Android Debug Bridge

เอดีบี (อังกฤษ: Android Debug Bridge ตัวย่อ ADB) เป็นเครื่องมือที่ใช้ดีบั๊กซอฟต์แวร์ในระบบปฏิบัติการแอนดรอยด์ โดยเดมอนบนอุปกรณ์แอนดรอยด์จะต่อกับเซิร์ฟเวอร์บนพีซีที่เป็นโฮสต์ ผ่านสายยูเอสบีหรือผ่านโพรโทคอลอินเทอร์เน็ตทีซีพี และเซิฟเวอร์ก็จะต่อกับแอปลูกข่ายที่ผู้ใช้ใช้ด้วยทีซีพี กูเกิลได้เริ่มแจกจำหน่ายเป็นซอฟต์แวร์โอเพ่นซอร์ซใต้สัญญาอนุญาตอะแพชีตั้งแต่ปี 2007 โดยมีลูกเล่นเป็นเชลล์และการสำรองข้อมูล เอดีบีใช้ได้กับวินโดวส์ ลินุกซ์ และแมคโอเอส ต่อมามีบ็อตเน็ตและมัลแวร์ที่ใช้มันในทางที่ผิด จึงมีการพัฒนาการพิสูจน์ตัวจริงด้วยอาร์เอสเอ และการระบุรายการอุปกรณ์ที่อนุญาตให้ใช้โดยเฉพาะๆ (device whitelisting)

เอดีบี (Android Debug Bridge)

รูปเทอร์มินัลของกะโนมที่ได้เริ่มเซิฟเวอร์ของเอดีบี แล้วแสดงรายการอุปกรณ์ที่ต่อกับคอมพ์ หลังจากนั้นก็เปิดเชลล์แล้วทำรายคำสั่ง uname
ผู้ออกแบบ	กูเกิล
รุ่นเสถียร	34.0.1 (มี.ค. 2023)
ที่เก็บข้อมูล	android.googlesource.com
ภาษาที่เขียน
ระบบปฏิบัติการ	วินโดวส์, ลินุกซ์, แมคโอเอส
รวมถึง	Android SDK
ประเภท	เครื่องมือพัฒนาซอฟต์แวร์
สัญญาอนุญาต	สัญญาอนุญาตอะแพชี 2.0
เว็บไซต์	developer.android.com/studio/command-line/adb

ลูกเล่น

Android Device Monitor

ลูกเล่นของเอดีบี รวมการก๊อปไฟล์ไปจากคอมพิวเตอร์ที่เป็นโฮสต์, การติดตั้งแอป, การดูเอาต์พุตของ logcat, เชลล์ยูนิกซ์ และการรีบูตเข้าใน Qualcomm EDL mode ยกตัวอย่างเช่น สามารถสำรองข้อมูลแอปต่างๆ บนอุปกรณ์แอนดรอยด์ด้วยรายคำสั่ง backup เอดีบียังรองรับโพรโทคอล Java Debug Wire Protocol เพื่อใช้ดีบั๊กแอปอีกด้วย

มีส่วนต่อประสานกราฟิกกับผู้ใช้ต่างๆ ที่ได้ทำขึ้น เช่น แอป Android Device Monitor ที่เป็นส่วนของแอนดรอยด์สตูดิโอ และสามารถใช้ดูดข้อมูลจากอุปกรณ์แอนดรอยด์

เอดีบีสามารถใช้ติดตั้งไฟล์ APK ที่ไม่ได้มาจากกูเกิลเพลย์ เป็นวิธีที่เรียกว่า side-loading วิธีนี้ได้ใช้ติดตั้งแอปสำหรับ Windows Subsystem for Android ของวินโดวส์ และ Android virtual machine ของโครมโอเอส

ประวัติ

กูเกิลได้เริ่มแจกจำหน่าย Android SDK ในปี 2007 พร้อมกับเอดีบี และเริ่มตั้งแต่ปี 2017 ก็ได้อนุญาตให้ดาวน์โหลดเอดีบีต่างหากกับ Android SDK

ในปี 2015 ไมโครซอฟท์ได้แจกจำหน่าย Android emulator ที่สามารถต่อกับเครื่องลูกข่ายของเอดีบี ในปี 2016 แอนดรอยด์สตูดิโอรุ่น 2.0 ทำให้สามารถตั้งแอปและส่งไฟล์ผ่านเอดีบีได้เร็วเพิ่มขึ้นถึง 5 เท่า ในปี 2017 เพื่อให้ใช้ Android Things ได้ง่าย กูเกิลได้สร้างแอปที่ซ่อนรายคำสั่งเอดีบีไว้ภายใน สำหรับแอนดรอยด์ 11 ในปี 2020 กูเกิลได้เพิ่มวิธีการติดตั้งเอพีเคขนาดใหญ่โดยทำเป็นส่วนๆ (incremental installation) ในปี 2020 แอนดรอยด์สตูดิโอสำหรับแมคโอเอสเริ่มให้ใช้เอดีบีผ่านไวไฟ สำหรับแอนดรอยด์ 12 ในปี 2021 รายคำสั่ง adb backup ได้จำกัดลงให้สำรองข้อมูลสำหรับแอปเฉพาะที่ผู้พัฒนาเลือกให้สำรองข้อมูลเท่านั้น (เป็น per-app manifesto configuration) หลังจากที่ได้เลิกใช้ในแอนดรอยด์ 10 โดยเลิกพร้อมๆ กับ adb restore ระบบปฏิบัติการกูเกิล ฟิวเชีย จะใช้ร่วมกับเอดีบีได้ ถึงแม้ในปลายปี 2022 ก็ยังต้องใช้โปรแกรม fx และ ffx เพื่อกิจคล้ายๆ กันอยู่

โครงงาน

การเปิดใช้ "USB debugging" ในระบบแอนดรอยด์ ต้องเปิดในหน้า "developer settings" การเปิดใช้ "USB debugging" ในระบบแอนดรอยด์ ต้องเปิดในหน้า "developer settings"  หลังจากได้ต่ออุปกรณ์แอนดรอยด์กับคอมพ์ที่เป็นโฮสต์ ผู้ใช้ก็จะต้องเช็คและยอมรับรหัสอาร์เอสเอของคอม หลังจากได้ต่ออุปกรณ์แอนดรอยด์กับคอมพ์ที่เป็นโฮสต์ ผู้ใช้ก็จะต้องเช็คและยอมรับรหัสอาร์เอสเอของคอม

คอมพิวเตอร์ที่เป็นโฮสต์

สำหรับวินโดวส์ Android SDK มีไฟล์ฐานสองคือ adb.exe ที่สามารถดึงออกมาติดตั้งได้เว็บไซต์ How-To แนะนำให้เพิ่มโฟล์เดอร์ที่มี adb.exe ในค่าตัวแปรสิ่งแวดล้อมคือ PATH

สำหรับอูบุนตู สามารถติดตั้งเอดีบีได้ด้วยแพ็กเกจ android-tools-adb สำหรับเดเบียน ยังแนะนำอีกด้วยว่าหลังจากติดตั้งแพ็กเกจ adb แล้ว ให้ติดตั้งแพ็กเกจ android-sdk-platform-tools-common ด้วย เพราะจะติดตั้ง udev rules ซึ่งทำให้ใช้ซอฟต์แวร์ได้โดยไม่ต้องมีสิทธิรูต สำหรับแมคโอเอสและลินุกซ์ดิสทริบิวชันอื่นๆ สามารถดาวนโหลด์ติดตั้งไฟล์ แล้วเปลี่ยนตัวแปร PATH ใน bashrc

อุปกรณ์แอนดรอยด์

สำหรับแอนดรอยด์รุ่น 4.2.2 และหลังจากนั้น (API level 17) จะมีกล่องข้อความที่แสดงรหัสย่ออาร์เอสเอ (fingerprint) ที่ผู้ใช้ควรเช็คแล้วยอมรับ ซึ่งป้องกันไม่ให้คอมพิวเตอร์ก่อการร้ายฉวยโอกาสกับกลไกดีบั๊กโดยไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ใช้ เริ่มตั้งแต่แอนดรอยด์รุ่น 4.2 เมนูค่าตั้งผู้พัฒนา (developer settings) ก็จะซ่อนอยู่เป็นปกติ แต่เมื่อกดเลขบิลด์ 7 ครั้งในเมนู about ก็จะปรากฏให้เห็น หลังจากนั้นก็จะสามารถเปิด USB debugging ได้ ผู้ผลิตบางบริษัทใช้วิธีการอื่นในการเปิดให้ใช้ค่าตั้งนี้ ยกตัวอย่างเช่น  หัวเว่ย จะต้องใส่รหัสพินก่อนจะเปิดใช้เอดีบี

ถ้าหน้าจอของแอนดรอยด์เสีย ก็อาจจะต่อเมาส์ผ่าน USB On-The-Go แล้วเปิด USB debuggingได้

สถาปัตยกรรม

โพรโทคอลเอดีบีสามารถส่งผ่านยูเอ็สบี หรือผ่านไวไฟโดยใช้ทีซีพี มีสถาปัตยกรรมเป็นแบบผู้รับ-ผู้ให้บริการ มีโพรโทคอลอยู่สองอย่างที่ใช้ อย่างแรกใช้ระหว่างระบบรับบริการบนคอมกับระบบให้บริการบนคอม อย่างที่สองระหว่างระบบให้บริการบนคอมกับเดมอนบนอุปกรณ์แอนดรอยด์ เดมอนของเอดีบีใช้ภาษาซีทำให้เกิดผล โดยดำเนินการอยู่ในพื้นที่ผู้ใช้ของแอนดรอยด์ (Android user space) โดยได้การสนับสนุนจาก Android USB framework คือ UsbDeviceManager และ UsbDebuggingManager

โพรโทคอลระหว่างผู้รับกับผู้ให้บริการ

ผู้รับบริการจะสื่อสารกับผู้ให้บริการผ่านซ็อกเก็ตทีซีพี คือ ผู้ให้บริการจะคอยฟังคำสั่งที่พอร์ตหนึ่งๆ ที่ผู้รับบริการจะส่งคำขอบริการไปหา คำขอบริการจะมีเขตข้อมูลเบื้องต้นยาว 4 ไบต์ในรูปแบบแอสกีบวกกับข้อมูลที่ส่ง (payload) ข้อมูลที่ส่งจะเริ่มด้วยคำว่า "host" ซึ่งแสดงว่ากำลังส่งข้อมูลไปยังผู้ให้บริการ ผู้ให้บริการก็จะตอบด้วยคำว่า OKAY หรือ FAIL เพื่อแสดงสถานะการบริการ บวกกับข้อมูลที่ส่งและความยาว

โพรโทคอลระหว่างผู้ให้บริการกับเดมอน

ข้อความที่ผู้ให้บริการส่งไปยังเดมอน มีหัวเรื่องยาว 24 ไบต์ ซึ่งมีเขตข้อมูลดังต่อไปนี้

• คำสั่ง
• อาร์กิวเมนต์ที่หนึ่ง
• อาร์กิวเมนต์ที่สอง
• ความยาวข้อมูล >=0
• รหัสเช็คข้อมูล CRC-32
• ค่าแมจิก คำนวณโดย คำสั่ง XOR 0xFFFFFFFF

ความปลอดภัย

จนถึงแอนดรอยด์รุ่น 2.2 ระบบจะอ่อนแอต่อการโจมตีแบบ RageAgainstTheCage เพราะเดมอนของเอดีบีไม่เช็คค่า return ของการเรียกระบบคือ setuid เมื่อพยามยามลดสิทธิของโปรแกรมหลัก การโจมตีจะแยก (fork) กระบวนการจนกระทั่งทำไม่ได้เพราะหมดค่าระบุกระบวนการ (process identifier) เมื่อเดมอนล้มแล้วเริ่มใหม่ ก็จะไม่สามารถเริ่มกระบวนการใหม่ที่มีสิทธิลดลง ดังนั้น ก็จะดำเนินการต่อไปด้วยสิทธิของรูต ซึ่งทำให้ได้เชลล์ที่มีสิทธิเป็นรูต

ในปี 2017 ได้พบช่องโหว่ทางความปลอดภัยที่ใช้เอดีบีเพื่อเข้าควบคุมโมเด็มซึ่งอยู่บนบอร์ด แต่การโจมตีจะต้องอาศัยเอดีบีที่ได้เปิดใช้แล้ว และได้รับอนุญาตให้ต่อกับคอมนั้นแล้ว แม้นักวิจัยที่พบช่องโหว่นี้ก็ระบุว่า ยังมีทางเลี่ยงอื่นๆ อีก

มีสกุลมัลแวร์ต่างๆ รวมทั้ง ADB.Miner, Ares, IPStorm, Fbot และ Trinity 20 ที่สแกนอินเทอร์เน็ตเพื่อหาดูส่วนต่อประสานเอดีบีที่เปิดใช้อยู่ แล้วติดตั้งมัลแวร์ลงในอุปกรณ์เหล่านั้น เอดีบียังสามารถใช้ลบมัลแวร์ออกได้ด้วย โดยบูตอุปกรณ์ให้เข้าในเซฟโหมด แล้วใช้รายคำสั่ง adb uninstall

ดูเพิ่ม

• โหมดกู้คืนของแอนดรอยด์
• ฟาสต์บูต

เชิงอรรถและอ้างอิง

1. Darcey, Lauren (2012). Android wireless application development. Shane Conder (3rd ed.). Upper Saddle River, NJ: Addison-Wesley. ISBN . OCLC 749852462. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-26. สืบค้นเมื่อ 2021-09-26.
2. "Things You Can Do with Android's adb Command". For Dummies (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-05-15. สืบค้นเมื่อ 2021-09-09.
3. EASTTOM, CHUCK (2021). An In-Depth Guide to Mobile Device Forensics. [S.l.]: CRC PRESS. p. 72. ISBN . OCLC 1250310301. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-26. สืบค้นเมื่อ 2021-09-26.
4. "How to create a full backup of your Android device without root". 2015-03-06. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-01-24. สืบค้นเมื่อ 2016-01-29.
5. Regupathy, Rajaram (2014). Unboxing Android USB: a hands-on approach with real World examples. Berkeley, CA. ISBN . OCLC 880673864. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-26. สืบค้นเมื่อ 2021-09-26.
6. Morgillo, Ivan; Viola, Stefano (2016). Learning embedded Android N programming: create the perfectly customized system by unleashing the power of Android OS on your embedded device. Birmingham, UK. p. 89. ISBN . OCLC 1020708322. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-26. สืบค้นเมื่อ 2021-09-26.
7. "How to sideload Android apps on Windows 11". 2022-01-23.
8. "How to sideload apps to a Chromebook". 2023-03-05.
9. "Google releases Android SDK". Macworld (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-10. สืบค้นเมื่อ 2021-09-10.
10. "Google makes ADB, fastboot, and other platform tools available without full SDK or Android Studio download". Android Police (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2017-01-05. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-04-10. สืบค้นเมื่อ 2021-09-09.
11. Vasile, Cosmin. "Microsoft Releases Android Emulator and It's Supposed to Be Faster than Google's". Softpedia (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-10. สืบค้นเมื่อ 2021-09-10.
12. "Android Studio 2.0 - Beta". Android Developers Blog (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-10. สืบค้นเมื่อ 2021-09-10.
13. "Android Things Developer Preview 6". Android Developers Blog (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-10. สืบค้นเมื่อ 2021-09-10.
14. "Turning it up to 11: Android 11 for developers". Android Developers Blog (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-17. สืบค้นเมื่อ 2021-09-10.
15. "Announcing Android Studio Arctic Fox (2020.3.1) & Android Gradle plugin 7.0". Android Developers Blog (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-12. สืบค้นเมื่อ 2021-09-10.
16. "Behavior changes: Apps targeting Android 12 | Android 12 Beta". Android Developers (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-28. สืบค้นเมื่อ 2021-09-28.
17. "Google Considers Removing Android ADB Backup and Restore".
18. Bradshaw, Kyle (2022-08-26). "Google wants to make Fuchsia devices manageable with Android's ADB tool". 9to5Google (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 2022-08-29.
19. Harwani, B. M. (2013). PhoneGap build: developing cross platform mobile applications in the cloud. Boca Raton. p. 38. ISBN . OCLC 862745697. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-03-07. สืบค้นเมื่อ 2022-01-29.
20. Hoffman, Chris; Fedewa, Joe (2021-09-04). "How to Install and Use ADB, the Android Debug Bridge Utility". How-To Geek (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-18. สืบค้นเมื่อ 2021-09-09.
21. Smyth, Neil (2020). "7". Android Studio 4. 0 Development Essentials - Java Edition: Developing Android Apps Using Android Studio 4. 0, Java and Android Jetpack. Cary. ISBN . OCLC 1190906409. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-26. สืบค้นเมื่อ 2021-09-26.
22. "Debian -- Details of package adb in bullseye". packages.debian.org. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-08. สืบค้นเมื่อ 2021-09-08.
23. "How to Install Android Debug Bridge (ADB) and Fastboot". Lifewire (ภาษาอังกฤษ). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-01-30. สืบค้นเมื่อ 2022-01-18.
24. "Run apps on a hardware device". Android Developers (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-08. สืบค้นเมื่อ 2021-09-08.
25. Wallen, Jack. "How to enable Developer options in Android 4.2". TechRepublic (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-09. สืบค้นเมื่อ 2021-09-09.
26. Aranzulla, Salvatore. "Come attivare debug USB". Salvatore Aranzulla (ภาษาอิตาลี). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-09. สืบค้นเมื่อ 2021-09-09.
27. Ogubuike, Udochi (2019-08-09). "How to enable USB debugging mode on Android". The Punch (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-09-17. สืบค้นเมื่อ 2021-09-09.
28. Drake, Joshua J. (2014). Android hacker's handbook. Zach Lanier, Collin Mulliner, Pau Oliva, Stephen A. Ridley, Georg Wicherski. Indianapolis, IN: Wiley. p. 75. ISBN . OCLC 875820167. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-26. สืบค้นเมื่อ 2021-09-26.
29. Mendelsohn, Tom (2017-01-09). "Google plugs severe Android vulnerability that exposed devices to spying". Ars Technica (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-10. สืบค้นเมื่อ 2021-09-10.
30. Cimpanu, Catalin. "Android devices ensnared in DDoS botnet". ZDNet (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-10. สืบค้นเมื่อ 2021-09-10.
31. Schuman, Evan. "This Vultur app takes malicious to the next level". Computerworld (ภาษาอังกฤษ). จากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-10. สืบค้นเมื่อ 2021-09-10.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ทางการ
• "Using ADB and fastboot". LineageOS wiki. สืบค้นเมื่อ 2023-05-02.
• "Android Debug Bridge". Arch Linux wiki. สืบค้นเมื่อ 2023-05-02.
• "Android/adb - Gentoo Wiki". Gentoo Linux wiki. สืบค้นเมื่อ 2023-05-02.
• "Android Debug Bridge". Android Wiki (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2023-05-02.