พระเจ้าโจวไท่

พระเจ้าโจวไท่ (จีน: 周太王; พินอิน: Zhōu Tài Wáng; แปลว่า มหาราชแห่งโจว) หรือ กู่กงตั่นฟู่ (จีน: 古公亶父; พินอิน: Gǔgōng Dǎnfù; แปลว่า พระยาตั่นฟู่ผู้ชรา) เป็นผู้ปกครองและกษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่แห่งเมืองโจวในช่วงราชวงศ์ชาง ต่อมาพระปนัดดาของพระองค์ผู้มีพระนามว่า (發) หรือ พระเจ้าโจวอู่ ได้ยกทัพเข้าครอบครองเมืองซางและสถาปนาราชวงศ์โจว

พระนาม

พระเจ้าไท่เป็นพระนามที่ได้หลังสวรรคต ผู้สืบสกุลถวายให้เป็นเกียรติ แต่แท้จริงแล้ว พระองค์มิเคยเป็นกษัตริย์แต่อย่างใด ในขณะมีพระชนม์อยู่ ทรงได้รับการขนานนามว่า กู่กงตั่นฟู่ และนักวิชาการบางคนเอ่ยถึงพระองค์ในชื่อ จี ตั่นฟู่ ซึ่งมาจากแซ่ของพระองค์ คือ จี (姬)

ประวัติ

(詩經) ซึ่งเป็นหนังสือรวมลำนำจีนแต่โบราณกาล ว่า ตระกูลจีมีความเป็นมาถอยหลังไปถึงคราวที่ (后稷) ขุนนางเมืองเซี่ย ถือกำเนิดขึ้นโดยการที่มารดาของเขาย่ำลงบนรอยเท้าของเทวดา (上帝) แล้วตั้งครรภ์ ขณะที่ (史記) ของซือหม่า เชียน (司馬遷) ว่า โฮ่ว จี้ เป็นโอรสของพระเจ้าคู่ (嚳) ทำให้เขาเป็นดองกับจักรพรรดิเหลือง (黃帝) ผู้ซึ่งอาจได้ใช้แซ่โจว

ซือหม่า เชียน กล่าวว่า ต่อมา (不窋) บุตรชายของโฮ่ว จี้ สละศักดินาที่ (邰) ไปใช้ชีวิตเร่ร่อนกับชาว (西戎) และชาว (北狄) ซึ่งเป็นชนเผ่าที่อาศัยอยู่รอบบริเวณเมืองเซี่ย หลังจากนั้น (鞠) บุตรชายของปู้จู๋ ได้ใช้ชีวิตเช่นนี้สืบต่อมา จนกระทั่งบุคคลหนึ่งชื่อ (公劉) ได้รวบรวมคนมาตั้งถิ่นฐานอยู่ ณ เมือง (豳) ภายหลังมีผู้ปกครองเมืองปินสืบพระยาหลิวมาดังนี้ (慶節) หฺวังพู (皇仆) ช่าฝู (差弗) หุ่ยชู่ (毀隃) กงเฟย์ (公非) เกา-ยฺหวี่ (高圉) ย่า-ยฺหวี่ (亞圉) และกงชู จู่เล่ย์ (公叔祖類)

ความเจริญรุ่งเรืองของเมืองปินทำให้เมืองถูกรุกรานจากชาว (獯鬻) หรือที่เรียก (Hunyu) หรือ หลังการรุกรานสี่ครั้งล้วนล้มเหลว พระยาหลิวไม่ต้องการนำคนของตนเข้าสู่การรบอีก จึงรวบรวมคนจากเมืองปินไปเชิง (岐山) บริเวณ (渭河) เพื่อสร้างบ้านเมืองใหม่ที่สมบูรณ์ยิ่งขึ้น มีทั้งพระราชวัง พระอาราม และแท่นบูชา ชัยภูมิใหม่ประสบความสำเร็จอย่างรวดเร็ว ชนเผ่ายฺวี่ (Yu) และ (芮) ซึ่งอยู่รอบข้าง จึงเข้าสามิภักดิ์ และกลายเป็นเมืองโจวในที่สุด

ภายหลังมีการเอ่ยถึงกู่กงตั่นฟู่ว่า มีส่วนทำให้เมืองโจวรุ่งเรืองขึ้นมาก คีตปกรณ์ ได้บันทึกบทสรรเสริญเขาบทหนึ่ง และเพลงจะเข้เพลงหนึ่งเกี่ยวกับเขา ชื่อ "เพลงภูเขาฉี" (Mount Qi Song) คาดว่า (周公) แต่งขึ้น บันทึกประวัติศาสตร์จีนแบบดั้งเดิมบางทีถือว่า กู่กงตั่นฟู่เองที่ก่อตั้งเมืองโจวขึ้นบริเวณแม่น้ำเว่ย์ แต่ที่จริง มีกระดูกเสี่ยงทาย (oracle bone) สมัยพระเจ้า (武丁) จารึกถึงเมืองโจวอย่างน้อยหนึ่งศตวรรษก่อนหน้าอยู่แล้ว อนึ่ง เมืองโจวยุคแรกเริ่มน่าจะอยู่ห่างจากที่ตั้งเมืองปินตามความเชื่อดั้งเดิมอยู่พอสมควร นักวิชาการบางคนจึงระบุว่า มีการอพยพไปตั้งเมืองนี้เป็นทางไกลจากเมืองซานซีไปทางตะวันตก

ทายาท

กู่กงตั่นฟู่มีลูกสามคนกับภรรยาแซ่เจียง คือ

• ไท่ปั๋ว (泰伯)
• จ้งยง (仲雍)
• (季歷)

อ้างอิง

1. Sima Qian. .
2. ไป่ หยางเจอะ (柏楊著) จงกั๋วเหรินฉื่อกัง (中國人史綱) (จีน)
3. , III.1.3.
4. Mencius. , "King Hûi of Liang, Part II".
5. Wu, K. C. The Chinese Heritage, p. 328. Crown Publishers (New York), 1982. .

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิซอร์ซ มีงานต้นฉบับเกี่ยวกับ:

Book of Songs III.1.3.
"In long trains"

• Thomson, John. "04. Mount Qi Melody".