Byzantine architecture

สถาปัตยกรรมไบแซนไทน์ หรือ สถาปัตยกรรมไบแซนทีน (อังกฤษ: Byzantine architecture; /bī-ˈzanˌtēn/) หรือ สถาปัตยกรรมบีเซินทีน (/ˈbɪzənˌtin/) เป็นสถาปัตยกรรมที่เริ่มประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 5 ลักษณะอาคารส่วนใหญ่เป็นโดมคลุมบนเนื้อที่กลม สี่เหลี่ยม หรือรูปหลายเหลี่ยม บางครั้งมีการจัดรูปทรงภายนอกเป็นโดมหลายอัน ต่างขนาดกัน ลดหลั่นกันไป โดยส่วนใหญ่ยึดหลักสมดุลชนิด 2 ข้างเท่ากันรอบแกนใดแกนหนึ่ง เช่น โบสถ์เซนต์มาร์ค ที่เวนิส ประเทศอิตาลี

สถาปัตยกรรมไบแซนไทน์

จากซ้ายไปขวา: ฮาเกียโซเฟียในประเทศตุรกี, ในอิตาลี, ในไครเมีย, โบสถ์น้อยแห่งซานทาเล
ช่วงเวลา	คริสต์ศตวรรษที่ 4 – ค.ศ. 1453

ยุคไบแซนไทน์มักเริ่มตันขึ้นใน ค.ศ. 330 เมื่อจักรพรรดิคอนสแตนตินมหาราชย้ายเมืองหลวงของจักรวรรดิโรมันไปยังบิแซนเทียม ซึ่งในภายหลังได้กลายเป็นคอนสแตนติโนเปิล จนกระทั่งการล่มสลายของจักรวรรดิไบแซนไทน์ ใน ค.ศ. 1453 อย่างไรก็ตาม ในขั้นต้นยังไม่มีเส้นแบ่งที่ชัดเจนระหว่างจักรวรรดิไบแซนไทน์และจักรวรรดิโรมัน สถาปัตยกรรมไบแซนไทน์ยุคแรกมีลักษณะเฉพาะและดูแยกไม่ออกจากสถาปัตยกรรมโรมันยุคก่อน คำศัพท์นี้ได้รับการแนะนำโดยนักประวัติศาสตร์ยุคใหม่ เพื่อระบุจักรวรรดิโรมันยุคกลาง ในขณะที่มีการวิวัฒนาการเป็นเอกลักษณ์ทางศิลปะและวัฒนธรรมที่โดดเด่น โดยศูนย์กลางอยู่ที่เมืองหลวงใหม่แห่งคอนสแตนติโนเปิล (ปัจจุบันนี้คืออิสตันบูล) มากกว่าโรมและบริเวณโดยรอบ

อ้างอิง

• ผุสดี ทิพทัส, หลักเบื้องต้นในการจัดองค์ประกอบในงานสถาปัตยกรรม,สำนักพิมพ์ ไทยวัฒนาพานิช,2530

1. merriam-webster.com. Byzantine. [Online]. Available: <http://www.merriam-webster.com/dictionary/byzantine> (Accessed: 29 March 2009).
2. Dictionary.com (2009). Byzantine. [Online]. Available: <http://dictionary.reference.com/browse/byzantine>. (Accessed: 29 March 2009).

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ สถาปัตยกรรมไบแซนไทน์