โรคทางเดินอาหารโดยหน้าที่ (อังกฤษ: functional gastrointestinal disorders ตัวย่อ FGID) หรือ โรคทางเดินอาหารที่ไม่รู้สาเหตุ รวมโรคที่ไม่รู้สาเหตุต่าง ๆ หลายอย่างซึ่งมีผลต่อทางเดินอาหารส่วนต่าง ๆ และมีอาการเป็นความไวเจ็บ/ปวดอวัยวะภายในและการบีบตัวผิดปกติของทางเดินอาหาร
โรคลำไส้ (intestinal disorder) | |
---|---|
บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก | |
MeSH | D003109 |
การจัดหมู่
ศัพท์แพทย์ภาษาอังกฤษว่า functional colonic disease หรือ functional bowel disorder หมายถึงกลุ่มโรคลำไส้ซึ่งมีอาการปวดท้องเรื้อรังโดยไร้เหตุทางโครงสร้างหรือทางเคมีชีวภาพที่สามารถอธิบายอาการเช่นนี้ได้ ดังนั้น โรคหน้าที่อื่น ๆ จึงหมายถึงปัญหาด้านอื่น ๆ ของกระบวนการย่อยอาหาร
กระบวนการทบทวนวรรณกรรมเพื่อความเห็นพ้องของมูลนิธิโรม ที่รู้จักกันว่า กระบวนการโรม (Rome process) ได้ช่วยนิยามโรคทางเดินอาหารโดยหน้าที่ การทบทวน Rome I, Rome II, Rome III และ Rome IV จึงได้เสนอระบบการจัดหมู่และศัพท์โดยอาศัยความเห็นพ้องและคำแนะนำจากคณะกรรมการประสานงานโรม (Rome Coordinating Committee) ปัจจุบันจึงมีหมวดหมู่ทั้งสำหรับผู้ใหญ่ เด็ก และเด็กเกิดใหม่/เด็กฝึกเดิน
ต่อไปนี้เป็นหมวดหมู่ Rome IV ที่เผยแพร่ในปี 2016
A. โรคหลอดอาหาร (Esophageal Disorders)
- A1. ปวดหน้าอกไม่ทราบสาเหตุ (functional chest pain)
- A2. แสบร้อนกลางอกไม่ทราบสาเหตุ (functional heartburn)
- A3. Reflux hypersensitivity (ความไวกรดไหลย้อน)
- A4. อาการเหมือนมีก้อนในลำคอ (globus pharyngis)
- A5. การกลืนลำบากไม่ทราบสาเหตุ (functional dysphagia)
B. Gastroduodenal Disorders (โรคกระเพาะ-ต้นลำไส้เล็ก)
- B1. อาหารไม่ย่อยไม่ทราบสาเหตุ (functional dyspepsia)
- B1a. อึดอัดหลังอาหาร (postprandial distress syndrome)
- B1b. ปวดใต้ลิ้นปี (epigastric pain syndrome)
- B2. โรคเรอ (Belching disorders )
- B2a. Excessive supragastric belching (โรคเรอเหตุเหนือกระเพาะอาหาร)
- B2b. Excessive gastric belching (โรคเรอเหตุกระเพาะอาหาร)
- B3. โรคคลื่นไส้และอาเจียน
- B3a. อาการคลื่นไส้แล้วอาเจียนเรื้อรัง (chronic nausea vomiting syndrome)
- B3b. Cyclic vomiting syndrome (CVS) (อาการอาเจียนเป็นรอบ ๆ)
- B3c. อาการอาเจียนร้ายแรงเหตุกัญชา (Cannabinoid hyperemesis syndrome)
- B4. กลุ่มอาการสำรอก (rumination syndrome)
C. โรคลำไส้ (Bowel Disorders)
- C1. กลุ่มอาการลำไส้ไวเกินต่อการกระตุ้น (IBS)
- IBS ที่หนักด้วยท้องผูก (IBS-C)
- IBS ที่หนักด้วยท้องร่วง (IBS-D)
- IBS ที่ถ่ายอย่างผสม (IBS-M)
- IBS ที่ไม่จัดหมู่ (IBS-U)
- C2. ท้องผูกตามหน้าที่ (functional constipation)
- C3. ท้องร่วงตามหน้าที่ (functional diarrhea)
- C4. functional abdominal bloating/distension
- C5. unspecified functional bowel disorder
- C6. ท้องผูกเหตุโอปิออยด์ (opioid-induced constipation)
D. Centrally Mediated Disorders of Gastrointestinal Pain
- D1. Centrally mediated abdominal pain syndrome (CAPS)
- D2. Narcotic bowel syndrome (NBS) / Opioid-induced GI hyperalgesia
E. Gallbladder and Sphincter of Oddi disorders
- E1. การเจ็บที่ถุง/ท่อน้ำ (biliary pain)
- E1a. โรคถุงน้ำดีตามหน้าที่ (functional gallbladder disorder )
- E1b. functional biliary sphincter of Oddi disorder
- E2. Functional pancreatic sphincter of Oddi disorder
F. โรคทวารหนักและไส้ตรง (anorectal disorders)
- F1. กลั้นอุจจาระไม่ได้ (fecal incontinence)
- F2. ภาวะเจ็บทวารหนักและไส้ตรงตามหน้าที่ (functional anorectal pain)
- F2a. Levator ani syndrome
- F2b. Unspecified functional anorectal pain
- F2c. Proctalgia fugax
- F3. ความผิดปกติของการถ่ายอุจจาระตามหน้าที่ (functional defecation disorders)
- F3a. Inadequate defecatory propulsion
- F3b. Dyssynergic defecation
G. โรคทางเดินอาหารตามหน้าที่ในวัยเด็ก: เด็กเกิดใหม่/เด็กหัดเดิน (Childhood Functional GI Disorders: Neonate/Toddler)
- G1. การขย้อนของทารก (infant regurgitation)
- G2. กลุ่มอาการสำรอก (rumination syndrome)
- G3. Cyclic vomiting syndrome (CVS)
- G4. Infant colic
- G5. ท้องร่วงตามหน้าที่ (functional diarrhea)
- G6. Infant dyschezia
- G7. ท้องผูกตามหน้าที่ (functional constipation)
H. โรคทางเดินอาหารตามหน้าที่ในวัยเด็ก: เด็กเกิดใหม่/เด็กหัดเดิน (Childhood Functional GI Disorders: Neonate/Toddler)
- H1. Functional nausea and vomiting disorders
- H1a. Cyclic vomiting syndrome (CVS)
- H1b. การคลื่นไส้และอาเจียนตามหน้าที่ (functional nausea and functional vomiting)
- H1b1. การคลื่นไส้ตามหน้าที่ (functional nausea)
- H1b2. การอาเจียนตามหน้าที่ (Functional vomiting)
- H1c. กลุ่มอาการสำรอก (rumination syndrome)
- H1d. อาการกลืนอากาศ (aerophagia)
- H2. โรคปวดท้องตามหน้าที่ (functional abdominal pain disorders)
- H2a. อาหารไม่ย่อยตามหน้าที่ (Functional dyspepsia)
- H2a1. อาการปวดท้องหลังอาหาร (postprandial distress syndrome)
- H2a2. อาการปวดยอดอก (epigastric pain syndrome)
- H2b. กลุ่มอาการลำไส้ไวเกินต่อการกระตุ้น (IBS)
- H2c. Abdominal migraine
- H2d. Functional abdominal pain ‒ NOS
- H2a. อาหารไม่ย่อยตามหน้าที่ (Functional dyspepsia)
- H3. โรคถ่ายอุจจาระตามหน้าที่ (functional defecation disorders)
- H3a. ท้องผูกตามหน้าที่ (functional constipation)
- H3b. Nonretentive fecal incontinence
การระบาด
โรคกระเพาะลำไส้สามัญมาก ทั่วโลก แค่โรค IBS และอาหารไม่ย่อยตามหน้าที่เพียงสองอย่างก็มีผลต่อประชากร 16-26% แล้ว
งานวิจัย
มีงานวิจัยพอสมควรในเรื่องเหตุ การวินิจฉัย และการรักษาโรคกลุ่มนี้ (FGID) อาหาร จุลินทรีย์ในร่างกาย พันธุกรรม การทำงานของระบบประสาท-กล้ามเนื้อ และการตอบสนองของระบบภูมิต้านทาน ล้วนมีบทบาทในการเกิดโรค แม้การปลุกฤทธิ์แมสต์เซลล์ก็เสนอว่าเป็นปัจจัยอย่างหนึ่งด้วย
ดูเพิ่ม
เชิงอรรถและอ้างอิง
- Drossman, DA (2016). "Functional Gastrointestinal Disorders: History, Pathophysiology, Clinical Features and Rome IV". Gastroenterology. 150 (6): 1262–1279. doi:10.1053/j.gastro.2016.02.032. PMID 27144617.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-06-12. สืบค้นเมื่อ 2018-10-29.
- Sperber AD, Drossman DA, Quigley EM (2012). "The global perspective on irritable bowel syndrome: a Rome Foundation-World Gastroenterology Organisation symposium". Am. J. Gastroenterol. 107 (11): 1602–9. doi:10.1038/ajg.2012.106. PMID 23160283.
- Wouters MM, Vicario M, Santos J (2015). "The role of mast cells in functional GI disorders". Gut. 65: 155–168. doi:10.1136/gutjnl-2015-309151. PMID 26194403.
It is well established that mast cell activation can generate epithelial and neuro-muscular dysfunction and promote visceral hypersensitivity and altered motility patterns in FGIDs, postoperative ileus, food allergy and inflammatory bowel disease.
- Bashashati, M; Moossavi, S; Cremon, C; Barbaro, MR; Moraveji, S; Talmon, G; Rezaei, N; Hughes, PA; Bian, ZX; Choi, CH; Lee, OY; Coëffier, M; Chang, L; Ohman, L; Schmulson, MJ; McCallum, RW; Simren, M; Sharkey, KA; Barbara, G (มกราคม 2018). "Colonic immune cells in irritable bowel syndrome: A systematic review and meta-analysis". Neurogastroenterology & Motility. 30 (1). doi:10.1111/nmo.13192. PMID 28851005.
Mast cells and CD3+ T cells are increased in colonic biopsies of patients with IBS vs non-inflamed controls
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
orkhthangedinxaharodyhnathi xngkvs functional gastrointestinal disorders twyx FGID hrux orkhthangedinxaharthiimrusaehtu rwmorkhthiimrusaehtutang hlayxyangsungmiphltxthangedinxaharswntang aelamixakarepnkhwamiwecb pwdxwywaphayinaelakarbibtwphidpktikhxngthangedinxaharorkhlais intestinal disorder bychicaaenkaelalingkipphaynxkMeSHD003109karcdhmusphthaephthyphasaxngkvswa functional colonic disease hrux functional bowel disorder hmaythungklumorkhlaissungmixakarpwdthxngeruxrngodyirehtuthangokhrngsranghruxthangekhmichiwphaphthisamarthxthibayxakarechnniid dngnn orkhhnathixun cunghmaythungpyhadanxun khxngkrabwnkaryxyxahar krabwnkarthbthwnwrrnkrrmephuxkhwamehnphxngkhxngmulnithiorm thiruckknwa krabwnkarorm Rome process idchwyniyamorkhthangedinxaharodyhnathi karthbthwn Rome I Rome II Rome III aela Rome IV cungidesnxrabbkarcdhmuaelasphthodyxasykhwamehnphxngaelakhaaenanacakkhnakrrmkarprasannganorm Rome Coordinating Committee pccubncungmihmwdhmuthngsahrbphuihy edk aelaedkekidihm edkfukedin txipniepnhmwdhmu Rome IV thiephyaephrinpi 2016 A orkhhlxdxahar Esophageal Disorders A1 pwdhnaxkimthrabsaehtu functional chest pain A2 aesbrxnklangxkimthrabsaehtu functional heartburn A3 Reflux hypersensitivity khwamiwkrdihlyxn A4 xakarehmuxnmikxninlakhx globus pharyngis A5 karklunlabakimthrabsaehtu functional dysphagia B Gastroduodenal Disorders orkhkraephaa tnlaiselk B1 xaharimyxyimthrabsaehtu functional dyspepsia B1a xudxdhlngxahar postprandial distress syndrome B1b pwditlinpi epigastric pain syndrome B2 orkherx Belching disorders B2a Excessive supragastric belching orkherxehtuehnuxkraephaaxahar B2b Excessive gastric belching orkherxehtukraephaaxahar B3 orkhkhlunisaelaxaeciyn B3a xakarkhlunisaelwxaeciyneruxrng chronic nausea vomiting syndrome B3b Cyclic vomiting syndrome CVS xakarxaeciynepnrxb B3c xakarxaeciynrayaerngehtukycha Cannabinoid hyperemesis syndrome B4 klumxakarsarxk rumination syndrome C orkhlais Bowel Disorders C1 klumxakarlaisiwekintxkarkratun IBS IBS thihnkdwythxngphuk IBS C IBS thihnkdwythxngrwng IBS D IBS thithayxyangphsm IBS M IBS thiimcdhmu IBS U C2 thxngphuktamhnathi functional constipation C3 thxngrwngtamhnathi functional diarrhea C4 functional abdominal bloating distension C5 unspecified functional bowel disorder C6 thxngphukehtuoxpixxyd opioid induced constipation D Centrally Mediated Disorders of Gastrointestinal Pain D1 Centrally mediated abdominal pain syndrome CAPS D2 Narcotic bowel syndrome NBS Opioid induced GI hyperalgesia E Gallbladder and Sphincter of Oddi disorders E1 karecbthithung thxna biliary pain E1a orkhthungnaditamhnathi functional gallbladder disorder E1b functional biliary sphincter of Oddi disorder E2 Functional pancreatic sphincter of Oddi disorder F orkhthwarhnkaelaistrng anorectal disorders F1 klnxuccaraimid fecal incontinence F2 phawaecbthwarhnkaelaistrngtamhnathi functional anorectal pain F2a Levator ani syndrome F2b Unspecified functional anorectal pain F2c Proctalgia fugax F3 khwamphidpktikhxngkarthayxuccaratamhnathi functional defecation disorders F3a Inadequate defecatory propulsion F3b Dyssynergic defecation G orkhthangedinxahartamhnathiinwyedk edkekidihm edkhdedin Childhood Functional GI Disorders Neonate Toddler G1 karkhyxnkhxngthark infant regurgitation G2 klumxakarsarxk rumination syndrome G3 Cyclic vomiting syndrome CVS G4 Infant colic G5 thxngrwngtamhnathi functional diarrhea G6 Infant dyschezia G7 thxngphuktamhnathi functional constipation H orkhthangedinxahartamhnathiinwyedk edkekidihm edkhdedin Childhood Functional GI Disorders Neonate Toddler H1 Functional nausea and vomiting disorders H1a Cyclic vomiting syndrome CVS H1b karkhlunisaelaxaeciyntamhnathi functional nausea and functional vomiting H1b1 karkhlunistamhnathi functional nausea H1b2 karxaeciyntamhnathi Functional vomiting H1c klumxakarsarxk rumination syndrome H1d xakarklunxakas aerophagia H2 orkhpwdthxngtamhnathi functional abdominal pain disorders H2a xaharimyxytamhnathi Functional dyspepsia H2a1 xakarpwdthxnghlngxahar postprandial distress syndrome H2a2 xakarpwdyxdxk epigastric pain syndrome H2b klumxakarlaisiwekintxkarkratun IBS H2c Abdominal migraine H2d Functional abdominal pain NOS H3 orkhthayxuccaratamhnathi functional defecation disorders H3a thxngphuktamhnathi functional constipation H3b Nonretentive fecal incontinencekarrabadorkhkraephaalaissamymak thwolk aekhorkh IBS aelaxaharimyxytamhnathiephiyngsxngxyangkmiphltxprachakr 16 26 aelwnganwicyminganwicyphxsmkhwrineruxngehtu karwinicchy aelakarrksaorkhklumni FGID xahar culinthriyinrangkay phnthukrrm karthangankhxngrabbprasath klamenux aelakartxbsnxngkhxngrabbphumitanthan lwnmibthbathinkarekidorkh aemkarplukvththiaemstesllkesnxwaepnpccyxyanghnungdwyduephimphumiaephechingxrrthaelaxangxingDrossman DA 2016 Functional Gastrointestinal Disorders History Pathophysiology Clinical Features and Rome IV Gastroenterology 150 6 1262 1279 doi 10 1053 j gastro 2016 02 032 PMID 27144617 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2018 06 12 subkhnemux 2018 10 29 Sperber AD Drossman DA Quigley EM 2012 The global perspective on irritable bowel syndrome a Rome Foundation World Gastroenterology Organisation symposium Am J Gastroenterol 107 11 1602 9 doi 10 1038 ajg 2012 106 PMID 23160283 Wouters MM Vicario M Santos J 2015 The role of mast cells in functional GI disorders Gut 65 155 168 doi 10 1136 gutjnl 2015 309151 PMID 26194403 It is well established that mast cell activation can generate epithelial and neuro muscular dysfunction and promote visceral hypersensitivity and altered motility patterns in FGIDs postoperative ileus food allergy and inflammatory bowel disease Bashashati M Moossavi S Cremon C Barbaro MR Moraveji S Talmon G Rezaei N Hughes PA Bian ZX Choi CH Lee OY Coeffier M Chang L Ohman L Schmulson MJ McCallum RW Simren M Sharkey KA Barbara G mkrakhm 2018 Colonic immune cells in irritable bowel syndrome A systematic review and meta analysis Neurogastroenterology amp Motility 30 1 doi 10 1111 nmo 13192 PMID 28851005 Mast cells and CD3 T cells are increased in colonic biopsies of patients with IBS vs non inflamed controls