ปลาเทวดาชน ด P scalare ชน ดพ นธ ด งเด ม ท เร ยกว า ปลาเทวดาอ ลต มเปร หร อ ปลาเทวดาอ ลต มโอร โนโค ภาพแสดงให เห นถ งความแต

ปลาเทวดา

ชนิด P. scalare ชนิดพันธุ์ดั้งเดิม ที่เรียกว่า "ปลาเทวดาอัลตั้มเปรู" หรือ "ปลาเทวดาอัลตั้มโอริโนโค"

ภาพแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างกันของส่วนหน้าของปลาเทวดาทั้ง 3 ชนิด
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Perciformes
วงศ์:	Cichlidae
วงศ์ย่อย:	Cichlasomatinae
สกุล:	Pterophyllum , 1840
ชนิดต้นแบบ
Platax scalaris , 1831
ชนิด
P. altum , 1903 P. leopoldi (, 1963) P. scalare (, 1823)

ปลาเทวดา (อังกฤษ: Angelfish) เป็นปลาน้ำจืดในสกุล Pterophyllum (/เทอ-โร-ฟิล-ลั่ม/; เป็นภาษาละตินแปลว่า "ครีบใบไม้" ซึ่งหมายถึง ลักษณะรูปร่างลำตัวที่คม) ในวงศ์ปลาหมอสี (Cichlidae) นิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงามกันอย่างหลากหลาย

ลักษณะ

มีรูปร่างโดยรวมเป็นรูปสี่เหลี่ยมรูปว่าว ลำตัวแบนข้างมาก มีปากขนาดเล็ก ครีบหลังเป็นกระโดงสูงอยู่ค่อนไปทางด้านหาง ครีบหลังบานยาวออกมาจากลำตัว ครีบท้องมีอยู่หนึ่งคู่เรียวเล็กและปลายชี้แหลม พบในลุ่มแม่น้ำอเมซอนและแม่น้ำโอริโนโคในทวีปอเมริกาใต้และลุ่มแม่น้ำใกล้เคียง มีพฤติกรรมอาศัยอยู่รวมเป็นฝูงในถิ่นที่มีพืชพรรณไม้น้ำขึ้นหนาแน่น และสภาพน้ำมีความเป็นกรดเป็นด่าง (pH) ประมาณ 5-5.5

ในสมัยอดีต ในการทำใต้ดิน จะมีการนำปลาเทวดาหย่อนลงไปทดสอบก่อนที่มนุษย์จะลงไป เนื่องจากอาจมีก๊าซพิษอยู่ภายในใต้ดิน เพราะปลาเทวดาเป็นปลาที่มีความอ่อนไหวต่อสภาพอากาศง่ายมาก ซึ่งจากการช่วยไม่ให้มีมนุษย์ต้องตายนั้นจึงทำให้ได้ชื่อสามัญว่า "Angelfish" หรือ "ปลาเทวดา"

การจำแนก

แบ่งออกได้เป็นทั้งหมด 3 ชนิด คือ

Pterophyllum altum เป็นชนิดที่ใหญ่ที่สุด เพราะมีความสูงของลำตัวเมื่อโตได้เต็มที่ถึง 15 นิ้ว ขณะที่ความยาวจากหัวถึงหางเพียง 8 นิ้วเท่านั้น มีหน้าผากที่ลาดกว่าชนิดอื่น ๆ มีพื้นลำตัวสีเทาอมเขียวและมีประกายเคลือบทับทั่วตัว และมีลายเส้นสีดำจนหรือสีน้ำตาลไหม้พาดลำตัวเป็นแนวตั้งกลมกลืนกับจุดบนลำตัวก็ได้ โดยเส้นที่ยาวสุดจะเป็นเส้นที่ 5 ซึ่งเป็นเส้นบริเวณโคนหาง

Pterophyllum leopoldi มีรูปร่างอ้วนสั้นเนื่องจากมีครีบบนและครีบล่างสั้นกว่าชนิดอื่นอย่างเห็นได้ชัด และมีจุดใหญ่สีเข้มบนเส้นที่ 4 ที่คาดลำตัวโดยบางตัวก็จะอยู่บริเวณติดกับครีบบน และส่วนหน้าผากจะมีแนวลาดมากกว่า นอกจากนี้ปลาเทวดาสายพันธุ์นี้ยังมีจุดเด่นพิเศษอีกอย่างคือลายเส้นเล็กที่อยู่ระหว่างเส้นใหญ่คาดตา และเส้นใหญ่คาดอกนั้น จะเป็นเส้นเล็กจาง ๆ 2 เส้น ไม่ได้เป็นเส้นเดียวเหมือน 2 ชนิดข้างต้น และมีความแตกต่างอีกประการหนึ่งคือมีเหลือบสีฟ้าเปล่งประกายทั่วทั้งตัว

Pterophyllum scalare มีลักษณะภายนอกเหมือนชนิด P. altum ทุกประการ แต่มีขนาดลำตัวที่เล็กลงมากว่ามาก ซึ่งปลาในชนิดนี้จัดเป็นต้นตระกูลของปลาเทวดาทั้งหมดที่นิยมเลี้ยงกันเป็นปลาตู้สวยงามเช่นทุกวันนี้ พบในแม่น้ำโอริโนโค

อนึ่ง นักมีนวิทยาบางคนได้จำแยกชนิดของปลาเทวดาให้มากกว่านี้ โดยมีชนิดถึง 5 ชนิด ได้แก่ P. dumerilii, P. eimekei ซึ่งเป็นอีก 2 ชนิดเพิ่มเติมขึ้นมา แต่ก็ไม่ได้รับการยอมรับอย่างเป็นทางการ เพราะเชื่อว่าทั้ง 2 ชนิดนั้นได้กลายพันธุ์มาจากชนิดที่มีดั้งเดิมอยู่แล้วทั้ง 3

และสำหรับในชนิด P. altum นั้น ในปัจจุบันได้มีการนิยมเลี้ยงกันมากขึ้น โดยมีชื่อเรียกกันว่า "ปลาเทวดาป่า" หรือ "ปลาเทวดาอัลตั้ม" แต่เป็นชนิดที่เลี้ยงค่อนข้างยาก เนื่องจากปลามักปรับตัวให้กับสภาพน้ำไม่ได้ ซึ่งในปัจจุบันสามารถเพาะขยายพันธุ์ได้แล้ว และในชนิด P. scalare ที่เป็นต้นตระกูลของสายพันธุ์ต่าง ๆ ในปัจจุบัน หากเป็นปลาที่เป็นปลาสายพันธุ์ดั้งเดิม ก็จะนิยมเรียกว่า "ปลาเทวดาอัลตั้มเปรู" หรือ "ปลาเทวดาอัลตั้มโอริโนโค"

ปลาสวยงาม

ปลาเทวดาได้รับความนิยมในแง่ของการเป็นปลาตู้สวยงามมาช้านาน โดยผู้เลี้ยงนิยมเลี้ยงในตู้ไม้น้ำ ซึ่งปลาเทวดาเป็นปลาที่มีอุปนิสัยเรียบร้อย แต่ถ้าหากก้าวร้าวแล้วก็จะค่อนข้างยากที่จะเลี้ยงรวมกับปลาประเภทอื่น ๆ โดยมนุษย์นั้นได้พัฒนาสายพันธุ์ของปลาเทวดาชนิด P. scalare ให้มีสีสันแตกต่างจากเดิมไปมาก เช่น "ปลาเทวดาหินอ่อน" ที่มีสีสันเป็นสีดำสลับกับขาวทั้งตัว, "ปลาเทวดาดำ" ที่เป็นสีดำทั้งตัว, "ปลาเทวดาแพล็ตตินั่ม" ที่มีทั้งสีขาวสะอาดตา ดวงตาสีดำ และสีทองเหลือบเป็นประกายทั้งตัว ดวงตาสีแดง, "ปลาเทวดามุก" ที่เป็นสีเหลืองอ่อน ๆ ดูสะอาดตาทั้งตัว เป็นต้น

การขยายพันธุ์ของปลาเทวดา สามารถกระทำได้ในตู้เลี้ยง โดยวางไข่ติดกับวัตถุใต้น้ำที่มีลักษณะค่อนข้างมั่นคงแข็งแรง การวางไข่แต่ละครั้งประมาณ 300-1,000 ฟอง ใช้เวลาฟักเป็นตัวราว 36 ชั่วโมง ปลาที่พร้อมจะผสมพันธุ์และวางไข่ได้มีอายุตั้งแต่ 8-10 เดือนขึ้นไป

รูปภาพ

ชนิด P. altum
ปลาเทวดาหินอ่อน
ปลาเทวดามุกกับไข่ที่วางติดไว้กับใบของไม้น้ำ
ปลาเทวดาครึ่งชาติ
ปลาเทวดา P. scalare สายพันธุ์ดั้งเดิมที่แม่น้ำริโอนาเนย์

อ้างอิง

ปลาเทวดาเป็นไรไม่รู้ค่ะ
รูปและข้อมูลปลาเทวดาชนิด P.altum
รูปและข้อมูลปลาเทวดาชนิด P. scalare
รูปและข้อมูลปลาเทวดาชนิด P. leopoldi

Ocheltree, Courtney (November 13, 2015). "The angelfish's Latin name, Pterophyllum, means "winged leaf", a reference to their body shape". ทวิตเตอร์. สืบค้นเมื่อ July 20, 2016.

แหล่งข้อมูลอื่น

ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Pterophyllum ที่วิกิสปีชีส์

[1] Ocheltree, Courtney (November 13, 2015). "The angelfish's Latin name, Pterophyllum, means "winged leaf", a reference to their body shape". ทวิตเตอร์. สืบค้นเมื่อ July 20, 2016.