ปลาบู่ทราย

ปลาบู่ทราย หรือ ปลาบู่ทอง เป็นปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Oxyeleotris marmorata ในวงศ์ปลาบู่ทราย (Eleotridae) มีลักษณะลำตัวกลมยาว ความลึกลำตัวประมาณ 1 ใน 3.5 ของความยาวมาตรฐานลำตัว ส่วนหัวยาวเป็น 1 ใน9.0 ของความยาวมาตรฐานของลำตัว หัวค่อนข้างโต และด้านบนของหัวแบนราบ หัวมีจุดสีดำประปราย ปากกว้างใหญ่เปิด ทางด้านบนตอนมุมปากเฉียงลงและยาวถึงระดับกึ่งกลางตา ขากรรไกรล่างยื่นยาวกว่าขากรรไกรบน ทั้งขากรรไกรบนและล่างมีฟันแหลมซี่เล็ก ๆ ลักษณะฟันเป็นฟันแถวเดียว ลูกตาลักษณะโปนกลมอยู่บนหัวถัดจากริมฝีปากบนเล็กน้อย รูจมูกคู่หน้าเป็นหลอดยื่นขึ้นมาอยู่ติดกับร่องที่แบ่งจะงอยปากกับริมฝีปากบน ครีบหูและครีบหางมีลักษณะกลมมนใหญ่ มีลวดลายดำและสลับขาว มีก้านอ่อนอยู่ 15–16 ก้าน ครีบหลัง 2 ครีบ ครีบอันหน้าสั้นุเเ่าเทรมเป็นหนาม 6 ก้าน เป็นก้านครีบสั้นและเป็นหนาม ครีบอันหลังเป็นก้านครีบอ่อน 11 ก้าน ครีบท้องหรือครีบอกอยู่แนวเดียวกับครีบหูและมีก้านครีบอ่อน 5 ก้าน สีลำตัวสีน้ำตาลเหลือง มีรอยปื้นสีดำกระจายไปทั่วตัว ในบางตัวสีอาจกลายเป็นสีเหลืองทองได้ จึงทำให้ได้ชื่ออีกชื่อหนึ่งว่า "ปลาบู่ทอง"

ปลาบู่ทราย
สถานะการอนุรักษ์
ความเสี่ยงต่ำ  (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอต
อาณาจักร:	สัตว์
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง
ชั้น:	ปลาที่มีก้านครีบ
อันดับ:
วงศ์:
สกุล:	ปลาบู่ทราย (สกุล) (Bleeker, 1852)
สปีชีส์:	Oxyeleotris marmorata
ชื่อทวินาม
Oxyeleotris marmorata (Bleeker, 1852)
ชื่อพ้อง
Eleotris marmorata Bleeker, 1852 Bostrichthys marmoratus (Bleeker, 1852) Gigantogobius jordani Fowler, 1905 Callieleotris platycephalus Fowler, 1934

มีขนาดลำตัวประมาณ 30 เซนติเมตร ใหญ่ที่สุด 60 เซนติเมตร จัดเป็นปลาที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในสกุล Oxyeleotris พบกระจายพันธุ์ในแหล่งน้ำจืดทุกประเภทของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และอาจพบได้ในแหล่งน้ำกร่อยด้วย สำหรับในประเทศไทยพบได้ทั่วทุกภาค มีพฤติกรรมชอบอยู่นิ่ง ๆ กับพื้นน้ำเพื่อล่าเหยื่อ อาหารได้แก่ ปลาและสัตว์น้ำขนาดเล็กกว่า

ปลาบู่ทรายเป็นปลาชนิดหนึ่งที่ผูกพันกับวิถีชีวิตคนไทย ดังจะเห็นได้จากนิทานพื้นบ้านของภาคกลางเรื่อง ปลาบู่ทอง เป็นต้น จัดเป็นปลาเศรษฐกิจที่สำคัญชนิดหนึ่ง โดยนิยมใช้เนื้อบริโภคกันมาช้านาน มีราคาขายที่แพง ปัจจุบัน นิยมเพาะเลี้ยงกันอย่างกว้างขวาง นอกจากนี้แล้วในตัวที่มีสีกลายไปจากสีปกติ เช่น สีทองหรือสีเงิน พบมีการเลี้ยงเป็นปลาสวยงามอีกด้วย เช่นในภาคใต้จะมีการเลี้ยงไว้เพราะเชื่อว่าจะนำโชคลาภมาให้ และเรียกปลาชนิดนี้ว่า "ปลาครีบทอง" ตามสีที่ปรากฏนี้เอง

อ้างอิง

1. Allen, D.J. (2011). "Oxyeleotris marmorata". . 2011: e.T181009A7657958. doi:10.2305/IUCN.UK.2011-1.RLTS.T181009A7657958.en.
2. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-12-16. สืบค้นเมื่อ 2009-11-16. {{}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help))

แหล่งข้อมูลอื่น

• รูปและข้อมูลปลาบู่ทราย

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ปลาบู่ทราย