สังคมอำนาจฝ่ายบิดา

ปิตาธิปไตย (อังกฤษ: patriarchy) เป็นแบบหนึ่งที่ซึ่งเพศชายเป็นผู้กุมอำนาจหลักและครอบงำบทบาทในด้านผู้นำการเมือง และการควบคุมทรัพย์สิน สังคมปิตาธิปไตยบางแห่งยังเป็นสังคมแบบสืบทอดทางพ่อ (patrilineal) ด้วย หมายความว่า ทรัพย์สินและยศฐาบรรดาศักดิ์นั้นสืบทอดโดยสายสกุลเพศชาย

ภาพแสดงประเทศต่าง ๆ ในโลกลงสีตามความแตกต่างระหว่างระดับการศึกษาของชายและหญิง สีเข้มแปลว่ามีความแตกต่างมาก

ปิตาธิปไตยนั้นมีความเกี่ยวข้องกับชุดความคิดหนึ่ง อุดมการณ์ปิตาธิปไตยนั้นใช้เพื่ออธิบายและให้เหตุผลกับสภาพครอบงำของเพศชาย และถือว่าเป็นผลมาจากความแตกต่างตามธรรมชาติระหว่างชายและหญิง นักสังคมวิทยามักมองว่าปิตาธิปไตยเป็นผลผลิตทางสังคมและไม่ได้เป็นผลจากความแตกต่างระหว่างเพศทั้งสองในตัวเอง และมุ่งให้ความสนใจกับทางที่บทบาทจากเพศในสังคมหนึ่งนั้นส่งผลต่อความแตกต่างเชิงอำนาจระหว่างชายกับหญิงอย่างไร

ในประวัติศาสตร์ ปิตาธิปไตยปรากฏอยู่ในองค์กรทางสังคม กฎหมาย การเมือง ศาสนา และเศรษฐกิจ แตกต่างกันไปตามวัฒนธรรม ในสังคมร่วมสมัย ถึงแม้จะไม่มีการระบุว่าเป็นปิตาธิปไตยอย่างเปิดเผย แต่ในทางปฏิบัติพบว่าเป็นปิตาธิปไตยยังคงมีอยู่

นักสังคมวิทยามักปฏิเสธคำอธิบายเชิงชีววิทยาเกี่ยวกับปิตาธิปไตยซึ่งถูกนำมาใช้อธิบายกำเนิดของปิตาธิปไตยอย่างแพร่หลาย และยึดมั่นว่าเป็นที่กระบวนการทางสังคมที่นำไปสู่บทบาทตามเพศที่ทำให้เกิดปิตาธิปไตยขึ้น ทฤษฎีทางสังคมวิทยามาตรฐานเชื่อว่าปิตาธิปไตยเป็นผลมาจากการก่อร่างทางสังคมและส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น

ดูเพิ่ม

• บทบาททางเพศ

เชิงอรรถ

1. ชื่ออื่น เช่น สังคมอำนาจฝ่ายบิดา, สังคมแบบพ่อบ้าน ดูศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสภา คำว่า "patriarchal society"

อ้างอิง

1. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/eJHUSO/article/download/131587/98734/ วารสารวิชาการคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
2. Macionis, John J. (2012). Sociology (13th ed.). Prentice Hall. ISBN 
3. Henslin, James M. (2001). Essentials of Sociology. Taylor & Francis. pp. 65–67, 240. ISBN .
4. Malti-Douglas, Fedwa (2007). Encyclopedia of Sex and Gender. Detroit: Macmillan. ISBN .^[]
5. Lockard, Craig (2007). Societies, Networks, and Transitions. Vol. 1. Cengage Learning. pp. 111–114. ISBN . Today, as in the past, men generally hold political, economic, and religious power in most societies.
6. Pateman, Carole (2016). "Sexual Contract". The Wiley Blackwell Encyclopedia of Gender and Sexuality Studies. Singapore: John Wiley & Sons, Ltd. pp. 1–3. doi:10.1002/9781118663219.wbegss468. ISBN .
7. Sanderson, Stephen K. (2001). The Evolution of Human Sociality. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. p. 198. ISBN .

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิคำคม มีคำคมที่กล่าวโดย หรือเกี่ยวกับ ปิตาธิปไตย
• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Patriarchy
• "Patriarchal System" . . 1920. p. 401.