ภาษาฟอร์แทรน (อังกฤษ: Fortran, /ˈfɔːrtræn/; อดีตเขียนเป็น FORTRAN) เป็นภาษาโปรแกรมที่ใช้ในจุดประสงค์ทั่วไป เชิงคำสั่งที่ใช้ในการคำนวณเลขและ
กระบวนทัศน์ | : , คำสั่ง (, เชิงวัตถุ), , |
---|---|
จอห์น แบกคัส | |
ผู้พัฒนา | จอห์น แบกคัสและไอบีเอ็ม |
เริ่มเมื่อ | 1957 |
รุ่นเสถียร | Fortran 2018 (ISO/IEC 1539-1:2018) / 28 พฤศจิกายน 2018 |
ระบบชนิดตัวแปร | , , |
นามสกุลของไฟล์ | .f , .for , .f90 |
เว็บไซต์ | fortran-lang |
, , , , IBM XL Fortran, , Hitachi, Lahey/Fujitsu, , , , , , , อื่น ๆ | |
ได้รับอิทธิพลจาก | |
ส่งอิทธิพลต่อ | |
, BASIC, C, ,, , , , , , , |
เดิมฟอร์แทรนพัฒนาโดยไอบีเอ็ม ในคริสต์ทศวรรษ 1950 เพื่อใช้ในทางวิทยาศาสตร์และวิศวกรรม ต่อมาจึงครอบคลุมถึงวิทยาการคำนวณ มีการใช้งานภาษานี้มามากกว่าหกทศวรรษในศาสตร์ที่เน้นการคำนวณ เช่น , ระเบียบวิธีไฟไนต์เอลิเมนต์, พลศาสตร์ของไหลเชิงคณนา, ธรณีฟิสิกส์, , ผลิกศาสตร์ และเคมีการคำนวณ ภาษานี้เป็นภาษายอดนิยมสำหรับ High performance computing และใช้ในโปรแกรมที่วัดเปรียบเทียบสมรรถนะและจัดอันดับในโลก
เค้าโครงของฟอร์แทรนเป็นฐานของภาษาโปรแกรมอื่น ๆ เช่น ภาษาเบสิก ที่มีฐานจาก FORTRAN II ข้อมูลเมื่อ สิงหาคม 2021[update] ฟอร์แทรนอยู่ในอันดับที่ 13 ของ ซึ่งเป็นตัววัดความนิยมของภาษาโปรแกรม ภาษานี้ไต่ขึ้นไป 29 อันดับจากอันดับที่ 42 ในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 2020
อ้างอิง
- (PDF). Cray Inc. 2015-10-01. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-02-05. สืบค้นเมื่อ 2016-01-14.
- John Backus. "The history of FORTRAN I, II and III" (PDF). Softwarepreservation.org. สืบค้นเมื่อ 19 November 2014.
- Eugene Loh (18 June 2010). "The Ideal HPC Programming Language". Queue. 8 (6).
- "HPL – A Portable Implementation of the High-Performance Linpack Benchmark for Distributed-Memory Computers". สืบค้นเมื่อ 2015-02-21.
- "Q13. What are the benchmarks?". Overview - CPU 2017. . สืบค้นเมื่อ 2019-11-13.
- "Fifty Years of BASIC". Time. 29 April 2014.
- TIOBE Software BV (August 2021). "TIOBE Index for August 2021". TIOBE.com. . สืบค้นเมื่อ 2021-08-04.
<ref>
ชื่อ "Sayre_1956" ซึ่งนิยามใน <references>
ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้าอ่านเพิ่ม
- Language standards
- Ansi x3.9-1966. (PDF). American National Standards Institute. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 15 May 2011. สืบค้นเมื่อ 5 May 2010. Informally known as FORTRAN 66.
- Ansi x3.9-1978. . American National Standards Institute. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 29 October 2013. สืบค้นเมื่อ 11 December 2007. Also known as ISO 1539–1980, informally known as FORTRAN 77.
- ANSI X3.198-1992 (R1997) / ISO/IEC 1539:1991. . American National Standards Institute / ISO/IEC. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 1 May 2002. Informally known as Fortran 90.
- ISO/IEC 1539-1:1997. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 18 August 2011. สืบค้นเมื่อ 13 December 2007. Informally known as Fortran 95. There are a further two parts to this standard. Part 1 has been formally adopted by ANSI.
- ISO/IEC 1539-1:2004. Information technology – Programming languages – Fortran – Part 1: Base language (PDF). Informally known as Fortran 2003.
- ISO/IEC 1539-1:2010 (Final Draft International Standard). Information technology – Programming languages – Fortran – Part 1: Base language (PDF).[] Informally known as Fortran 2008.
- Related standards
- Kneis, Wilfried (October 1981). . ACM SIGPLAN Notices. 16 (7): 45–60. doi:10.1145/947864.947868. ISSN 0362-1340. S2CID 8662381.
- ISO 8651-1:1988 Information processing systems – Computer graphics – Graphical Kernel System (GKS) language bindings – Part 1: FORTRAN. Geneva, Switzerland: ISO. 1988.
- อ้างอิงอื่น
- ECMA Standard on FORTRAN (PDF). European Computer Manufacturers Association. April 1965. สืบค้นเมื่อ 2014-11-17.
- (PDF). Sun Microsystems, Inc. 1995. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 5 January 2012. สืบค้นเมื่อ 2014-11-17.
- (PDF). IBM. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 8 June 2015. สืบค้นเมื่อ 2014-11-17.
- (PDF). IBM. May 1974. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 6 April 2011. สืบค้นเมื่อ 2014-11-17.
- Goerz, Michael (2014). "Modern Fortran Reference Card" (PDF). สืบค้นเมื่อ 2014-12-14.
- หนังสือ
- ; Brainerd, Walter S.; Hendrickson, Richard A.; Maine, Richard E.; Martin, Jeanne T.; Smith, Brian T. (2009). The Fortran 2003 Handbook (1st ed.). . ISBN .
- Akin, J. E. (2003). Object-oriented programming via Fortran 90/95. Cambridge, New York: Cambridge University Press. ISBN . OCLC 49906306.
- Arjen, Markus (2012), "Modern Fortran in Practice", Cambridge Univ. Press, .
- Brainerd, W.S.; Goldberg, C.H.; Adams, J.C. (1996). Programmer's Guide to Fortran 90 (3rd ed.). Springer. ISBN .
- Brainerd, Walter (2015). Guide to Fortran 2008 programming. London: Springer. ISBN . OCLC 920530344.
- Chapman, Stephen J. (2018). Fortran for Scientists and Engineers (Fourth ed.). New York: . pp. xxiv + 1024. ISBN .
- Chivers, Ian; Sleightholme, Jane (2018). Introduction to Programming with Fortran (4th ed.). Springer. ISBN .
- Clerman, Norman (2012). Modern Fortran : style and usage. New York: Cambridge University Press. ISBN . OCLC 776162717.
- Curcic, Milan (2020). Modern Fortran: building efficient parallel applications. Shelter Island, NY: Manning Publications Company. ISBN . OCLC 1256806439.
- Ellis, T. M. R.; Phillips, Ivor R.; Lahey, Thomas M. (1994). Fortran 90 Programming (1st ed.). Addison Wesley. ISBN .
- Etter, D. M. (1990). Structured FORTRAN 77 for Engineers and Scientists (3rd ed.). The Benjamin/Cummings Publishing Company, Inc. ISBN .
- Kerrigan, J. F. (1993). Migrating to Fortran 90 (1st ed.). O'Reilly & Associates, Inc. ISBN .
- Kupferschmid, Michael (2002). Classical Fortran: Programming for Engineering and Scientific Applications. Marcel Dekker (CRC Press). ISBN .
- Lorenzo, Mark Jones (2019). Abstracting Away the Machine: The History of the FORTRAN Programming Language (FORmula TRANslation). Independently published. ISBN .
- Loukides, Mike (1990). Unix for FORTRAN Programmers. Sebastopol, CA 95472: O'Reilly & Associates, Inc. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: location () - McCracken, Daniel D. (1961). A Guide to FORTRAN Programming. New York: Wiley. LCCN 61016618.
- Metcalf, Michael; Reid, John; Cohen, Malcolm (2018). Modern Fortran explained : incorporating Fortran 2018. Oxford England: Oxford University Press. ISBN . OCLC 1039633256.
- Nyhoff, Larry; Sanford Leestma (1995). FORTRAN 77 for Engineers and Scientists with an Introduction to Fortran 90 (4th ed.). . ISBN .
- Page, Clive G. (1988). (7 June 2005 ed.). London: Pitman. ISBN . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-05-14. สืบค้นเมื่อ 4 May 2010.
- Press, William H. (1996). . Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-06-27. สืบค้นเมื่อ 2022-07-24.
- Ruetsch, Gregory; Fatica, Massimiliano (2013). CUDA Fortran for Scientists and Engineers (1st ed.). Elsevier. p. 338. ISBN .
- Sleighthome, Jane; Chivers, Ian David (1990). . Computers and their applications (2nd ed.). Chichester: E. Horwood. ISBN . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 March 2014. สืบค้นเมื่อ 12 March 2014.
- บทความ
- Allen, F.E. (September 1981). "A History of Language Processor Technology in IBM". IBM Journal of Research and Development. 25 (5): 535–548. doi:10.1147/rd.255.0535. S2CID 14149353.
- ; R. J. Beeber; S. Best; R. Goldberg; ; H. L. Herrick; R. A. Nelson; ; P. B. Sheridan; H. Stern; L. Ziller; R. A. Hughes; (February 1957). The FORTRAN Automatic Coding System (PDF). Western Joint Computer Conference. pp. 188–198. doi:10.1145/1455567.1455599.
- Chivers, Ian D.; Sleightholme, Jane (2013). . ACM SIGPLAN Fortran Forum. 28 (1): 26–28. doi:10.1145/1520752.1520755. ISSN 1061-7264. S2CID 26200779. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-05-16.
- Metcalf, Michael (2011). "The Seven Ages of Fortran". Journal of Computer Science & Technology. 11 (1): 1–8.
- Pigott, Diarmuid (2006). . The Encyclopedia of Computer Languages. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 October 2009. สืบค้นเมื่อ 5 May 2010.
- Roberts, Mark L.; Griffiths, Peter D. (1985). "Design Considerations for IBM Personal Computer Professional FORTRAN, an Optimizing Compiler" (PDF). IBM Systems Journal. 24 (1): 49–60. doi:10.1147/sj.241.0049.
แหล่งข้อมูลอื่น
- ISO/IEC JTC1/SC22/WG5—the official home of Fortran standards
- Fortran Standards Documents—GFortran standards
- fortran-lang.org (2020).
- History of FORTRAN and Fortran II—
- Valmer Norrod, et al.: A self-study course in FORTRAN programing—Volume I—textbook, Computer Science Corporation El Segundo, California (April 1970). NASA (N70-25287).
- Valmer Norrod, Sheldom Blecher, and Martha Horton: A self-study course in FORTRAN programing—Volume II—workbook, NASA CR-1478 (April 1970), NASA (N70-25288).
- An introduction to the Fortran programming language, by Reinhold Bader, Nisarg Patel, Leibniz Supercomputing Centre.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasafxraethrn xngkvs Fortran ˈ f ɔːr t r ae n xditekhiynepn FORTRAN epnphasaopraekrmthiichincudprasngkhthwip echingkhasngthiichinkarkhanwnelkhaelaphasafxraethrnkrabwnthsn khasng echingwtthu cxhn aebkkhsphuphthnacxhn aebkkhsaelaixbiexmerimemux1957 67 pithiaelw 1957 runesthiyrFortran 2018 ISO IEC 1539 1 2018 28 phvscikayn 2018 5 pikxn 2018 11 28 rabbchnidtwaepr namskulkhxngifl f for f90ewbistfortran lang wbr org IBM XL Fortran Hitachi Lahey Fujitsu xun idrbxiththiphlcaksngxiththiphltx BASIC C edimfxraethrnphthnaodyixbiexm inkhristthswrrs 1950 ephuxichinthangwithyasastraelawiswkrrm txmacungkhrxbkhlumthungwithyakarkhanwn mikarichnganphasanimamakkwahkthswrrsinsastrthiennkarkhanwn echn raebiybwithiifintexliemnt phlsastrkhxngihlechingkhnna thrnifisiks phliksastr aelaekhmikarkhanwn phasaniepnphasayxdniymsahrb High performance computing aelaichinopraekrmthiwdepriybethiybsmrrthnaaelacdxndbinolk ekhaokhrngkhxngfxraethrnepnthankhxngphasaopraekrmxun echn phasaebsik thimithancak FORTRAN II khxmulemux singhakhm 2021 update fxraethrnxyuinxndbthi 13 khxng sungepntwwdkhwamniymkhxngphasaopraekrm phasaniitkhunip 29 xndbcakxndbthi 42 ineduxnsinghakhm kh s 2020xangxing PDF Cray Inc 2015 10 01 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2016 02 05 subkhnemux 2016 01 14 John Backus The history of FORTRAN I II and III PDF Softwarepreservation org subkhnemux 19 November 2014 Eugene Loh 18 June 2010 The Ideal HPC Programming Language Queue 8 6 HPL A Portable Implementation of the High Performance Linpack Benchmark for Distributed Memory Computers subkhnemux 2015 02 21 Q13 What are the benchmarks Overview CPU 2017 subkhnemux 2019 11 13 Fifty Years of BASIC Time 29 April 2014 TIOBE Software BV August 2021 TIOBE Index for August 2021 TIOBE com subkhnemux 2021 08 04 xangxingphidphlad payrabu lt ref gt chux Sayre 1956 sungniyamin lt references gt imthukichinkhxkhwamkxnhnaxanephimLanguage standardsAnsi x3 9 1966 PDF American National Standards Institute khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 15 May 2011 subkhnemux 5 May 2010 Informally known as FORTRAN 66 Ansi x3 9 1978 American National Standards Institute khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 29 October 2013 subkhnemux 11 December 2007 Also known as ISO 1539 1980 informally known as FORTRAN 77 ANSI X3 198 1992 R1997 ISO IEC 1539 1991 American National Standards Institute ISO IEC khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 1 May 2002 Informally known as Fortran 90 ISO IEC 1539 1 1997 PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 18 August 2011 subkhnemux 13 December 2007 Informally known as Fortran 95 There are a further two parts to this standard Part 1 has been formally adopted by ANSI ISO IEC 1539 1 2004 Information technology Programming languages Fortran Part 1 Base language PDF Informally known as Fortran 2003 ISO IEC 1539 1 2010 Final Draft International Standard Information technology Programming languages Fortran Part 1 Base language PDF lingkesiy Informally known as Fortran 2008 Related standardsKneis Wilfried October 1981 ACM SIGPLAN Notices 16 7 45 60 doi 10 1145 947864 947868 ISSN 0362 1340 S2CID 8662381 ISO 8651 1 1988 Information processing systems Computer graphics Graphical Kernel System GKS language bindings Part 1 FORTRAN Geneva Switzerland ISO 1988 xangxingxunECMA Standard on FORTRAN PDF European Computer Manufacturers Association April 1965 subkhnemux 2014 11 17 PDF Sun Microsystems Inc 1995 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 5 January 2012 subkhnemux 2014 11 17 PDF IBM khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 8 June 2015 subkhnemux 2014 11 17 PDF IBM May 1974 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 6 April 2011 subkhnemux 2014 11 17 Goerz Michael 2014 Modern Fortran Reference Card PDF subkhnemux 2014 12 14 hnngsux Brainerd Walter S Hendrickson Richard A Maine Richard E Martin Jeanne T Smith Brian T 2009 The Fortran 2003 Handbook 1st ed ISBN 978 1 84628 378 9 Akin J E 2003 Object oriented programming via Fortran 90 95 Cambridge New York Cambridge University Press ISBN 978 0 521 52408 7 OCLC 49906306 Arjen Markus 2012 Modern Fortran in Practice Cambridge Univ Press ISBN 978 1 13908479 6 Brainerd W S Goldberg C H Adams J C 1996 Programmer s Guide to Fortran 90 3rd ed Springer ISBN 978 0 387 94570 5 Brainerd Walter 2015 Guide to Fortran 2008 programming London Springer ISBN 978 1 4471 6758 7 OCLC 920530344 Chapman Stephen J 2018 Fortran for Scientists and Engineers Fourth ed New York pp xxiv 1024 ISBN 978 0 07 338589 1 Chivers Ian Sleightholme Jane 2018 Introduction to Programming with Fortran 4th ed Springer ISBN 978 3 319 75501 4 Clerman Norman 2012 Modern Fortran style and usage New York Cambridge University Press ISBN 978 0 521 51453 8 OCLC 776162717 Curcic Milan 2020 Modern Fortran building efficient parallel applications Shelter Island NY Manning Publications Company ISBN 978 1 61729 528 7 OCLC 1256806439 Ellis T M R Phillips Ivor R Lahey Thomas M 1994 Fortran 90 Programming 1st ed Addison Wesley ISBN 978 0 201 54446 6 Etter D M 1990 Structured FORTRAN 77 for Engineers and Scientists 3rd ed The Benjamin Cummings Publishing Company Inc ISBN 978 0 8053 0051 2 Kerrigan J F 1993 Migrating to Fortran 90 1st ed O Reilly amp Associates Inc ISBN 1 56592 049 X Kupferschmid Michael 2002 Classical Fortran Programming for Engineering and Scientific Applications Marcel Dekker CRC Press ISBN 978 0 8247 0802 3 Lorenzo Mark Jones 2019 Abstracting Away the Machine The History of the FORTRAN Programming Language FORmula TRANslation Independently published ISBN 978 1082395949 Loukides Mike 1990 Unix for FORTRAN Programmers Sebastopol CA 95472 O Reilly amp Associates Inc ISBN 0 937175 51 X a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint location McCracken Daniel D 1961 A Guide to FORTRAN Programming New York Wiley LCCN 61016618 Metcalf Michael Reid John Cohen Malcolm 2018 Modern Fortran explained incorporating Fortran 2018 Oxford England Oxford University Press ISBN 978 0 19 881188 6 OCLC 1039633256 Nyhoff Larry Sanford Leestma 1995 FORTRAN 77 for Engineers and Scientists with an Introduction to Fortran 90 4th ed ISBN 978 0 13 363003 9 Page Clive G 1988 7 June 2005 ed London Pitman ISBN 978 0 273 02856 7 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2010 05 14 subkhnemux 4 May 2010 Press William H 1996 Cambridge UK Cambridge University Press ISBN 978 0 521 57439 6 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2018 06 27 subkhnemux 2022 07 24 Ruetsch Gregory Fatica Massimiliano 2013 CUDA Fortran for Scientists and Engineers 1st ed Elsevier p 338 ISBN 9780124169708 Sleighthome Jane Chivers Ian David 1990 Computers and their applications 2nd ed Chichester E Horwood ISBN 978 0 13 466764 5 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 12 March 2014 subkhnemux 12 March 2014 bthkhwamAllen F E September 1981 A History of Language Processor Technology in IBM IBM Journal of Research and Development 25 5 535 548 doi 10 1147 rd 255 0535 S2CID 14149353 R J Beeber S Best R Goldberg H L Herrick R A Nelson P B Sheridan H Stern L Ziller R A Hughes February 1957 The FORTRAN Automatic Coding System PDF Western Joint Computer Conference pp 188 198 doi 10 1145 1455567 1455599 Chivers Ian D Sleightholme Jane 2013 ACM SIGPLAN Fortran Forum 28 1 26 28 doi 10 1145 1520752 1520755 ISSN 1061 7264 S2CID 26200779 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 05 16 Metcalf Michael 2011 The Seven Ages of Fortran Journal of Computer Science amp Technology 11 1 1 8 Pigott Diarmuid 2006 The Encyclopedia of Computer Languages khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 8 October 2009 subkhnemux 5 May 2010 Roberts Mark L Griffiths Peter D 1985 Design Considerations for IBM Personal Computer Professional FORTRAN an Optimizing Compiler PDF IBM Systems Journal 24 1 49 60 doi 10 1147 sj 241 0049 aehlngkhxmulxunwikitaramitarainhwkhx Fortran wikikhakhmmikhakhmekiywkb Fortran ISO IEC JTC1 SC22 WG5 the official home of Fortran standards Fortran Standards Documents GFortran standards fortran lang org 2020 History of FORTRAN and Fortran II Valmer Norrod et al A self study course in FORTRAN programing Volume I textbook Computer Science Corporation El Segundo California April 1970 NASA N70 25287 Valmer Norrod Sheldom Blecher and Martha Horton A self study course in FORTRAN programing Volume II workbook NASA CR 1478 April 1970 NASA N70 25288 An introduction to the Fortran programming language by Reinhold Bader Nisarg Patel Leibniz Supercomputing Centre bthkhwamkarekhiynopraekrm hrux phasaopraekrmniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk