ปลาทอง หรือ ปลาเงินปลาทอง (อังกฤษ: goldfish; ชื่อวิทยาศาสตร์: Carassius auratus) เป็นปลาน้ำจืด อยู่ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) เป็นปลาที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศจีนและญี่ปุ่น เดิมใช้บริโภค ต่อมาถูกพัฒนาสายพันธุ์มาไม่ต่ำกว่า 2,000 ปี จนกลายเป็นปลาสวยงามในปัจจุบัน ปลาทองที่ปล่อยตามธรรมชาติกลายเป็นในพื้นที่อเมริกาเหนือและออสเตรเลีย
ปลาทอง | |
---|---|
ปลาทองสายพันธุ์ดั้งเดิมในธรรมชาติ | |
ปลาทองสายพันธุ์เกล็ดแก้ว สายพันธุ์ที่ถูกผสมขึ้นมาโดยคนไทยเอง | |
สถานะการอนุรักษ์ | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
โดเมน: | ยูแคริโอต |
อาณาจักร: | สัตว์ |
ไฟลัม: | สัตว์มีแกนสันหลัง |
ชั้น: | ปลาที่มีก้านครีบ |
อันดับ: | อันดับปลาตะเพียน |
วงศ์: | วงศ์ปลาตะเพียน |
วงศ์ย่อย: | |
สกุล: | ปลาทอง (สกุล) (Linnaeus, ) |
สปีชีส์: | Carassius auratus |
ชื่อทวินาม | |
Carassius auratus (Linnaeus, ) | |
ชื่อพ้อง | |
รายการชื่อพ้อง
|
ประวัติความเป็นมาและลักษณะ
เชื่อว่าปลาทองเป็นปลาสวยงามชนิดแรกที่มนุษย์เลี้ยง จากหลักฐานที่ปรากฏไม่ต่ำกว่า 2,000 ปีมาแล้ว เป็นรูปสลักปลาทองหลากหลายสีว่ายรวมกันอยู่ในบ่อที่ประเทศจีน ถือเป็นประเทศแรกที่เลี้ยงปลาทอง โดยในภาษาญี่ปุ่นเรียก "ฟุนะ" (鮒; フナ) และชาวญี่ปุ่นเป็นผู้พัฒนาสายพันธุ์ปลาทองให้มีความสวยงามและหลากหลายมาจนปัจจุบัน เมืองแรก คือ ซะไก ในจังหวัดโอซะกะ ในราวปี ค.ศ. 1502-1503 แต่กลายมาเป็นที่นิยมเมื่อเวลาต่อมาอีกราว 100 ปี ถึงขนาดมีร้านขายปลาทองเปิดกันเป็นจำนวนมาก
ปลาทองมีรูปร่างอ้วน ป้อม มีเกล็ดแบบบางเรียบ ครีบอกกลมแบน ครีบหางเป็นรูปพัด เป็นปลากินพืช และแมลงน้ำขนาดเล็กเป็นอาหาร เป็นปลาที่ตะกละสามารถกินอาหารได้ตลอดทั้งวัน ตัวผู้เมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์จะมีตุ่มสิวขึ้นตามครีบอกและใบหน้า ปลาตัวท้องช่องท้องจะอูมเป่งออก วางไข่ตามพืชน้ำ ไข่ใช้เวลาฟักตัวประมาณ 2 วัน
ปลาทองมีสีหลากหลายตั้งแต่สีแดง สีทอง สีส้ม สีเทา สีดำและสีขาว หรือหลายสีในตัวเดียว ในธรรมชาติชอบอาศัยตามหนองน้ำและลำคลองที่ติดกับแม่น้ำ มีอายุขัย 20-30 ปี ต่อมาถูกนำไปเลี้ยงในทวีปยุโรปเมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 17 และถูกนำไปเผยแพร่ในทวีปอเมริกาในคริสต์ศตวรรษที่ 19 สำหรับในประเทศไทย เชื่อว่าปลาทองเข้าในสมัยอยุธยาตอนกลางเพื่อเป็นของบรรณาการในราชสำนักราว ๆ ค.ศ. 1370-1489
ปัจจุบันประเทศจีน, ฮ่องกง, สิงคโปร์ และญี่ปุ่น เป็นศูนย์กลางการส่งออกปลาทองที่ใหญ่ที่สุด สำหรับในประเทศไทย การเลี้ยงปลาทองในฐานะปลาสวยงามในยุคปัจจุบัน เริ่มขึ้นหลังปี ค.ศ. 1960 ซึ่งความนิยมจะเริ่มขึ้นจากพื้นที่กรุงเทพมหานครก่อนจะขยายไปตามจังหวัดต่าง ๆ จนปัจจุบันมีฟาร์มปลาทองมากมาย มีปลาหลากหลายสายพันธุ์ ทั้งเกรดสูงที่มีราคาแพง และเกรดธรรมดาทั่วไป
สายพันธุ์ปลาทอง
มีการพัฒนาสายพันธุ์ปลาทองมีไม่ต่ำกว่า 100 สายพันธุ์ ซึ่งบางสายพันธุ์จนถึงปัจจุบันก็ได้หายสาบสูญไปตามกาลเวลาก็มี โดยสายพันธุ์แรกที่มีการเลี้ยงคือ ฮิฟุนะ ซึ่งมีรูปร่างเหมือนปลาทองดั้งเดิมในธรรมชาติ แต่ว่ามีสีทอง ต่อมาก็ถูกพัฒนาจนกลายเป็นปลาทองที่มีหาง 3 แฉก เรียกว่า วากิ้น และจากวาคิ้นก็ถูกพัฒนาจนกลายมาเป็นปลาทองหาง 4 แฉก คือ จนในที่สุดก็กลายมาเป็นในที่สุด
นอกจากนี้แล้วสายพันธุ์ที่เรียกว่า มารุโกะ ก็เป็นบรรพบุรุษของปลาทองสายพันธุ์หัวสิงห์ต่าง ๆ และสายพันธุ์ ก็เป็นบรรพบุรุษของปลาทองสายพันธุ์ตาโปนต่าง ๆ
ปลาทองสามารถแบ่งออกตามลักษณะลำตัวได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
1.กลุ่มที่มีลำตัวแบนยาว
มีลำตัวแบนข้าง และมีครีบหางเดี่ยว ยกเว้นวากิ้นซึ่งมีครีบหางคู่ ปลาในกลุ่มนี้มักจะว่ายน้ำได้รวดเร็ว ปราดเปรียว ทนทานต่อโรคต่าง ๆ และเจริญเติบโตได้เร็วกว่า ปลาทองที่จัดอยู่ในกลุ่มนี้ได้แก่ ฟุนะ, , โคเมท, ชูบุงกิ้น, วากิ้น, วาโตไน เป็นต้น
2.กลุ่มที่มีลำตัวกลมหรือรูปไข่
ถือเป็นกลุ่มที่มีจำนวนสายพันธุ์หลากหลายมากที่สุด ซึ่งเป็นกลุ่มที่ว่ายน้ำได้ไม่ดี อาจจะว่ายหัวตก มีลักษณะสำคัญที่ครีบ หัวและนัยน์ตาที่แตกต่างหลากหลายกัน โดยแบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่มีครีบหลัง ได้แก่ , ออรันดา, เกล็ดแก้ว, ลักเล่ห์ , , โทะซะกิน เป็นต้น กับ กลุ่มที่ไม่มีครีบหลัง ได้แก่ สิงห์จีน, สิงห์ญี่ปุ่น, สิงห์ดำตามิด, รันชู, ลูกโป่ง, ตากลับ เป็นต้น
การเลี้ยงตามความเชื่อ
นอกจากนี้แล้ว การเลี้ยงปลาทองยังอยู่ในความเชื่อของชาวจีนอีกด้วยว่าก่อให้เกิดโชคลาภ โดยว่ากันตามหลักฮวงจุ้ยว่ากันด้วยเรื่องจำนวนของปลาที่เลี้ยง, สีของปลา และตำแหน่งการวางตู้ปลาหรือบ่อเลี้ยงด้วย ซึ่งแตกต่างออกไปตามลักษณะของบ้านและเจ้าของ โดยมากจะมักเลี้ยงเป็นจำนวน 9 ตัว เป็นปลาสีแดง 1 ตัว ร่วมกับปลาสีอื่น ๆ และปลาสีดำ 1 ตัว และยังเชื่ออีกด้วยว่าปลาทองสามารถรับเคราะห์แทนผู้เป็นเจ้าของได้
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- Huckstorf, V.; Freyhof, J. (2013). "Carassius auratus". IUCN Red List of Threatened Species. 2013: e.T166083A1110472. doi:10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T166083A1110472.en. สืบค้นเมื่อ 13 November 2021.
- "USGS-NAS, Non-indigenous Aquatic Species". สืบค้นเมื่อ 2015-04-29.
- "Carassius auratus (Linnaeus, 1758)". Fishbase. สืบค้นเมื่อ 2015-04-29.
- กระทิงไฟ, ปลาทอง ของเก่า ที่ไม่ตกเทรนด์ นิตยสาร Aquarium Biz หน้า 46-51 ปีที่ 2 ฉบับที่ 16: ตุลาคม 2011
- Helmore, Edward (12 July 2021). "Goldfish dumped in lakes grow to monstrous size, threatening ecosystems". The Guardian. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 July 2021.
- Lynch, Jacqueline (2024-04-23). "Ozfish volunteers trap dumped pet goldfish from Vasse River amid concerns about water quality". ABC News. สืบค้นเมื่อ 2024-04-27.
- ZENSE OFFICIAL (May 19, 2012). "5 มหานิยม ปลาสวยงามยอดนิยม ปี 2555 OA190555 02-04". 5 มหานิยม.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-04-13. สืบค้นเมื่อ 2008-04-14.
{{}}
: ระบุ|accessdate=
และ|access-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)) - . ช่อง 7. 15 September 2014. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-07. สืบค้นเมื่อ 15 September 2014.
{{}}
: ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help))
แหล่งข้อมูลอื่น
- "Carassius auratus". . สืบค้นเมื่อ 5 October 2004.
- Froese, Rainer, และ Daniel Pauly, eds. (2004). Carassius auratus auratus ใน . ฉบับเดือนSeptember 2004.
- Goldfish Types — Description of 50 plus varieties of goldfish with pictures
- Bristol Aquarists' Society: Goldfish — Photographs and descriptions of the different goldfish varieties
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
plathxng hrux plaenginplathxng xngkvs goldfish chuxwithyasastr Carassius auratus epnplanacud xyuinwngsplataephiyn Cyprinidae epnplathimithinkaenidinpraethscinaelayipun edimichbriophkh txmathukphthnasayphnthumaimtakwa 2 000 pi cnklayepnplaswyngaminpccubn plathxngthiplxytamthrrmchatiklayepninphunthixemrikaehnuxaelaxxsetreliyplathxngplathxngsayphnthudngediminthrrmchatiplathxngsayphnthuekldaekw sayphnthuthithukphsmkhunmaodykhnithyexngsthanakarxnurkskhwamesiyngta IUCN 3 1 karcaaenkchnthangwithyasastrodemn yuaekhrioxtxanackr stwiflm stwmiaeknsnhlngchn plathimikankhribxndb xndbplataephiynwngs wngsplataephiynwngsyxy skul plathxng skul Linnaeus spichis Carassius auratuschuxthwinamCarassius auratus Linnaeus chuxphxngraykarchuxphxng Carassius discolor Basilewsky 1855 Carassius burgeri Temminck amp Schlegel 1846 Carassius coeruleus Basilewsky 1855 Carassius encobia Bonaparte 1845 Carassius grandoculis Temminck amp Schlegel 1846 Carassius pekinensis Basilewsky 1855 Cyprinus auratus Linnaeus 1758 Cyprinus gibelioides Cantor 1842 Cyprinus mauritianus Bennett 1832 Cyprinus chinensis Gronow 1854 Cyprinus maillardi Guichenot Cyprinus nigrescens Gunther 1868 Cyprinus thoracatus Valenciennes 1842 Neocarassius ventricosus Castelnau 1872 prawtikhwamepnmaaelalksnaechuxwaplathxngepnplaswyngamchnidaerkthimnusyeliyng cakhlkthanthipraktimtakwa 2 000 pimaaelw epnrupslkplathxnghlakhlaysiwayrwmknxyuinbxthipraethscin thuxepnpraethsaerkthieliyngplathxng odyinphasayipuneriyk funa 鮒 フナ aelachawyipunepnphuphthnasayphnthuplathxngihmikhwamswyngamaelahlakhlaymacnpccubn emuxngaerk khux saik incnghwdoxsaka inrawpi kh s 1502 1503 aetklaymaepnthiniymemuxewlatxmaxikraw 100 pi thungkhnadmirankhayplathxngepidknepncanwnmak plathxngmiruprangxwn pxm miekldaebbbangeriyb khribxkklmaebn khribhangepnrupphd epnplakinphuch aelaaemlngnakhnadelkepnxahar epnplathitaklasamarthkinxaharidtlxdthngwn twphuemuxthungvduphsmphnthucamitumsiwkhuntamkhribxkaelaibhna platwthxngchxngthxngcaxumepngxxk wangikhtamphuchna ikhichewlafktwpraman 2 wn plathxngmisihlakhlaytngaetsiaedng sithxng sism sietha sidaaelasikhaw hruxhlaysiintwediyw inthrrmchatichxbxasytamhnxngnaaelalakhlxngthitidkbaemna mixayukhy 20 30 pi txmathuknaipeliynginthwipyuorpemuxkhriststwrrsthi 17 aelathuknaipephyaephrinthwipxemrikainkhriststwrrsthi 19 sahrbinpraethsithy echuxwaplathxngekhainsmyxyuthyatxnklangephuxepnkhxngbrrnakarinrachsankraw kh s 1370 1489 pccubnpraethscin hxngkng singkhopr aelayipun epnsunyklangkarsngxxkplathxngthiihythisud sahrbinpraethsithy kareliyngplathxnginthanaplaswyngaminyukhpccubn erimkhunhlngpi kh s 1960 sungkhwamniymcaerimkhuncakphunthikrungethphmhankhrkxncakhyayiptamcnghwdtang cnpccubnmifarmplathxngmakmay miplahlakhlaysayphnthu thngekrdsungthimirakhaaephng aelaekrdthrrmdathwipsayphnthuplathxngmikarphthnasayphnthuplathxngmiimtakwa 100 sayphnthu sungbangsayphnthucnthungpccubnkidhaysabsuyiptamkalewlakmi odysayphnthuaerkthimikareliyngkhux hifuna sungmiruprangehmuxnplathxngdngediminthrrmchati aetwamisithxng txmakthukphthnacnklayepnplathxngthimihang 3 aechk eriykwa wakin aelacakwakhinkthukphthnacnklaymaepnplathxnghang 4 aechk khux cninthisudkklaymaepninthisud nxkcakniaelwsayphnthuthieriykwa maruoka kepnbrrphburuskhxngplathxngsayphnthuhwsinghtang aelasayphnthu kepnbrrphburuskhxngplathxngsayphnthutaopntang plathxngsamarthaebngxxktamlksnalatwidepn 2 praephthihy khux 1 klumthimilatwaebnyaw milatwaebnkhang aelamikhribhangediyw ykewnwakinsungmikhribhangkhu plainklumnimkcawaynaidrwderw pradepriyw thnthantxorkhtang aelaecriyetibotiderwkwa plathxngthicdxyuinklumniidaek funa okhemth chubungkin wakin waotin epntn 2 klumthimilatwklmhruxrupikh thuxepnklumthimicanwnsayphnthuhlakhlaymakthisud sungepnklumthiwaynaidimdi xaccawayhwtk milksnasakhythikhrib hwaelanyntathiaetktanghlakhlaykn odyaebngxxkidepn 2 klum khux klumthimikhribhlng idaek xxrnda ekldaekw lkelh othasakin epntn kb klumthiimmikhribhlng idaek singhcin singhyipun singhdatamid rnchu lukopng taklb epntnkareliyngtamkhwamechuxnxkcakniaelw kareliyngplathxngyngxyuinkhwamechuxkhxngchawcinxikdwywakxihekidochkhlaph odywakntamhlkhwngcuywakndwyeruxngcanwnkhxngplathieliyng sikhxngpla aelataaehnngkarwangtuplahruxbxeliyngdwy sungaetktangxxkiptamlksnakhxngbanaelaecakhxng odymakcamkeliyngepncanwn 9 tw epnplasiaedng 1 tw rwmkbplasixun aelaplasida 1 tw aelayngechuxxikdwywaplathxngsamarthrbekhraahaethnphuepnecakhxngidduephimplain yamaotaokhriyama emuxng xangxingHuckstorf V Freyhof J 2013 Carassius auratus IUCN Red List of Threatened Species 2013 e T166083A1110472 doi 10 2305 IUCN UK 2013 1 RLTS T166083A1110472 en subkhnemux 13 November 2021 USGS NAS Non indigenous Aquatic Species subkhnemux 2015 04 29 Carassius auratus Linnaeus 1758 Fishbase subkhnemux 2015 04 29 krathingif plathxng khxngeka thiimtkethrnd nitysar Aquarium Biz hna 46 51 pithi 2 chbbthi 16 tulakhm 2011 Helmore Edward 12 July 2021 Goldfish dumped in lakes grow to monstrous size threatening ecosystems The Guardian ekbcakaehlngedimemux 13 July 2021 Lynch Jacqueline 2024 04 23 Ozfish volunteers trap dumped pet goldfish from Vasse River amid concerns about water quality ABC News subkhnemux 2024 04 27 ZENSE OFFICIAL May 19 2012 5 mhaniym plaswyngamyxdniym pi 2555 OA190555 02 04 5 mhaniym khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 04 13 subkhnemux 2008 04 14 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu accessdate aela access date makkwahnungraykar help rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help chxng 7 15 September 2014 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 07 subkhnemux 15 September 2014 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb plathxng Carassius auratus subkhnemux 5 October 2004 Froese Rainer aela Daniel Pauly eds 2004 Carassius auratus auratus in chbbeduxnSeptember 2004 Goldfish Types Description of 50 plus varieties of goldfish with pictures Bristol Aquarists Society Goldfish Photographs and descriptions of the different goldfish varieties