Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| กุย | |
|---|---|
 | |
| สถานะการอนุรักษ์ | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Mammalia |
| อันดับ: | Artiodactyla |
| วงศ์: | Bovidae |
| วงศ์ย่อย: | Antilopinae |
| สกุล: | Saiga , 1843 |
| สปีชีส์: | S. tatarica |
| ชื่อทวินาม | |
| Saiga tatarica (Linnaeus, 1766) | |
| ชนิดย่อย | |
| |
 | |
| แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์ (สีเขียว; กุยธรรมดา, สีแดง; กุยมองโกเลีย) | |
| ชื่อพ้อง | |
| รายชื่อ
| |
กุย หรือ ไซกา (อังกฤษ: Saiga antelope, Saiga; จีน: 高鼻羚羊; เกาปี่ หลิงหยาง; ชื่อวิทยาศาสตร์: Saiga tatarica) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดหนึ่ง ในวงศ์ Antilopinae ในวงศ์ใหญ่ Bovidae จัดเป็นสัตว์ที่มีความใกล้เคียงกับแอนทีโลป
จัดเป็นสิ่งมีชีวิตเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่อยู่ในสกุล Saiga
กุย มีความสูงประมาณ 0.6–0.8 เมตร โดยวัดจากไหล่ มีความยาวลำตัว 108–146 เซนติเมตร หางยาว 6–13 เซนติเมตร น้ำหนัก 36–63 กิโลกรัม ตัวผู้มีขนาดใหญ่กว่าตัวเมียและมีเขาซึ่งยาว 20–25 เซนติเมตร กุยมีลักษณะเด่นที่สังเกตได้ง่าย คือ จมูกที่มีขนาดใหญ่และยืดหยุ่นได้ มีรูปร่างแปลกเหมือนจมูกของสมเสร็จซึ่งมีหน้าที่ในการอุ่นอากาศหายใจในฤดูหนาวและกรองฝุ่นออกในฤดูร้อน ในฤดูร้อน ขนของกุยจะบางและมีสีเหลืองเหมือนสีอบเชย มีความยาว 18–30 มิลลิเมตร ส่วนในฤดูหนาวจะเปลี่ยนสีเป็นสีขาว ความยาว 40–70 มิลลิเมตร
พบกระจายพันธุ์ในเอเชียกลาง ได้แก่ ไซบีเรียตอนใต้, มองโกเลียตะวันตก และจีนตะวันตกเฉียงเหนือ แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดย่อย (ดูในตาราง)
กุยเป็นสัตว์ที่ตื่นตัวตลอดเวลา กินพืชได้หลายชนิดรวมทั้งพืชที่มีพิษ ว่ายน้ำเก่ง และยังสามารถวิ่งได้ 80 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ในวันหนึ่งสามารถเดินทางได้ไกล 80–100 กิโลเมตร จะอพยพทุก ๆ ปีในช่วงฤดูใบไม้ผลิขึ้นเหนือเพื่อไปพื้นที่เล็มหญ้าในช่วงฤดูร้อน
มีอายุขัยประมาณ 6–10 ปี ตัวเมียเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์เมื่ออายุ 8 เดือนและตัวผู้เมื่ออายุ 20 เดือน ฤดูผสมพันธุ์ของกุยนั้นเริ่มในเดือนพฤศจิกายน ซึ่งพวกตัวผู้นั้นจะต่อสู้กันจนตาย เพื่อครอบครองเหล่าตัวเมียที่อยู่ในกลุ่มประมาณ 5–50 ตัว หลังจากหมดฤดูผสมพันธุ์ในปลายเดือนเมษายน กุยตัวผู้ที่เหลือรอดนั้นจะมาร่วมกลุ่มกัน 10–2,000 ตัวเพื่อการอพยพในช่วงฤดูใบไม้ผลิขึ้นเหนือ ส่วนตัวเมียนั้นจะอยู่ที่เดิมและพากันไปหาที่ให้กำเนิดลูก โดยมีระยะเวลาตั้งท้องนาน 140 วัน และในฤดูใบไม้ผลิประมาณปลายเดือนมีนาคม–ต้นเดือนเมษายน จะคลอดลูกครั้งละ 1–2 ตัว ลูกที่เกิดใหม่เริ่มกินใบไม้ได้เมื่ออายุ 4 วัน และจะหย่านมเมื่ออายุได้ 3–4 เดือน
กุยในอดีตถูกล่าเอาเขา ซึ่งเชื่อว่าปรุงเป็นยาจีนได้ และมีราคาซื้อขายที่แพงมากเหมือนนอแรด
ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2015 กุยจำนวนมากเริ่มตายจากการเจ็บป่วยด้วยโรคระบาดในสัตว์ลึกลับซึ่งสงสัยว่าเป็นการติดเชื้อพาสเจอร์เรลลา อัตราตายอยู่ที่ร้อยละ 100 เมื่อติดเชื้อ โดยมีการประมาณว่าร้อยละ 40 ของประชากรทั้งหมดของสปีชีส์ตายแล้ว พบซากกว่า 120,000 ซากในปลายเดือนพฤษภาคม โดยมีประชากรทั้งหมดที่ประเมินไว้เพียง 250,000 ตัว
อ้างอิง
- Mallon, D.P. (2008). Saiga tatarica. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 13 November 2008.Database entry includes justification for why this species is listed as Critically Endangered.
- ; (2011). Ungulate Taxonomy. Baltimore, USA: Johns Hopkins University Press. p. 157. ISBN .
- Sokolov, V.E. (1974). (PDF). (38): 1–4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2016-07-30.
- [https://web.archive.org/web/20110926151725/http://rirs3.royin.go.th/new-search/word-1-search.asp เก็บถาวร 2011-09-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน กุย ๑ น. ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542]
- Marcot, J.D. (2007). "Molecular phylogeny of terrestrial artiodactyls". ใน Prothero, D.R.; Foss, S.E. (บ.ก.). The Evolution of Artiodactyls (Illustrated ed.). Baltimore, USA: Johns Hopkins University Press. pp. 4–18. ISBN .
- Grubb, P. (2005). "Order Artiodactyla". ใน Wilson, D. E.; Reeder, D. M (บ.ก.). Mammal Species of the World (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 688. ISBN .
- "Saiga/mongolian Saiga (Saiga tatarica)". Evolutionarily Distinct and Globally Endangered. . สืบค้นเมื่อ 19 December 2012.
- Saiga tatarica (อังกฤษ)
- . The Independent. Associated Press. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-02-14. สืบค้นเมื่อ 29 May 2015.
- . reuters.com. Reuters. May 27, 2015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-05-31.
- Taylor, Adam. "Kazakhstan's econological mystery". Washington Post. Worldviews. สืบค้นเมื่อ 29 May 2015.
แหล่งข้อมูลอื่น
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Saiga tatarica ที่วิกิสปีชีส์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
kuysthanakarxnurks IUCN 3 1 karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Chordatachn Mammaliaxndb Artiodactylawngs Bovidaewngsyxy Antilopinaeskul Saiga 1843spichis S tataricachuxthwinamSaiga tatarica Linnaeus 1766 chnidyxyS t mongolica Bannikov 1946 kuymxngokeliy bangkhrngichchuxwa S borealis S t tatarica Linnaeus 1766 kuythrrmda aephnthiaesdngkarkracayphnthu siekhiyw kuythrrmda siaedng kuymxngokeliy chuxphxngraychux Antilope saiga 1766A scythica Pallas 1766Capra tatarica Linnaeus 1766C sayga Forster 1768Cemas colus 1816Ibex imberbis Gmelin 1760 kuy hrux iska xngkvs Saiga antelope Saiga cin 高鼻羚羊 ekapi hlinghyang chuxwithyasastr Saiga tatarica epnstweliynglukdwynmchnidhnung inwngs Antilopinae inwngsihy Bovidae cdepnstwthimikhwamiklekhiyngkbaexnthiolp cdepnsingmichiwitephiyngchnidediywethannthixyuinskul Saiga kuy mikhwamsungpraman 0 6 0 8 emtr odywdcakihl mikhwamyawlatw 108 146 esntiemtr hangyaw 6 13 esntiemtr nahnk 36 63 kiolkrm twphumikhnadihykwatwemiyaelamiekhasungyaw 20 25 esntiemtr kuymilksnaednthisngektidngay khux cmukthimikhnadihyaelayudhyunid miruprangaeplkehmuxncmukkhxngsmesrcsungmihnathiinkarxunxakashayicinvduhnawaelakrxngfunxxkinvdurxn invdurxn khnkhxngkuycabangaelamisiehluxngehmuxnsixbechy mikhwamyaw 18 30 milliemtr swninvduhnawcaepliynsiepnsikhaw khwamyaw 40 70 milliemtr phbkracayphnthuinexechiyklang idaek isbieriytxnit mxngokeliytawntk aelacintawntkechiyngehnux aebngxxkidepn 2 chnidyxy duintarang kuyepnstwthituntwtlxdewla kinphuchidhlaychnidrwmthngphuchthimiphis waynaekng aelayngsamarthwingid 80 kiolemtrtxchwomng inwnhnungsamarthedinthangidikl 80 100 kiolemtr caxphyphthuk piinchwngvduibimphlikhunehnuxephuxipphunthielmhyainchwngvdurxn lksnacmuk mixayukhypraman 6 10 pi twemiyekhasuwyecriyphnthuemuxxayu 8 eduxnaelatwphuemuxxayu 20 eduxn vduphsmphnthukhxngkuynnerimineduxnphvscikayn sungphwktwphunncatxsukncntay ephuxkhrxbkhrxngehlatwemiythixyuinklumpraman 5 50 tw hlngcakhmdvduphsmphnthuinplayeduxnemsayn kuytwphuthiehluxrxdnncamarwmklumkn 10 2 000 twephuxkarxphyphinchwngvduibimphlikhunehnux swntwemiynncaxyuthiedimaelaphakniphathiihkaenidluk odymirayaewlatngthxngnan 140 wn aelainvduibimphlipramanplayeduxnminakhm tneduxnemsayn cakhlxdlukkhrngla 1 2 tw lukthiekidihmerimkinibimidemuxxayu 4 wn aelacahyanmemuxxayuid 3 4 eduxn kuyinxditthuklaexaekha sungechuxwaprungepnyacinid aelamirakhasuxkhaythiaephngmakehmuxnnxaerd ineduxnphvsphakhm kh s 2015 kuycanwnmakerimtaycakkarecbpwydwyorkhrabadinstwluklbsungsngsywaepnkartidechuxphasecxrerlla xtratayxyuthirxyla 100 emuxtidechux odymikarpramanwarxyla 40 khxngprachakrthnghmdkhxngspichistayaelw phbsakkwa 120 000 sakinplayeduxnphvsphakhm odymiprachakrthnghmdthipraeminiwephiyng 250 000 twxangxingMallon D P 2008 Saiga tatarica In IUCN 2008 IUCN Red List of Threatened Species Downloaded on 13 November 2008 Database entry includes justification for why this species is listed as Critically Endangered 2011 Ungulate Taxonomy Baltimore USA Johns Hopkins University Press p 157 ISBN 978 1 4214 0093 8 Sokolov V E 1974 PDF 38 1 4 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2016 03 04 subkhnemux 2016 07 30 https web archive org web 20110926151725 http rirs3 royin go th new search word 1 search asp ekbthawr 2011 09 26 thi ewyaebkaemchchin kuy 1 n tamphcnanukrmchbbrachbnthitysthan ph s 2542 Marcot J D 2007 Molecular phylogeny of terrestrial artiodactyls in Prothero D R Foss S E b k The Evolution of Artiodactyls Illustrated ed Baltimore USA Johns Hopkins University Press pp 4 18 ISBN 978 0 8018 8735 2 Grubb P 2005 Order Artiodactyla in Wilson D E Reeder D M b k Mammal Species of the World 3rd ed Johns Hopkins University Press p 688 ISBN 978 0 8018 8221 0 Saiga mongolian Saiga Saiga tatarica Evolutionarily Distinct and Globally Endangered subkhnemux 19 December 2012 Saiga tatarica xngkvs The Independent Associated Press khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2019 02 14 subkhnemux 29 May 2015 reuters com Reuters May 27 2015 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 05 31 Taylor Adam Kazakhstan s econological mystery Washington Post Worldviews subkhnemux 29 May 2015 wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb Saiga tataricaaehlngkhxmulxunkhxmulthiekiywkhxngkb Saiga tatarica thiwikispichis