อ นด บไฮแรกซ ช วงเวลาท ม ช ว ตอย อ โอซ น ป จจ บ น 55 8 0Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg Nไฮแรกซ ห น Procavia capensis การจำ

อันดับไฮแรกซ์ ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: อีโอซีน-ปัจจุบัน, 55.8–0Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N

ไฮแรกซ์หิน (Procavia capensis)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Mammalia
ชั้นฐาน:
อันดับ:	Hyracoidea , 1869
วงศ์
Procaviidae † † † †

อันดับไฮแรกซ์ (อังกฤษ: Hyraxes, Dassies) เป็นอันดับของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กอันดับหนึ่ง ที่เรียกชื่อสามัญว่า ไฮแรกซ์ หรือ ตัวไฮแรกซ์ ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hyracoidea (/ไฮ-รา-คอย-เดีย/)

ลักษณะและพฤติกรรม

ลักษณะโดยรวมของไฮแรกซ์ มีลำตัวอ้วนป้อม มีขนปกคลุมทั้งลำตัว แลดูคล้ายหนูตะเภา ซึ่งเป็นสัตว์ในอันดับสัตว์ฟันแทะ (Rodentia) แต่ไฮแรกซ์มีอันดับแยกออกมาชัดเจน โดยมีขาหน้าเป็นกีบคล้ายกับพวกสัตว์ในอันดับสัตว์กีบคู่ หรือสัตว์กีบคี่ ขาหน้ามี 4 นิ้ว หูและหางสั้น ไม่มีเขี้ยว มีขนาดลำตัวยาวประมาณ 30-70 เซนติเมตร น้ำหนักตัวราว 4–5 กิโลกรัม

ไฮแรกซ์เป็นสัตว์ที่มีสายวิวัฒนาการใกล้เคียงกับสัตว์ในอันดับช้าง (Proboscidea) หรือช้างในปัจจุบัน ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ด้วยว่ามีลักษณะของฟันซี่หน้า 2 ซี่บนขากรรไกรบนเช่นเดียวกันที่ยาว แต่ทว่าฟันเขี้ยวจะไม่งอกยาวออกมาเป็นงาเหมือนช้าง มีฟันที่เขียนเป็นสูตรได้ว่า ${\tfrac {1.0.4.3}{2.0.4.3}}$ และมีข้อต่อนิ้วที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน

ไฮแรกซ์ เป็นสัตว์กินพืช สามารถกินพืชได้หลากหลายประเภท ทั้งหรือหญ้า และยังกินพืชที่มีหนามและมีพิษได้อีกด้วย และเป็นสัตว์ที่สามารถปีนป่ายก้อนหินหรือโขดหินได้เป็นอย่างดี พบกระจายพันธุ์เฉพาะในทวีปแอฟริกาเท่านั้น มีพฤติกรรมอยู่รวมกันเป็นฝูง ชอบอาบแดดในเวลาเช้าแล้วจึงออกหาอาหาร โดยจะกินอย่างรวดเร็วและหันหลังชนกันและหันหน้าออกเพื่อจะคอยระวังสัตว์กินเนื้อ นอกจากนี้แล้วไฮแรกซ์ยังไม่เกรงกลัวมนุษย์ มักจะออกมาหาอาหารใกล้ ๆ กับชุมชนที่มีมนุษย์อาศัยอยู่เสมอ ๆ

ไฮแรกซ์ แบ่งออกได้เป็น 5 วงศ์ (ดูในตาราง) แต่ได้สูญพันธุ์ไปแล้วตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ 4 วงศ์ จึงเหลือเพียงวงศ์เดียว แบ่งออกได้เป็น 4 ชนิด ที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันมาก

รูปภาพ

ฟันของไฮแรกซ์
ข้อนิ้วของไฮแรกซ์
บนต้นไม้

ดูเพิ่ม

อันดับช้าง

อ้างอิง

"Hyracoidea" in Grzimek's Animal Life Encyclopedia, Vol. 15: Mammals. Gale Publishing. Online version accessed April 2014.
หน้า 195, สัตว์สวยป่างาม โดย ชมรมอนุรักษ์ธรรมชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล (สิงหาคม, 2518)
มหัศจรรย์สัตว์โลก ไนน์ แพลเน็ต, รายการ สารคดี: พุธที่ 12 พฤษภาคม 2553 ทางช่อง 9
จาก itis.gov (อังกฤษ)
McKenna, Malcolm C., and Bell, Susan K. 1997. Classification of Mammals Above the Species Level. Columbia University Press, New York, 631 pp.

แหล่งข้อมูลอื่น

[1] "Hyracoidea" in Grzimek's Animal Life Encyclopedia, Vol. 15: Mammals. Gale Publishing. Online version accessed April 2014.

[2] หน้า 195, สัตว์สวยป่างาม โดย ชมรมอนุรักษ์ธรรมชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล (สิงหาคม, 2518)

[3] มหัศจรรย์สัตว์โลก ไนน์ แพลเน็ต, รายการ สารคดี: พุธที่ 12 พฤษภาคม 2553 ทางช่อง 9

[4] จาก itis.gov (อังกฤษ)

[5] McKenna, Malcolm C., and Bell, Susan K. 1997. Classification of Mammals Above the Species Level. Columbia University Press, New York, 631 pp.