ศ กราชของจ น หร อ เหน ยนเฮ า จ นต วย อ 年号 จ นต วเต ม 年號 พ นอ น niánhào บ างก เร ยก ร ชศก เป นตำแหน งท ใช งานโดยหลายราชวง

ศักราชของจีน หรือ เหนียนเฮ่า (จีนตัวย่อ: 年号; จีนตัวเต็ม: 年號; พินอิน: niánhào) บ้างก็เรียก รัชศก เป็นตำแหน่งที่ใช้งานโดยหลายราชวงศ์และการปกครองใน(จีนสมัยจักรวรรดิ) เพื่อจุดประสงค์ใน เริ่มใช้ครั้งแรกในรัชสมัยจักรพรรดิฮั่นอู่เมื่อ 140 ปีก่อนคริสต์ศักราช และระบบนี้ยังคงเป็นวิธีระบุปีและหมายเลขอย่างเป็นทางการจนกระทั่งสถาปนาสาธารณรัฐจีนใน ค.ศ. 1912 ที่แทนที่ระบบศักราชของจีนด้วยปฏิทินสาธารณรัฐจีน หน่วยการเมืองอื่น ๆ ในเขตวัฒนธรรมเอเชียตะวันออก เช่น และญี่ปุ่น ก็รับแนวคิดศักราชของจีน อันเป็นผลจากอิทธิพลทางการเมือง-วัฒนธรรมของจีน

ศักราชของจีน

อักษรจีนตัวเต็ม

年號

อักษรจีนตัวย่อ

年号

ฮั่นยฺหวี่พินอิน

niánhào

ความหมายตามตัวอักษร

ชื่อปี

การถอดเสียง
ภาษาจีนกลางมาตรฐาน
ฮั่นยฺหวี่พินอิน	niánhào
ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน
อักษรโรมันแบบเยล	nìhn houh
ยฺหวิดเพ็ง	nin4 hou6

รายละเอียด

ศักราชของจีนเป็นตำแหน่งที่ใช้ในการระบุและนับจำนวนปีในจีนสมัยจักรวรรดิ ศักราชมีต้นดำเนิดจากคำขวัญหรือคติพจน์ที่กษัตริย์ที่ครองราชย์ทรงเลือก และส่วนใหญ่สะท้อนภูมิทัศน์ทางการเมือง เศรษฐกิจ และ/หรือสังคมในขณะนั้น เช่น จักรพรรดิฮั่นอู่ประกาศศักราชแรกของจีนเป็น เจี้ยนหยวน (建元; แปล. "สถาปนาต้นกำเนิด") สะท้อนถึงสถานะชื่อศักราชแรก เช่นเดียวกันกับศักราช เจี้ยนจงจิ้งกั๋ว (建中靖國; แปล. "สถาปนาประเทศอันเป็นกลางและสงบสุข") ที่ใช้งานโดยจักรพรรดิซ่งฮุ่ยจง เป็นการบ่งบอกถึงอุดมคติของฮุ่ยจงต่อการกลั่นกรองการแข่งขันเกี่ยวกับการปฏิรูปการเมืองและสังคมระหว่างกลุ่มอนุรักษ์นิยมและกลุ่มก้าวหน้า

ศักราชของจีนส่วนใหญ่มีอักษรจีน 2 ตัว แม้ว่าจะมีศักราชที่มีอักษรจีนถึง 3, 4 และ 6 ตัวอยู่ด้วย ตัวอย่างศักราชที่ใช้อักษรจีนมากกว่า 2 ตัว ได้แก่ ฉื่อเจี้ยนกั๋ว (始建國; แปล. "the beginning of establishing a country") แห่งราชวงศ์ซิน เทียนเซ่อว่านซุ่ย (天冊萬歲; แปล. "Heaven-conferred longevity") แห่งราชวงศ์อู่โจว และ เทียนซื่อหลี่เชิ่งกั๋วชิ่ง (天賜禮盛國慶; แปล. "Heaven-bestowed ritualistic richness, nationally celebrated") แห่งราชวงศ์เซี่ยตะวันตก

ศักราชเป็นสัญลักษณ์แห่งความถูกต้องและความชอบธรรมทางการเมือง ดังนั้น เมื่อมีการสถาปนาราชวงศ์ใหม่ กษัตริย์/จักรพรรดิจีนส่วนใหญ่จะประกาศศักราชใหม่ ผู้นำกบฏที่พยายามสร้างรัฐเอกราชและความชอบธรรมก็ประกาศชื่อศักราชของตนเองด้วย รัฐบริวารและจีนสมัยจักรวรรดิส่วนใหญ่จะรับศักราชของกษัตริน์/จักรพรรดิจีนที่ครองราชย์อย่างเป็นทางการ ถือเป็นสัญลักษณ์การอยู่ใต้บังคับบัญชา—การปฏิบัตินี้รู้จักกันในชื่อ เฟิ่งเจิงชั่ว (奉正朔; แปล. "การตามเดือนแรกของปีและวันแรกของเดือน") เช่น ระบอบการปกครองของเกาหลีอย่างชิลลา, โครยอ และโชซ็อนรับศักราชของจีนหลายครั้งด้วยจุดประสงค์ทั้งในประเทศและการทูต

ประวัติ

จักรพรรดิฮั่นอู่ถือเป็นผู้ปกครององค์แรกที่ประกาศใช้ชื่อศักราช ก่อนหน้าการใช้งานศักราชแรกเมื่อ 140 ปีก่อน ค.ศ. กษัตริย์จีนใช้ระบบ เฉียนหยวน (前元), จงหยวน (中元) และ โฮ่วหยวน (後元) ในการระบุและนับจำนวนปี

ก่อนหน้าราชวงศ์หมิง เป็นเรื่องทั่วไปที่ผู้ปกครองจีนเปลี่ยนชื่อศักราชในรัชสมัยของพระองค์ ทำให้มีศักราชมากกว่าหนึ่งชื่อสำหรับผู้ปกครองหนึ่งพระองค์ เช่น จักรพรรดิฮั่นเซฺวียนมีศักราชในรัชสมัยของพระองค์ถึง 7 ชื่อ

จักรพรรดิหงอู่เริ่มต้นธรรมเนียมหนึ่งศักราชต่อหนึ่งกษัตริย์/จักรพรรดิ ซึ่งรู้จักกันในชื่อ อี๋ชื่ออี้หยวนจื้อ (一世一元制; แปล. "ระบบหนึ่งชื่อศักราชต่อรัชกาล") ทำให้นักประวัติศาสตร์สมัยใหม่มักเรียกจักรพรรดิในราชวงศ์หมิงถึงชิงตามชื่อศักราช ผู้ที่อยู่ในข้อยกเว้นธรรมเนียม "หนึ่งชื่อศักราช" ได้แก่ จู ฉีเจิ้นที่มีสองศักราชในสองรัชกาลที่แตกต่างกัน หฺวัง ไท่จี๋ที่ใช้สองศักราชเพื่อสะท้องตำแหน่งข่านแห่งราชวงศ์จินยุคหลัง และภายหลังในฐานะจักรพรรดิแห่งราชวงศ์ชิง

เมื่อมีการสถาปนาสาธารณรัฐจีนใน ค.ศ. 1912 ศักราชของจีนจึงแทนที่ด้วยปฏิทินหมินกั๋วซึ่งยังคงใช้งานใน ปฏิทินหมิงกั๋วอิงจากระบบชื่อศักราชของจีนสมัยจักรวรรดิ แม้ว่าจะไม่ใช่ชื่อศักราชก็ตาม

แนวคิดศักราชของจีนเริ่มมีการใช้งานในเกาหลีและเวียดนามตั้งแต่กลางคริสต์ศตวรรษที่ 6 และญี่ปุ่นนับตั้งแต่กลางคริสต์ศตวรรษที่ 7 ประเทศญี่ปุ่นยังคงใช้งานชื่อศักราชในปัจจุบัน

อ้างอิง

Lü, Zongli (2003). Power of the words: Chen prophecy in Chinese politics, AD 265-618. Peter Lang. ISBN .
Sogner, Sølvi (2001). Making Sense of Global History: The 19th International Congress of the Historical Sciences, Oslo 2000, Commemorative Volume. Universitetsforlaget. ISBN .
"International Congress of Historical Sciences". 19. 2000. ISBN . สืบค้นเมื่อ 29 December 2019. {{}}: Cite journal ต้องการ |journal= ((help))
"Ancient tradition carries forward with Japan's new era". สืบค้นเมื่อ 29 December 2019.
Yang, Haitao (2017). 郑和与海. Beijing Book Co. ISBN .
Kang, Etsuko Hae-Jin (2016). Diplomacy and Ideology in Japanese-Korean Relations: From the Fifteenth to the Eighteenth Century. Springer. ISBN .
"中國學術". 6 (4). 2005. ISBN . สืบค้นเมื่อ 29 December 2019. {{}}: Cite journal ต้องการ |journal= ((help))

แหล่งข้อมูลอื่น

บทความนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

หมายเหตุ: ขอแนะนำให้จัด (ดูเพิ่มที่ )

[First1-1] Lü, Zongli (2003). Power of the words: Chen prophecy in Chinese politics, AD 265-618. Peter Lang. ISBN .

[First2-2] Sogner, Sølvi (2001). Making Sense of Global History: The 19th International Congress of the Historical Sciences, Oslo 2000, Commemorative Volume. Universitetsforlaget. ISBN .

[Sinosphere-3] "International Congress of Historical Sciences". 19. 2000. ISBN . สืบค้นเมื่อ 29 December 2019. {{}}: Cite journal ต้องการ |journal= ((help))

[Japan-4] "Ancient tradition carries forward with Japan's new era". สืบค้นเมื่อ 29 December 2019.

[Orthodoxy1-5] Yang, Haitao (2017). 郑和与海. Beijing Book Co. ISBN .

[Orthodoxy2-6] Kang, Etsuko Hae-Jin (2016). Diplomacy and Ideology in Japanese-Korean Relations: From the Fifteenth to the Eighteenth Century. Springer. ISBN .

[Hongwu-7] "中國學術". 6 (4). 2005. ISBN . สืบค้นเมื่อ 29 December 2019. {{}}: Cite journal ต้องการ |journal= ((help))