ค่านิยม

ในวิชาจริยศาสตร์ ค่านิยม (อังกฤษ: value) แสดงถึงระดับความสำคัญของบางสิ่งหรือการกระทำบางอย่าง ที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อตัดสินว่าการกระทำใดดีที่สุด หรือการใช้ชีวิตอย่างใดดีที่สุด (จริยศาสตร์เชิงบรรทัดฐาน) หรืออธิบายความสำคัญของการกระทำที่แตกต่างกัน ระบบค่านิยมเป็นความเชื่อที่เป็นข้อห้าม (proscriptive) และในทางที่ควรเป็น (prescriptive) มีผลกระทบต่อพฤติกรรมที่มีจริยธรรมของบุคคล หรือเป็นพื้นฐานของกิจกรรมโดยเจตนาของเขา บ่อยครั้งค่านิยมหลักเป็นสิ่งที่เข้ม และค่านิยมรองมีความเหมาะสมแก่การเปลี่ยนแปลง

อาจนิยามค่านิยมได้ว่าเป็นความนิยมกว้างขวางที่เกี่ยวข้องกับการกระทำหรือผลลัพธ์ที่เหมาะสม ฉะนั้น ค่านิยมจึงสะท้อนสำนึกถูกผิดของบุคคล หรือสิ่งที่ "ควรจะ" เป็น กล่าวคือ ตัวแทนของค่านิยม เช่น "ทุกคนมีสิทธิเสมอกัน", "ความเป็นเลิศสมควรได้รับการเชิดชู" และ "บุคคลควรปฏิบัติต่อกันด้วยและศักดิ์ศรี" เป็นต้น ค่านิยมมักมีอิทธิพลต่อทัศนคติและพฤติกรรม และชนิดเหล่านี้รวมถึงค่านิยมจริยธรรม/ศีลธรรม ค่านิยมลัทธิ/อุดมการณ์ (ศาสนา, การเมือง) ค่านิยมสังคม และค่านิยมสุนทรียศาสตร์ มีการถกเถียงว่าค่านิยมที่ไมได้ตัดสินทางจิตใจอย่างชัดเจน เช่น ปรัตถนิยม เป็นค่าในตัว (intrinsic) หรือไม่ และค่านิยมบางอย่าง เช่น ความอยากได้อยากมี (acquisitiveness) ควรจัดเป็นความชั่วหรือคุณธรรม