Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
บทความเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตนี้ เนื่องจากไม่มีชื่อสามัญเป็นภาษาไทย |
Plasmodium falciparum เป็นโปรโตซัวเซลล์เดียว และเป็นปรสิตในสปีชีส์หนึ่งในสกุล Plasmodium ที่ก่อโรคมาลาเรียในมนุษย์ที่รุนแรงที่สุด ปรสิตนี้สามารถติดต่อผ่านทางยุง Anopheles เพศเมีย และก่อโรคมาลาเรียรูปที่รุนแรงที่สุด คือมาลาเรียฟาลซิปารัม (falciparum malaria) ซึ่งพบได้ 50% ของผู้ป่วยมาลาเรียทั้งหมดP. falciparum มักถูกเรียกขานว่าเป็นปรสิตที่รุนแรงที่สุดในมนุษย์ ด้วยยอดผู้เสียชีวิตจากเชื้อนี้ที่ 405,000 รายในปี 2018 นอกจากนี้ยังมีส่วนเกี่ยวกับการเกิดโรคมะเร็งเม็ดเลือด () และจัดอยู่ใน
| Plasmodium falciparum | |
|---|---|
 | |
| มาโครกามีโตไซต์ (ซ้าย) กับ ไมโครกามีโตไซต์ (ขวา) ของ P. falciparum | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| โดเมน: | ยูแคริโอต |
| เคลด: | |
| เคลด: | |
| เคลด: | |
| Infraregnum: | |
| ไฟลัม: | |
| ชั้น: | |
| อันดับ: | |
| วงศ์: | |
| สกุล: | พลาสโมเดียม , 1897 |
| สปีชีส์: | Plasmodium falciparum |
| ชื่อทวินาม | |
| Plasmodium falciparum , 1897 | |
| ชื่อพ้อง | |
| |
สปีชีส์นี้มีวิวัฒนาการมาจากปรสิต ซึ่งพบในกอริลลาราว 10,000 ปีก่อนเป็นบุคคลแรกที่สามารถระบุเชื้อในปี 1880 และตั้งชื่อว่า Oscillaria malariae ต่อมาในปี 1896 โรนอลด์ รอสส์ ค้นพบว่าเชื้อสามารถติดต่อผ่านทางยุง ในปี 1898 ได้พิสูจน์การติดต่อเชื้ออย่างสมบูรณ์จากยุงอะโนเฟเลสมาสู่มนุษย์ และในปี 1897 ได้รังสรรค์ชื่อ Plasmodium falciparum ที่ซึ่ง ได้นำมาใช้อย่างเป็นทางการในปี 1954
P. falciparum มีหลายรูปตลอดวงชีวิต ระยะที่ติดต่อในมนุษย์ซึ่งค่อจะพบใน สปอโรซอยต์จะโตและเพิ่มจำนวนภายในตับและกลายเป็นเมโรซอยต์ (merozoites) ซึ่งจะโจมตีเซลล์เม็ดเลือดแดง (RBCs) เพื่อสร้างทรอฟอซอยต์ (trophozoites), ไชซอนต์ (schizonts) และกามีโตไซต์ (gametocytes) ที่ซึ่งอาการของโรคมาลาเรียจะเริ่มแสดง สำหรับในยุง จะเกิดการสืบพันธุ์อาศัยเพศกับไซโกต ซึ่งจะกลายเป็นโอโอคีเนต (ookinete) ซึ่งต่อมาจะก่อร่างเป็น ซึ่งจะสร้างสปอรอซอยต์ (sporozoites) ไปติดเชื้อต่อไป
อ้างอิง
- Coatney GR, Collins WE, Warren M, Contacos PG (1971). "22 Plasmodium falciparum (Welch, 1897)". The primate malarias. Division of Parasitic Disease, CDC. p. 263.
- Rich, S. M.; Leendertz, F. H.; Xu, G.; Lebreton, M.; Djoko, C. F.; Aminake, M. N.; Takang, E. E.; Diffo, J. L. D.; Pike, B. L.; Rosenthal, B. M.; Formenty, P.; Boesch, C.; Ayala, F. J.; Wolfe, N. D. (2009). "The origin of malignant malaria". Proceedings of the National Academy of Sciences. 106 (35): 14902–14907. Bibcode:2009PNAS..10614902R. doi:10.1073/pnas.0907740106. PMC 2720412. PMID 19666593.
- Perkins, D. J.; Were, T.; Davenport, G. C.; Kempaiah, P.; Hittner, J. B.; Ong'Echa, J. M. (2011). "Severe malarial anemia: Innate immunity and pathogenesis". International Journal of Biological Sciences. 7 (9): 1427–1442. doi:10.7150/ijbs.7.1427. PMC 3221949. PMID 22110393.
- Perlmann, P; Troye-Blomberg, M (2000). "Malaria blood-stage infection and its control by the immune system". Folia Biologica. 46 (6): 210–8. PMID 11140853.
- Loy, Dorothy E.; Liu, Weimin; Li, Yingying; Learn, Gerald H.; Plenderleith, Lindsey J.; Sundararaman, Sesh A.; Sharp, Paul M.; Hahn, Beatrice H. (2017). "Out of Africa: origins and evolution of the human malaria parasites Plasmodium falciparum and Plasmodium vivax". International Journal for Parasitology. 47 (2–3): 87–97. doi:10.1016/j.ijpara.2016.05.008. PMC 5205579. PMID 27381764.
อ่านเพิ่ม
- Allison, A.C. (February 1954). "Protection Afforded by Sickle-cell Trait Against Subtertian Malarial Infection". Br Med J. 1 (4857): 290–4. doi:10.1136/bmj.1.4857.290. PMC 2093356. PMID 13115700.
- Allison, AC (1964). "Polymorphism and Natural Selection in Human Populations". Cold Spring Harb. Symp. Quant. Biol. 29: 137–49. doi:10.1101/sqb.1964.029.01.018. PMID 14278460.
- Cholera, R; Brittain NJ; Gillrie MR; และคณะ (January 2008). "Impaired cytoadherence of Plasmodium falciparum-infected erythrocytes containing sickle hemoglobin". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 105 (3): 991–6. Bibcode:2008PNAS..105..991C. doi:10.1073/pnas.0711401105. PMC 2242681. PMID 18192399.
- Mockenhaupt, FP; Ehrhardt, S; Otchwemah, R; และคณะ (May 2004). "Limited influence of haemoglobin variants on Plasmodium falciparum msp1 and msp2 alleles in symptomatic malaria". Trans. R. Soc. Trop. Med. Hyg. 98 (5): 302–10. doi:10.1016/j.trstmh.2003.10.001. PMID 15109555.
- Roberts, Larry S.; Janovy, John (2005). Foundations of Parasitology (7th ed.). McGraw-Hill Education (ISE Editions). ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
- Malaria species info at CDC
- Web Atlas of Medical Parasitology
- Species profile at Encyclopedia of Life
- Taxonomy at UniProt
- Profile at Scientists Against Malaria
- Genome info at Wellcome Trust Sanger Institute
- PlasmoDB: The Plasmodium Genome Resource
- UCSC Plasmodium Falciparum Browser 2007-11-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Gene info at Kyoto University
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bthkhwamekiywkbsingmichiwitnimichuxbthkhwamepnchuxwithyasastr enuxngcakimmichuxsamyepnphasaithy Plasmodium falciparum epnoprotswesllediyw aelaepnprsitinspichishnunginskul Plasmodium thikxorkhmalaeriyinmnusythirunaerngthisud prsitnisamarthtidtxphanthangyung Anopheles ephsemiy aelakxorkhmalaeriyrupthirunaerngthisud khuxmalaeriyfalsiparm falciparum malaria sungphbid 50 khxngphupwymalaeriythnghmdP falciparum mkthukeriykkhanwaepnprsitthirunaerngthisudinmnusy dwyyxdphuesiychiwitcakechuxnithi 405 000 rayinpi 2018 nxkcakniyngmiswnekiywkbkarekidorkhmaerngemdeluxd aelacdxyuinPlasmodium falciparummaokhrkamiotist say kb imokhrkamiotist khwa khxng P falciparumkarcaaenkchnthangwithyasastrodemn yuaekhrioxtekhld ekhld ekhld Infraregnum iflm chn xndb wngs skul phlasomediym 1897spichis Plasmodium falciparumchuxthwinamPlasmodium falciparum 1897chuxphxngOscillaria malariae Laveran 1881 Plasmodium malariae Marchiafava and Celli 1885 Laverania malariae Feletti and Grassi 1890 Ematozoo falciforme Antolisei and Angelini 1890 Haemamoeba immaculata Grassi 1891 Haemamoeba laverani Labbe 1894 Haematozoon falciforme Thayer and Hewetson 1895 Haematozoon falciparum Welch 1897 Haemosporidium sedecimanae Lewkowicz 1897 Haemosporidium undecimanae Lewkowicz 1897 Haemosporidium vigesimotertianae Lewkowicz 1897 spichisnimiwiwthnakarmacakprsit sungphbinkxrillaraw 10 000 pikxnepnbukhkhlaerkthisamarthrabuechuxinpi 1880 aelatngchuxwa Oscillaria malariae txmainpi 1896 ornxld rxss khnphbwaechuxsamarthtidtxphanthangyung inpi 1898 idphisucnkartidtxechuxxyangsmburncakyungxaonefelsmasumnusy aelainpi 1897 idrngsrrkhchux Plasmodium falciparum thisung idnamaichxyangepnthangkarinpi 1954 P falciparum mihlayruptlxdwngchiwit rayathitidtxinmnusysungkhxcaphbin spxorsxytcaotaelaephimcanwnphayintbaelaklayepnemorsxyt merozoites sungcaocmtiesllemdeluxdaedng RBCs ephuxsrangthrxfxsxyt trophozoites ichsxnt schizonts aelakamiotist gametocytes thisungxakarkhxngorkhmalaeriycaerimaesdng sahrbinyung caekidkarsubphnthuxasyephskbisokt sungcaklayepnoxoxkhient ookinete sungtxmacakxrangepn sungcasrangspxrxsxyt sporozoites iptidechuxtxipxangxingCoatney GR Collins WE Warren M Contacos PG 1971 22 Plasmodium falciparum Welch 1897 The primate malarias Division of Parasitic Disease CDC p 263 Rich S M Leendertz F H Xu G Lebreton M Djoko C F Aminake M N Takang E E Diffo J L D Pike B L Rosenthal B M Formenty P Boesch C Ayala F J Wolfe N D 2009 The origin of malignant malaria Proceedings of the National Academy of Sciences 106 35 14902 14907 Bibcode 2009PNAS 10614902R doi 10 1073 pnas 0907740106 PMC 2720412 PMID 19666593 Perkins D J Were T Davenport G C Kempaiah P Hittner J B Ong Echa J M 2011 Severe malarial anemia Innate immunity and pathogenesis International Journal of Biological Sciences 7 9 1427 1442 doi 10 7150 ijbs 7 1427 PMC 3221949 PMID 22110393 Perlmann P Troye Blomberg M 2000 Malaria blood stage infection and its control by the immune system Folia Biologica 46 6 210 8 PMID 11140853 Loy Dorothy E Liu Weimin Li Yingying Learn Gerald H Plenderleith Lindsey J Sundararaman Sesh A Sharp Paul M Hahn Beatrice H 2017 Out of Africa origins and evolution of the human malaria parasites Plasmodium falciparum and Plasmodium vivax International Journal for Parasitology 47 2 3 87 97 doi 10 1016 j ijpara 2016 05 008 PMC 5205579 PMID 27381764 xanephimAllison A C February 1954 Protection Afforded by Sickle cell Trait Against Subtertian Malarial Infection Br Med J 1 4857 290 4 doi 10 1136 bmj 1 4857 290 PMC 2093356 PMID 13115700 Allison AC 1964 Polymorphism and Natural Selection in Human Populations Cold Spring Harb Symp Quant Biol 29 137 49 doi 10 1101 sqb 1964 029 01 018 PMID 14278460 Cholera R Brittain NJ Gillrie MR aelakhna January 2008 Impaired cytoadherence of Plasmodium falciparum infected erythrocytes containing sickle hemoglobin Proc Natl Acad Sci U S A 105 3 991 6 Bibcode 2008PNAS 105 991C doi 10 1073 pnas 0711401105 PMC 2242681 PMID 18192399 Mockenhaupt FP Ehrhardt S Otchwemah R aelakhna May 2004 Limited influence of haemoglobin variants on Plasmodium falciparum msp1 and msp2 alleles in symptomatic malaria Trans R Soc Trop Med Hyg 98 5 302 10 doi 10 1016 j trstmh 2003 10 001 PMID 15109555 Roberts Larry S Janovy John 2005 Foundations of Parasitology 7th ed McGraw Hill Education ISE Editions ISBN 978 0 07 111271 0 aehlngkhxmulxunScholia mioprifl topic sahrb Plasmodium falciparum Malaria species info at CDC Web Atlas of Medical Parasitology Species profile at Encyclopedia of Life Taxonomy at UniProt Profile at Scientists Against Malaria Genome info at Wellcome Trust Sanger Institute PlasmoDB The Plasmodium Genome Resource UCSC Plasmodium Falciparum Browser 2007 11 11 thi ewyaebkaemchchin Gene info at Kyoto University