ริอา (กาลิเซีย: ría) เป็นช่องเว้าชายฝั่งที่เกิดจากการจมน้ำของหุบเขา เรียกว่า "แม่น้ำหุบเขา" ซึ่งจะเปิดออกสู่ทะเล
การก่อตัว
เวิ้งน้ำที่เกิดจากการทรุดตัวของหุบเขาเรียกว่า "หุบเขาจมน้ำ" ริอาเป็นภูมิประเทศที่แต่เดิมทอดยาวในแนวตั้งฉากกับแนวชายฝั่ง แต่ต่อมาถูกแม่น้ำกัดเซาะกลายเป็นหุบเขาที่จมน้ำ มีลักษณะยาวต่อกันและแตกสาขาเหมือนกิ่งไม้ มีลักษณะของชายฝั่งแบบแดลเมเชียที่พบได้ในประเทศโครเอเชียเกิดจากหุบเขาขนานกับแนวชายฝั่งที่จมอยู่ใต้น้ำ แต่เมื่อภูมิประเทศสูงชันตั้งฉากกับแนวชายฝั่งที่จมน้ำลักษณะแบบนี้คือริอา แต่ถ้าจมลึกไปอีกจะกลายเป็นหมู่เกาะ ในอดีตมีทฤษฎีที่ว่าริอาเกิดจากการทรุดตัวรอบ ๆ หุบเขา แต่เมื่อมีการวิจัยเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และปัจจัยอื่น ๆ แสดงให้เห็นว่าริอาเกิดจากการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำทะเลจากสมัยไพลสโตซีน
เวิ้งอ่าวที่สลับซับซ้อนของชสยฝั่งเรียถูกใช้เป็นท่าเรือมาตั้งแต่สมัยโบราณ เพราะมีคลื่นทะเลไม่สูงและน้ำลึกจึงสะดวกในการส้รางท่าเรือ นอกจากนี้ยังมีสภาพแวดล้อมที่เป็นน้ำกร่อยทำให้เกิดการประมงและการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำเป็นส่วนใหญ่
แต่ด้วยลักษณะแผ่นดินที่มีภูเขาสูงชันใกล้ชายฝั่งที่เป็นที่ราบเล็ก ๆ ทำให้ยากต่อการคมนาคมทางบก ด้วยเหตุนี้บางแห่งจึงมีการคมนาคมทางเรือเพียงอย่างเดียว
คำศัพท์
คำว่าริอา (ría) มาจากภาษากาลิเซียซึ่งมีความเกี่ยวเนื่องกับภาษาสเปนและภาษาโปรตุเกส เนื่องจากแนวริอามีอยู่ตลอดตามแนวชายฝั่งแคว้นกาลิเซียของประเทศสเปน คำนี้จำกัดเฉพาะหุบเขาที่ถูกกัดเซาะจากแม่น้ำขนาดกับแนวผาหินที่ทำมุมฉากกับแนวชายฝั่ง
ในช่วงเวลาหนึ่งนักธรณีสัณฐานวิทยาชาวยุโรป ได้ใช้คำว่า "ริอา" เป็นคำนิยามปากแม่น้ำที่มีขนาดใหญ่ และมีการเรียกฟยอร์ดว่าริอาด้วย เวิ้งน้ำเหล่านี้มีทั้งแคบยาว มีหน้าผาสูงชัน เกิดขึ้นจากภูเขาที่ถูกธารน้ำแข็งกัดเซาะ แต่ในศตวรรษที่ 21 นักธรณีวิทยาและนักธรณีสัณฐานนิยมใช้คำว่า "ริอา" กับหุบเขาที่ถูกแม่น้ำกัดเซาะเท่านั้นดังนั้นจึงไม่รวมฟยอร์ดตามคําจํากัดความก่อนหน้า เพราะฟยอร์ดเกิดจากภูเขาที่ถูกธารน้ำแข็งกัดเซาะ
อ้างอิง
- 『新版 地学事典』1996年10月20日発行、編集:地学団体研究会、新版地学事典編集委員会、発行:平凡社,
- 『オックスフォード地球科学辞典』2004年5月30日、発行:,
- Gulliver, F.P. (1899). "Shoreline Topography". . 34 (8): 151–258. doi:10.2307/20020880. JSTOR 20020880.
- Cotton, C.A. (1956). "Rias Sensu Stricto and Sensu Lato". . 122 (3): 360–364. doi:10.2307/1791018. JSTOR 1791018.
- Goudie, A. (2004) Encyclopedia of Geomorphology. Routledge. London, England.
- Bird, E.C.F. (2008) Coastal Geomorphology: An Introduction, 2nd ed. John Wiley and Sons Ltd. West Sussex, England.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
rixa kaliesiy ria epnchxngewachayfngthiekidcakkarcmnakhxnghubekha eriykwa aemnahubekha sungcaepidxxksuthaelrixathangtxnitkhxngsidniy lksnanithaihsidniyepnemuxngthathisakhyrixain cnghwdekiywotkarkxtwewingnathiekidcakkarthrudtwkhxnghubekhaeriykwa hubekhacmna rixaepnphumipraethsthiaetedimthxdyawinaenwtngchakkbaenwchayfng aettxmathukaemnakdesaaklayepnhubekhathicmna milksnayawtxknaelaaetksakhaehmuxnkingim milksnakhxngchayfngaebbaedlemechiythiphbidinpraethsokhrexechiyekidcakhubekhakhnankbaenwchayfngthicmxyuitna aetemuxphumipraethssungchntngchakkbaenwchayfngthicmnalksnaaebbnikhuxrixa aetthacmlukipxikcaklayepnhmuekaa inxditmithvsdithiwarixaekidcakkarthrudtwrxb hubekha aetemuxmikarwicyekiywkbkarepliynaeplngsphaphphumixakas aelapccyxun aesdngihehnwarixaekidcakkarephimkhunkhxngradbnathaelcaksmyiphlsotsin ewingxawthislbsbsxnkhxngchsyfngeriythukichepnthaeruxmatngaetsmyobran ephraamikhlunthaelimsungaelanalukcungsadwkinkarsrangthaerux nxkcakniyngmisphaphaewdlxmthiepnnakrxythaihekidkarpramngaelakarephaaeliyngstwnaepnswnihy aetdwylksnaaephndinthimiphuekhasungchniklchayfngthiepnthirabelk thaihyaktxkarkhmnakhmthangbk dwyehtunibangaehngcungmikarkhmnakhmthangeruxephiyngxyangediywkhasphthkhawarixa ria macakphasakaliesiysungmikhwamekiywenuxngkbphasasepnaelaphasaoprtueks enuxngcakaenwrixamixyutlxdtamaenwchayfngaekhwnkaliesiykhxngpraethssepn khanicakdechphaahubekhathithukkdesaacakaemnakhnadkbaenwphahinthithamumchakkbaenwchayfng inchwngewlahnungnkthrnisnthanwithyachawyuorp idichkhawa rixa epnkhaniyampakaemnathimikhnadihy aelamikareriykfyxrdwarixadwy ewingnaehlanimithngaekhbyaw mihnaphasungchn ekidkhuncakphuekhathithuktharnaaekhngkdesaa aetinstwrrsthi 21 nkthrniwithyaaelankthrnisnthanniymichkhawa rixa kbhubekhathithukaemnakdesaaethanndngnncungimrwmfyxrdtamkhacakdkhwamkxnhna ephraafyxrdekidcakphuekhathithuktharnaaekhngkdesaaxangxing 新版 地学事典 1996年10月20日発行 編集 地学団体研究会 新版地学事典編集委員会 発行 平凡社 ISBN 4 582 11506 3 オックスフォード地球科学辞典 2004年5月30日 発行 ISBN 4 254 16043 7 Gulliver F P 1899 Shoreline Topography 34 8 151 258 doi 10 2307 20020880 JSTOR 20020880 Cotton C A 1956 Rias Sensu Stricto and Sensu Lato 122 3 360 364 doi 10 2307 1791018 JSTOR 1791018 Goudie A 2004 Encyclopedia of Geomorphology Routledge London England Bird E C F 2008 Coastal Geomorphology An Introduction 2nd ed John Wiley and Sons Ltd West Sussex England