พระยาจินดารักษ์

อำมาตย์เอก พระยาจินดารักษ์ (จำลอง สวัสดิ์-ชูโต) (1 พฤษภาคม พ.ศ. 2434 – 30 มิถุนายน พ.ศ. 2509) เป็นอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย ในรัฐบาลจอมพลแปลก พิบูลสงคราม เมื่อปี พ.ศ. 2491 และเป็นอดีตประธานคณะกรรมการโอลิมปิกแห่งประเทศไทย ซึ่งนำนักกีฬาของประเทศไทยเข้าร่วมการแข่งขันในโอลิมปิกฤดูร้อน 1952 ครั้งที่ 15 ณ เมืองเฮลซิงกิ ประเทศฟินแลนด์ นับเป็นการเข้าร่วมการแข่งขันครั้งแรกของประเทศไทย อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดพระนครศรีอยุธยา อดีตอธิบดีกรมพลศึกษา อดีตสมาชิกวุฒิสภา และอดีตเลขาธิการสภาวัฒนธรรมแห่งชาติ

อำมาตย์เอก พระยาจินดารักษ์ (จำลอง สวัสดิ์-ชูโต) ม.ว.ม., ป.ช., ต.จ.ว.
รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย
ดำรงตำแหน่ง 15 เมษายน พ.ศ. 2491 – 25 มิถุนายน พ.ศ. 2492
นายกรัฐมนตรี	จอมพล แปลก พิบูลสงคราม
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	1 พฤษภาคม พ.ศ. 2434
เสียชีวิต	30 มิถุนายน พ.ศ. 2509 (75 ปี)
คู่สมรส	คุณหญิงเสมอใจ จินดารักษ์

ประวัติ

พระยาจินดารักษ์เป็นบุตรคนสุดท้องของพระยาสุรนารถเสนี (เป๋า สวัสดิ์-ชูโต) และคุณหญิงนวล สุรนารถเสนี เกิดเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2434 ที่อำเภอพระนคร จังหวัดพระนคร มีพี่น้องรวม 6 คน พระยาจินดารักษ์สมรสกับคุณหญิงจินดารักษ์ (เสมอใจ อมาตยกุล) มีบุตร 4 คน หนึ่งในนั้นคือ จำแลง สวัสดิ์-ชูโต ซึ่งเป็นคุณตาของ ก้อง–สหรัถ สังคปรีชา นักร้อง นักแสดงชื่อดัง

พระยาจินดารักษ์ ถึงแก่อนิจกรรมในวันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2509 และมีงานพระราชทานเพลิงศพ พระยาจินดารักษ์ (จำลอง สวัสดิ์-ชูโต) ณ เมรุหน้าพลับพลาอิสริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2509

งานราชการ

จำลอง เข้ารับราชการเป็นมหาดเล็กวิเศษในกองราชเลขานุการในรัชกาลที่ 6 ต่อมาในวันที่ 25 พฤศจิกายน ปี พ.ศ. 2474 ได้ดำรงตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งในตอนนั้นเรียกว่า ผู้รักษาพระนครศรีอยุธยา แต่ก็ถูกไล่ออกจากราชการเมื่อวันที่ 17 มกราคม ปี พ.ศ. 2476 ต่อมาพระยาจินดารักษ์ ได้กลับเข้ารับราชการกรมพลศึกษา ในปี พ.ศ. 2479 และได้ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมพลศึกษา ในปี พ.ศ. 2485

นอกจากนั้นพระยาจินดารักษ์ ยังเป็นผู้ร่วมก่อตั้งธนาคารสิงขร (หรือธนาคารศรีนคร ในเวลาต่อมา) เมื่อปี พ.ศ. 2493

ตำแหน่ง ยศ บรรดาศักดิ์

• - ผู้ว่าราชการจังหวัดเพชรบุรี
• 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2474 - ผู้ว่าราชการจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

การเมือง

พระยาจินดารักษ์ ได้รับแต่งตั้งเป็นสมาชิกวุฒิสภา ในปี พ.ศ. 2490 และเป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย ในรัฐบาลจอมพลแปลก พิบูลสงคราม เมื่อปี พ.ศ. 2491 โดยมีจอมพลแปลก เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงฯ

การกีฬา

ในปี พ.ศ. 2493 พระยาจินดารักษ์ได้รับเชิญให้ดำรงตำแหน่งนายกสมาคมแบดมินตันแห่งประเทศไทยเป็นคนแรก

ในปี พ.ศ. 2495 ขณะที่พระยาจินดารักษ์ ดำรงตำแหน่งประธานคณะกรรมการโอลิมปิกแห่งประเทศไทย เป็นครั้งแรกของประเทศไทยในการส่งนักกีฬาเข้าร่วมการแข่งขันในโอลิมปิกฤดูร้อน 1952 ครั้งที่ 15 ณ เมืองเฮลซิงกิ ประเทศฟินแลนด์ ซึ่งมีนักกีฬาเข้าร่วมการแข่งขันจำนวน 11 คน ในประเภทกรีฑา (ชาย) แต่ไม่ได้รับเหรียญแต่อย่างใด

สถานที่เกี่ยวเนื่อง

• (สนามจินดารักษ์)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

พระยาจินดารักษ์ (จำลอง สวัสดิ์-ชูโต) ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทั้งไทยและต่างประเทศ ดังนี้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

• พ.ศ. 2497 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2496 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)
• พ.ศ. 2474 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ต.จ.ว.)
• พ.ศ. 2486 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)
• พ.ศ. 2468 – เหรียญศารทูลมาลา (ร.ศ.ท.)
• พ.ศ. 2501 – เหรียญลูกเสือสดุดี ชั้นที่ 1
• พ.ศ. 2464 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 4 (ว.ป.ร.4)
• พ.ศ. 2450 – เหรียญรัชมงคล (ร.ร.ม.)
• พ.ศ. 2451 – เหรียญรัชมังคลาภิเศก รัชกาลที่ 5 (ร.ม.ศ.5)
• พ.ศ. 2454 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 6 (ร.ร.ศ.6)
• พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

•  รัสเซีย :
  • พ.ศ. 2453 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญสตานิสลาส ชั้นที่ 3
•  ฟินแลนด์ :
  • พ.ศ. 2496 – เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณโอลิมปิกฟินแลนด์ ชั้นที่ 1

อ้างอิง

1. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-09-02. สืบค้นเมื่อ 2020-04-05.
2. อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ พระยาจินดารักษ์ (2509)^[]
3. แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ย้ายผู้ว่าราชการจังหวัด
4. แจ้งความ เรื่อง ไล่พระยาจินดารักษ์ออกจากราชการ
5. http://www.navedu.navy.mi.th/sub_job_edu/takrawclub/HistoryTakrawthai.html
6. ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ให้นายนาวาเอก หลวงศุภชลาลัย พ้นจากตำแหน่งอธิบดีกรมพลศึกษา และแต่งตั้งผู้รักษาการแทน
7. วุฒิสภาชุดที่ 2
8. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-06-04. สืบค้นเมื่อ 2020-04-05.
9. ประวัติสมาคม
10. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗๑ ตอนที่ ๘๔ ง หน้า ๒๘๐๘, ๑๔ ธันวาคม ๒๔๙๗
11. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗๐ ตอนที่ ๗๘ ง หน้า ๕๓๙๓, ๒๒ ธันวาคม ๒๔๙๖
12. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๔๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๙๖, ๑๕ พฤศจิกายน ๒๔๗๔
13. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๖๐ ตอนที่ ๔๙ ง หน้า ๓๐๓๐, ๑๘ กันยายน ๒๔๘๖
14. ราชกิจจานุเบกษา, ส่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไปพระราชทาน, เล่ม ๔๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔๙๑, ๒ พฤษภาคม ๒๔๖๙
15. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง พระราชทานเหรียญลูกเสือสดุดี, เล่ม ๗๕ ตอนที่ ๗๙ ง หน้า ๒๗๒๗, ๑๔ ตุลาคม ๒๕๐๑
16. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๓๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๓๘๖, ๒๐ พฤศจิกายน ๒๔๖๔
17. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๓๒ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๐๕๕, ๒๒ สิงหาคม ๒๔๕๘
18. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๗๐ ตอนที่ ๑๕ ง หน้า ๗๕๖, ๒๔ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๖