ตึกโดม

ตึกโดม หรือ แม่โดม (ชื่อที่นิยมเรียกอย่างเคารพของบุคคลภายในมหาวิทยาลัย) แห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หรือชื่ออย่างเป็นทางการเดิม อาคารโดม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นอาคารทรงโดมยอดแหลม วางซ้อนตัวกัน 2 ชั้น มีความสูง 16 เมตร โดยปีกซ้ายและขวามี 2 ชั้น มีผังเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาว ได้รับการออกแบบโดย นายจิตรเสน (หมิว) อภัยวงศ์ ด้วยการเชื่อมต่ออาคารทั้ง 4 หลัง ที่เป็นของกองพันทหารราบที่ 4 เดิม เข้าเป็นตึกเดียวกัน โดยจุดเชื่อมตรงกลางระหว่างอาคารที่ 2 และ 3 ได้ออกแบบให้มีลักษณะโดนเด่น ซึ่งศาสตราจารย์ ดร. ปรีดี พนมยงค์ ผู้ประศาสน์การ มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมืองได้ให้แนวคิด เพื่อให้เป็นสถาปัตยกรรม ที่มีลักษณะที่โดดเด่น ไม่ได้เลียนแบบชาติอื่นแต่อย่างใด

อาคารโดม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ตึกโดม
ตึกโดมและอนุสาวรีย์ปรีดี พนมยงค์ ผู้ก่อตั้งและผู้ประศาสน์การมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ข้อมูลทั่วไป
ประเภท	สำนักงานของมหาวิทยาลัย
สถาปัตยกรรม	อาร์ตเดโค, โมเดิร์น
เมือง	เลขที่ 2 ถนนพระจันทร์ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
ประเทศ	ประเทศไทย
เริ่มสร้าง	พ.ศ. 2478 – 2479
ผู้สร้าง	ศาสตราจารย์ ดร. ปรีดี พนมยงค์
ข้อมูลทางเทคนิค
โครงสร้าง	คอนกรีตเสริมเหล็ก
การออกแบบและการก่อสร้าง
สถาปนิก	หมิว อภัยวงศ์ (จิตรเสน อภัยวงศ์)
รางวัล	รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ประเภทอาคารสถาบันและอาคารสาธารณะ ในปี พ.ศ. 2548

ตึกโดมในปัจจุบัน คงเหลือเพียงอาคาร 2 และ 3 เดิม เท่านั้น เนื่องได้มีการทุบตึกฝั่งเหนือและใต้ออกเพื่อสร้างตึกคณะเศรษฐศาสตร์ สำนักหอสมุด (หอสมุดปรีดี พนมยงค์) และอาคารเอนกประสงค์

ตัวหลังคาตึกโดมเป็นรูปทรงกรวยยอดแหลม 2 ชั้น มีความหมายดังนี้

• ฐานของกรวยเป็น 8 เหลี่ยม ยังไม่สามารถระบุความหมายของสถาปนิกผู้ออกแบบได้ ซึ่งคนทั่วไปเข้าใจว่ามี 6 เหลี่ยม ตามหลัก 6 ประการของคณะราษฎร
• ยอดแหลม หมายถึง การบรรลุความปรารถนาสูงสุด
• อาคารสองปีกด้านท่าพระจันทร์และด้าน หมายถึงการศึกษาที่แผ่ขยายวงกว้างในหมู่ราษฎร

แต่อีกนัยหนึ่ง โดม หมายถึง ดินสอเขียนฟ้า นั่นคือ โดมเปรียบประดุจดินสอ ที่ใช้จดบันทึกเรื่องราวต่าง ๆ มากมายลงบนท้องฟ้า

บริเวณชั้น 3 เป็นหอเกียรติยศ และพิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เปิดใช้งานเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2548 ซึ่งเป็นวันธรรมศาสตร์

สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ เสนอชื่ออาคารโดมธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ ตึกโดม แห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (ท่าพระจันทร์) ได้รับพระราชทานรางวัล อาคารอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ประเภทสถาบันและอาคารสาธารณะ ในงานสถาปนิก 48 จากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

อ้างอิง

• อาคารโดมธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ :จุลสารธรรมศาสตร์ ปีที่ 40 ฉบับที่ 1เดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ 2550 2007-03-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

แหล่งข้อมูลอื่น

• ตึกโดม 2006-09-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ ตึกโดม
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

13°45′29″N 100°29′26″E / 13.757987°N 100.490625°E / 13.757987; 100.490625

1. https://ict.tu.ac.th/