จุดผ่านแดนถาวรช่องจอม

จุดผ่านแดนถาวรช่องจอม หรือ ช่องจอม เป็นจุดผ่านแดนถาวรระหว่างประเทศไทย และกัมพูชาภายในพื้นที่จังหวัดสุรินทร์ ตั้งอยู่ในพื้นที่บ้านด่าน ตำบลด่าน อำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์ โดยมีแนวสันปันน้ำของเทือกเขาพนมดงรักเป็นเส้นแบ่งเขตแดนตามธรรมชาติ ตั้งอยู่ตรงข้ามกับบ้านโอร์เสม็ด อำเภอสำโรง จังหวัดอุดรมีชัย ประเทศกัมพูชา

จุดผ่านแดนถาวรช่องจอม
จุดผ่านแดนถาวรช่องจอมมองจากฝั่งไทย
พื้นที่พรมแดนไทย (บน) และกัมพูชา (ล่าง)
ที่ตั้ง
ประเทศ	ไทย,  กัมพูชา
ที่ตั้ง	ตำบลด่าน อำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์ ฝั่งไทย ทล.214 กม.ที่ 264+660 ฝั่งกัมพูชา ทางหลวงหมายเลข 68
พิกัด	14°26′06″N 103°42′00″E / 14.4350°N 103.7001°E / 14.4350; 103.7001
รายละเอียด
เปิดทำการ	พ.ศ. 2504 ด่านพรมแดนช่องจอม พ.ศ. 2542 จุดผ่อนปรนการค้า พ.ศ. 2545 จุดผ่านแดนถาวร
ดำเนินการโดย	• กรมศุลกากร  • สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง
ประเภท	(จุดผ่านแดนถาวร)

ประวัติ

จุดผ่านแดนถาวรช่องจอม แต่เดิมเป็นช่องทางธรรมชาติที่มีถนนเชื่อมต่อกันระหว่างประเทศไทยและกัมพูชา เนื่องจากภูมิประเทศที่เอื้ออำนวย คือแนวช่องเขาของเทือกเขาพนมดงรัก สามารถเดินทางไปยังบ้านโอร์เสม็ด อำเภอสำโรง จังหวัดอุดรมีชัย และต่อไปยังเมืองเสียมราฐได้ ทำให้มีการใช้บริเวณดังกล่าวในการลักลอบขนส่งสินค้าเข้าออกอย่างผิดกฎหมาย รวมถึงมีค่าใช้จ่ายถูกกว่าด่านในอรัญญประเทศ กรมศุลกากรจึงได้ประกาศกฎกระทรวง เพื่อตั้งด่านพรมแดนช่องจอม และด่านศุลกากรช่องจอม เพื่อดำเนินการควบคุมการนำเข้าและส่งออกสินค้าในช่องทางดังกล่าวอย่างถูกกฎหมายในปี พ.ศ. 2504 ณ บ้านด่าน ตำบลด่าน อำเภอสังขะ (ขณะนั้นอำเภอกาบเชิงยังเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอสังขะ) จังหวัดสุรินทร์

ในปี พ.ศ. 2520 ได้มีการประกาศปิดด่านพรมแดนช่องจอม เนื่องจากสงครามภายในประเทศกัมพูชา ทำให้เกิดการสู้รบและการปะทะกันภายในประเทศกัมพูชารวมไปถึงตามแนวชายแดนไทย - กัมพูชา และย้ายที่ทำการด่านศุลกากรไปอยู่ในตัวจังหวัดสุรินทร์ชั่วคราว ด้วยเหตุผลด้านความปลอดภัยของเจ้าหน้าที่ จนกระทั่งการสู้รบดังกล่าวสิ้นสุดลงในปี พ.ศ. 2535 เจ้าหน้าที่จึงกลับไปทำงาน ณ ที่ตั้งเดิม

ในระหว่างนั้น กระทรวงมหาดไทยได้ประกาศเปิดจุดผ่านแดนชั่วคราวหลายครั้ง เพื่อนำเข้าสินค้าและผลผลิตต่าง ๆ ซึ่งมีความจำเป็นจากด่านพรมแดนต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์กับประเทศกัมพูชา โดยไม่เกี่ยวกับการสัญจรของบุคคลที่ไม่เกี่ยวข้อง และเมื่อดำเนินการเสร็จสิ้นให้ปิดจุดผ่านแดน อาทิ

• ในปี พ.ศ. 2534 - 2539 ในการนำไม้เข้ามาและออกไปปลูกสวนป่ายูคาลิปตัสในกัมพูชา
• ในปี พ.ศ. 2537 ได้ประกาศเปิดจุดผ่านแดนชั่วคราวเพื่อให้บริษัท สีขรภูมิดอกดิน จำกัด นำโคกระบือจากประเทศกัมพูชาเข้ามาในประเทศ จำนวน 2,000 ตัว รวมถึงอุปกรณ์และบุคคลที่เกี่ยวข้องเป็นการเฉพาะ

จากนั้นประเทศกัมพูชากลับเข้าสู่สภาวะไม่สงบจากการรัฐประหารอีกครั้ง ทำให้ต้องปิดด่านพรมแดนช่องจอมเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2540 ภายหลังสถานการณ์ความไม่สงบภายในประเทศกัมพูชา ทั้งทางการไทยและกัมพูชาต้องการที่จะกระตุ้นให้การค้าขายและเศรษฐกิจตามแนวชายแดนกลับมาอีกครั้ง และเปิดจุดผ่อนปรนในวันที่ 20 สิงหาคม พ.ศ. 2542 เปิดทำการในทุกวันเสาร์และอาทิตย์ ระหว่างเวลา 08.00 - 16.00 น. และข้ามจากแนวเขตแดนได้ไม่เกิน 1,500 เมตร (1.5 กิโลเมตร) ในพื้นที่ของทั้งสองฝ่าย

และในวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2545 ได้มีมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2545 ยกฐานะจากจุดผ่อนปรนการค้าช่องจอม เป็นจุดผ่านแดนถาวร และขยายเวลาเปิดทำการเป็น 07.00 - 20.00 น. ต่อมาตั้งแต่วันที่ 13 มกราคม พ.ศ. 2557 ได้ขยายเวลาทำการเป็น 06.00 - 22.00 น. ของทุกวัน เพื่อรองรับการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน และรองรับการค้าที่เติบโตมากยิ่งขึ้น

การผ่านแดน

จุดผ่านแดนถาวรช่องจอม เปิดทำการตั้งแต่เวลา 06.00 - 22.00 น. สำหรับผู้ที่ต้องการจะเดินทางผ่านแดนนั้นจะต้องมีเอกสารประจำตัว อย่างใดอย่างหนึ่ง คือหนังสือเดินทาง (Passport) หรือบัตรผ่านแดน (Border Pass)

บรรยากาศภายในตลาดการค้าชายแดนช่องจอม

กิจกรรม

จุดผ่านแดนถาวรช่องจอม มีตลาดการค้าชายแดนช่องจอม สินค้าที่แลกเปลี่ยนและวางจำหน่ายในตลาดชายแดนประกอบไปด้วย สินค้าที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตประจำวัน เครื่องนุ่งห่ม ของป่า ไม้แปรรูป เครื่องจักสาน เครื่องโลหะ เครื่องทองเหลือง ภาชนะต่าง ๆ รวมถึงสินค้ามือสองต่าง ๆ เช่นเสื้อกันหนาว ในบางช่วงวันหยุดยาวมีเงินสะพัดกว่า 10 ล้านบาท

นอกจากนี้ในฝั่งกัมพูชาตรงข้ามกับจุดผ่านแดนถาวรช่องจอม มีโรงแรมที่พักและบ่อนคาซิโนเปิดให้บริการอยู่ และสามารถเดินทางเข้าไปยังเมืองเมืองสำโรงและเสียมเรียบได้ ผ่านขนส่งมวลชนสาธารณะ ทั้งรถโดยสารประจำทาง และรถแท็กซี่

ด่านศุลกากร

ด่านชายแดนช่องจอม อยู่ในความดูแลของด่านศุลกากรช่องจอม ตั้งอยู่บริเวณจุดผ่านแดนถาวรช่องจอม ตำบลด่าน อำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์ อยู่ห่างจากที่ทำการด่านศุลกากรช่องจอมประมาณ 3 กิโลเมตร เปิดทำการระหว่างเวลา 06.00 - 22.00 น.

สำหรับที่ทำการ ด่านศุลกากรช่องจอม ตั้งอยู่ที่เลขที่ 111 หมู่ 14 ทางหลวงหมายเลข 214 (ถนนสุรินทร์-ช่องจอม) ตำบลด่าน อำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์

ด่านตรวจคนเข้าเมือง

ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดสุรินทร์ เป็นผู้ดูแลรับผิดชอบจุดผ่านแดนถาวรช่องจอม

สถานที่ท่องเที่ยวใกล้เคียง

สถานที่ท่องเที่ยวที่อยู่ใกล้เคียงบริเวณจุดผ่านแดนถาวรช่องจอม ประกอบไปด้วย

• โบราณสถานกลุ่มปราสาทตาเมือน
  • ปราสาทตาเมือน
  • ปราสาทตาเมือนธม
• ปราสาทตาควาย (ปราสาทตาวาย)

การเดินทาง

จุดผ่านแดนถาวรช่องจอม สามารถเดินทางมาได้ทั้งด้วยรถยนต์ส่วนบุคคล และระบบขนส่งสาธารณะ เพื่อเยี่ยมชมตลาดการค้าชายแดน และข้ามไปยังฝั่งกัมพูชา

ป้ายบอกทางไปช่องจอมบนทางหลวงสาย 24 บริเวณแยกปราสาท จุดตัดกับทางหลวงสาย 214

เส้นทาง

จากจังหวัดสุรินทร์ เดินทางตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 214 (ช่วงสุรินทร์ - ช่องจอม) ไปทางทิศใต้ มุ่งหน้าอำเภอปราสาท และอำเภอกาบเชิงตามลำดับ เส้นทางจะสิ้นสุดบริเวณจุดผ่านแดนถาวรช่องจอม

ขนส่งสาธารณะ

ระบบขนส่งสาธารณะสำหรับเดินทางมายังจุดผ่านแดนถาวรช่องจอม ประกอบไปด้วย

• สายช่องจอม - เสียมเรียบ เป็นสายรถโดยสารที่ร่วมทุนกับผู้ประกอบการในประเทศกัมพูชา ต้นเส้นทางอยู่ที่จุดผ่านแดนถาวรช่องจอม ปลายทางเมืองเสียมเรียบ
  • เดินรถจากช่องจอม เวลา 08.00 น. 15.00 น. และ 16.00 น.
  • เดินรถจากเสียมเรียบ เวลา 05.00 น. 06.00 น. และ 15.00 น.
• รถตู้สาย 1485 สุรินทร์ – กาบเชิง – ช่องจอม ต้นเส้นทางอยู่ที่สถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดสุรินทร์ ปลายทางหน้าจุดผ่านแดนถาวรช่องจอม ตั้งแต่เวลา 05:30 – 17:20 น.

อ้างอิง

1. appsthailand. "การสัมมนาและตรวจสภาพภูมิประเทศบริเวณจุดผ่านแดนถาวรช่องจอม อำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์". treaties.mfa.go.th.{{}}: CS1 maint: url-status ()
2. "ตลาดการค้าชายแดนช่องจอมฟื้นวันสิ้นปีคนแห่ซื้อของคึก". www.posttoday.com. 2021-12-31.{{}}: CS1 maint: url-status ()
3. "เส้นแบ่งเขตแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน - สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ". www.saranukromthai.or.th.
4. "ด่านศุลกากรช่องจอม - Chong Chom Customs House". chongchom.customs.go.th.
5. ราชกิจจานุเบกษา. กฎกระทรวง ฉบับที่ 37 (พ.ศ. 2504) ออกตามความในพระราชบัญญัติศุลกากร (ฉบับที่ 7) พุทธศักราช 2480. 2022-05-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ฉบับพิเศษ เล่มที่ 78 ตอนที่ 81, วันที่ 6 ตุลาคม 2504 หน้า 23-25
6. ราชกิจจานุเบกษา. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การผ่อนผันเปิดจุดผ่านแดนชั่วคราวเพื่อให้บริษัทปลูกสร้างสวนป่าและอุตสาหกรรมไม้ไทย - ญี่ปุ่น จำกัด นำสินค้าไม้เข้ามาในราชอาณาจักรและออกไปปลูกสร้างสวนป่ายูคาลิปตัสในกัมพูชา. เล่ม 108 ตอนที่ 151, วันที่ 29 สิงหาคม 2534, หน้า 8389-8390
7. ราชกิจจานุเบกษา. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การผ่อนผันเปิดจุดผ่านแดนชั่วคราว เพื่อนำโค - กระบือ เข้ามาในราชอาณาจักร. 2022-05-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เล่ม 111 ตอนพิเศษ 46 ง, วันที่ 17 ตุลาคม 2537, หน้า 15-16
8. วัชรี ศรีคำ และ จิราภรณ์ สมิธ. (2558). ความมั่นคง เศรษฐกิจ และการเมืองในพื้นที่ชายแดน: กรณีศึกษาตลาดการค้าชายแดนช่องจอม อ.กาบเชิง จ.สุรินทร์.  กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
9. ราชกิจจานุเบกษา. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การเปิดจุดผ่านแดนถาวรช่องจอม อำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์. 2022-05-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เล่ม 119 ตอนพิเศษ 80 ง, วันที่ 30 สิงหาคม 2545, หน้า 4
10. เอมอร แสนภูวา. กลยุทธ์การพัฒนาผู้ค้ารายย่อยจุดผ่านแดนถาวรไทยกัมพูชา. วารสารพัฒนาสังคม: ปีที่ 21 ฉบับที่ 2 (2019): ตุลาคม 2562
11. "ด่านศุลกากรช่องจอม - Chong Chom Customs House". chongchom.customs.go.th.
12. "คำถามที่พบบ่อยในช่วงสถานการณ์ COVID-19". สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงพนมเปญ.
13. "เมืองจันท์เตรียมเฮ! หน่วยงานชายแดนไทย-กัมพูชาพิจารณาเปิดด่านแก้ปัญหาขาดแรงงาน". mgronline.com. 2021-12-03.
14. "คึกคัก! ปชช.แห่ชื้อเสื้อหนาวผ้าห่มราคาถูก 'ตลาดช่องจอม' ตลาดการค้าชายแดนไทย-กัมพูชา". สยามรัฐ. 2020-12-07.
15. "เงินสะพัด ตลาดชายแดน "ช่องจอม" คึกคัก อานิสงส์หยุดยาวเข้าพรรษา (ชมคลิป)". mgronline.com. 2017-07-10.
16. Thaitour. "ด่านช่องจอม-จังหวัดสุรินทร์ /โอเสม็ด-จังหวัดออดราเมียนเจย". Thai-tour.
17. PCL, The Post Publishing. "เดินรถโดยสารช่องจอม-เสียมราฐ เปิดประตูสุรินทร์สู่อาเซียน". www.posttoday.com.{{}}: CS1 maint: url-status ()
18. "ด่านศุลกากรช่องจอม - Chong Chom Customs House". chongchom.customs.go.th.
19. "พื้นที่รับผิดชอบ – ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดสุรินทร์" (ภาษาอังกฤษ).
20. "Chong-Chom CheckPoint – ตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดสุรินทร์" (ภาษาอังกฤษ).
21. "ด่านช่องจอม ด่านตรวจคนเข้าเมืองไทยกัมพูชา". www.annaontour.com.
22. "ตารางเดินรถเส้นทางช่องจอม-เสียมเรียบ, เวลาเดินรถเสียมเรียบ-ช่องจอม (สุรินทร์) เส้นทาง ช่องจอม-นครวัด นครธม". Anantasook.Com. 2015-08-12.
23. "รถตู้สาย 1485 สุรินทร์ – กาบเชิง – ช่องจอม – จองตั๋วรถทั่วร์ทั่วไทย" (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).