ภาษาชูคอต

ภาษาชูคอต (อังกฤษ: Chukchi language, Chukot language; ชูคอต: ԓыгъоравэтԓьэн йиԓыйиԓ, อักษรโรมัน: Ḷygʺoravètḷʹèn jiḷyjiḷ) หรือเรียกได้อีกแบบว่า ภาษาชุกชี เป็นภาษาที่อยู่ในตระกูลภาษาชูคอตโก-คัมชัตกันที่พูดโดยชาวชุกชีหรือชาวชูคอตที่อาศัยอยู่และมีภูมิลำเนาอยู่ทางตะวันออกสุดของไซบีเรีย โดยประชากรผู้พูดส่วนใหญ่อยู่ในเขตปกครองตนเองชูคอตคา ภาษานี้มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับภาษากอร์ยักเป็นอย่างมาก นอกจากนี้ ชาวชุกชีและชาวกอร์ยักมีความคล้ายคลึงทางวัฒนธรรมหลายประการ รวมไปถึงเศรษฐกิจที่ขึ้นอยู่กับการเลี้ยงกวางเรนเดียร์อีกด้วย ทั้งสองชนชาติต่างเรียกตนเองโดยใช้ชื่อว่า ลูโอราเวตลัต (ԓыгъоравэтԓьат [ɬəɣˀorawetɬˀat]) มีรูปเอกพจน์คือ ลูโอราเวตลัน (ԓыгъоравэтԓьан [ɬəɣˀorawetɬˀan]) แปลว่า "ประชาชนที่แท้จริง" ผู้คนเหล่านี้และชนกลุ่มน้อยอื่น ๆ ที่อยู่ในและรอบ ๆ คาบสมุทรคัมชัตคาเรียกกันโดยรวมว่าชาวคัมชาดัล (Kamchadals)

ภาษาชูคอต
ԓыгъоравэтԓьэн йиԓыйиԓ Ḷygʺoravètḷʹèn jiḷyjiḷ
ออกเสียง	[ɬəɣˀorawetɬˀɛn jiɬəjiɬ]
ประเทศที่มีการพูด	รัสเซีย
ภูมิภาค	เขตปกครองตนเองชูคอตคา
ชาติพันธุ์	ชาวชูคอต
จำนวนผู้พูด	8,526 คน, 52.6% ของประชากรชาวชูคอต  (2020)
ตระกูลภาษา	ชูคอตโก-คัมชัตกัน ชูคอต ภาษาชูคอต
ระบบการเขียน	อักษรซีริลลิก (ในอดีต)
รหัสภาษา
ISO 639-3	ckt
การกระจายตัวของประชากรผู้พูดภาษาชูคอตก่อนการมาถึงของชาติตะวันตก (สีส้ม) และภาษาอื่น ๆ ในตระกูลภาษาชูคอตโก-คัมชัตกัน
ภาษาชูคอตถูกจัดลำดับเป็นภาษาใกล้สูญอย่างแน่นอนในแผนที่ชุดภาษาใกล้สูญของโลกโดย UNESCO
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

ผู้พูดภาษาชูคอต บันทึกใน ประเทศโรมาเนีย

คำว่าชูคอตหรือชุกชีนั้น เป็นคำที่แปลงมาจากคำว่า Chukcha ที่ซึ่งเป็นคำที่เรียกชาวชูคอตโดยชาวรัสเซีย (มีรูปพหูพจน์เป็น Chukchi) โดยคำนี้ยืมมาจากคำว่า Čävča อีกที ที่ซึ่งเป็นคำที่กลุ่มคนที่พูดกลุ่มภาษาตุงกูซิกใช้เรียกชาวชูคอต โดยคำนี้เป็นการยืมคำว่า чавчыв [tʃawtʃəw] ที่ซึ่งมาจากภาษาชูคอตอีกทีหนึ่ง หมายถึง "[ชายที่] ร่ำรวยด้วยกวางเรนเดียร์" แปลอีกนัยหนึ่งว่าผู้เลี้ยงกวางเรนเดียร์แล้วประสบความสำเร็จ หรือชายผู้ร่ำรวยตามมาตรฐานของท้องถิ่น

แม้ว่าภาษาชูคอตจะได้รับการสอนในโรงเรียนประถมศึกษา 28 แห่งทั่วเขตปกครองตนเองชูคอตคาแก่เด็กจำนวน 1,616 คน (ตามข้อมูลปี 2015 ถึง 2016) และมีการออกอากาศทางโทรทัศน์และวิทยุเป็นเวลาหลายชั่วโมงทุกวันเป็นภาษาชูคอต แต่การใช้ภาษาชูคอตในชีวิตประจำวันกลับลดน้อยลงในหมู่ชาวชูคอตพื้นเมือง ตามสำมะโนประชากรปี 2020 ชาวชูคอตจำนวน 8,526 คนจากทั้งหมด 16,200 คนพูดภาษาชูคอต และปัจจุบันชาวชูคอตส่วนใหญ่พูดภาษารัสเซีย (มีน้อยกว่า 100 คนที่รายงานว่าไม่ได้พูดภาษารัสเซียเลย) ภาษานี้อยู่ในรายชื่อภาษาใกล้สูญในแผนที่ชุดภาษาใกล้สูญของโลกของ UNESCO

อ้างอิง

1. "All-Russian population census 2020 (in Russian)". rosstat.gov.ru. Federal State Statistics Service. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 January 2020. สืบค้นเมื่อ 23 February 2023.
2. "UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger". สืบค้นเมื่อ 13 April 2023.
3. "Chukotka Autonomous Okrug — Native language" (ภาษารัสเซีย). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-08-18. สืบค้นเมื่อ 30 December 2016.

บรรณานุกรม

• Alevtina N. Zhukova, Tokusu Kurebito,"A Basic Topical Dictionary of the Koryak-Chukchi Languages (Asian and African Lexicon Series, 46)",ILCAA, Tokyo Univ. of Foreign Studies (2004), ISBN 
• Bogoras, W (1901). "The Chukchi of Northeastern Asia". American Anthropologist. 3 (1): 80–108. doi:10.1525/aa.1901.3.1.02a00060.
• Bogoras, W., 1922. "Chukchee". In Handbook of American Indian Languages II, ed. F. Boas, Washington, D.C.
• Comrie, B., 1981. The Languages of the Soviet Union, Cambridge: (Cambridge Language Surveys). ISBN  (hardcover) and ISBN  (paperback)
• De Reuse, Willem Joseph, 1994. Siberian Yupik Eskimo: The Language and Its Contacts with Chukchi, Univ. of Utah Press, ISBN 
• Dunn, Michael John (1999). A Grammar of Chukchi (PhD Thesis). Australian National University.
• Dunn, Michael, 2000. "Chukchi Women's Language: A Historical-Comparative Perspective", Anthropological Linguistics, Vol. 42, No. 3 (Fall, 2000), pp. 305–328
• Kolga, M. (2001). The Red Book of the Peoples of the Russian Empire. Tallinn: NGO Red Book.
• Krause, Scott R. (1980). Topics in Chukchee Phonology and Morphology. Ann Arbor: UMI.
• Nedjalkov, V. P., 1976. "Diathesen und Satzstruktur im Tschuktschischen" [in German]. In: Ronald Lötzsch (ed.), Satzstruktur und Genus verbi (Studia Grammatica 13). Berlin: Akademie-Verlag, pp. 181–211.
• Priest, Lorna A. (2005). "Proposal to Encode Additional Cyrillic Characters" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-10.
• Skorik, P[etr] Ja., 1961. Grammatika čukotskogo jazyka 1: Fonetika i morfologija imennych častej reči (Grammar of the Chukchi Language: Phonetics and morphology of the nominal parts of speech) [in Russian]. Leningrad: Nauka.
• Skorik, P[etr] Ja., 1977. Grammatika čukotskogo jazyka 2: Glagol, narečie, služebnye slova (Grammar of the Chuckchi Language: Verb, adverb, function words) [in Russian]. Leningrad: Nauka:
• Weinstein, Charles, 2010. Parlons tchouktche [in French]. Paris: L'Harmattan. ISBN