จักรพรรดิโทบะ

จักรพรรดิโทบะ (ญี่ปุ่น: 鳥羽天皇; โรมาจิ: Toba-tennō) เป็นจักรพรรดิญี่ปุ่นองค์ที่ 74 ตามประเพณีการสืบราชสันตติวงศ์

จักรพรรดิโทบะ
จักรพรรดิโทบะภายหลังสละราชสมบัติ ทรงเป็น ไดโจโฮโอ (อดีตจักรพรรดิอันประทับในศาสนา)
จักรพรรดิแห่งญี่ปุ่น องค์ที่ 74
9 สิงหาคม ค.ศ. 1107 – 25 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1123
ราชาภิเษก	15 มกราคม ค.ศ. 1108
ไดโจไซ	24 ธันวาคม ค.ศ. 1108
รัชศก	คาโจ โฮอัง
ยุค	ยุคเฮอัง
รัชกาลก่อนหน้า	จักรพรรดิโฮริกาวะ
รัชกาลถัดไป	จักรพรรดิซูโตกุ
พระราชสมภพ	24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1103
พระบรมนามาภิไธย	มุเนฮิโตะ (宗仁)
สวรรคต	20 กรกฎาคม ค.ศ. 1156
ฝังพระบรมศพ	20 กรกฎาคม ค.ศ. 1156
สุสานหลวง	อันรากูจูอิง
พิธีฉลองการเจริญวัย	20 มกราคม ค.ศ. 1113
พระราชบิดา	จักรพรรดิโฮริกาวะ
พระราชมารดา	ฟุจิวะระ โนะ อิชิ
จักรพรรดินี (โคโง)	ฟุจิวะระ โนะ ยะซุโกะ ฟุจิวะระ โนะ นะริโกะ
จักรพรรดินี (ชูงู)	ฟุจิวะระ โนะ ทะมะโกะ
พระราชโอรส-ธิดา	จักรพรรดิโกะ-ชิระกะวะ เจ้าหญิงโยะชิโกะ

รัชสมัยของจักรพรรดิโทบะกินเวลาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1107 ถึง ค.ศ. 1123

พระราชวงศ์

ก่อนเสด็จขึ้นครองราชบัลลังก์ดอกเบญจมาศ พระองค์มีพระนามเดิมว่า เจ้าชายมูเนฮิโตะ (宗仁親王)

จักรพรรดิโทบะ เป็นพระราชโอรสในจักรพรรดิโฮริกาวะ และพระนางฟูจิวาระ โนะ อิชิ (藤原苡子)

จักรพรรดิโทบะมีจักรพรรดินี 3 พระองค์ พระราชโอรสและพระราชธิดา 14 พระองค์

• จักรพรรดินีเอก (ชูงุ): จักรพรรดินีทะมะโกะ (ฟุจิวะระ โนะ โชชิ; 藤原璋子)
  • เจ้าชายอากิฮิโตะ (顕仁親王) - ภายหลังคือจักรพรรดิซูโตกุ
  • เจ้าหญิงโยะชิโกะ (禧子内親王)
  • เจ้าชายมิชิฮิโตะ (通仁親王)
  • เจ้าชายคิมิฮิโตะ (君仁親王)
  • เจ้าหญิงมุเนะโกะ (統子内親王)
  • เจ้าชายมะซะฮิโตะ (雅仁親王) - ภายหลังคือจักรพรรดิโกะ-ชิรากาวะ
  • เจ้าชายโมโตฮิโตะ (本仁親王) - ภายหลังออกบวชในนาม "คะกุโช" (覚性法親王)
• จักรพรรดินีรอง (โคโง): จักรพรรดินี ฟุจิวะระ โนะ ยะซุโกะ (藤原泰子)
• จักรพรรดินีรอง (โคโง): จักรพรรดินี ฟุจิวะระ โนะ นะริโกะ (藤原得子)
  • เจ้าหญิงโทชิโกะ (叡子内親王)
  • เจ้าหญิงอะกิโกะ (暲子内親王)
  • เจ้าชายนะริฮิโตะ (体仁親王) - ภายหลังคือจักรพรรดิโคโนเอะ
  • เจ้าหญิงโยะชิโกะ (姝子内親王) - ภายหลังคือพระอัครมเหสีในจักรพรรดินิโจ
• พระสนม: ท่านหญิงคิ โนะ อิเอะโกะ(紀家子) ท่านหญิงแห่งมิโนะ (美濃局)
  • เจ้าชายโดเค (道恵法親王)
  • เจ้าชายคะกุไก (覚快法親王)
  • อะยะ โกะเซ็ง (阿夜御前)
• พระสนม: ท่านหญิงแห่งซันโจ (三条局)
  • เจ้าชายเค็นชิ (妍子内親王)
• พระสนม: ท่านหญิงแห่งคะซุงะ (春日局)
  • เจ้าหญิงโชชิ (頌子内親王)
• พระสนม: ท่านหญิงแห่งฟุจิสึโบะ (藤壺女御)
  • ชิน-โยะ (真誉)
• พระสนม: ท่านหญิงแห่งโทะซะ (土佐局)

เหตุการณ์ในพระชนม์ชีพของจักรพรรดิโทบะ

เมื่อพระมารดาของพระองค์สิ้นพระชนม์ พระอัยกา (ปู่) ของพระองค์คืออดีตจักรพรรดิชิรากาวะดูแลและเลี้ยงดูพระองค์

• 9 สิงหาคม ค.ศ. 1107: ปีที่ 21 ในรัชสมัยของจักรพรรดิโฮริกาวะ (堀河天皇21年) องค์จักรพรรดิสวรรคตอย่างกะทันหันเมื่อพระชนมายุเพียง 29 พรรษา; และสืบราชบัลลังก์โดยพระโอรสองค์เดียวของพระองค์ หลังจากนั้นไม่นาน เจ้าชายมูเนฮิโตะได้ขึ้นสืบราชบัลลังก์อย่างเป็นทางการ

ในช่วงปีแรก ๆ ของรัชสมัยของจักรพรรดิโทบะ พระราชอำนาจที่แท้จริงอยู่ที่พระอัยกาของพระองค์ ซึ่งก็คืออดีตจักรพรรดิชิรากาวะ ซึ่งว่าราชการในวัด

• ค.ศ. 1110: วัดมิอิเดระ (三井寺時) ถูกไฟไหม้ นี่เป็นครั้งที่ 2 ที่วัดถูกไฟไหม้ทำลาย ครั้งแรกเกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1081
• 25 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1123: ปีที่ 17 ในรัชสมัยของจักรพรรดิโทบะ (鳥羽天皇17年) จักรพรรดิโทบะถูกบังคับให้สละราชบัลลังก์โดยพระอัยกาของพระองค์คือ อดีตจักรพรรดิชิรากาวะ จักรพรรดิโทบะสละราชบัลลังก์ให้กับเจ้าชายอากิฮิโตะ พระโอรสองค์โปรดของพระองค์ ซึ่งจะกลายเป็นจักรพรรดิซูโตกุ จักรพรรดิโทบะมีพระชนมายุเพียง 20 พรรษาเมื่อพระองค์สละราชบัลลังก์ และครองราชบัลลังก์มาแล้ว 16 ปี ในเวลานี้ อดีตจักรพรรดิโทบะได้รับพระอิสริยยศเป็นไดโจเท็นโน (太上天皇) และสืบราชบัลลังก์โดยพระราชโอรสของพระองค์
• ค.ศ. 1123: จักรพรรดิซูโตกุขึ้นครองราชบัลลังก์อย่างเป็นทางการ
• ค.ศ. 1129: อดีตจักรพรรดิชิรากาวะสวรรคต และอดีตจักรพรรดิโทบะเองก็เริ่มปกครองในฐานะไดโจโฮโอ (太上法皇) อดีตจักรพรรดิโทบะยังคงครองพระราชอำนาจต่อไปตลอดรัชสมัยของจักรพรรดิทั้งสามซึ่งเป็นพระราชโอรสและผู้สืบทอดราชบัลลังก์ต่อจากพระองค์ ได้แก่ จักรพรรดิซูโตกุ จักรพรรดิโคโนเอะ และจักรพรรดิโกะ-ชิรากาวะ

นามรัชสมัย

ในช่วงที่จักรพรรดิโทบะทรงราชย์ มีการตั้งชื่อรัชสมัยอยู่หลายชื่อด้วยกัน คือ

• คะโจ (ค.ศ. 1106–1108)
• เท็นนิง (ค.ศ. 1108–1110)
• เท็นเอ (ค.ศ. 1110–1113)
• เอกีว (ค.ศ. 1113–1118)
• เก็นเอ (ค.ศ. 1118–1120)
• โฮอัง (ค.ศ. 1120–1124)

อ้างอิง

1. Imperial Household Agency (Kunaichō): 鳥羽天皇 (74)
2. Titsingh, Isaac. (1834). Annales des empereurs du Japon, pp. 178–181; Brown, Delmer et al. (1979). Gukanshō, pp. 320–322; Varley, H. Paul. (1980). Jinnō Shōtōki. pp. 203–204.
3. Titsingh, Isaac. (1834). Annales des empereurs du Japon, pp. 178–181; Brown, Delmer et al. (1979). Gukanshō, pp. 320–322; Varley, H. Paul. (1980). Jinnō Shōtōki. pp. 203–204.
4. Titsingh, p. 178; Brown, p. 320; Varley, p. 203.
5. Brown, p. 321.
6. Kitagawa, Hiroshi. (1975). The Tale of the Heike, p. 240.

ก่อนหน้า		จักรพรรดิโทบะ		ถัดไป
จักรพรรดิโฮะริกะวะ		จักรพรรดิแห่งญี่ปุ่น (ค.ศ. 1107–1123)		จักรพรรดิซุโตะกุ|}