Aegypius monachus

แร้งดำหิมาลัย (อังกฤษ: Black Vulture, European Black Vulture, Cinereous Vulture; ชื่อวิทยาศาสตร์: Aegypius monachus) เป็นนกล่าเหยื่อจำพวกอีแร้งขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง เป็นนกเพียงชนิดเดียวที่อยู่ในสกุล Aegypius

แร้งดำหิมาลัย ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: สมัยไมโอซีน-ปัจจุบัน
สถานะการอนุรักษ์
ใกล้ถูกคุกคาม  (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอต
อาณาจักร:	สัตว์
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง
ชั้น:	สัตว์ปีก
อันดับ:	เหยี่ยว
วงศ์:	เหยี่ยวและนกอินทรี
สกุล:	แร้งดำหิมาลัย (Linnaeus, 1766)
สปีชีส์:	Aegypius monachus
ชื่อทวินาม
Aegypius monachus (Linnaeus, 1766)
ขอบเขตของ A. monachus   ผสมพันธุ์   อาศัย   ทางผ่าน   ไม่ผสมพันธุ์   สูญพันธุ์   ขยายและปรากฏตัวอีกครั้ง (อาศัย)
ชื่อพ้อง
Vultur monachus Linnaeus, 1766

ลักษณะ

ขนาดลำตัวยาวประมาณ 102-104 เซนติเมตร ความยาวปีกจากข้างหนึ่งไปอีกข้างหนึ่ง 2.9 - 3 เมตร น้ำหนักหนักได้ถึง 7-12.5 กิโลกรัม ถือเป็นอีแร้งที่ใหญ่ที่สุดที่พบได้ในทวีปเอเชีย ตัวผู้และตัวมีลักษณะเหมือนกัน ทั่วตัวมีขนสีดำ ตรงบริเวณหัวถึงคอมีขนน้อยหรือแทบจะไม่มีเลย บริเวณรอบ ๆ คอมีขนขึ้นฟูคล้ายพวงมาลัย นิ้วสีออกขาว ตัวที่ยังไม่โตเต็มวัยมีลำตัวด้านล่างสีน้ำตาลอ่อนกว่า

การกระจายพันธุ์

ไม่ใช่นกประจำถิ่นของไทย นอกจากอพยพย้ายถิ่นเข้ามาในช่วงฤดูหนาวของแต่ละปีเท่านั้น มีการกระจายพันธุ์ในทวีปยุโรปจนถึงภูมิภาคไซบีเรีย, เอเชียกลาง, จีน, อินเดีย

พฤติกรรมและการขยายพันธุ์

ชอบอยู่ในที่โล่งและชอบอยู่กันเป็นฝูงใหญ่ ชอบบินร่อนเป็นวงกลมในอากาศ หากินในเวลากลางวัน มีฤดูผสมพันธุ์ประมาณเดือนมีนาคม-เมษายน ทำรังตามยอดไม้สูง ๆ แถบภูเขา รังมีขนาดใหญ่ ทำด้วยกิ่งไม้ วางไข่ครั้งละ 1 ฟอง แต่ไม่มีรายงานการทำรังวางไข่ในประเทศไทย กินอาหารจำพวกซากสัตว์ต่าง ๆ โดยเฉพาะสัตว์ใหญ่ เช่น ม้า โค แพะ แกะ กวางหรือแอนทิโลป ในบางครั้งอาจจับสัตว์เลื้อยคลานหรือแมลงกินด้วยก็ได้

สถานภาพปัจจุบัน

เป็นนกอพยพมาประเทศไทยช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์ หายากและมีปริมาณน้อยมาก เคยพบทางภาคเหนือ ตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคตะวันออก จัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ตาม

เดือนพฤษภาคม ปี พ.ศ. 2550 มีข่าวปรากฏตามสื่อมวลชนว่า มีแร้งดำหิมาลัยตัวหนึ่ง อายุ 8 เดือน ได้รับบาดเจ็บตกลงมาที่จังหวัดจันทบุรี คาดว่าอพยพมาจากประเทศจีน หน่วยฟื้นฟูนกล่าเหยื่อเพื่อปล่อยคืนธรรมชาติ โรงพยาบาลสัตว์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้พยาบาลและฟื้นฟูสุขสภาพ โดยตั้งชื่อให้ว่า "อนาคิน" แต่เมื่อได้ปล่อยไปแล้วโดยติดอุปกรณ์ติดตามดาวเทียมด้วยในวันที่ 10 เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2550 บนดอยลาง อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ปรากฏว่าอนาคินถูกยิงตกจนตายที่รัฐฉาน ประเทศพม่า

ในประเทศไทย อีแร้งดำหิมาลัย เป็นนกอพยพหายาก จะอพยพเข้ามาในฤดูหนาวบางปี จำนวน 1-2 ตัวเท่านั้น โดยแร้งจะร่อนมากับลมหนาวตั้งแต่เดือนธันวาคม มีรายงานพบที่จังหวัดเชียงใหม่ เพชรบุรี นครราชสีมา ระยองและจันทบุรี

อ้างอิง

1. . Fossilworks.org. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-08-09. สืบค้นเมื่อ 2022-05-15.
2. (2018). "Aegypius monachus". IUCN Red List of Threatened Species. 2018: e.T22695231A1319351943. สืบค้นเมื่อ 3 November 2021.
3. จาก itis.gov (อังกฤษ)
4. สลด "อนาคิน" แร้งดำหิมาลัยใกล้สูญพันธุ์ ถูกยิงตกในรัฐฉาน^[]
5. High hopes for happy end to vulture's journey^[]
6. Cinereous Vulture Species Account สืบค้น 24 มกราคม 2561

แหล่งข้อมูลอื่น