ตาก (ไทยถิ่นเหนือ: ) เป็นจังหวัดในภาคตะวันตกหรือบางแห่งจัดอยู่ในภาคเหนือตอนล่างของไทย มีพื้นที่มากเป็นอันดับ 4 ของประเทศ และมีประชากรเบาบางเป็นอันดับ 2 ของประเทศ นับเป็นจังหวัดชายแดนที่สำคัญอีกจังหวัดหนึ่งของไทย มีประวัติศาสตร์เก่าแก่นับตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัย ทั้งยังมีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติและวัฒนธรรมที่งดงามหลายแห่งด้วย นอกจากนี้จังหวัดตากยังเป็นจังหวัดที่มีอาณาเขตติดต่อจังหวัดอื่น ๆ ถึง 9 จังหวัด
จังหวัดตาก | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Changwat Tak |
จากซ้ายไปขวา บนลงล่าง:
| |
คำขวัญ: ธรรมชาติน่ายล ภูมิพลเขื่อนใหญ่ พระเจ้าตากเกรียงไกร เมืองไม้และป่างาม | |
แผนที่ประเทศไทย จังหวัดตากเน้นสีแดง | |
ประเทศ | ไทย |
การปกครอง | |
• ผู้ว่าราชการ | สมชัย กิจเจริญรุ่งโรจน์ (ตั้งแต่ พ.ศ. 2564) |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 16,281.650 ตร.กม. (6,286.380 ตร.ไมล์) |
อันดับพื้นที่ | อันดับที่ 4 |
ประชากร (พ.ศ. 2566) | |
• ทั้งหมด | 691,714 คน |
• อันดับ | อันดับที่ 38 |
• ความหนาแน่น | 42.16 คน/ตร.กม. (109.2 คน/ตร.ไมล์) |
• อันดับความหนาแน่น | อันดับที่ 76 |
รหัส ISO 3166 | TH-63 |
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด | |
• ต้นไม้ | แดง |
• ดอกไม้ | เสี้ยวดอกขาว |
• สัตว์น้ำ | ปลาตะพากส้ม |
ศาลากลางจังหวัด | |
• ที่ตั้ง | ถนนพหลโยธิน ตำบลหนองหลวง อำเภอเมืองตาก จังหวัดตาก 63000 |
• โทรศัพท์ | 0 5551 2092 |
• โทรสาร | 0 5551 1503 |
เว็บไซต์ | http://www.tak.go.th/ |
ประวัติศาสตร์
(คาดว่าข้อความด้านล่างนี้ถูกแก้ไขจากผู้ค้นคว้าพงศาวดารเหนือโดยไม่อาศัยแหล่งที่มาอื่น ๆ ผู้พิมพ์วงเล็บนี้จึงแนะนำว่าควรใช้ข้อมูลจากหลาย ๆ แหล่งเพื่อค้นคว้าข้อมูลที่ถูกต้อง)
เมืองตากในอดีตเป็นเมืองที่มีชาวมอญอยู่มาก่อน ดังมี หลักฐานศิลปมอญปรากฏอยู่ที่อำเภอบ้านตาก มีประวัติความเป็นมาเก่าแก่ และเป็นหนึ่งในหัวเมืองที่มีอายุเกินกว่าสองพันปีขึ้นไป เมื่อมีการอพยพของชนชาติไทยจากลุ่มน้ำแยงซีตอนใต้ ลงมาตามแนวลำน้ำคง (ลำน้ำสาละวิน) มีพวกหนึ่งได้ข้ามลำน้ำสาละวิน ผ่านลุ่มน้ำเมยหรือแม่น้ำต่องยินเข้ามาทางช่องเขาด้านอำเภอแม่สอดและมาถึงบริเวณที่ปัจจุบันเรียกว่า "เมืองตาก"
ผู้นำกลุ่มคนไทยที่อพยพมาตั้งถิ่นฐานที่เมืองตากในยุคนั้น ได้ตั้งตนเป็นกษัตริย์ปกครองสืบทอดต่อเนื่องกันมาจนถึงปี พ.ศ. 560 รัชสมัย ซึ่งเป็นกษัตริย์เมืองตากที่ยิ่งใหญ่มาก มีอาณาเขตที่อยู่ในอำนาจแผ่ไปจนจรดทะเลอันดามันดังมีบันทึกในพงศาวดารเหนือกล่าวว่าในรัชสมัยนั้นเมืองตากมีการค้าขายกับเมืองอินเดียด้วย
เมืองตากคงจะเสื่อมลงในช่วง ผู้เป็นกษัตริย์เมืองตากที่อพยพมาจาก ตอนใต้ของลุ่มแม่น้ำแยงซีเกียง ได้โยกย้ายไปสร้างราชธานีขึ้นใหม่ที่เมืองละโว้ทางตอนใต้ของเมืองตากลงไปอีก
มีบางยุคเมืองตากถูกทอดทิ้ง กลายเป็นเมืองร้างดังในพงศาวดารเหนือได้ กล่าวถึงการเสด็จทางชลมารคของพระนางจามเทวี พระราชธิดากษัตริย์ละโว้ () เพื่อไปปกครองแคว้นหริภุญไชย (ลำพูน) ในราว พ.ศ. 1176 โดยทางลำน้ำปิง พระนางจามเทวีขึ้นไปสำรวจบนฝั่งแม่น้ำพบร่องรอยกำแพงเมืองเก่าๆ ถูกทิ้งร้าง จึงโปรดให้สร้างเป็นบ้านเมืองใหม่ชื่อว่า "เมืองตาก"
ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 1805 ขุนสามชนเจ้าเมืองฉอดได้ยกทัพ มาประชิดเมืองตาก ซึ่งเป็นเมืองชายแดนของกรุงสุโขทัย พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ทรงจัดกองทัพออกไปรบ โดยมีพระราชโอรสองค์เล็กซึ่งมีพระชนมายุได้ 19 พรรษา ติดตามไปด้วย กองทัพ ทั้งสองฝ่ายปะทะกันที่บริเวณเชิงดอยนอกเมืองตากประมาณกิโลเมตรเศษ ราชโอรสองค์เล็กได้ทรงชนช้าง กับขุนสามชนกระทำยุทธหัตถีกัน ขุนสามชนสู้ไม่ได้แตกพ่ายไป ต่อมาภายหลังทรงพระนามว่า "พ่อขุนรามคำแหงมหาราช" และได้โปรดสร้างเจดีย์ขึ้นเป็นที่ระลึกถึงชัยชนะในการทำยุทธหัตถีครั้งนั้น องค์หนึ่งเป็นศิลปแบบสุโขทัย ซึ่งเจดีย์ยุทธหัตถีนี้อยู่ที่วัดพระบรมธาตุ อำเภอบ้านตาก ห่างจากตัวเมืองไปทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำปิงราว 31 กิโลเมตร
ต่อมาในแผ่นดินมหาธรรมราชา ได้ย้ายเมืองตากลงมาทางตอนใต้ตามลำน้ำปิง ไปตั้งอยู่ที่ป่ามะม่วง ฝั่งตะวันตก ของแม่น้ำปิง ซึ่งอยู่ในเขตตำบลป่ามะม่วง อำเภอเมืองตากในปัจจุบัน
เมืองตากที่ย้ายมาตั้งใหม่นี้มิใช่เมืองหน้าด่าน สำหรับป้องกันกองทัพพม่าที่จะยกเข้ามาทางด่านแม่ละเมาเท่านั้น แต่ยังเป็นเมืองที่กองทัพไทยใช้เป็นที่ชุมนุมพลในเวลา ที่จะยกทัพไปตีเมืองเชียงใหม่อีกด้วย ในรัชสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช สมเด็จพระนารายณ์มหาราช และสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีได้เสด็จมาชุมนุมกองทัพที่เมืองตากนี้ทุกพระองค์
โดยเฉพาะสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ก่อนที่พระองค์จะขึ้นครองราชสมบัตินั้น พระองค์ได้รับแต่งตั้งจากสมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์ ให้เป็นข้าหลวงเชิญท้องตราราชสีห์ ไปชำระความหัวเมืองฝ่ายเหนือและต่อมาได้รับการแต่งตั้งเป็นหลวงยกกระบัตรเมืองตาก ปลัดเมืองตาก พระยาวชิรปราการแล้วปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระเจ้าแผ่นดินโดยลำดับ
กล่าวโดยสรุป จังหวัดตากเป็นจังหวัดที่มีความเป็นมาในประวัติศาสตร์ ควรค่าแก่การสนใจ เป็นเมืองที่พระมหากษัตริย์ในอดีตได้เสด็จมาชุมนุมกองทัพที่เมืองตากนี้แล้วถึง 4 พระองค์ คือ พ่อขุนรามคำแหงมหาราชทรงชนช้างกับขุนสามชนเจ้าเมืองฉอด สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงประกาศอิสรภาพ ณ เมืองแครง และทรงยกทัพกลับราชอาณาจักรไทยโดยผ่านดินแดนเมืองตากเป็นแห่งแรก สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงนำทัพไปตีหัวเมืองฝ่ายเหนือ และได้สร้างที่เชิงปัจจุบัน และสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีเคยได้รับพระบรมราชโองการแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองตาก และเป็นผู้กอบกู้เอกราชของชาติไทยจากพม่า ครั้งที่ 2
ภูมิศาสตร์
อาณาเขตติดต่อ
ตามภูมิศาสตร์ที่ตั้ง จังหวัดตากเป็นจังหวัดที่อยู่ในภาคตะวันตก แต่การแบ่งในทางการปกครอง กรมทางหลวง กรมอุตุนิยมวิทยา และการท่องเที่ยว จะถูกจัดอยู่ในภาคเหนือตอนล่าง มีพื้นที่ติดต่อกับจังหวัดอื่น ๆ 9 จังหวัด ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดกับ อำเภอสบเมย(จังหวัดแม่ฮ่องสอน) อำเภออมก๋อย อำเภอดอยเต่า(จังหวัดเชียงใหม่) อำเภอลี้ (จังหวัดลำพูน) อำเภอแม่พริกและอำเภอเถิน (จังหวัดลำปาง)
- ทิศตะวันออก ติดกับ อำเภอบ้านด่านลานหอย (จังหวัดสุโขทัย) อำเภอพรานกระต่าย อำเภอโกสัมพีนคร อำเภอคลองลาน อำเภอปางศิลาทอง (จังหวัดกำแพงเพชร) อำเภอแม่วงก์ (จังหวัดนครสวรรค์)และอำเภอบ้านไร่ (จังหวัดอุทัยธานี)
- ทิศใต้ ติดกับอำเภอสังขละบุรีและอำเภอทองผาภูมิ (จังหวัดกาญจนบุรี)
- ทิศตะวันตก ติดกับรัฐกะเหรี่ยง (ประเทศพม่า) โดยมีแม่น้ำสายสำคัญแบ่งเขตแดนระหว่างไทยกับพม่าคือแม่น้ำเมย
พื้นที่ส่วนใหญ่ของจังหวัดเป็นป่าไม้และภูเขาสูง โดยเฉพาะพื้นที่ทางด้านตะวันตกของจังหวัด ถึงแม้จังหวัดตากจะมีพื้นที่ติดกับจังหวัดอุทัยธานีและกาญจนบุรีทางด้านทิศตะวันออกและทิศใต้ แต่ไม่มีถนนเชื่อมต่อกันโดยตรง เพราะเป็นที่ตั้งของ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้งและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร แหล่งมรดกโลกในประเทศไทย
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด
- คำขวัญประจำจังหวัด : ธรรมชาติน่ายล ภูมิพลเขื่อนใหญ่ พระเจ้าตากเกรียงไกร เมืองไม้และป่างาม
- ตราประจำจังหวัด : รูปสมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงหลั่งทักษิโณทกบนคอช้าง
- ต้นไม้ประจำจังหวัด : ต้นแดง (Xylia kerrii)
- ดอกไม้ประจำจังหวัด : ดอกเสี้ยวดอกขาว (Bauhinia variegata)
- สัตว์น้ำประจำจังหวัด : ปลาตะพากส้มหรือปลาจาด (Hypsibarbus malcolmi)
หน่วยการปกครอง
อำเภอ
การปกครองแบ่งออกเป็น 9 อำเภอ 63 ตำบล 493 หมู่บ้าน
เทศบาล
อำเภอเมืองตาก
อำเภอบ้านตาก อำเภอสามเงา | อำเภอแม่ระมาด
อำเภอท่าสองยาง
อำเภอแม่สอด
| อำเภอพบพระ
อำเภออุ้มผาง
อำเภอวังเจ้า |
รายนามเจ้าเมืองและผู้ว่าราชการ
นาม | ระยะเวลา |
---|---|
1. พระยาสุจริตรักษา (อ่วม) | พ.ศ. 2425 - พ.ศ. 2452 |
2. พระยาสุจริตรักษา (ทองคำ) | - |
3. พระยาสุจริตรักษา (เชื้อ)กัลยาณมิตร | - |
4. พระยาเทพธิบดี | - |
5. พระยาวิชิตรักษาตักศิลาบุรินทร์ | - |
6. พระยาประสาทวิริยกิจ | 1 เม.ย. 2463 - 31 มี.ค. 2467 |
7. พระยาพิชัยสุนทร | 1 เม.ย. 2468 - 12 ก.ค. 2468 |
8. พระยาพิชัยวิเศษฤๅชัย | 1 เม.ย. 2469 - 21 พ.ค. 2469 |
9. พระผดุงภูมิพัฒน์ | 22 พ.ค 2469 - 31 มี.ค. 2475 |
10. พระสมัครสโมสร | 1 พ.ค. 2476 - 31 มี.ค. 2479 |
11. หลวงทรงประศาสน์ | 1 เม.ย. 2480 - 30 มี.ค. 2481 |
12. หลวงวิมลประชาภัย | 11 เม.ย. 2482 - 31 ธ.ค. 2484 |
13. หลวงสกลผดุงเขตต์ | 1 พ.ค. 2485 - 31 ธ.ค. 2487 |
14. หลวงนครคุณูปถัมภ์ | 1 พ.ค. 2488 - 31 พ.ค. 2489 |
15. ขุนสัมมะสิงห์สวัสดิ์ | 1 ม.ค. 2489 - 11 ม.ย. 2492 |
16. นายนวน มีชำนาญ | 1 ม.ค. 2490 - 1 ม.ค. 2491 |
17. นายพรหม สูตรสุคนธ์ | 1 ม.ค. 2491 - 1 เม.ย. 2492 |
18. พ.ต.เล็ก ทองสุนทร | 1 เม.ย. 2492 - 20 มี.ค. 2493 |
19. นายสุวรรณ รื่นยศ | 25 เม.ย. 2493 - 30 มิ.ย. 2495 |
20. นายประกอบ ทรัพย์มณี | 1 ก.ค. 2495 - 29 มี.ค. 2499 |
21. นายสง่า ไทยานนท์ | 30 มี.ค. 2499 - 30 ก.ย. 2505 |
22. ร.ต.ท.ระดม มหาศรานนท์ | 5 ต.ค. 2505 - 31 ธ.ค. 2509 |
23. นายชุชัย สุวรรณรังษี | 13 ม.ค. 2509 - 24 ส.ค. 2516 |
24. นายดิเรก โสดสถิตย์ | 2 ต.ค. 2516 - 13 ต.ค. 2518 |
25. นายสุชาติ พัววิไล | 17 ต.ค. 2518 - 4 พ.ย. 2519 |
26. นายกุศล ศานติธรรม | 5 พ.ย. 2519 - 9 ก.พ. 2522 |
27. นายชาญ พันธุมรัตน์ | 8 ก.พ. 2522 - 3 ก.พ. 2523 |
28. นายไพทูรย์ ลิมปิทีป | 4 ก.พ. 2523 - 3 ต.ค. 2523 |
29. นายเจริญศุข ศิลาพันธุ์ | 6 ต.ค. 2523 - 30 ก.ย. 2526 |
30. นายกาจ รักษ์มณี | 1 ต.ค. 2526 - 30 ก.ย. 2528 |
31. นายสมบูรณ์ พรหมเมศร์ | 1 ต.ค. 2528 - 30 ก.ย. 2532 |
32. นายสนิทวงศ์ อุเทศนันทน์ | 1 ต.ค. 2532 - 30 ก.ย. 2534 |
33. นายจำเนียร ศศิบุตร | 1 ต.ค. 2534 - 30 ก.ย. 2536 |
34. นายเกษม นาครัตน์ | 1 ต.ค. 2536 - 30 ก.ย. 2539 |
35. นายพงศ์โพยม วาศภูติ | 1 ต.ค. 2539 - 15 เม.ย. 2541 |
36. นายฮึกหาญ โตมรศักดิ์ | 16 เม.ย. 2541 - 30 ก.ย. 2542 |
37. นายนิรัช วัจนะภูมิ | 1ต.ค. 2542 - 30 ก.ย. 2544 |
38. นายธีระบูลย์ โพบุคดี | 1 ต.ค. 2544 - 30 ก.ย. 2546 |
39. นายสวัสดิ์ ศรีสุวรรณดี | 1 ต.ค. 2546 - 30 ก.ย. 2547 |
40. นายสุวัฒน์ ตันประวัติ | 1 ต.ค. 2547 - 30 ก.ย. 2548 |
41. นายอมรพันธ์ นิมานันท์ | 1 ต.ค. 2548 - 12 พ.ย. 2549 |
42. นายชุมพร พลรักษ์ | 13 พ.ย. 2549 - 19 ต.ค. 2551 |
43. นายคมสัน เอกชัย | 20 ต.ค. 2551 - 30 ก.ย. 2552 |
44. นายสามารถ ลอยฟ้า | 1 ต.ค. 2552 - 29 ธ.ค. 2554 |
45. นายสุริยะ ประสาทบัณฑิตย์ | 24 ก.พ. 2555 - 1 มิ.ย. 2557 |
46. นายสมชัยฐ์ หทยะตันย์ติ | 2 มิ.ย. 2557 - 30 มี.ค. 2559 |
47. นายเจริญฤทธิ์ สงวนสัตย์ | 22 เม.ย. 2559 - 30 ก.ย. 2562 |
48. นายอรรษิษฐ์ สัมพันธรัตน์ | 1 ต.ค. 2562 - 30 ก.ย. 2563 |
49. นายพงศ์รัตน์ ภิรมย์รัตน์ | 1 ต.ค. 2563 - 30 ก.ย. 2564 |
50. นายสมชัย กิจเจริญรุ่งโรจน์ | 15 ธ.ค. 2564 - ปัจจุบัน |
การศึกษา
- ระดับอุดมศึกษา
- มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา วิทยาเขตตาก (มีโครงการยกฐานะเป็น (มหาวิทยาลัยตากสิน))
- วิทยาลัยโพธิวิชชาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
- มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร แม่สอด
- วิทยาลัยชุมชนตาก
- วิทยาลัยนอร์ทเทิร์น
โครงการจัดตั้ง
- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์แม่สอด โครงการจัดตั้งร่วมของเทศบาลนครแม่สอดและมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยการสนับสนุนทุนวิจัยขั้นต้นจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
- มหาวิทยาลัยแม่สอด โครงการจัดตั้งของเทศบาลนครแม่สอด
- สถาบันอาชีวศึกษา
- วิทยาลัยเทคนิคแม่สอด
- วิทยาลัยการอาชีพบ้านตาก
- วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีตาก
- โรงเรียนไฮเทค-เทคโนโลยี ตาก
- ระดับต่ำกว่าอุดมศึกษา
- อำเภอเมืองตาก
- อำเภอเมืองตาก
- อำเภอแม่สอด
- อำเภอบ้านตาก
- อำเภอเมืองตาก
- โรงเรียนวังเจ้าวิทยาคม อำเภอวังเจ้า
- โรงเรียนเทศบาลเฉลิมพระเกียรติ สมเด้จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ฯ
- โรงเรียนนาโบสถ์พิทยาคม อำเภอวังเจ้า
- โรงเรียนดงซ่อมวิทยาคม อำเภอวังเจ้า
การขนส่ง
ระยะทางจากตัวจังหวัดไปอำเภอต่างๆ
- อำเภอบ้านตาก 21 กิโลเมตร
- อำเภอวังเจ้า 32 กิโลเมตร
- อำเภอสามเงา 51 กิโลเมตร
- อำเภอแม่สอด 87 กิโลเมตร
- อำเภอแม่ระมาด 116 กิโลเมตร
- อำเภอพบพระ 130 กิโลเมตร
- อำเภอท่าสองยาง 165 กิโลเมตร
- อำเภออุ้มผาง 247 กิโลเมตร
สถานที่ท่องเที่ยว
บุคคลที่มีชื่อเสียง
- อดีตเจ้าอาวาสวัดใหม่สุวรรณ
- เฉลิม พรมมาส อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข(2สมัย)
- จุมพล โพธิสุวรรณ เป็นนักหนังสือพิมพ์
- เฉลียว วัชรพุกก์ อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย (2 สมัย) อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรกรุงเทพมหานคร และ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดตาก
- ชัยวุฒิ บรรณวัฒน์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม อดีตรองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์(ภาคเหนือ)
- ถนอม กิตติขจร อดีตนายกรัฐมนตรีคนที่ 10 ของประเทศไทย
- เทอดพงษ์ ไชยนันทน์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขและรัฐมนตรีว่าการประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นบุตรของ เทียม ไชยนันทน์ หนึ่งในผู้ก่อตั้งพรรคประชาธิปัตย์
- ธนิตพล ไชยนันทน์ กรรมการบริหารพรรคประชาธิปัตย์
- พันทิวา สินรัชตานันท์ นักร้อง
- รักษ์ ตันติสุนทร เป็นอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์ ในรัฐบาลนายชวน หลีกภัย (ครม.53)
- สุนีย์ สินธุเดชะ เป็นนายกสภามหาวิทยาลัยรัตนบัณฑิต หรือที่รู้จักกันทั่วไปว่า "อาจารย์แม่"
- เสรี วงษ์มณฑา เป็นนักวิชาการด้านสื่อสารมวลชนและการตลาด
- อุดร ตันติสุนทร อดีต รมช.กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, รมช.กระทรวงมหาดไทย, วุฒิสมาชิก, สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดตาก 5 สมัย, สมาชิกวุฒิสภา
- อนันต์ อาศัยไพรพนา (นัน) นักร้อง
อ้างอิง
- ศูนย์สารสนเทศเพื่อการบริหารและงานปกครอง. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ข้อมูลการปกครอง." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dopa.go.th/padmic/jungwad76/jungwad76.htm [ม.ป.ป.]. สืบค้น 18 เมษายน 2553.
- กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2564." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.bora.dopa.go.th/stat/pk/pk_64.pdf 2564. สืบค้น 27 กุมภาพันธ์ 2565.
ดูเพิ่ม
- รายชื่อวัดในจังหวัดตาก
- รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดตาก
- (รายชื่อห้างสรรพสินค้าในจังหวัดตาก)
แหล่งข้อมูลอื่น
- เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด 2019-12-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
tak ithythinehnux epncnghwdinphakhtawntkhruxbangaehngcdxyuinphakhehnuxtxnlangkhxngithy miphunthimakepnxndb 4 khxngpraeths aelamiprachakrebabangepnxndb 2 khxngpraeths nbepncnghwdchayaednthisakhyxikcnghwdhnungkhxngithy miprawtisastrekaaeknbtngaetsmykrungsuokhthy thngyngmiaehlngthxngethiywthangthrrmchatiaelawthnthrrmthingdngamhlayaehngdwy nxkcaknicnghwdtakyngepncnghwdthimixanaekhttidtxcnghwdxun thung 9 cnghwdcnghwdtakcnghwdkarthxdesiyngxksrormn xksrormnChangwat Takcaksayipkhwa bnlnglang ekhuxnphumiphl wdchlprathanrngsrrkh natkphaecriy wdphrabrmthatu natkthilxsu wdphrathatudxydincithngtrakhakhwy thrrmchatinayl phumiphlekhuxnihy phraecatakekriyngikr emuxngimaelapangamaephnthipraethsithy cnghwdtakennsiaedngaephnthipraethsithy cnghwdtakennsiaedngpraeths ithykarpkkhrxng phuwarachkar smchy kicecriyrungorcn tngaet ph s 2564 phunthi thnghmd16 281 650 tr km 6 286 380 tr iml xndbphunthixndbthi 4prachakr ph s 2566 thnghmd691 714 khn xndbxndbthi 38 khwamhnaaenn42 16 khn tr km 109 2 khn tr iml xndbkhwamhnaaennxndbthi 76rhs ISO 3166TH 63sylksnpracacnghwd tnimaedng dxkimesiywdxkkhaw stwnaplataphaksmsalaklangcnghwd thitngthnnphhloythin tablhnxnghlwng xaephxemuxngtak cnghwdtak 63000 othrsphth0 5551 2092 othrsar0 5551 1503ewbisthttp www tak go th swnhnungkhxngsaranukrmpraethsithyprawtisastr khadwakhxkhwamdanlangnithukaekikhcakphukhnkhwaphngsawdarehnuxodyimxasyaehlngthimaxun phuphimphwngelbnicungaenanawakhwrichkhxmulcakhlay aehlngephuxkhnkhwakhxmulthithuktxng emuxngtakinxditepnemuxngthimichawmxyxyumakxn dngmi hlkthansilpmxypraktxyuthixaephxbantak miprawtikhwamepnmaekaaek aelaepnhnunginhwemuxngthimixayuekinkwasxngphnpikhunip emuxmikarxphyphkhxngchnchatiithycaklumnaaeyngsitxnit lngmatamaenwlanakhng lanasalawin miphwkhnungidkhamlanasalawin phanlumnaemyhruxaemnatxngyinekhamathangchxngekhadanxaephxaemsxdaelamathungbriewnthipccubneriykwa emuxngtak phunaklumkhnithythixphyphmatngthinthanthiemuxngtakinyukhnn idtngtnepnkstriypkkhrxngsubthxdtxenuxngknmacnthungpi ph s 560 rchsmy sungepnkstriyemuxngtakthiyingihymak mixanaekhtthixyuinxanacaephipcncrdthaelxndamndngmibnthukinphngsawdarehnuxklawwainrchsmynnemuxngtakmikarkhakhaykbemuxngxinediydwy emuxngtakkhngcaesuxmlnginchwng phuepnkstriyemuxngtakthixphyphmacak txnitkhxnglumaemnaaeyngsiekiyng idoykyayipsrangrachthanikhunihmthiemuxnglaowthangtxnitkhxngemuxngtaklngipxik mibangyukhemuxngtakthukthxdthing klayepnemuxngrangdnginphngsawdarehnuxid klawthungkaresdcthangchlmarkhkhxngphranangcamethwi phrarachthidakstriylaow ephuxippkkhrxngaekhwnhriphuyichy laphun inraw ph s 1176 odythanglanaping phranangcamethwikhunipsarwcbnfngaemnaphbrxngrxykaaephngemuxngeka thukthingrang cungoprdihsrangepnbanemuxngihmchuxwa emuxngtak txmaemux ph s 1805 khunsamchnecaemuxngchxdidykthph maprachidemuxngtak sungepnemuxngchayaednkhxngkrungsuokhthy phxkhunsrixinthrathitythrngcdkxngthphxxkiprb odymiphrarachoxrsxngkhelksungmiphrachnmayuid 19 phrrsa tidtamipdwy kxngthph thngsxngfaypathaknthibriewnechingdxynxkemuxngtakpramankiolemtress rachoxrsxngkhelkidthrngchnchang kbkhunsamchnkrathayuththhtthikn khunsamchnsuimidaetkphayip txmaphayhlngthrngphranamwa phxkhunramkhaaehngmharach aelaidoprdsrangecdiykhunepnthiralukthungchychnainkarthayuththhtthikhrngnn xngkhhnungepnsilpaebbsuokhthy sungecdiyyuththhtthinixyuthiwdphrabrmthatu xaephxbantak hangcaktwemuxngipthangfngtawntkkhxngaemnapingraw 31 kiolemtr txmainaephndinmhathrrmracha idyayemuxngtaklngmathangtxnittamlanaping iptngxyuthipamamwng fngtawntk khxngaemnaping sungxyuinekhttablpamamwng xaephxemuxngtakinpccubn emuxngtakthiyaymatngihmnimiichemuxnghnadan sahrbpxngknkxngthphphmathicaykekhamathangdanaemlaemaethann aetyngepnemuxngthikxngthphithyichepnthichumnumphlinewla thicaykthphiptiemuxngechiyngihmxikdwy inrchsmysmedcphranerswrmharach smedcphranaraynmharach aelasmedcphraecakrungthnburiidesdcmachumnumkxngthphthiemuxngtaknithukphraxngkh odyechphaasmedcphraecakrungthnburi kxnthiphraxngkhcakhunkhrxngrachsmbtinn phraxngkhidrbaetngtngcaksmedcphrathinngsuriyasnxmrinthr ihepnkhahlwngechiythxngtrarachsih ipcharakhwamhwemuxngfayehnuxaelatxmaidrbkaraetngtngepnhlwngykkrabtremuxngtak pldemuxngtak phrayawchirprakaraelwprabdaphieskkhunepnphraecaaephndinodyladb klawodysrup cnghwdtakepncnghwdthimikhwamepnmainprawtisastr khwrkhaaekkarsnic epnemuxngthiphramhakstriyinxditidesdcmachumnumkxngthphthiemuxngtakniaelwthung 4 phraxngkh khux phxkhunramkhaaehngmharachthrngchnchangkbkhunsamchnecaemuxngchxd smedcphranerswrmharachthrngprakasxisrphaph n emuxngaekhrng aelathrngykthphklbrachxanackrithyodyphandinaednemuxngtakepnaehngaerk smedcphranaraynmharachthrngnathphiptihwemuxngfayehnux aelaidsrangthiechingpccubn aelasmedcphraecakrungthnburiekhyidrbphrabrmrachoxngkaraetngtngepnecaemuxngtak aelaepnphukxbkuexkrachkhxngchatiithycakphma khrngthi 2phumisastrxanaekhttidtx tamphumisastrthitng cnghwdtakepncnghwdthixyuinphakhtawntk aetkaraebnginthangkarpkkhrxng krmthanghlwng krmxutuniymwithya aelakarthxngethiyw cathukcdxyuinphakhehnuxtxnlang miphunthitidtxkbcnghwdxun 9 cnghwd dngni thisehnux tidkb xaephxsbemy cnghwdaemhxngsxn xaephxxmkxy xaephxdxyeta cnghwdechiyngihm xaephxli cnghwdlaphun xaephxaemphrikaelaxaephxethin cnghwdlapang thistawnxxk tidkb xaephxbandanlanhxy cnghwdsuokhthy xaephxphrankratay xaephxoksmphinkhr xaephxkhlxnglan xaephxpangsilathxng cnghwdkaaephngephchr xaephxaemwngk cnghwdnkhrswrrkh aelaxaephxbanir cnghwdxuthythani thisit tidkbxaephxsngkhlaburiaelaxaephxthxngphaphumi cnghwdkaycnburi thistawntk tidkbrthkaehriyng praethsphma odymiaemnasaysakhyaebngekhtaednrahwangithykbphmakhuxaemnaemy phunthiswnihykhxngcnghwdepnpaimaelaphuekhasung odyechphaaphunthithangdantawntkkhxngcnghwd thungaemcnghwdtakcamiphunthitidkbcnghwdxuthythaniaelakaycnburithangdanthistawnxxkaelathisit aetimmithnnechuxmtxknodytrng ephraaepnthitngkhxng ekhtrksaphnthustwpahwykhaaekhngaelaekhtrksaphnthustwpathungihynerswr aehlngmrdkolkinpraethsithysylksnpracacnghwdkhakhwypracacnghwd thrrmchatinayl phumiphlekhuxnihy phraecatakekriyngikr emuxngimaelapangam trapracacnghwd rupsmedcphranerswrmharachthrnghlngthksionthkbnkhxchang tnimpracacnghwd tnaedng Xylia kerrii dxkimpracacnghwd dxkesiywdxkkhaw Bauhinia variegata stwnapracacnghwd plataphaksmhruxplacad Hypsibarbus malcolmi hnwykarpkkhrxngxaephx karpkkhrxngaebngxxkepn 9 xaephx 63 tabl 493 hmuban xaephxemuxngtak xaephxbantak xaephxsamenga xaephxaemramad xaephxthasxngyang xaephxaemsxd xaephxphbphra xaephxxumphang xaephxwngecaethsbal xaephxemuxngtak ethsbalemuxngtak ethsbaltablimngam ethsbaltablhnxngbwit xaephxbantak ethsbaltablthungkraechaa ethsbaltablbantak xaephxsamenga ethsbaltablsamenga xaephxaemramad ethsbaltablaemramad ethsbaltablaemcaera ethsbaltablthunghlwng xaephxthasxngyang ethsbaltablaemtan xaephxaemsxd ethsbalnkhraemsxd ethsbaltablaemku ethsbaltablthasaylwd ethsbaltablaemtaw xaephxphbphra ethsbaltablphbphra xaephxxumphang ethsbaltablxumphang ethsbaltablaemklxng ethsbaltablaemcn xaephxwngeca ethsbaltablwngecaraynamecaemuxngaelaphuwarachkarnam rayaewla1 phrayasucritrksa xwm ph s 2425 ph s 24522 phrayasucritrksa thxngkha 3 phrayasucritrksa echux klyanmitr 4 phrayaethphthibdi 5 phrayawichitrksatksilaburinthr 6 phrayaprasathwiriykic 1 em y 2463 31 mi kh 24677 phrayaphichysunthr 1 em y 2468 12 k kh 24688 phrayaphichywiessvichy 1 em y 2469 21 ph kh 24699 phraphdungphumiphthn 22 ph kh 2469 31 mi kh 247510 phrasmkhrsomsr 1 ph kh 2476 31 mi kh 247911 hlwngthrngprasasn 1 em y 2480 30 mi kh 248112 hlwngwimlprachaphy 11 em y 2482 31 th kh 248413 hlwngsklphdungekhtt 1 ph kh 2485 31 th kh 248714 hlwngnkhrkhunupthmph 1 ph kh 2488 31 ph kh 248915 khunsmmasinghswsdi 1 m kh 2489 11 m y 249216 naynwn michanay 1 m kh 2490 1 m kh 249117 nayphrhm sutrsukhnth 1 m kh 2491 1 em y 249218 ph t elk thxngsunthr 1 em y 2492 20 mi kh 249319 naysuwrrn runys 25 em y 2493 30 mi y 249520 nayprakxb thrphymni 1 k kh 2495 29 mi kh 249921 naysnga ithyannth 30 mi kh 2499 30 k y 250522 r t th radm mhasrannth 5 t kh 2505 31 th kh 250923 naychuchy suwrrnrngsi 13 m kh 2509 24 s kh 251624 naydierk osdsthity 2 t kh 2516 13 t kh 251825 naysuchati phwwiil 17 t kh 2518 4 ph y 251926 naykusl santithrrm 5 ph y 2519 9 k ph 252227 naychay phnthumrtn 8 k ph 2522 3 k ph 252328 nayiphthury limpithip 4 k ph 2523 3 t kh 252329 nayecriysukh silaphnthu 6 t kh 2523 30 k y 252630 naykac rksmni 1 t kh 2526 30 k y 252831 naysmburn phrhmemsr 1 t kh 2528 30 k y 253232 naysnithwngs xuethsnnthn 1 t kh 2532 30 k y 253433 naycaeniyr ssibutr 1 t kh 2534 30 k y 253634 nayeksm nakhrtn 1 t kh 2536 30 k y 253935 nayphngsophym wasphuti 1 t kh 2539 15 em y 254136 nayhukhay otmrskdi 16 em y 2541 30 k y 254237 naynirch wcnaphumi 1t kh 2542 30 k y 254438 naythirabuly ophbukhdi 1 t kh 2544 30 k y 254639 nayswsdi srisuwrrndi 1 t kh 2546 30 k y 254740 naysuwthn tnprawti 1 t kh 2547 30 k y 254841 nayxmrphnth nimannth 1 t kh 2548 12 ph y 254942 naychumphr phlrks 13 ph y 2549 19 t kh 255143 naykhmsn exkchy 20 t kh 2551 30 k y 255244 naysamarth lxyfa 1 t kh 2552 29 th kh 255445 naysuriya prasathbnthity 24 k ph 2555 1 mi y 255746 naysmchyth hthyatnyti 2 mi y 2557 30 mi kh 255947 nayecriyvththi sngwnsty 22 em y 2559 30 k y 256248 nayxrrsisth smphnthrtn 1 t kh 2562 30 k y 256349 nayphngsrtn phirmyrtn 1 t kh 2563 30 k y 256450 naysmchy kicecriyrungorcn 15 th kh 2564 pccubnkarsuksaradbxudmsuksamhawithyalyethkhonolyirachmngkhllanna withyaekhttak miokhrngkarykthanaepn mhawithyalytaksin withyalyophthiwichchaly mhawithyalysrinkhrinthrwiorth mhawithyalyrachphtkaaephngephchr aemsxd withyalychumchntak withyalynxrthethirn okhrngkarcdtng mhawithyalythrrmsastr sunyaemsxd okhrngkarcdtngrwmkhxngethsbalnkhraemsxdaelamhawithyalythrrmsastr odykarsnbsnunthunwicykhntncaksankngankxngthunsnbsnunkarwicy skw mhawithyalyaemsxd okhrngkarcdtngkhxngethsbalnkhraemsxdsthabnxachiwsuksawithyalyethkhnikhaemsxd withyalykarxachiphbantak withyalyekstraelaethkhonolyitak orngeriynihethkh ethkhonolyi takradbtakwaxudmsuksa xaephxemuxngtak xaephxemuxngtak xaephxaemsxd orngeriynbantak prachawithyakhar xaephxbantak xaephxemuxngtak orngeriynwngecawithyakhm xaephxwngeca orngeriynethsbalechlimphraekiyrti smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari orngeriynnaobsthphithyakhm xaephxwngeca orngeriyndngsxmwithyakhm xaephxwngecakarkhnsng aemsxd emiywdi thxdkhamaemnaemyrayathangcaktwcnghwdipxaephxtang xaephxbantak 21 kiolemtr xaephxwngeca 32 kiolemtr xaephxsamenga 51 kiolemtr xaephxaemsxd 87 kiolemtr xaephxaemramad 116 kiolemtr xaephxphbphra 130 kiolemtr xaephxthasxngyang 165 kiolemtr xaephxxumphang 247 kiolemtrsthanthithxngethiywnatkthilxsuxuthyanaehngchatikhunphawxekhuxnphumiphlxuthyanaehngchatilansang natkthilxsu wnxuthyanaehngchatiekhaphrabath wdmngkhlkhiriekht wdchumphlkhiri ekhtrksaphnthustwpathungihynerswr xuthyanaehngchatikhunphawx xuthyanaehngchatitaksinmharach xuthyanaehngchatinatkphaecriy xuthyanaehngchatiaememy xuthyanaehngchatilansang xuthyanaehngchatikhlxngwngeca ekhuxnphumiphlbukhkhlthimichuxesiyngxditecaxawaswdihmsuwrrn echlim phrmmas xditrthmntriwakarkrathrwngsatharnsukh 2smy cumphl ophthisuwrrn epnnkhnngsuxphimph echliyw wchrphukk xditrthmntrichwywakarkrathrwngmhadithy 2 smy xditsmachiksphaphuaethnrasdrkrungethphmhankhr aela xditsmachiksphaphuaethnrasdrcnghwdtak chywuthi brrnwthn xditrthmntriwakarkrathrwngxutsahkrrm xditrxnghwhnaphrrkhprachathipty phakhehnux thnxm kittikhcr xditnaykrthmntrikhnthi 10 khxngpraethsithy ethxdphngs ichynnthn xditrthmntriwakarkrathrwngsatharnsukhaelarthmntriwakarpracasanknaykrthmntri epnbutrkhxng ethiym ichynnthn hnunginphukxtngphrrkhprachathipty thnitphl ichynnthn krrmkarbriharphrrkhprachathipty phnthiwa sinrchtannth nkrxng rks tntisunthr epnxditrthmntrichwywakarkrathrwngphanichy inrthbalnaychwn hlikphy khrm 53 suniy sinthuedcha epnnayksphamhawithyalyrtnbnthit hruxthiruckknthwipwa xacaryaem esri wngsmntha epnnkwichakardansuxsarmwlchnaelakartlad xudr tntisunthr xdit rmch krathrwngekstraelashkrn rmch krathrwngmhadithy wuthismachik smachiksphaphuaethnrasdrcnghwdtak 5 smy smachikwuthispha xnnt xasyiphrphna nn nkrxngxangxingsunysarsnethsephuxkarbriharaelanganpkkhrxng krmkarpkkhrxng krathrwngmhadithy khxmulkarpkkhrxng xxniln ekhathungidcak http www dopa go th padmic jungwad76 jungwad76 htm m p p subkhn 18 emsayn 2553 krmkarpkkhrxng krathrwngmhadithy prakassankthaebiynklang krmkarpkkhrxng eruxng canwnrasdrthwrachxanackr aeykepnkrungethphmhankhraelacnghwdtang tamhlkthankarthaebiynrasdr n wnthi 31 thnwakhm 2564 xxniln ekhathungidcak http stat bora dopa go th stat pk pk 64 pdf 2564 subkhn 27 kumphaphnth 2565 duephimraychuxwdincnghwdtak raychuxorngeriynincnghwdtak raychuxhangsrrphsinkhaincnghwdtakaehlngkhxmulxunewbistxyangepnthangkarkhxngcnghwd 2019 12 23 thi ewyaebkaemchchin