ปลากระโทง ช วงเวลาท ม ช ว ตอย คร เทเช ยสตอนต น ป จจ บ นล กษณะของปลากระโทงการจำแนกช นทางว ทยาศาสตร อาณาจ กร Animaliaไฟล ม

ปลากระโทง ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: ครีเทเชียสตอนต้น-ปัจจุบัน

ลักษณะของปลากระโทง
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Perciformes
อันดับย่อย:	Xiphioidei
วงศ์:	Istiophoridae
สกุล
Istiophorus Makaira
ชื่อพ้อง
Histiophoridae

วงศ์ปลากระโทง, วงศ์ปลากระโทงแทง หรือ วงศ์ปลาปากนก ปลากระดูกแข็งขนาดใหญ่จำพวกหนึ่งอาศัยอยู่ในทะเล อยู่ในอันดับปลากะพง (Perciformes) ใช้ชื่อวงศ์ว่า Istiophoridae

โดยคำว่า Istiophoridae ที่ใช้เป็นชื่อวงศ์นั้น มาจากภาษากรีกคำว่า "Ιστίων" (Istion) หมายถึง "ใบเรือ" รวมกับคำว่า "φέρειν" (pherein) หมายถึง "แบกไว้"

ปลากระโทง เป็นปลาทะเลขนาดใหญ่ที่มีความปราดเปรียวและว่องไวมาก จัดเป็นปลาที่สามารถว่ายน้ำได้เร็วที่สุดในโลกด้วยมีกล้ามเนื้อที่ทรงพลัง และกระดูกหลังที่มีความยืดหยุ่นสูง สามารถพุ่งจากน้ำได้เร็ว 60 กิโลเมตร/ชั่วโมง และในฤดูอพยพอาจทำความเร็วได้ 90 กิโลเมตร/ชั่วโมง

มีลำตัวค่อนข้างกลม ปากกว้าง มีฟันแบบวิลลิฟอร์ม ครีบหลังและครีบก้นมีอย่างละ 2 ครีบ ไม่มีครีบฝอย ครีบท้องมีก้านครีบ 1-3 ก้าน มีสันที่คอดหาง ครีบหางเว้าลึก

มีจุดเด่นคือปลายปากด้านบนมีกระดูกยื่นยาวแหลมออกมา ใช้ในการนำทาง ล่าเหยื่อ และป้องกันตัว ซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นสิ่งที่เหลืออยู่จากยุคก่อนประวัติศาสตร์ เพื่อป้องกันตัวจากบรรดาปลานักล่าต่าง ๆ ที่มีอยู่ดาษดื่น มีครีบกระโดงหลังมีสูงแหลม ในบางชนิด จะมีกระโดงสูงมากและครอบคลุมเกือบเต็มบริเวณหลัง ดูแลคล้ายใบเรือ มีสีและลวดลายข้างลำตัวแตกต่างออกไปตามแต่ชนิด ซึ่งจะเปลี่ยนไปตามสภาพอารมณ์ หากตกใจหรือเครียด สีจะซีด และใช้เป็นสิ่งที่แยกของปลาแต่ละตัว

โดยมากแล้วมักจะอาศัยหากินอยู่บริเวณผิวน้ำ พบได้ในทะเลเขตอบอุ่นและเขตร้อนทั่วโลก ออกล่าเหยื่อเป็นปลาขนาดเล็กกว่า บางครั้งอาจอยู่รวมเป็นฝูงนับร้อยตัว มักล่าเหยื่อในเวลากลางวัน เนื่องจากเป็นปลาที่ล่าด้วยประสาทสัมผัสทางตาเป็นหลัก สามารถโดดพ้นน้ำได้สูงและมีความสง่างามมาก จึงนิยมตกเป็นเกมกีฬา ได้รับฉายาจากนักตกปลาว่าเป็น "ราชินีแห่งท้องทะล" โดยมักจะออกตกด้วยการล่องเรือไปกลางทะเลและตกด้วยอุปกรณ์ชนิดต่าง ๆ ซึ่งต้องใช้ด้วยกันเวลาหลายชั่วโมง ด้วยการให้ปลายื้อเบ็ดจนหมดแรงเอง โดยปลากระโทงชนิดที่ใหญ่ที่สุดคือ ปลากระโทงสีน้ำเงิน (Makaira nigricans) เป็นชนิดที่พบที่มหาสมุทรแอตแลนติก ที่สามารถโตเต็มที่ได้ถึง 5 เมตร หนักกว่า 636 กิโลกรัม

การจำแนก

มีทั้งหมด 10 ชนิด ใน 5 สกุล ประกอบไปด้วย

(Istiompax indica)
(Istiophorus albicans)
ปลากระโทงร่มอินโด-แปซิฟิก (Istiophorus platypterus)
(Kajikia albida)
ปลากระโทงลาย (Kajikia audax)
ปลากระโทงสีน้ำเงิน (Makaira nigricans)
(Tetrapturus angustirostris)
(Tetrapturus belone)
(Tetrapturus georgii)
(Tetrapturus pfluegeri)

นอกจากนี้แล้ว ยังมีปลากระโทงดาบที่มีลักษณะคล้ายปลากระโทงอีกชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Xiphias gladius ซึ่งมิได้อยู่ในวงศ์เดียวกันนี้ แต่จัดอยู่ในวงศ์ Xiphiidae

ในน่านน้ำไทย พบได้ทั้งทะเลอันดามันและอ่าวไทย โดยชนิดที่พบได้แก่ ปลากระโทงร่มอินโด-แปซิฟิก และ ปลากระโทงสีน้ำเงินแปซิฟิก เป็นต้น

ปลากระโทงยังมีชื่อเรียกอื่นเป็นภาษาใต้ว่า "ปลาอินทรียักษ์" เป็นต้น

อ้างอิง

จาก ITIS.gov (อังกฤษ)
"สัตว์น้ำที่สุดในโลก". กระปุกตั้งฉ่าย Siamfishing.
Super Fish: fastest predator in the sea, สารคดีทางแอนิมอลพลาเน็ต .ทางทรูวิชั่นส์: เสาร์ที่ 15 มิถุนายน 2556
. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-03-03. สืบค้นเมื่อ 2012-03-06.
. ช่อง 7. 9 January 2015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-19. สืบค้นเมื่อ 9 January 2015.
(PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-10-31. สืบค้นเมื่อ 2012-06-23.

แหล่งข้อมูลอื่น

จากFishbse.org (อังกฤษ)

[1] จาก ITIS.gov (อังกฤษ)

[SPD-2] "สัตว์น้ำที่สุดในโลก". กระปุกตั้งฉ่าย Siamfishing.

[Super-3] Super Fish: fastest predator in the sea, สารคดีทางแอนิมอลพลาเน็ต .ทางทรูวิชั่นส์: เสาร์ที่ 15 มิถุนายน 2556

[4] . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-03-03. สืบค้นเมื่อ 2012-03-06.

[5] . ช่อง 7. 9 January 2015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-19. สืบค้นเมื่อ 9 January 2015.

[6] (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-10-31. สืบค้นเมื่อ 2012-06-23.