Kshemendra

กเษเมนทระ (กฺเษเมนฺทฺร, IAST: Kṣemendra; ป. ค.ศ. 990 –  1070) เป็นผู้รอบรู้, กวี, นักเขียนเชิงเสียดสี, , นักประวัติศาสตร์,, นักแปล และ ที่มีช่วงชีวิตอยู่ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 11 ในกัศมีร์ โดยมีผลงานเป็นภาษาสันสกฤต

ชีวประวัติ

กเษเมนทระเกิดมาในครอบครัวเก่าแก่ที่มีความมั่งคั่งและเป็นครอบครัวที่มีอารยะ บิดานามว่า ประกาเศนทระ (Prakashendra) ผู้สืบทอดจากนเรนทระ (Narendra) ขุนนางในราชสำนักของชยปีฑะ (Jayapida) แห่งจักรวรรดิการโกฏ กเษเมนทระได้รับการศึกษาและศึกษาวรรณกรรมที่หลากหลายแขนง เขาได้เรียนวิชาวรรณกรรมจาก "อาจารย์ระดับแนวหน้าที่สุดในสมัยนั้น นักปรัชญาและผู้ชำนาญด้านวรรณกรรม " กเษเมนทระเติบโตมาในฐานะชาวไศวะ และต่อมาได้เปลี่ยนไปนับถือลัทธิไวษณวะ เขาได้ร่ำเรียนและมีผลงานประพันธ์ทั้งเชิงลัทธิไวษณวะ และ ศาสนาพุทธ บุตรของเขา โสเมนทระ (Somendra) บรรยายถึงบิดาของเขาไว้ในบทนำของ อวทานกลฺปลตา (अवदानकल्पलता) และชิ้นงานอื่น ๆ กเษเมนทระกล่าวถึงตนเองในผลงานของตนด้วยชื่อ วยาสทาส (IAST: Vyāsadāsa; ทาสของฤาษีวยาสะ) ชื่อนี้ได้มาหรือเริ่มนำมาใช้หลังประพันธ์ชิ้นงาน ภารตมัญชรี (Bhāratamañjari) เสร็จ

กเษเมนทระเป็นที่ต้องการในฐานะผู้ประพันธ์บทย่อ (abridger) สำหรับงานเขียนชิ้นยาว เขามีผลงานประพันธ์ย้อนกลับไปถึงปี 1037 เป็นอย่างน้อย (ผลงานชิ้นที่เก่าแก่ที่สุดของเขาที่ได้รับการระบุอายุคือ พฤหัตกถามัญชรี, Brihatkathāmanjari ซึ่งเป็นบทสรุปย่อของ พฤหัตกถา “ตะวันตกเฉียงเหนือ”; "Northwestern" Bṛhatkathā ที่สูญหายไปแล้วและเป็นฉบับปรับปรุง (recension) อีกทีหนึ่งของ หรือ “เรื่องเล่ายิ่งใหญ่” ของคุณาฒยะ ซึ่งก็สูญหายไปแล้วเช่นกัน) จนถึงปี 1066 (ผลงานชิ้นใหม่ที่สุดของเขาที่ได้รับการระบุอายุคือ ทศาวาตารจริต; Daśavataracharita หรือ บันทึกว่าด้วยสิบอวตารของพระวิษณุ)

ผลงานที่ยังอยู่

มีผลงานโดยกเษเมนทระราวสิบแปดชิ้นที่ยังอยู่มาถึงปัจจุบัน และมีอย่างน้อยอีกสิบสี่ชิ้นงานที่ปรากฏเฉพาะจากการอ้างถึงในชิ้นงานอื่นเท่านั้น นอกจากรายการด้านล่างนี้แล้ว เขายังประพันธ์บทละคร, กวีเชิงสาธยาย, นิยายเสียดสี, บันทึกประวัติศาสตร์ และอาจมีบทวิจารณ์กามสูตรด้วย

บทย่อ

• รามายณมัญชรี (Ramāyaṇamanjari) — บทย่อรามายณะ (สันสกฤต)
• ภารตมัญชรี (Bhāratamanjari) — บทย่อมหาภารตะ (สันสกฤต)
• พฤหัตกถามัญชรี (Brihatkathāmanjari) — บทย่อ (สันสกฤต)

กวีนิพนธ์

• เอาจิตยะ วิจาระ จรรจา (Auchitya Vichāra Charchā)
• กวิกัณฐาภรณะ (Kavikanthābharaṇa)
• สุวฤตติลัก (Suvrittatilaka)

เรื่องเสียดสี

• กลาวิลสา (Kalāvilasā) — "บทเกี้ยวพาราสีกับความหลอกลวง"
• — "ผู้ดูแลนางสนม" (สันสกฤต)
• นรรมมาลา (Narmamālā) — "มาลัยแห่งความรื่นเริง"
• เทโศปเทศะ (Deśopadeśa) — "คำเทศนาจากชนบท"

บทเทศนา

• นีติกัลปตรุ (Nitikalpataru)
• ทรรปทลนะ (Darpadalana)
• จตุรวรรคสังคฤหะ (Chaturvargasaṃgraha)
• (Chārucharya)
• เสวยเสวโกปเทศะ (Sevyasevakopadeśa)
• โลกประกาศะ (Lokaprakāśa)
• สถูปาวทานา (Stūpāvadāna)

บทสรรเสริญ

• อวทานกัลปลตา (Avadānakalpalatā) — ภพชาติในอดีตและบุญของพระพุทธเจ้า (อังกฤษ)
• ทศาวาตารจริต (Daśavataracharita) — พระวิษณุสิบอวตาร (สันสกฤต)

งานเขียนเชิงประวัติศาสตา์

• นฤปวลี (Nrpavali)

อ้างอิง

1. www.wisdomlib.org (2014-08-29). "Kshemendra, Kṣemendra, Kshema-indra: 10 definitions". www.wisdomlib.org (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2022-01-21.
2. Choudhuri, Indra Nath (2010). "Towards an Indian Theory of Translation". Indian Literature. 54 (5): 113–123. JSTOR 23348221.
3. "Kshemendra's Views on Aptness in Art". University of Hyderabad Herald (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). Oct 30, 2015. สืบค้นเมื่อ 2022-01-21.
4. "Kshemendra". Penguin Random House India (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 2022-01-21.
5. Haksar 2011, p. xv.
6. Warder 1992, p. 365.
7. Haksar 2011, pp. xv–xvi.
8. Haksar 2011, pp. xvii–xviii.
9. Haksar 2011, pp. xvii, 153–154.
10. Nagarajan, k s (1970). Contribution Of Kashmir To Sanskrit Literature. p. 540.

บรรณานุกรม

• Kshemendra (2011). Three Satires: From Ancient Kashmir (ภาษาอังกฤษ). แปลโดย Haksar, A. N. D. Penguin Books. ISBN .
• (1992). Indian Kāvya Literature: The art of storytelling (ภาษาอังกฤษ). Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN .