Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ไข้รากสาดน้อย หรือ ไข้ไทฟอยด์ (อังกฤษ: typhoid fever; enteric fever) เป็นการเจ็บป่วยที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Salmonella enterica serovar Typhi พบได้ทั่วโลกโดยติดต่อผ่านทางการรับประทานอาหารหรือน้ำดื่มที่ปนเปื้อนอุจจาระของผู้ป่วย โดยเชื้อแบคทีเรียก่อโรคนี้จะเจาะทะลุผนังลำไส้แล้วถูกจับกินโดยเซลล์แมโครฟาจ (macrophage) จากนั้นเชื้อ Salmonella typhi จะเปลี่ยนโครงสร้างตัวเองเพื่อดื้อต่อการทำลายและสามารถหลบหนีออกจากแมโครฟาจได้ กลไกดังกล่าวทำให้เชื้อดื้อต่อการทำลายโดยแกรนูโลไซต์ และระบบภูมิคุ้มกัน จากนั้นเชื้อก่อโรคจะกระจายไปทั่วร่างกายผ่านทางน้ำเหลืองขณะที่อยู่ในเซลล์แมโครฟาจ ทำให้เชื้อเข้าสู่ (reticuloendothelial system) และไปยังอวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกาย
| ไข้รากสาดน้อย (typhoid fever) | |
|---|---|
| ชื่ออื่น | enteric fever, slow fever |
 | |
| จุดแดง (rose spots) บนหน้าอกของผู้ป่วยไข้รากสาดน้อย ซึ่งเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Salmonella typhi | |
| สาขาวิชา | โรคติดเชื้อ (การแพทย์เฉพาะทาง) |
| อาการ | Fever that starts low and increases daily, possibly reaching as high as 104.9 F (40.5 C) Headache, Weakness and fatigue, Muscle aches, Sweating, Dry cough, Loss of appetite and weight loss, Stomach pain, Diarrhea or constipation, Rash, Swollen stomach (enlarged liver or spleen) |
| การตั้งต้น | 1-2 weeks after ingestion |
| ระยะดำเนินโรค | Usually 7-10 days after antibiotic treatment begins. Longer if there are complications or drug resistance |
| สาเหตุ | Gastrointestinal infection of Salmonella enterica serovar Typhi |
| ปัจจัยเสี่ยง | Work in or travel to areas where typhoid fever is established, Work as a clinical microbiologist handling Salmonella typhi bacteria, Have close contact with someone who is infected or has recently been infected with typhoid fever, Drink water polluted by sewage that contains Salmonella typhi |
| การป้องกัน | Preventable by vaccine. Travelers to regions with higher typhoid prevalence are usually encouraged to get a vaccination before travel. |
| การรักษา | Antibiotics, hydration, surgery in extreme cases. Quarantine to avoid exposing others (not commonly done in modern times) |
| พยากรณ์โรค | Likely to recover without complications if proper antibiotics administered and diagnosed early. If infecting strain is multi-drug resistant or extensively drug resistant then prognosis more difficult to determine. Among untreated acute cases, 10% will shed bacteria for three months after initial onset of symptoms, and 2-5% will become chronic typhoid carriers. Some carriers are diagnosed by positive tissue specimen. Chronic carriers are by definition asymptomatic. |
จุลชีพก่อโรคนี้เป็นแบคทีเรียแกรมลบ รูปแท่งสั้น ซึ่งเคลื่อนที่โดยแฟลกเจลลัมหลายเส้น (peritrichous flagella) แบคทีเรียเจริญได้ดีที่สุดที่อุณหภูมิกาย 37 °C (99 °F)
อาการ
♦ ระบาดมาก
♦ ระบาด
♦ กระจัดกระจาย
ไข้รากสาดน้อยมีอาการไข้สูงคงตัวที่ประมาณ 40 °C (104 °F) เหงื่อออกมาก กระเพาะและลำไส้อักเสบ และท้องเสียไม่มีเลือดปน อาการที่พบไม่บ่อยเช่นจุดผื่นราบสีกุหลาบหรือสีแดง
โดยทั่วไปแล้วการดำเนินโรคไทฟอยด์แบ่งออกเป็น 4 ระยะหากไม่ได้รับการรักษา ในแต่ละระยะกินเวลาราว 1 สัปดาห์ ในสัปดาห์แรกมีอาการไข้สูงขึ้นทีละน้อยร่วมกับ อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ และไอ อาจพบราว 1 ใน 4 ของผู้ป่วยและอาจพบอาการปวดท้อง มีร่วมกับและสัมพัทธ์ ผลปฏิกิริยาไดอะโซ (diazo reaction) ให้ผลบวก และการเพาะเชื้อจากเลือดปรากฏเชื้อ Salmonella typhi หรือ paratyphi (Widal test) เพื่อวินิจฉัยโรคนี้มักให้ผลลบในสัปดาห์แรก
ในสัปดาห์ที่สองหลังติดเชื้อ ผู้ป่วยมักนอนหมดกำลังร่วมกับไข้สูงลอยราว 40 °C (104 °F) และหัวใจเต้นช้า มักพบ (dicrotic pulse wave) ในคลื่นความดันหัวใจ มักพบอาการเพ้อ ผู้ป่วยมักสงบแต่บางครั้งอาจกระสับกระส่าย จุดแดงปรากฏในหน้าอกส่วนล่างและท้องในผู้ป่วยราว 1 ใน 3 หากฟังเสียงปอดอาจพบเสียงอึ๊ด () ที่ฐานปอด ที่ท้องอาจบวมและกดเจ็บที่จตุภาคล่างขวา (right lower quadrant) ซึ่งสามารถได้ยินเสียง (borborygmi) อาจพบอาการท้องเสียได้ในระยะนี้ โดยถ่ายราว 6-8 ครั้งต่อวันเป็นสีเขียวร่วมกับกลิ่นคล้ายซุปถั่ว แต่ก็อาจพบท้องผูกได้บ่อย ม้ามและตับโตและกดเจ็บ ตรวจเอนไซม์ตับ (transaminases) สูงขึ้น ปฏิกิริยาไวดัลเป็นบวกชัดเจน ร่วมกับพบแอนติบอดี antiO และ antiH เพาะเชื้อจากเลือดบางครั้งยังให้ผลบวกในระยะนี้
ในสัปดาห์ที่สาม จะพบภาวะแทรกซ้อนมากมาย ได้แก่
- ตกเลือดในลำไส้ เนื่องจากการตกเลือดใน อาการนี้รุนแรงมากแต่มักไม่ทำให้เสียชีวิต
- ลำไส้ทะลุบริเวณปลายของลำไส้เล็กส่วนปลาย เป็นอาการแทรกซ้อนที่รุนแรงและมักทำให้เสียชีวิต ภาวะนี้อาจเกิดโดยไม่มีอาการใดๆ เตือนก่อนจนเกิดภาวะเลือดเป็นพิษ (septicaemia) หรือเยื่อบุช่องท้องอักเสบแพร่กระจาย (diffuse peritonitis)
- สมองอักเสบ
- ฝีกระจายทั่ว เยื่อบุหัวใจอักเสบ และ
ไข้จะคงสูงมากและแกว่งเล็กน้อยใน 24 ชั่วโมง ผู้ป่วยมีภาวะขาดน้ำและผู้ป่วยเพ้อจากพิษไข้ (ระยะไทฟอยด์; typhoid state) ช่วงท้ายสัปดาห์ที่สามอาการไข้ลดลง () ซึ่งดำเนินต่อไปในสัปดาห์ที่สี่และสัปดาห์สุดท้าย
อ้างอิง
- Acute Communicable Disease Control, 2016 Annual Morbidity Report (2016). "TYPHOID FEVER, ACUTE AND CARRIER" (PDF). Los Angeles County Department of Public Health. p. 133.
- Giannella RA (1996). "Salmonella". Baron's Medical Microbiology (Baron S et al, eds.) (4th ed.). Univ of Texas Medical Branch. ISBN .
- CDC Disease Info
แหล่งข้อมูลอื่น
- CDC Disease Info
- Easmon C (2005-04-01). . Travel Health. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-10-13. สืบค้นเมื่อ 2008-10-05.
- Harrison NG. . Historical Collections. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-09-08. สืบค้นเมื่อ 2008-10-05.
- O'Hara C (2006-01-26). . Elsevier. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-11-30. สืบค้นเมื่อ 2008-10-05.
- Nicolson S (2008-06-26). "Typhoid Fever Led To The Fall Of Athens". BBC News. สืบค้นเมื่อ 2008-10-05.
| การจำแนกโรค | D |
|---|---|
| ทรัพยากรภายนอก |
|
 | บทความแพทยศาสตร์นี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ikhraksadnxy hrux ikhithfxyd xngkvs typhoid fever enteric fever epnkarecbpwythiekidcakechuxaebkhthieriy Salmonella enterica serovar Typhi phbidthwolkodytidtxphanthangkarrbprathanxaharhruxnadumthipnepuxnxuccarakhxngphupwy odyechuxaebkhthieriykxorkhnicaecaathaluphnnglaisaelwthukcbkinodyesllaemokhrfac macrophage caknnechux Salmonella typhi caepliynokhrngsrangtwexngephuxduxtxkarthalayaelasamarthhlbhnixxkcakaemokhrfacid klikdngklawthaihechuxduxtxkarthalayodyaekrnuolist aelarabbphumikhumkn caknnechuxkxorkhcakracayipthwrangkayphanthangnaehluxngkhnathixyuinesllaemokhrfac thaihechuxekhasu reticuloendothelial system aelaipyngxwywatang thwrangkayikhraksadnxy typhoid fever chuxxunenteric fever slow fevercudaedng rose spots bnhnaxkkhxngphupwyikhraksadnxy sungekidcakechuxaebkhthieriy Salmonella typhisakhawichaorkhtidechux karaephthyechphaathang xakarFever that starts low and increases daily possibly reaching as high as 104 9 F 40 5 C Headache Weakness and fatigue Muscle aches Sweating Dry cough Loss of appetite and weight loss Stomach pain Diarrhea or constipation Rash Swollen stomach enlarged liver or spleen kartngtn1 2 weeks after ingestionrayadaeninorkhUsually 7 10 days after antibiotic treatment begins Longer if there are complications or drug resistancesaehtuGastrointestinal infection of Salmonella enterica serovar TyphipccyesiyngWork in or travel to areas where typhoid fever is established Work as a clinical microbiologist handling Salmonella typhi bacteria Have close contact with someone who is infected or has recently been infected with typhoid fever Drink water polluted by sewage that contains Salmonella typhikarpxngknPreventable by vaccine Travelers to regions with higher typhoid prevalence are usually encouraged to get a vaccination before travel karrksaAntibiotics hydration surgery in extreme cases Quarantine to avoid exposing others not commonly done in modern times phyakrnorkhLikely to recover without complications if proper antibiotics administered and diagnosed early If infecting strain is multi drug resistant or extensively drug resistant then prognosis more difficult to determine Among untreated acute cases 10 will shed bacteria for three months after initial onset of symptoms and 2 5 will become chronic typhoid carriers Some carriers are diagnosed by positive tissue specimen Chronic carriers are by definition asymptomatic culchiphkxorkhniepnaebkhthieriyaekrmlb rupaethngsn sungekhluxnthiodyaeflkecllmhlayesn peritrichous flagella aebkhthieriyecriyiddithisudthixunhphumikay 37 C 99 F xakarxubtikarnkhxngikhithfxyd rabadmak rabad kracdkracay ikhraksadnxymixakarikhsungkhngtwthipraman 40 C 104 F ehnguxxxkmak kraephaaaelalaisxkesb aelathxngesiyimmieluxdpn xakarthiphbimbxyechncudphunrabsikuhlabhruxsiaedng odythwipaelwkardaeninorkhithfxydaebngxxkepn 4 rayahakimidrbkarrksa inaetlarayakinewlaraw 1 spdah inspdahaerkmixakarikhsungkhunthilanxyrwmkb xxnephliy pwdsirsa aelaix xacphbraw 1 in 4 khxngphupwyaelaxacphbxakarpwdthxng mirwmkbaelasmphthth phlptikiriyaidxaos diazo reaction ihphlbwk aelakarephaaechuxcakeluxdpraktechux Salmonella typhi hrux paratyphi Widal test ephuxwinicchyorkhnimkihphllbinspdahaerk inspdahthisxnghlngtidechux phupwymknxnhmdkalngrwmkbikhsunglxyraw 40 C 104 F aelahwicetncha mkphb dicrotic pulse wave inkhlunkhwamdnhwic mkphbxakarephx phupwymksngbaetbangkhrngxackrasbkrasay cudaedngpraktinhnaxkswnlangaelathxnginphupwyraw 1 in 3 hakfngesiyngpxdxacphbesiyngxud thithanpxd thithxngxacbwmaelakdecbthictuphakhlangkhwa right lower quadrant sungsamarthidyinesiyng borborygmi xacphbxakarthxngesiyidinrayani odythayraw 6 8 khrngtxwnepnsiekhiywrwmkbklinkhlaysupthw aetkxacphbthxngphukidbxy mamaelatbotaelakdecb trwcexnismtb transaminases sungkhun ptikiriyaiwdlepnbwkchdecn rwmkbphbaexntibxdi antiO aela antiH ephaaechuxcakeluxdbangkhrngyngihphlbwkinrayani inspdahthisam caphbphawaaethrksxnmakmay idaek tkeluxdinlais enuxngcakkartkeluxdin xakarnirunaerngmakaetmkimthaihesiychiwit laisthalubriewnplaykhxnglaiselkswnplay epnxakaraethrksxnthirunaerngaelamkthaihesiychiwit phawanixacekidodyimmixakarid etuxnkxncnekidphawaeluxdepnphis septicaemia hruxeyuxbuchxngthxngxkesbaephrkracay diffuse peritonitis smxngxkesb fikracaythw eyuxbuhwicxkesb aela ikhcakhngsungmakaelaaekwngelknxyin 24 chwomng phupwymiphawakhadnaaelaphupwyephxcakphisikh rayaithfxyd typhoid state chwngthayspdahthisamxakarikhldlng sungdaenintxipinspdahthisiaelaspdahsudthayxangxingAcute Communicable Disease Control 2016 Annual Morbidity Report 2016 TYPHOID FEVER ACUTE AND CARRIER PDF Los Angeles County Department of Public Health p 133 Giannella RA 1996 Salmonella Baron s Medical Microbiology Baron S et al eds 4th ed Univ of Texas Medical Branch ISBN 0 9631172 1 1 CDC Disease Infoaehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb ikhraksadnxy wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb ikhraksadnxy CDC Disease Info Easmon C 2005 04 01 Travel Health khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 10 13 subkhnemux 2008 10 05 Harrison NG Historical Collections khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2009 09 08 subkhnemux 2008 10 05 O Hara C 2006 01 26 Elsevier khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 11 30 subkhnemux 2008 10 05 Nicolson S 2008 06 26 Typhoid Fever Led To The Fall Of Athens BBC News subkhnemux 2008 10 05 karcaaenkorkhDICD 10 A01 0ICD 002MeSH D014435 27829thrphyakrphaynxk 001332 oph 686 med 2331bthkhwamaephthysastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk