จรัญ ภักดีธนากุล

ศาสตราจารย์พิเศษ จรัญ ภักดีธนากุล (เกิด 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2493) เป็นนักนิติศาสตร์ชาวไทย อดีตตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ อดีตปลัดกระทรวงยุติธรรมและผู้พิพากษาศาลยุติธรรม และยังเป็นผู้บรรยายวิชากฎหมายลักษณะพยานที่เนติบัณฑิตยสภาอีกด้วย

ศาสตราจารย์พิเศษ จรัญ ภักดีธนากุล ม.ป.ช., ม.ว.ม., จ.ภ.
ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญไทย
ดำรงตำแหน่ง 28 พฤษภาคม 2551 – 31 มีนาคม 2563
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2493 (74 ปี) จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
ศาสนา	พุทธ
คู่สมรส	ทีปสุรางค์ ภักดีธนากุล

ประวัติ

จรัญ ภักดีธนากุล เกิดเมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2493 เกิดที่จังหวัดพระนคร สำเร็จการศึกษานิติศาสตรบัณฑิต (เกียรตินิยมอันดับหนึ่ง) จากคณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นเนติบัณฑิตไทย (สอบได้อันดับที่ 1 ของสมัยที่ 25) สำนักอบรมศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภา ได้รับปริญญานิติศาสตรบัณฑิต เกียรตินิยม สาขาวิชากฎหมาย (B.A. in Law Cantab) จากมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ ประเทศอังกฤษ และเป็นจากสำนักเกรส์อิน (Gray's Inn) กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ

จรัญเริ่มรับราชการเป็นผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์ รองเลขาธิการส่งเสริมงานตุลาการ เลขาธิการส่งเสริมงานตุลาการ (ตั้งแต่วันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2535) ผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์ (ตั้งแต่วันที่ 2 ตุลาคม พ.ศ. 2540) ต่อมาได้รับโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่ง ศาสตราจารย์พิเศษ ในสาขาวิชานิติศาสตร์ คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2544 เป็นกรรมการตุลาการศาลยุติธรรมผู้ทรงคุณวุฒิ และเลขาธิการประธานศาลฎีกา (ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2545) ตามลำดับ โดยระหว่างดำรงตำแหน่งเลขาธิการประธานศาลฎีกา จรัญมีบทบาทในการแถลงข่าวแทนฝ่ายตุลาการเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาวิกฤติการณ์การเมือง ภายหลังการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเมื่อเดือนเมษายน 2549 และการมีพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชแก่ตุลาการศาลปกครองสูงสุดและผู้พิพากษาศาลฎีกาเกี่ยวกับให้เข้ามาแก้ไขวิกฤติการณ์ดังกล่าว

ต่อมา จรัญได้รับเลือกเป็นผู้พิพากษาหัวหน้าคณะในศาลอุทธรณ์ โดยวาระการดำรงตำแหน่งเริ่มตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2549 แต่ก่อนจะเริ่มดำรงตำแหน่ง ก็ได้ขอโอนย้ายจากข้าราชการตุลาการไปยังข้าราชการพลเรือน โดยไปเป็นปลัดกระทรวงยุติธรรมตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม ปีนั้น นอกจากนี้ ในช่วงปีดังกล่าวซึ่งคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขได้ยึดอำนาจการปกครองจากรัฐบาลของดร.ทักษิณ ชินวัตร และจัดตั้งสภาร่างรัฐธรรมนูญเพื่อร่างรัฐธรรมนูญถาวรฉบับใหม่ จรัญยังได้รับการแต่งตั้งเป็นสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ กับทั้งยังอยู่ในฝ่ายสนับสนุนรับร่างด้วย

ต่อมา เมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2551 จรัญได้รับเลือกจากวุฒิสภาให้เป็นตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ โดยเป็นผู้ทรงคุณวุฒิสาขานิติศาสตร์ซึ่งมีความรู้ความเชี่ยวชาญในสาขานิติศาสตร์อย่างแท้จริงตามมาตรา 206 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย และพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้เป็นตุลาการศาลรัฐธรรมนูญตั้งแต่วันที่ 28 พฤษภาคม ปีนั้นเอง

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2543 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2538 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2550 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)
• พ.ศ. 2542 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)

รางวัลที่ได้รับ

• ได้รับปริญญานิติศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ ประจำปีการศึกษา 2550 จากมหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต
• ได้รับปริญญา​นิติศาสตรดุษฎีบัณฑิต​กิตติมศักดิ์​ ประจำปี​ 2562​ จากมหาวิทยาลัย​ขอนแก่น​

อ้างอิง

1. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งศาสตราจารย์พิเศษ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 118 (77 ง): 1. 25 กันยายน 2544. สืบค้นเมื่อ 25 ตุลาคม 2562. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
2. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย, เล่ม ๑๑๗ ตอนที่ ๒๕ ข หน้า ๘, ๑ ธันวาคม ๒๕๔๓
3. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2010-02-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๑๒ ตอนที่ ๑๗ ข หน้า ๑๑, ๔ ธันวาคม ๒๕๓๘
4. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ประจำปี ๒๕๕๐, เล่ม ๑๒๕ ตอนที่ ๒ ข หน้า ๒๗, ๗ มกราคม ๒๕๕๑
5. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญจักรมาลาและเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม ๑๑๗ ตอนที่ ๔ ข หน้า ๓๘๗, ๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๓

• "จรัญ ภักดีธนากุล". (ม.ป.ป.). ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: < http://www.concourt.or.th/tl5007.html 2008-10-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน >. (เข้าถึงเมื่อ: 25 พฤศจิกายน 2551).
• ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ตามรัฐธรรมนูญ พุทธศักราช 2550. (ม.ป.ป.). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: < http://www.concourt.or.th/download/Microsoft%20PowerPoint%20-%20tulakan%209%20_A4.pdf 2009-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน >. (เข้าถึงเมื่อ: 25 พฤศจิกายน 2551).
• ประกาศแต่งตั้งประธานศาลรัฐธรรมนูญและตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ. (2551, 28 พฤษภาคม). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: < http://www.concourt.or.th/download/280551.pdf 2009-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน >. (เข้าถึงเมื่อ: 25 พฤศจิกายน 2551).
• "ผลการเลือกประธานศาลรัฐธรรมนูญ". (2551, 22 พฤษภาคม). ข่าวสำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: < http://www.concourt.or.th/download/news%2022-51.pdf 2009-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน >. (เข้าถึงเมื่อ: 25 พฤศจิกายน 2551).