ภาวะหูไวเกิน

ภาวะหูไวเกิน (อังกฤษ: Hyperacusis) เป็นความผิดปกติทางการได้ยินที่สร้างความพิการ โดยคนไข้จะไวเสียงที่ความถี่หนึ่ง ๆ เพิ่มขึ้นคือสามารถทนต่อเสียงที่ความถี่นั้น ๆ ได้น้อยลง คนไข้ที่มีอาการรุนแรงอาจมีปัญหาทนต่อเสียงในชีวิตประจำวันไม่ได้ คือเสียงบางอย่างอาจจะรู้สึกดังอย่างไม่น่าชอบใจ โดยที่คนอื่นก็ไม่ได้เป็นด้วย ภาวะหูไวเกินมักจะเกิดร่วมกับอาการเสียงในหู โดยทั้งสองมีความชุกที่ประมาณ 10-15% และมีการเสียการได้ยินเป็นปัจจัยเสี่ยงหลัก อย่างไรก็ดี ก็ยังมีความแตกต่างที่สำคัญระหว่างกลไกของอาการทั้งสอง

ภาวะหูไวเกิน (Hyperacusis)
ชื่ออื่น	Hyperacousis
สาขาวิชา	จิตเวชศาสตร์, ประสาทวิทยา, โสต ศอ นาสิกวิทยา
โรคอื่นที่คล้ายกัน	, ออทิซึม
ความชุก	1 ใน 50,000

อาการ

อาการก็คือเจ็บปวดหู รำคาญ และทนไม่ได้โดยทั่วไปต่อเสียงหลายอย่างที่คนโดยมากไม่รู้สึกเป็นไร การร้องไห้อย่างยับยั้งไม่ได้และความตื่นตระหนกอาจเป็นผลของเหตุการณ์ที่ทำให้รู้สึกเช่นนั้น อาการอาจเกิดที่หูข้างเดียวหรือหูทั้งสองข้าง อาจเกิดร่วมกับการมีเสียงในหู อาจมีผลเป็นความวิตกกังวล ความเครียด และความกลัวเสียง การหลีกเลี่ยงทำกิจกรรมต่าง ๆ บ่อยครั้งจะเป็นการตอบสนองเพื่อป้องกันผลของอาการ แล้วทำให้คนไข้หลีกเลี่ยงการเข้าสังคม

เหตุ

เหตุสามัญที่สุดของอาการนี้ก็คือการได้รับเสียงดังมากเกินไป แต่บางคนก็อาจเริ่มมีอาการอย่างฉับพลันหลังจากใช้ยาที่ทำให้หูไว มีโรคไลม์ โรคเมนิแยร์ บาดเจ็บที่ศีรษะ หรือได้รับการผ่าตัด บางคนอาจจะเกิดมาไวเสียง, เกิดโรค superior canal dehiscence syndrome, มีประวัติติดเชื้อที่หู, หรือมีประวัติปัญหาการได้ยินในครอบครัว

ยาที่มีผลต่อจิตใจเช่น แอลเอสดี, methaqualone, หรือเฟนไซคลิดีน ก็อาจเป็นเหตุของอาการด้วย และยาปฏิชีวนะคือซิโปรฟลอกซาซินก็พบว่าเป็นเหตุอย่างหนึ่ง

ภาวะอื่น ๆ ที่สัมพันธ์กัน

อาการอื่น ๆ ที่สัมพันธ์กับภาวะหูไวเกินรวมทั้ง

• acoustic shock เป็นอาการที่เกิดเมื่อได้ยินเสียงดังแบบไม่คาดหวัง
• ปฏิกิริยาต่อยาอย่างไม่พึงประสงค์
• ความวิตกกังวล
• ออทิซึมสเปกตรัม
• การบวมน้ำเอ็นโดลิมฟ์ (endolymphatic hydrops)
• โรคไลม์
• ไมเกรน
• โรคเมนิแยร์
• โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง
• การเสียการได้ยินเนื่องจากเสียงดัง
• ความผิดปกติที่เกิดหลังความเครียดที่สะเทือนใจ
• การบาดเจ็บที่ศีรษะอย่างรุนแรง
• Superior canal dehiscence syndrome
• ลูปัส อีริทีมาโตซัส ทั่วร่าง
• Tay-Sachs disease เป็นโรคทางพันธุกรรมที่มีผลทำลายเซลล์ประสาทในสมองและในไขสันหลัง
• กลุ่มอาการวิลเลียม

กลไกทางสรีรภาพ-ประสาท

กระบวนการปรับการตอบสนองของประสาทที่สำคัญต่อการได้ยินเชื่อว่า จะทำงานบิดเบือนไปเมื่อได้รับข้อมูลเสียงที่ผิดปกติจากหูชั้นใน ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อหูชั้นในเสียหายและมีผลให้เสียการได้ยิน

ระดับความดังที่รู้สึกไม่สบาย (LDL) ของกลุ่มคนไข้ภาวะหูไวเกินที่ไม่เสียการได้ยิน (เส้นบน) ขีดเริ่มเปลี่ยนการได้ยินปกติ (เส้นล่างยาว) LDL ของคนไข้กลุ่มนี้ (เส้นล่างสั้น) LDL ของคนปกติ

วินิจฉัย

วิธีการตรวจสอบพื้นฐานจะคล้าย ๆ กับการตรวจการได้ยินธรรมดา (audiogram) แต่ที่ต่างก็คือนอกจากกจะวัดขีดเริ่มเปลี่ยนการได้ยินที่เสียงความถี่ต่าง ๆ ก็ยังวัดระดับเสียงดังที่ทำให้รู้สึกไม่สบายที่ความถี่เหล่านั้นด้วย เป็นระดับที่เรียกว่า loudness discomfort level (LDL, ระดับความดังที่รู้สึกไม่สบาย) หรือ uncomfortable loudness level (ULL) ในคนไข้อาการหูไวเกิน ระดับนี้จะต่ำกว่าคนปกติพอสมควร และปกติจะเป็นตลอดพิสัยการได้ยินโดยมาก

การรักษา

การรักษาวิธีหนึ่งก็คือ การให้ฟังเสียงแบบแถบความถี่กว้าง เป็นการรักษาที่เรียกว่า retraining therapy เป็นวิธีที่ได้มาจากการรักษาเสียงในหู คือ Tinnitus retraining therapy อนึ่ง เสียงแบบพิงก์ (pink noise) ก็สามารถใช้ได้ด้วยเหมือนกัน

การฟังเสียงแถบความถี่กว้างค่อย ๆ แต่ละวันตามระยะที่กำหนด อาจทำให้ทนเสียงต่าง ๆ เพิ่มขึ้นได้ แม้อาจจะไม่สามารถฟื้นสภาพได้อย่างสมบูรณ์ แต่อาการก็อาจดีขึ้นอย่างสำคัญ โดยเฉพาะถ้าทำพร้อมกับการบำบัดจิตใจด้วย

วิธีอีกอย่างหนึ่งก็คือการบําบัดทางความคิดและพฤติกรรม (CBT) ซึ่งสามารถร่วมใช้กับ retraining therapy

คนไข้ผู้มีชื่อเสียง

วลาดิมีร์ เลนิน ผู้นำนักปฏิวัติมาร์กซิสต์คนแรกของสหภาพสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต หัวหน้าพรรคบอลเชวิก นายกรัฐมนตรีคนแรกและเป็นเจ้าของแนวคิดส่วนใหญ่ในลัทธิเลนิน ได้รายงานว่าป่วยหนักในปลายปี ค.ศ. 1921 โดยมีอาการหูไวเสียง ปวดหัว และนอนไม่หลับเป็นประจำ

ดูเพิ่ม

• เสียงจากหู
• เสียงในหู

เชิงอรรถ

1. superior canal dehiscence เป็นอาการมีน้อยที่มีผลต่อการได้ยินและการทรงตัว เกิดจากการกร่อนหรือการไม่มีกระดูกขมับเหนือหลอดกึ่งวงกลมส่วนบนของระบบการทรงตัว

อ้างอิง

1. Konstantinovsky, Michelle. "Hyperacusis." WebMD, 25 August 2020, https://www.webmd.com/brain/sound-sensitivity-hyperacusis.
2. "hyperacusia; hyperacousia; hyperacusis", ศัพท์บัญญัติอังกฤษ-ไทย, ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (คอมพิวเตอร์) รุ่น ๑.๑ ฉบับ ๒๕๔๕, (แพทยศาสตร์) ภาวะหูไวเกิน
3. Knipper M, Van Dijk P, Nunes I, Rüttiger L, Zimmermann U (December 2013). "Advances in the neurobiology of hearing disorders: recent developments regarding the basis of tinnitus and hyperacusis". Progress in Neurobiology. 111: 17–33. doi:10.1016/j.pneurobio.2013.08.002. PMID 24012803.
4. Tyler RS, Pienkowski M, Roncancio ER, Jun HJ, Brozoski T, Dauman N, และคณะ (December 2014). "A review of hyperacusis and future directions: part I. Definitions and manifestations". American Journal of Audiology. 23 (4): 402–419. doi:10.1044/2014_AJA-14-0010. PMID 25104073.
5. Pienkowski M, Tyler RS, Roncancio ER, Jun HJ, Brozoski T, Dauman N, และคณะ (December 2014). (PDF). American Journal of Audiology. 23 (4): 420–436. doi:10.1044/2014_AJA-13-0037. PMID 25478787. S2CID 449625. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-04-09.
6. . American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery (ภาษาอังกฤษ). 2014-04-21. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-09-23. สืบค้นเมื่อ 2018-08-28.
7. Barceloux, Donald (2012). Medical Toxicology of Drug Abuse : Synthesized Chemicals and Psychoactive Plants. Hoboken, N.J: John Wiley & Sons. pp. 457, 507, and 616. ISBN .
8. "Ciprofloxacin Related Hyperacusis, From FDA reports". 2017.
9. Baguley DM (December 2003). "Hyperacusis". Journal of the Royal Society of Medicine. 96 (12): 582–585. doi:10.1177/014107680309601203. PMC 539655. PMID 14645606.
10. Møller A (2011). Textbook of tinnitus. Totowa, N.J. London: Humana Springer distributor. p. 457. ISBN .
11. Baguley D (2007). Hyperacusis : mechanisms, diagnosis, and therapies. San Diego, CA: Plural Publishing Inc. p. 59. ISBN .
12. Granacher R (2008). Traumatic brain injury: methods for clinical and forensic neuropsychiatric assessment. Boca Raton, Fla. London: CRC Taylor & Francis distributor. p. 181. ISBN .
13. Maciaszczyk K, Durko T, Waszczykowska E, Erkiert-Polguj A, Pajor A (February 2011). "Auditory function in patients with systemic lupus erythematosus". Auris, Nasus, Larynx. 38 (1): 26–32. doi:10.1016/j.anl.2010.04.008. PMID 20576373.
14. Desnick R (2001). Tay–Sachs disease. San Diego, Calif. London: Academic. p. 25. ISBN .
15. Zarchi O, Attias J, Gothelf D (2010). "Auditory and visual processing in Williams syndrome". The Israel Journal of Psychiatry and Related Sciences. 47 (2): 125–131. PMID 20733255.
16. Brotherton, H; Plack, CJ; Maslin, M; Schaette, R; Munro, KJ (2015). "Pump up the volume: could excessive neural gain explain tinnitus and hyperacusis?". Audiology & Neuro-Otology. 20 (4): 273–82. doi:10.1159/000430459. PMID 26139435.{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
17. Sheldrake, J; Diehl, PU; Schaette, R (2015). "Audiometric characteristics of hyperacusis patients". Frontiers in Neurology. 6: 105. doi:10.3389/fneur.2015.00105. PMC 4432660. PMID 26029161.{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
18. Lindsey H (August 2014). "Help for Hyperacusis: Treatments Turn Down Discomfort". The Hearing Journal (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 67 (8): 22. doi:10.1097/01.HJ.0000453391.20357.f7. ISSN 0745-7472.
19. Formby C, Hawley ML, Sherlock LP, Gold S, Payne J, Brooks R, และคณะ (May 2015). "A Sound Therapy-Based Intervention to Expand the Auditory Dynamic Range for Loudness among Persons with Sensorineural Hearing Losses: A Randomized Placebo-Controlled Clinical Trial". Seminars in Hearing. 36 (2): 77–110. doi:10.1055/s-0035-1546958. PMC 4906300. PMID 27516711.
20. Fagelson M, Baguley DM (2018). Hyperacusis and Disorders of Sound Intolerance Clinical and Research Perspectives. Plural Publishing. pp. C15, C16. ISBN .
21. Aazh H, Moore BC, Lammaing K, Cropley M (September 2016). "Tinnitus and hyperacusis therapy in a UK National Health Service audiology department: Patients' evaluations of the effectiveness of treatments". International Journal of Audiology. 55 (9): 514–522. doi:10.1080/14992027.2016.1178400. PMC 4950421. PMID 27195947.
22. • Shub, David (1966). Lenin: A Biography (revised ed.). London: Pelican. p. 426.{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
    • Rice, Christopher (1990). Lenin: Portrait of a Professional Revolutionary. London: Cassell. p. 187. ISBN .{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
    • Service, Robert (2000). Lenin: A Biography. London: Macmillan. ISBN .{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()

อ่านเพิ่ม

• Baguley DM, Andersson G (2007). Hyperacusis : mechanisms, diagnosis, and therapies. San Diego: Plural Pub. ISBN .
• Jastreboff PJ, Jastreboff MJ (2004). "Decreased Sound Tolerance". ใน Snow JB (บ.ก.). Tinnitus: theory and management. ISBN .

แหล่งข้อมูลอื่น

• Hyperacusis Research
• Hyperacusis Central

การจำแนกโรค	D ICD-10: H93.2 ICD-: H93.23 ICD-: 388.42 MeSH: D012001 : 29099