ภาษาบาลูจี

ภาษาบาโลจ เป็นภาษากลุ่มอิหร่านตะวันตกเฉียงเหนือ ส่วนใหญ่พูดกันในบาโลชิสถาน มีผู้พูด 3 ถึง 5 ล้านคน นอกจากปากีสถาน อิหร่าน และอัฟกานิสถานแล้ว ยังมีผู้พูดภาษานี้ในโอมาน รัฐอาหรับริมอ่าวเปอร์เซีย เติร์กเมนิสถาน แอฟริกาตะวันออก และสังคมพลัดถิ่นในส่วนอื่นของโลก มีการเสนอแนะว่าต้นกำเนิดของภาษาบาโลจอยู่ในบริเวณรอบ ๆ ภูมิภาคแคสเปียนกลาง

ภาษาบาโลจ
بلۏچی Balòci
บาโลจ เขียนในแบบอักษร
ประเทศที่มีการพูด	ปากีสถาน, อิหร่าน, อัฟกานิสถาน
ภูมิภาค	แคว้นบาโลชิสถาน
ชาติพันธุ์
จำนวนผู้พูด	6.3 ล้านคนในปากีสถาน (สำมะโน ค.ศ. 2017) 3–5 ล้านคนในปากีสถาน, อิหร่าน, อัฟกานิสถาน, อ่าวเปอร์เซีย, เติร์กเมนิสถาน (2011)  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา	อินโด-ยูโรเปียน อินโด-อิเรเนียน อิหร่าน อิหร่านตะวันตก ตะวันตกเฉียงเหนือ 2 ภาษาบาโลจ
ระบบการเขียน
สถานภาพทางการ
	เควตตา ประเทศปากีสถาน
รหัสภาษา
ISO 639-2	bal
ISO 639-3	bal – รหัสเอกเทศ: bgp – บาโลจตะวันออก bgn – บาโลจตะวันตก bcc – สำเนียงกัจฉ์ (บาโลจใต้) ktl – สำเนียงโคโรชี
	58-AAB-a > 58-AAB-aa (บาโลจตะวันออก) + 58-AAB-ab (บาโลจตะวันตก) + 58-AAB-ac (บาโลจใต้) + 58-AAB-ad (Bashkardi)
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

ผู้พูดภาษาบาโลจตะวันออก

วิทยาหน่วยคำ

ภาษาบาโลจสูญเสียระบบการระบุเพศของภาษาเปอร์เซียโบราณเหมือนกลุ่มภาษาอิหร่านตะวันตกหลายภาษา

สัทวิทยา

สระ

ระบบสระของภาษาบาโลจมีอย่างน้อย 8 เสียง ได้แก่ เสียงยาว 5 เสียง และเสียงสั้น 3 เสียง^[] ได้แก่ /aː/, /eː/, /iː/, /oː/, /uː/, /a/, /i/ และ /u/

พยัญชนะ

ตารางข้างล่างแสดงเสียงพยัญชนะที่พบได้ทั่วไปในภาษาบาโลจถิ่นเหนือและถิ่นใต้^[] ในภาษาบาโลจถิ่นตะวันตก เสียงพยัญชนะ /s/, /z/, /n/, /ɾ/ และ /l/ อยู่ในบริเวณ เสียงหยุด /t/ และ /d/ อยู่ในบริเวณฟันทั้งสองภาษาถิ่น

Stop	p b	t d		ʈ ɖ			k ɡ	ʔ
					t͡ʃ d͡ʒ
			s z		ʃ ʒ			h
			ɾ	ɽ
Nasal	m		n
	w		l			j

หมายเหตุ

ไวยากรณ์

การเรียงลำดับคำโดยทั่วไปของภาษาบาโลจเป็นประธาน-กรรม-กริยา มีลักษณะสัมพันธการกเช่นเดียวกับภาษากลุ่มอินโด-อิเรเนียนอื่น ๆ

ระบบการเขียน

ก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 19 ภาษาบาโลจไม่มีการใช้เป็นภาษาเขียน การเขียนที่เป็นทางการใช้ภาษาเปอร์เซีย แม้ว่าจะใช้ภาษาบาโลจในศาลแล้ว^[]

เจ้าหน้าที่อาณานิคมอังกฤษเป็นคนกลุ่มแรกที่เขียนภาษาบาโลจด้วยอักษรละติน หลังการก่อตั้งประเทศปากีสถาน นักวิชาการบาโลจหันมาใช้อักษรเปอร์เซีย

ใน ค.ศ. 2002 มีงานประชุมที่จัดขึ้นเพื่อช่วยสร้างอักษรมาตรฐานสำหรับภาษาบาโลจ

อักษรละติน

a á b c d ď e f g ĝ h i í j k l m n o p q r ř s š t ť u ú v w x y z ž ay aw (33 ตัวอักษรและ 2 ทวิอักษร)

อักษรแบบเก่า

آ، ا، ب، پ، ت، ٹ، ج، چ، د، ڈ، ر، ز، ژ، س، ش، ک، گ، ل، م، ن، و، ھ ہ، ء، ی ے

อักษรมาตรฐาน

ا ب پ ت ٹ ج چ د ڈ ر ز ژ س ش ک گ ل م ن و ۏ ہ (ھ) ی ے (ݔ)

อ้างอิง

1. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2022-04-09. สืบค้นเมื่อ 2021-12-02.
2. Spooner, Brian (2011). "10. Balochi: Towards a Biography of the Language". ใน Schiffman, Harold F. (บ.ก.). Language Policy and Language Conflict in Afghanistan and Its Neighbors. Brill. p. 319. ISBN . It [Balochi] is spoken by three to five million people in Pakistan, Iran, Afghanistan, Oman and the Persian Gulf states, Turkmenistan, East Africa, and diaspora communities in other parts of the world.
3. "Welcome to Encyclopaedia Iranica".
4. Spooner, Brian (2011). "10. Balochi: Towards a Biography of the Language". ใน Schiffman, Harold F. (บ.ก.). Language Policy and Language Conflict in Afghanistan and Its Neighbors. Brill. p. 319. ISBN . It [Balochi] is spoken by three to five million people in Pakistan, Iran, Afghanistan, Oman and the Persian Gulf states, Turkmenistan, East Africa, and diaspora communities in other parts of the world.
5. Elfenbein, J. (1988). "Baluchistan iii. Baluchi Language and Literature". Encyclopedia Iranica. สืบค้นเมื่อ 30 December 2014.
6. Elfenbein, J. (1988). "Baluchistan iii. Baluchi Language and Literature". Encyclopedia Iranica. สืบค้นเมื่อ 30 December 2014.
7. Farrell 1990. Serge 2006.
8. Serge 2006. Farrell 1990.
9. "Balochi" at National Virtual Translation Center. Archive copy ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.
10. Dames 1922, p. 3.
11. Hussain, Sajid (18 March 2016). "Faith and politics of Balochi script". Balochistan Times (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 16 January 2020.
12. "Script for Balochi language discussed". Dawn (ภาษาอังกฤษ). Quetta. 28 October 2002. สืบค้นเมื่อ 16 January 2020.

บรรณานุกรม

• Dames, Mansel Longworth (1922). A Text Book of the Balochi Language: Consisting of Miscellaneous Stories, Legends, Poems, and a Balochi-English Vocabulary (ภาษาอังกฤษ). Lahore: Punjab Government Press. สืบค้นเมื่อ 16 January 2020.
• Farrell, Tim (1990). Basic Balochi: an introductory course (ภาษาอังกฤษ). Naples: Università degli Studi di Napoli "L'Orientale". OCLC 40953807.
• Jahani, Carina; Korn, Agnes (2009). "Balochi". ใน Windfuhr, Gernot (บ.ก.). The Iranian languages. Routledge Language Family Series (ภาษาอังกฤษ) (1st ed.). London: Routledge. pp. 634–692. ISBN .
• Serge, Axenov (2006). The Balochi language of Turkmenistan: a corpus based grammatical description (ภาษาอังกฤษ). Stockholm: Uppsala Universitet. ISBN . OCLC 82163314.
• Jahani, Carina; Korn, Agnes, บ.ก. (2003). The Baloch and Their Neighbours: Ethnic and Linguistic Contact in Balochistan in Historical and Modern Times (ภาษาอังกฤษ). In cooperation with Gunilla Gren-Eklund. Wiesbaden: Reichert. ISBN . OCLC 55149070.
• Jahani, Carina, บ.ก. (2000). Language in society: eight sociolinguistic essays on Balochi. Acta Universitatis Upsaliensis (ภาษาอังกฤษ). Uppsala University. ISBN . OCLC 44509598.

อ่านเพิ่ม

Dictionaries and lexicographical works

• Gilbertson, George W. 1925. English-Balochi colloquial dictionary. Hertford: Stephen Austin & Sons.
• Ahmad, K. 1985. Baluchi Glossary: A Baluchi-English Glossary: Elementary Level. Dunwoody Press.
• Badal Khan, S. 1990. Mán Balócíá Darí Zubánání Judá. Labzánk Vol. 1(3): pp. 11–15.
• Abdulrrahman Pahwal. 2007. Balochi Gálband: Balochi/Pashto/Dari/English Dictionary. Peshawar: Al-Azhar Book Co. p. 374.
• Mír Ahmad Dihání. 2000. Mír Ganj: Balócí/Balócí/Urdú. Karachi: Balóc Ittihád Adabí Akedimí. p. 427.
• Bruce, R. I. 1874. Manual and Vocabulary of the Beluchi Dialect. Lahore: Government Civil Secretariat Press. vi 154 p.
• Ishák Xámúś. 2014. Balochi Dictionary: Balochi/Urdu/English. Karachi: Aataar Publications. p. 444.
• Nágumán. 2011. Balócí Gál: Ambáre Nókáz (Balochi/English/Urdu). Básk. p. 245.
• Nágumán. 2014. Jutgál. Makkurán: Nigwar Labzánkí Majlis. p. 64.
• Ghulám Razá Azarlí. 2016. Farhange Kúcak: Pársí/Balúcí. Pársí Anjuman.
• Hashmi, S. Z. S. 2000. Sayad Ganj: Balochi-Balochi Dictionary. Karachi: Sayad Hashmi Academy. P. 887.
• Ulfat Nasím. 2005. Tibbí Lughat. Balócí Akademí. p. 260.
• Gulzár Xán Marí. 2005. Gwaśtin. Balócí Akedimí. p. 466.
• Raśíd Xán. 2010. Batal, Guśtin, Puźdánk, Ghanŧ. Tump: Wafá Labzání Majlis. p. 400.
• Śe Ragám. 2012. Batal, Gwaśtin u Gálband. Balócí Akademí. p. 268.
• Abdul Azíz Daolatí Baxśán. 1388. Nám u Ném Nám: Farhang Námhá Balúcí. Tihrán: Pázína. p. 180.
• Nazeer Dawood. 2007. Balochi into English Dictionary. Gwádar: Drad Publications. p. 208.
• Abdul Kaiúm Balóc. 2005. Balócí Búmíá. Balócí Akademí. p. 405.
• Ján Mahmad Daśtí. 2015. Balócí Labz Balad [Balochi/Balochi Dictionary]. Balócí Akademí. p. 1255.
• Bogoljubov, Mixail, et al. (eds.). Indoiranskoe jazykoznanie i tipologija jazykovyx situacij. Sbornik statej k 75-letiju professora A. L. Gryunberga. St. Pétersbourg (Nauka). pp. 201–212.
• Marri, M. K. and Marri, S. K. 1970. Balúcí-Urdú Lughat. Quetta: Balochi Academy. 332 p.
• Mayer, T. J. L. 1900. English-Baluchi Dictionary. Lahore: Government Press.

Orthography

• Jahani, Carina. 1990. Standardization and orthography in the Balochi language. Studia Iranica Upsaliensia. Uppsala, Sweden: Almqvist & Wiksell Internat.
• Sayad Háśumí. 1964. Balócí Syáhag u Rást Nibíssag. Dabai: Sayad Háśumí Balóc. p. 144.
• Ghaos Bahár. 1998. Balócí Lékwaŕ. Balócí Akademí. p. 227.
• Ziá Balóc. 2015. Balócí Rást Nibíssí. Raísí Cáp u Śingjáh. p. 264.
• Axtar Nadím. 1997. Nibiśta Ráhband. Balócí Akedimí. p. 206.
• Táj Balóc. 2015. Sarámad (Roman Orthography). Bahren: Balóc Kalab. p. 110.

Courses and study guides

• Barker, Muhammad A. and Aaqil Khan Mengal. 1969. A course in Baluchi. Montreal: McGill University.
• Collett, Nigel A. 1986. A Grammar, Phrase-book, and Vocabulary of Baluchi (As Spoken in the Sultanate of Oman). Abingdon: Burgess & Son.
• Natawa, T. 1981. Baluchi (Asian and African Grammatical Manuals 17b). Tokyo. 351 p.
• Munazzih Batúl Baóc. 2008. Ásán Balúcí Bólcál. Balócí Akademí. p. 152.
• Abdul Azíz Jázimí. Balócí Gappe Káidaián. p. 32.
• Muhammad Zarrín Nigár. Dastúr Tatbíkí Zabáne Balúcí bá Fársí. Íránśahr: Bunyáde Naśre Farhange Balóc. p. 136.
• Gilbertson, George W. 1923. The Balochi language. A grammar and manual. Hertford: Stephen Austin & Sons.
• Bugti, A. M. 1978. Balócí-Urdú Bólcál. Quetta: Kalat Publications.
• Ayyúb Ayyúbí. 1381. Dastúr Zabán Fársí bih Balúcí. Íránśahr: Intiśárát Asátír. p. 200.
• Hitturam, R. B. 1881. Biluchi Nameh: A Text-book of the Biluchi Language. Lahore.

Etymological and historical studies

• Elfenbein, J. 1985. Balochi from Khotan. In: Studia Iranica. Vol. XIV (2): 223–238.
• Gladstone, C. E. 1874. Biluchi Handbook. Lahore.
• Hashmi, S. Z. S. 1986. Balúcí Zabán va Adab kí Táríx [The History of Balochi language and Literature: A Survey]. Karachi: Sayad Hashmi Academy.
• Korn, A. 2005. Towards a Historical Grammar of Balochi. Studies in Balochi Historical Phonology and Vocabulary [Beiträge zur Iranistik 26]. Wiesbaden (Reichert).
• Korn, A. 2009. The Ergative System in Balochi from a Typological Perspective // Iranian Journal for Applied Language Studies I. pp. 43–79.
• Korn, A. 2003. The Outcome of Proto-Iranian *ṛ in Balochi // Iran : Questions et connaissances. Actes du IVe congrès européen des études iraniennes, organisé par la Societas Iranologica Europaea, Paris, 6-10 septembre 1999. III : Cultures et sociétés contemporaines, éd. Bernard HOURCADE [Studia Iranica Cahier 27]. Leuven (Peeters). pp. 65–75.
• Mengal, A. K. 1990. A Persian-Pahlavi-Balochi Vocabulary I (A-C). Quetta: Balochi Academy.
• Morgenstiene, G. 1932. Notes on Balochi Etymology. Norsk Tidsskrift for Sprogvidenskap. p. 37–53.
• Moshkalo, V. V. 1988. Reflections of the Old Iranian Preverbs on the Baluchi Verbs. Naples: Newsletter of Baluchistan Studies. No. 5: pp. 71–74.
• Moshkalo, V. V. 1991. Beludzskij Jazyk. In: Osnovy Iranskogo Jazykozanija. Novoiranskie Jazyki I. Moscow. p. 5-90.

Dialectology

• Dames, M. L. 1881. A Sketch of the Northern Balochi Language. Calcutta: The Journal of the Asiatic Society of Bengal.
• Elfenbein, J. 1966. The Baluchi Language. A Dialectology with Text. London.
• Filipone, E. 1990. Organization of Space: Cognitive Models and Baluchi Dialectology. Newsletter of Baluchistan Studies. Naples. Vol. 7: pp. 29–39.
• Gafferberg, E. G. 1969. Beludzhi Turkmenskoi. SSR: Ocherki Khoziaistva Material'oni Kultuy I Byta. sn.
• Geiger, W. 1889. Etymologie des Baluci. Abhandlungen der I. Classe derKoniglich Bayersichen Akaemie der Wissenschaften. Vol. XIX(I): pp. 105–53.
• Marston, E. W. 1877. Grammar and Vocabulary of the Mekranee Beloochee Dialect. Bombay.
• Pierce, E. 1874. A Description of the Mekranee-Beloochee Dialect. Journal of the Royal Asiatic Society. Vol. XI: 1-98.
• Pierce, E. 1875. Makrani Balochi. Journal of the Royal Asiatic Society. 11: N. 31.
• Rossi, A. V. 1979. Phonemics in Balochi and Modern Dialectology. Naples: Instituto Universitario Orientale, Dipartimento di Studi Asiatici. Iranica, pp. 161–232.
• Rahman, T. 1996. The Balochi/Brahvi Language Movements in Pakistan. Journal of South Asian and Middle Eastern Studies. Vol. 19(3): 71–88.
• Rahman, T. 2001. The Learning of Balochi and Brahvi in Pakistan. Journal of South Asian and Middle Eastern Studies. Vol. 24(4): 45–59.
• Rahman, T. 2002. Language Teaching and Power in Pakistan. Indian Social Science Review. 5(1): 45–61.

Language contact

• Elfenbein, J. 1982. Notes on the Balochi-Brahui Linguistic Commensality. In: TPhS, pp. 77–98.
• Foxton, W. 1985. Arabic/Baluchi Bilingualism in Oman. Naples: Newsletter of Baluchistan Studies. N. 2 pp. 31–39.
• Natawa, T. 1970. The Baluchis in Afghanistan and their Language. pp. II:417-18. In: Endo, B. et al. Proceedings, VIIIth International Congress of Anthropological and Ethnological Sciences, 1968, Tokyo and Kyoto. Tokyo: Science Council of Japan.
• Rzehak, L. 1995. Menschen des Ruckens-Menschen des Baluches: Sprache und Wirklicheit im Verwandtschaftssystem der Belutschen. pp. 207–229. In: Reck, C. & Zieme, P. (ed.); Iran und Turfan. Wiesbaden: Harrassowitz.
• Elfenbein, Josef. 1997. "Balochi Phonology". In Kaye, Alan S. Phonologies of Asia and Africa. 1. pp. 761–776.
• Farideh Okati. 2012. The Vowel Systems of Five Iranian Balochi Dialects. Acta Universitatis Upsaliensis: Studia linguistica Upsaliensia. p. 241.

Grammar and morphology

• Farrell, Tim. 1989. A study of ergativity in Balochi.' M.A. thesis: School of Oriental & African Studies, University of London.
• Farrell, Tim. 1995. Fading ergativity? A study of ergativity in Balochi. In David C. Bennett, Theodora Bynon & B. George Hewitt (eds.), Subject, voice, and ergativity: Selected essays, 218–243. London: School of Oriental and African Studies, University of London.
• Korn, Agnes. 2009. Marking of arguments in Balochi ergative and mixed constructions. In Simin Karimi, VIda Samiian & Donald Stilo (eds.) Aspects of Iranian Linguistics, 249–276. Newcastle upon Tyne (UK): Cambridge Scholars Publishing.
• Abraham, W. 1996. The Aspect-Case Typology Correlation: Perfectivity Triggering Split Ergativity. Folia Linguistica Vol. 30 (1-2): pp. 5–34.
• Ahmadzai, N. K. B. M. 1984. The Grammar of Balochi Language. Quetta: Balochi Academy, iii, 193 p.
• Andronov, M. S. 2001. A Grammar of the Balochi Language in Comparative Treatment. Munich.
• Bashir, E. L. 1991. A Contrastive Analysis of Balochi and Urdu. Washington, D.C. Academy for Educational Development, xxiii, 333 p.
• Jahani, C. 1994. Notes on the Use of Genitive Construction Versus Izafa Construction in Iranian Balochi. Studia Iranica. Vol. 23(2): 285–98.
• Jahani, C. 1999. Persian Influence on Some Verbal Constructions in Iranian Balochi. Studia Iranica. Vol. 28(1): 123–143.
• Korn, A. 2008. A New Locative Case in Turkmenistan Balochi // Iran and the Caucasus 12. pp. 83–99.
• Leech, R. 1838. Grammar of the Balochky Language. Journal of the Royal Asiatic Society. Vol. VII(2): p. 608.
• Mockler, E. 1877. Introduction to a Grammar of the Balochee Language. London.
• Nasir, K. A. B. M. 1975. Balócí Kárgónag. Quetta.
• Sabir, A. R. 1995. Morphological Similarities in Brahui and Balochi Languages. International Journal of Dravidian Linguistics. Vol. 24(1): 1–8.

Semantics

• Elfenbein, J. 1992. Measurement of Time and Space in Balochi. Studia Iranica, Vol. 21(2): pp. 247–254.
• Filipone, E. 1996. Spatial Models and Locative Expressions in Baluchi. Naples: Instituto Universitario Orietale, Dipartimento di Studi Asiatici. 427 p.

Miscellaneous and surveys

• Baloch, B. A. 1986. Balochi: On the Move. In: Mustada, Zubeida, ed. The South Asian Century: 1900–1999. Karachi: Oxford University Press. pp. 163–167.
• Bausani, A. 1971. Baluchi Language and Literature. Mahfil: A Quarterly of South Asian Literature, Vol. 7 (1-2): pp. 43–54.
• Munazzih Batúl Baóc. 2008. Ásán Balúcí Bólcál. Balócí Akademí. p. 633–644.
• Elfenbein, J. 1989. Balochi. In: SCHMITT, pp. 350–362.
• Geiger, W. 1901. Die Sprach der Balutschen. Geiger/Kuhn II, P. 231–248, Gelb, I. J. 1970. Makkan and Meluḫḫa in Early Mesopotamian Sources. Revue d'Assyriologie. Vol. LXIV: pp. 1–8.
• Gichky, N. 1986. Baluchi Language and its Early Literature. Newsletter of Baluchistan Studies. No. 3, pp. 17–24.
• Grierson, G. A. 1921. Balochi. In: Linguistic Survey of India X: Specimens of Languages of Eranian Family. Calcutta. pp. 327–451.
• Ibragimov, B. 1973. Beludzhi Pakistana. Sots.-ekon. Polozhenie v Pakist. Beludhistane I nats. dvizhnie beludzhei v 1947–1970. Moskva. 143 p.
• Jaffrey, A. A. 1964. New Trends in the Balochi Language. Bulletin of the Ancient Iranian Cultural Society. Vol. 1(3): 14–26.
• Jahani, C. Balochi. In: Garry, J. and Rubino, C. (eds.). Facts About World's Languages. New York: H. W. Wilson Company. pp. 59–64.
• Kamil Al-Qadri, S. M. 1969. Baluchi Language and Literature. Pakistan Quarterly. Vol. 17: pp. 60–65.
• Morgenstiene, G. 1969. The Baluchi Language. Pakistan Quarterly. Vol. 17: 56–59.
• Nasir, G. K. 1946. Riyásat Kalát kí Kaumí Zabán. Bolan.
• Rooman, A. 1967. A Brief Survey of Baluchi Literature and Language. Journal of the Pakistan Historical Society. Vol. 15: 253–272.
• Rossi, A. V. 1982–1983. Linguistic Inquiries in Baluchistan Towards Integrated Methodologies. Naples: Newsletter of Baluchistan Studies. N.1: 51–66.
• Zarubin, I. 1930. Beitrage zin Stadium von Sprache und Folklore der Belutschen. Zapiski Kollegii Vostokovedov. Vol. 5: 653–679.

แหล่งข้อมูลอื่น

ที่วิกิมีเดีย อินคิวเบเตอร์:

• มีการทดสอบ ภาษาบาโลจ ของวิกิพีเดีย
• มีการทดสอบ Western Balochi ของวิกิพีเดีย
• มีการทดสอบ Southern Balochi ของวิกิพีเดีย
• มีการทดสอบ Eastern Balochi ของวิกิพีเดีย

วิกิท่องเที่ยว มีเฟซบุ๊กสำหรับ Balochi

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ภาษาบาโลจ
• Collett, N. A. A grammar, phrase book and vocabulary of Baluchi: (as spoken in the Sultanate of Oman). 2nd ed. [Camberley]: [N.A. Collett], 1986.
• . A sketch of the northern Balochi language, containing a grammar, vocabulary and specimens of the language. Calcutta: Asiatic Society, 1881.
• Mumtaz Ahmad. Baluchi glossary: a Baluchi-English glossary: elementary level. Kensington, Md.: Dunwoody Press, 1985.
• EuroBalúči online translation tool 2009-03-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน – translate Balochi words to or from English, Persian, Spanish, Finnish and Swedish
• iJunoon English to Balochi Dictionary 2008-02-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• EuroBalúči – Baluchi alphabet, grammar and music
• "Baluchi" . . 1920.
• Jahani, C. 2019. A Grammar of Modern Standard Balochi