ร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาด

ร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาด (อังกฤษ: Clear Air Bill) หรือชื่ออย่างเป็นทางการคือ ร่างพระราชบัญญัติบริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาด พ.ศ. .... เป็นร่างกฎหมายที่คณะรัฐมนตรี ประชาชน และสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเสนอ เพื่อนำเสนอการควบคุมคุณภาพอากาศอย่างครอบคลุม รวมถึงการจัดการกับแหล่งกำเนิดมลพิษ

ร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาด
รัฐสภาไทย
ผู้พิจารณา	สภาผู้แทนราษฎรไทย
การร่าง
การยกร่างในชั้นสภาล่าง
วาระที่หนึ่ง	17 มกราคม พ.ศ. 2567
การยกร่างในชั้นสภาสูง
การพิจารณาในสภานิติบัญญัติ
การแก้ไขเพิ่มเติม
การยกเลิก
กฎหมายที่เกี่ยวข้อง
สถานะ: รอการพิจารณา

เบื้องหลัง

ประเทศไทยเผชิญกับมลพิษทางอากาศอย่างรุนแรงอันเป็นผลมาจากการเผาไหม้พื้นที่เกษตรกรรม การปล่อยมลพิษจากอุตสาหกรรม และการขนส่ง

ในปี พ.ศ. 2566 ภาคประชาชนได้เสนอร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาดและร่างพระราชบัญญัติการรายงานการปล่อยและการเคลื่อนย้ายสารมลพิษสู่สิ่งแวดล้อม

เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567 กลุ่มอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมได้ยื่นร่างพระราชบัญญัติการรายงานการปล่อยและการเคลื่อนย้ายสารมลพิษสู่สิ่งแวดล้อมต่อรัฐสภา ได้มีการประกาศใช้ร่างกฎหมายที่คล้ายคลึงกันในอีก 30 ประเทศ ซึ่งอนุญาตให้เข้าถึงข้อมูลเกี่ยวกับมลพิษในระดับท้องถิ่นได้ ร่างกฎหมายกำหนดให้ธุรกิจที่ก่อมลพิษต้องระบุแหล่งที่มาของการปล่อยมลพิษ

หมอกควันในกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2568

ในเดือนมกราคมและกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568 คุณภาพอากาศในกรุงเทพมหานครอยู่ใน ทำให้ต้องปิดโรงเรียนมากกว่า 350 แห่ง และต้องมีโครงการทำงานจากที่บ้านโดยสมัครใจ พร้อมทั้งมีข้อจำกัดเกี่ยวกับรถบรรทุก 6 ล้ออีกด้วยชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครกล่าวว่า สาเหตุของมลพิษเกิดจากการปล่อยไอเสียจากยานพาหนะ การเผาขยะ และการเผาพืชผลตามฤดูกาลสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมเปิดเผยว่า ระบบขนส่งสาธารณะในกรุงเทพมหานคร รถไฟฟ้าบีทีเอส รถไฟฟ้าเอ็มอาร์ที รถไฟฟ้ารางเบา และรถโดยสารประจำทาง จะเปิดให้บริการฟรี 1 สัปดาห์ ตั้งแต่วันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2568 เพื่อลดมลพิษ

หมอกควันดังกล่าวถูกกล่าวถึงว่าเป็นการเน้นย้ำถึงความจำเป็นในการผ่านร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาด

การพิจารณา

ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2566 กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเสนอร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาดเพื่อป้องกันมลพิษและลดข้อจำกัดของรัฐบาลในการควบคุมมลพิษ ร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวได้ถูกโพสต์เพื่อรับฟังความคิดเห็นจากสาธารณชนบนเว็บไซต์ของกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจนถึงวันที่ 13 พฤศจิกายน เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน ร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวถูกส่งไปยังสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี เพื่อรอความคิดเห็นจากหน่วยงานภาครัฐ ก่อนนำเสนอต่อคณะรัฐมนตรีในวันที่ 21 พฤศจิกายน

เมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 คณะรัฐมนตรีเศรษฐาได้อนุมัติร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาดจำนวน 7 ฉบับ ร่างกฎหมายฉบับหนึ่งได้รับการเสนอโดยเครือข่ายอากาศสะอาด ซึ่งเป็นโครงการทึ่ริเริ่มโดยประชาชนที่เน้นย้ำถึงสิทธิในการมีอากาศบริสุทธิ์

เมื่อวันที่ 17 มกราคม พ.ศ. 2567 สภาผู้แทนราษฎรได้ผ่านร่างพระราชบัญญัติทั้ง 7 ฉบับในวาระแรกด้วยคะแนน 439 ต่อ 0 เสียง ต่อมาสภาได้ตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญจำนวน 39 คน เพื่อแก้ไขร่างกฎหมายก่อนที่จะนำเสนอต่อสภาในวาระที่สองและวาระที่สาม

ร่างที่อยู่ระหว่างการพิจารณาจำนวน 7 ฉบับ ได้แก่:

1. ร่างพระราชบัญญัติเพื่ออากาศสะอาด เสนอโดยคณะรัฐมนตรี
2. ร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาดเพื่อประชาชน เสนอโดยอนุทิน ชาญวีรกูล หัวหน้าพรรคภูมิใจไทย
3. ร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาดเพื่อสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน เสนอโดยจุลพันธ์ อมรวิวัฒน์จากพรรคเพื่อไทย
4. ร่างพระราชบัญญัติกำกับดูแลการจัดการอากาศสะอาดเพื่อสุขภาพแบบบูรณาการ เสนอโดยคนึงนิจ ศรีบัวเอี่ยม ผู้ร่วมก่อตั้งเครือข่ายอากาศสะอาด กับผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 22,251 คน
5. ร่างพระราชบัญญัติบริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาด เสนอโดยตรีนุช เทียนทองจากพรรคพลังประชารัฐ
6. ร่างพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาอากาศเพื่อสุขภาพ เสนอโดยร่มธรรม ขำนุรักษ์จากพรรคประชาธิปัตย์
7. ร่างพระราชบัญญัติฝุ่นพิษและการก่อมลพิษข้ามพรมแดน เสนอโดยภัทรพงษ์ ลีลาภัทร์จากพรรคประชาชน

ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2568 ประธานคณะอนุกรรมาธิการพิจารณากรอบหลัก หลักการสำคัญและโครงสร้างการบริหารโครงสร้าง ร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาดฯ แสดงความมั่นใจว่าร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาดจะผ่านสภาผู้แทนราษฎรในเดือนเมษายน พ.ศ. 2568 ไทม์ไลน์ของรัฐบาลคาดหวังว่าร่างสุดท้ายของร่างพระราชบัญญัติจะเสร็จภายในกลางเดือนกุมภาพันธ์และจะถูกส่งต่อไปยังสภาในการพิจารณาวาระที่สองและสาม โดยคาดว่าจะผ่านในเดือนเมษายนจักรพล ตั้งสุทธิธรรม ส.ส. พรรคเพื่อไทย ในฐานะประธานคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาด เปิดเผยว่า ขณะนี้กระบวนการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติอากาศสะอาดคืบหน้าไปแล้วกว่าร้อยละ 85 โดยรัฐบาลได้หารือกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียแล้วในปีที่ผ่านมา

หลังจากผ่านสภาแล้ว วุฒิสภาจะมีเวลา 30 วันในการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติดังกล่าว คาดว่าจะมีผลใช้บังคับในช่วงปลายปี พ.ศ. 2568

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

1. "Is Thailand's 'Clean Air Act' enough to end pollution? – DW – 01/18/2024". dw.com (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
2. "Clean Air Act making strides, expected to be passed in April". nationthailand (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2025-01-10. สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
3. Editorial (2025-01-11). "Give us clean air, not hot air". Bangkok Post (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
4. Editorial (2024-02-16). "Fast-track law on pollution". Bangkok Post. สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
5. "Over 12,000 signatures urge PM Thavisin to make Thai PRTR Law a reality". Greenpeace Southeast Asia. 2024-12-12. สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
6. "Air pollution in Thailand's Bangkok forces more than 350 schools to close". Al Jazeera (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
7. "Pollution-hit Bangkok closes hundreds of schools and offers free public transport". The Guardian (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). Agence France-Presse. 2025-01-24. ISSN 0261-3077. สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
8. "Toxic haze covers Bangkok as Thailand reels from worsening air pollution". Benar News (ภาษาอังกฤษ). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2025-01-29. สืบค้นเมื่อ 2025-02-03.
9. Shoowong, Molpasorn (2025-01-29). "Hotels insist on government action to address PM2.5". Bangkok Post (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2025-02-03.
10. Reporters, Post (2023-11-05). "Ministry's ambitious Clean Air Bill to go before cabinet this month". Bangkok Post (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
11. Praiwan, Lamonphet ApisitniranYuthana (2023-12-07). "Filtering through efforts for cleaner air". Bangkok Post (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
12. "Podcast: Empowering change - Thailand's pioneering citizen-led legislation for cleaner air". SEI (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
13. "Lawmakers accept unanimously all 7 drafts of Clean Air Bill". nationthailand (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2024-01-18. สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
14. "ดีเดย์ 'ร่าง พ.ร.บ.อากาศสะอาด' แก้ฝุ่นพิษ ก่อนปิดสภาฯ เม.ย." bangkokbiznews. 2025-01-23. สืบค้นเมื่อ 2025-01-26.
15. Mail, Pattaya (2025-01-25). "Thailand's draft clean air act nears completion, set for parliamentary review in February". Pattaya Mail (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 2025-01-27.
16. Wipatayotin, Apinya (2025-02-02). "Tackling roots of PM2.5 air pollution in Thailand". Bangkok Post (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2025-02-03.