ล งจม กเช ดส ทองสถานะการอน ร กษ ใกล ส ญพ นธ IUCN 3 1 การจำแนกช นทางว ทยาศาสตร อาณาจ กร Animaliaไฟล ม Chordataช น Mammali

ลิงจมูกเชิดสีทอง

สถานะการอนุรักษ์
ใกล้สูญพันธุ์ (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Mammalia
อันดับ:	Primates
วงศ์:	Cercopithecidae
สกุล:	Rhinopithecus
สปีชีส์:	R. roxellana
ชื่อทวินาม
*Rhinopithecus roxellana* (, 1870)
ชนิดย่อย
R. r. hubeiensis R. r. qinlingensis R. r. roxellana

แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์
ชื่อพ้อง
Pygathrix roxellana

ลิงจมูกเชิดสีทอง หรือ ค่างจมูกเชิดสีทอง (อังกฤษ: golden snub-nosed monkey; จีน: 川金丝猴; ชื่อวิทยาศาสตร์: Rhinopithecus roxellana) สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมประเภทไพรเมต จำพวกค่างชนิดหนึ่ง

เป็นลิงจมูกเชิดที่เป็นต้นแบบของลิงจมูกเชิดทั้งหมด จัดเป็นค่างหรือลิงโลกเก่าขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง มีขนยาว สีขนมีหลากหลายสี ทั้งสีทอง และสีแดง แตกต่างกันไปตามถิ่นที่อยู่อาศัยและชนิดย่อย (มี 3 ชนิด ดูได้ที่ตางราง) มีความยาวลำตัวประมาณ 51-83 เซนติเมตร ส่วนหางยาวถึง 55-97 เซนติเมตร

ตัวผู้มีลักษณะเหมือนกับตัวเมีย แต่มีขนาดใหญ่กว่ามากถึงครึ่งหนึ่ง มีพฤติกรรมอาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ กินใบไม้และดอกไม้ต่าง ๆ เป็นอาหาร รวมถึงไลเคนและเปลือกไม้ด้วยยามถึงฤดูกาลที่อาหารขาดแคลน โดยสามารถที่จะกินพืชชนิดต่าง ๆ ได้ถึง 60 ชนิด

ลูกลิงขนาดเล็ก จะมีสีขนที่อ่อนไม่เหมือนตัวเต็มวัย โดยจะอาศัยอยู่กับแม่จนกว่าจะโต เมื่ออายุได้ราว 6-7 ปี มีระยะเวลาการตั้งท้องนาน 200 วัน ออกลูกครั้งละ 1 ตัว ในช่วงฤดูใบไม้ผลิเท่านั้น ลิงตัวเมียที่มีลูกจะมีสถานะทางสังคมมากกว่าลิงที่ไม่มีลูก ขณะที่ตัวผู้ที่มีคู่ก็จะได้เลื่อนสถานะ และแสดงออกถึงความเป็นผู้นำด้วยการ เป็นผู้นำฝูงในการต่อสู้ปกป้องอาณาเขต หากมีลิงฝูงอื่นเข้ามา

มีลักษณะเด่น คือ ไม่มีกระดูกดั้งจมูก โดยรูจมูกจะอยู่เชิดขึ้นไปทำให้แลดูเหมือนว่าจมูกเชิด สันนิษฐานว่าเป็นการวิวัฒนาการเพื่อให้จมูกหดสั้นเล็กลงเพื่อหลีกเลี่ยงการถูกความหนาวเย็นกัด อันเป็นสภาพอากาศของถิ่นที่อยู่อาศัย เนื่องจากสันนิษฐานว่าเป็นลิงที่หลงรอดมาจาก และทำให้มีถิ่นกระจายพันธุ์จำกัดเฉพาะป่าดิบทึบบนภูเขาสูงกว่า 3,000 เมตรและห่างไกล ในตอนกลางและตอนใต้ของประเทศจีน เช่น มณฑลยูนนาน, เสฉวน, ฉ่านซี, กานซู และหูเป่ย์ จะอยู่รวมกันเป็นฝูงขนาดใหญ่ ซึ่งอาจมีจำนวนสมาชิกมากกว่า 400 ตัว ปัจจุบันมีลิงจมูกเชิดสีทองเหลืออยู่ในโลกประมาณ 20,000 ตัว ราว 4,000 ตัวอาศัยอยู่ในแถบภูเขาซึ่งทางการจีนจัดตั้งเป็นเขตอนุรักษ์ธรรมชาติ เนื่องจากอยู่ในสภาวะใกล้สูญพันธุ์จากการถูกล่าเพื่อเอาหนัง กระดูก และเนื้อเพื่อการบริโภค รวมถึงการรุกรานถิ่นที่อยู่อาศัยจากมนุษย์ด้วยการตัดไม้ทำลายป่าด้วย

อ้างอิง

(2005-11-16). Wilson, D. E.; Reeder, D. M. (บ.ก.). Mammal Species of the World (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 174. .
Yongcheng, L. & Richardson, M. (2008). Rhinopithecus roxellana. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 4 January 2009.
Guo, Songtao, Li, Baoguo, Watanabe, Kunio (October 2007). "Diet and activity budget of Rhinopithecus roxellana in the Qinling Mountains, China". Primates: Journal of Primatology 48 (4): 268–276.
. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-05-20. สืบค้นเมื่อ 2013-01-28.
Untamed China with Nigel Marven, สารคดีทางอนิมอลพลาเน็ต
ลิงจมูกเชิดสีทอง

แหล่งข้อมูลอื่น

ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Rhinopithecus roxellana ที่วิกิสปีชีส์

[msw3-1] (2005-11-16). Wilson, D. E.; Reeder, D. M. (บ.ก.). Mammal Species of the World (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 174. .

[iucn-2] Yongcheng, L. & Richardson, M. (2008). Rhinopithecus roxellana. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 4 January 2009.

[3] Guo, Songtao, Li, Baoguo, Watanabe, Kunio (October 2007). "Diet and activity budget of Rhinopithecus roxellana in the Qinling Mountains, China". Primates: Journal of Primatology 48 (4): 268–276.

[4] . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-05-20. สืบค้นเมื่อ 2013-01-28.

[un-5] Untamed China with Nigel Marven, สารคดีทางอนิมอลพลาเน็ต

[6] ลิงจมูกเชิดสีทอง