyinbnokhromosmidrbkarpkpxng thukkhrngthimikaraebngesllekidkhun playkhxngetholemiyrcasnlng etholemiyrsamarthsrangkhunihmdwyladbladbniwkhlioxithdkhxngetholemiyrmikarrabuiwbnewbist Telomerase Database 2020 02 20 thi ewyaebkaemchchin aelamikarxpedttlxdewla ladbniwkhlioxithdbnetholemiyrkhxngsingmichiwitbangchnidthimikarkhnphbaelw klum singmichiwit ladbetholemiyrthisa 5 ip 3 ipthangplay stwmikraduksnhlng mnusy hnu TTAGGGfngicchnidfilaemnts Filamentous fungi TTAGGG TTAGGGAG 1 8 oprotsw TTAGGGopotsw TTGGGGTTGGG T G TTTTGGGGopotsw Plasmodium TTAGGG T C phuchchnsung TTTAGGGTTTTTTAGGGCTCGGTTATGGGTTAGGGTTTTAGGGaemlng Bombyx mori TTAGGhnxntwklm TTAGGCfichchnyist TTAC A C G 1 8 bddingyist Saccharomyces cerevisiae TGTGGGTGTGGTG cak RNA template or G 2 3 TG 1 6 T kharwmhlkklang TCTGGGTGGGGGTCTGGGTGCTGCandida albicans GGTGTACGGATGTCTAACTTCTTGGTGTA C A GGATGTCACGATCATTGGTGTACGGATGCAGACTCGCTTGGTGTACGGTGTACGGATTTGATTAGTTATGTGGTGTACGGATTTGATTAGGTATGTxangxingBiochemistry Lippincott s Illustrated Reviews 6th edition Richard Harvey 2014 page 407 Witzany G 2008 The viral origins of telomeres telomerases and their important role in eukaryogenesis and genome maintenance Biosemiotics 1 2 191 206 doi 10 1007 s12304 008 9018 0 S2CID 207415262 Sadava D Hillis D Heller C amp Berenbaum M 2011 Life The science of biology 9th ed Sunderland MA Sinauer Associates Inc txngkarelkhhna Okuda K Bardeguez A Gardner JP Rodriguez P Ganesh V Kimura M aelakhna September 2002 Telomere length in the newborn PDF Pediatric Research 52 3 377 81 doi 10 1203 00006450 200209000 00012 PMID 12193671 S2CID 4004959 Arai Y Martin Ruiz CM Takayama M Abe Y Takebayashi T Koyasu S aelakhna October 2015 EBioMedicine 2 10 1549 58 doi 10 1016 j ebiom 2015 07 029 PMC 4634197 PMID 26629551 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2019 04 11 subkhnemux 2020 09 03 Dalgard C Benetos A Verhulst S Labat C Kark JD Christensen K aelakhna October 2015 Leukocyte telomere length dynamics in women and men menopause vs age effects International Journal of Epidemiology 44 5 1688 95 doi 10 1093 ije dyv165 PMC 4681111 PMID 26385867 Passarge Eberhard Color atlas of genetics 2007 TERT gene Genetics Home Reference phasaxngkvs subkhnemux 2018 11 11 Peska V Fajkus P Fojtova M Dvorackova M Hapala J Dvoracek V aelakhna May 2015 Characterisation of an unusual telomere motif TTTTTTAGGG n in the plant Cestrum elegans Solanaceae a species with a large genome The Plant Journal 82 4 644 54 doi 10 1111 tpj 12839 PMID 25828846 Fajkus P Peska V Sitova Z Fulneckova J Dvorackova M Gogela R aelakhna February 2016 Allium telomeres unmasked the unusual telomeric sequence CTCGGTTATGGG n is synthesized by telomerase The Plant Journal 85 3 337 47 doi 10 1111 tpj 13115 PMID 26716914 S2CID 206331112 Peska Vratislav Matl Martin Mandakova Terezie Vitales Daniel Fajkus Petr Fajkus Jiri Garcia Sonia 2020 03 12 Human like telomeres in Zostera marina reveal a mode of transition from the plant to the human telomeric sequences phasaxngkvs doi 10 1101 2020 03 11 987156 S2CID 214725911 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a Cite journal txngkar journal help aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb etholemiyr oneblelkhechxr Telomeres and Telomerase The Means to the End ody sungmikarrabuthungphlkrathbkhxngkhwamekhriydaelakarmxngolkinaenglb khwamhmdxalytayxyak txkhwamyawkhxngetholemiyr oneblelkhechxr Telomerase and the Consequences of Telomere Dysfunction ody oneblelkhechxr DNA Ends Just the Beginning ody