Monogamy

การมีคู่สมรสคนเดียว หรือ ผัวเดียวเมียเดียว (อังกฤษ: Monogamy) เป็นภาวะของการมีคู่ทางเพศคนเดียว คำว่า “Monogamy” มาจากภาษากรีกว่า “monos” “μονός” ที่แปลว่าหนึ่งหรือคนเดียว และคำว่า “gamos” “γάμος” ที่แปลว่าการสมรสหรือการอยู่ร่วมกัน ในหลายกรณีคำว่า “การมีคู่สมรสคนเดียว” ใช้โดยเฉพาะในความหมายที่หมายถึงการแต่งงานที่สามีภรรยามีคู่สมรสคนเดียว

การมีคู่ครองคนเดียวแบ่งออกเป็น:

• การมีคู่สมรสคนเดียวเชิงสังคม (Social monogamy) หมายถึงบุคคลสองคน/สัตว์ที่ดำรงชีวิตอยู่ด้วยกัน, มีความสัมพันธ์ทางเพศต่อกัน, และร่วมมือกันในการหาสิ่งที่มีความจำเป็นต่อการดำรงชีพด้วยกัน เช่นอาหาร, เสื้อผ้า และ เงิน
• การมีคู่สมรสคนเดียวเชิงเพศสัมพันธ์ (Sexual monogamy) หมายถึงบุคคลสองคน/สัตว์ที่มีความสัมพันธ์ทางเพศระหว่างกันโดยเฉพาะโดยไม่มีความสัมพันธ์ทางเพศกับผู้อื่น
• การมีคู่สมรสคนเดียวเชิงพันธุกรรม (Genetic monogamy) หมายถึงบุคคลสองคนที่มีบุตรด้วยกันโดยไม่มีความสัมพันธ์อื่นใดนอกไปจากนั้น
• การมีคู่สมรสคนเดียวเชิงสมรส (Marital monogamy) หมายถึงการสมรสของบุคคลสองคน

ชนิดของการมีคู่สมรสคนเดียวในประเภทข้างต้นอาจจะเป็นการมีคู่ครองคนเดียวตลอดชีพ หรือ อาจจะเป็นประเภทที่เรียกว่า

• การมีคู่สมรสคนเดียวเชิงชั่วระยะ (Serial monogamy) หมายถึงบุคคลสองคน/สัตว์ที่มีความสัมพันธ์ทางเพศระหว่างกันโดยไม่มีความสัมพันธ์ทางเพศกับผู้อื่นอยู่ชั่วระยะที่อาจจะสั้นหรือยาวก็ได้ ก่อนที่จะเปลี่ยนคู่ไปมีความสัมพันธ์กับผู้อื่นหลังจากแยกกับคู่เดิมแล้ว การเปลี่ยนคู่ใหม่มักจะเกิดขึ้นเป็นระยะๆ

อ้างอิง

1. ศัพท์ราชบัณฑิตยสถาน[1] 2017-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
2. http://www.merriam-webster.com/dictionary/monogamy
3. Definition by Health24's 2008-07-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน sex glossary.

แหล่งข้อมูลอื่น

• ผัวเดียวเมียเดียว
• บทความ "มโนทัศน์รักเดียวใจเดียวและปัญหาเมียน้อยในทศวรรษ 2490-2530"
• The Myth of Monogamy
• UK website on childsupport and paternity with many links to studies of paternity, nonpaternity and pedigree error rates 2016-05-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Evaluating pedigree data. II. Identifying the cause of error in families with inconsistencies, Lathrop GM, Huntsman JW, Hooper AB, Ward RH, Hum Hered. 1983;33(6):377-89.