Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
กะทือ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Zingiber zerumbet) หรือชื่ออื่น ๆ เช่น กะทือป่า กะแวน กะแอน แสมดำ (เหนือ) เฮียงแดง (แม่ฮ่องสอน) เป็นไม้ล้มลุก สูง 0.5–1 เมตร มีเหง้าใต้ดิน เปลือกนอกของเหง้าสีน้ำตาลแกมเหลือง เนื้อในสีเหลืองอ่อน กลิ่นหอม แทงหน่อใหม่เมื่อถึงฤดูฝน ใบเดี่ยวเรียงสลับและเป็นรูปหอกแกมขอบขนาน กว้าง 5–10 ซม. ยาว 15–30 ซม. ด้านล่างของใบมักมีขนนุ่ม ดอกช่อแทงจากเหง้า กลีบดอกสีขาวนวล ใบประดับขนาดใหญ่สีแดง ผลเป็นผลแห้ง ติดอยู่ในใบประดับ มีเนื้อสีขาวบางหุ้มเมล็ด
| กะทือ | |
|---|---|
 | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| โดเมน: | ยูแคริโอต |
| อาณาจักร: | พืช |
| เคลด: | พืชมีท่อลำเลียง |
| เคลด: | พืชดอก |
| เคลด: | พืชใบเลี้ยงเดี่ยว |
| เคลด: | |
| อันดับ: | ขิง |
| วงศ์: | วงศ์ขิง |
| สกุล: | สกุลขิง (L.) Roscoe ex Sm. |
| สปีชีส์: | Zingiber zerumbet |
| ชื่อทวินาม | |
| Zingiber zerumbet (L.) Roscoe ex Sm. | |
| ชื่อพ้อง | |
| |
ในจังหวัดกาญจนบุรี นำส่วนดอกและเหง้าใช้รับประทานเป็นผัก หรือใส่ในน้ำพริก ทางภาคใต้ฝั่งทะเลอันดามัน นำเหง้าไปแกงกับปลาย่าง
การกระจายพันธุ์และประวัติ
กะทือมีถิ่นกำเนิดในเอเชียเขตร้อนและภูมิภาคออสตราเลเชีย โดยชนิดย่อย Zingiber zerumbet subsp. cochinchinense (Gagnep.) Triboun & K.Larsen (เดิมคือ Z. cochinchinense) พบในเวียดนาม
มีการค้นพบซากของกะทือใน ที่ลุ่มน้ำขังกุก (Kuk Swamp) ในปาปัวนิวกินี ซึ่งมีอายุตั้งแต่ 10,220 ถึง 9,910 ปีก่อนปัจจุบัน อย่างไรก็ตามไม่ทราบว่ากะทือได้รับการเพาะปลูก หรือใช้ประโยชน์โดยนำมาจากป่าเท่านั้น หลักฐานแรกสุดของการเพาะปลูกกะทือมาจากเช่นเดียวกับขิง ซึ่งนำหัวกะทือไปด้วยในการเดินทางด้วยเรือแคนูไปยังพื้นที่ห่างไกลของภูมิภาคโอเชียเนีย ระหว่างช่วงเวลา (ประมาณ 5,000 ปีก่อนปัจจุบัน)
ส่วนที่ใช้เป็นยา
หัวกะทือนำมาฝนใช้ทาแก้เคล็ดขัดยอก เหง้าสดขนาดเท่าหัวแม่มือ 2 หัว ย่างไฟ พอสุกตำกับน้ำปูนใส คั้นเอาน้ำดื่ม เพื่อขับลม แก้ปวดมวนแน่นท้อง แก้บิด บำรุงน้ำนม
อ้างอิง
- "Zingiber zerumbet (L.) Roscoe ex Sm". The Plant List. 2013.
- รุ่งรัตน์ เอียดแก้ว; วุฒิพล หัวเมืองแก้ว; อภิชาต ภัทรธรรม (กรกฎาคม–กันยายน 2012). "การใช้ประโยชน์จากของป่าของราษฎรตำบลท่าเสา อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี" (PDF). วารสารวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 40 (3): 992–1001. ISSN 0125-2364.
- เมฆาณี จงบุญเจือ; สมพิศ คลี่ขยาย (2013). อาหารปักษ์ใต้ บาบ๋า ย่าหยาในอันดามัน. กรุงเทพฯ: เศรษฐศิลป์. ISBN .
- "Zingiber zerumbet subsp. cochinchinense (Gagnep.) Triboun & K.Larsen". The Plant List. 2013.
- Allaby, Robin (2007). "Origins of Plant Exploitation in Near Oceania: A Review". ใน Friedlaender, Jonathan S. (บ.ก.). Genes, Language, & Culture History in the Southwest Pacific. Human Evolution Series. Oxford University Press. p. 191. ISBN .
- Lynch, John (2002). "Potent Roots and the Origin of kava". Oceanic Linguistics. 41 (2): 493–513. doi:10.1353/ol.2002.0010. S2CID 145424062.
- McClatchey, W. (1993). "Traditional use of Curcuma longa (Zingiberaceae) in Rotuma". Economic Botany. 47 (3): 291–296. doi:10.1007/bf02862297. S2CID 20513984.
- มัณฑนา นวลเจริญ (2009). มนธิดา สีตะธนี (บ.ก.). พรรณไม้ป่าชายหาด. ปทุมธานี: สำนักพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. p. 6. ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
![image]()
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Zingiber zerumbet- , กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 29 มกราคม 2008
- "Tropical Plant Database - Plant Details, Zingiber zerumbet", National Tropical Botanical Garden
- Lynton Dove White, "`Awapuhi kuahiwi", Canoe Plants of Ancient Hawai`i
- Ravindran, P.N.; Nirmal Babu, K. (2016), Ginger: The Genus Zingiber, CRC Press, p. 7, ISBN
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
kathux chuxwithyasastr Zingiber zerumbet hruxchuxxun echn kathuxpa kaaewn kaaexn aesmda ehnux ehiyngaedng aemhxngsxn epnimlmluk sung 0 5 1 emtr miehngaitdin epluxknxkkhxngehngasinatalaekmehluxng enuxinsiehluxngxxn klinhxm aethnghnxihmemuxthungvdufn ibediyweriyngslbaelaepnruphxkaekmkhxbkhnan kwang 5 10 sm yaw 15 30 sm danlangkhxngibmkmikhnnum dxkchxaethngcakehnga klibdxksikhawnwl ibpradbkhnadihysiaedng phlepnphlaehng tidxyuinibpradb mienuxsikhawbanghumemldkathuxkarcaaenkchnthangwithyasastrodemn yuaekhrioxtxanackr phuchekhld phuchmithxlaeliyngekhld phuchdxkekhld phuchibeliyngediywekhld xndb khingwngs wngskhingskul skulkhing L Roscoe ex Sm spichis Zingiber zerumbetchuxthwinamZingiber zerumbet L Roscoe ex Sm chuxphxngAmomum silvestre Poir Amomum spurium J Koenig J F Gmel Amomum sylvestre Lam Illegitimate Amomum zerumbet L Cardamomum spurium J Koenig Kuntze Dieterichia lampujang Giseke Dieterichia lampuyang Giseke Dieterichia major Raeusch Dieterichia minor Raeusch Dieterichia spuria J Koenig Giseke Zerumbet zingiber T Lestib Zingiber amaricans Blume Zingiber aromaticum Valeton Zingiber blancoi Hassk Zingiber darceyi H J Veitch Zingiber littorale Valeton Valeton Zingiber ovoideum Blume Zingiber spurium J Koenig Zingiber sylvestre Garsault Invalid Zingiber truncatum Stokes Zingiber zerumbet var littoralis Valeton Zingiber zerumbet var magnum Elmer Zingiber zerumbet subsp Zerumbet incnghwdkaycnburi naswndxkaelaehngaichrbprathanepnphk hruxisinnaphrik thangphakhitfngthaelxndamn naehngaipaekngkbplayangkarkracayphnthuaelaprawtikathuxmithinkaenidinexechiyekhtrxnaelaphumiphakhxxstraelechiy odychnidyxy Zingiber zerumbet subsp cochinchinense Gagnep Triboun amp K Larsen edimkhux Z cochinchinense phbinewiydnam mikarkhnphbsakkhxngkathuxin thilumnakhngkuk Kuk Swamp inpapwniwkini sungmixayutngaet 10 220 thung 9 910 pikxnpccubn xyangirktamimthrabwakathuxidrbkarephaapluk hruxichpraoychnodynamacakpaethann hlkthanaerksudkhxngkarephaaplukkathuxmacakechnediywkbkhing sungnahwkathuxipdwyinkaredinthangdwyeruxaekhnuipyngphunthihangiklkhxngphumiphakhoxechiyeniy rahwangchwngewla praman 5 000 pikxnpccubn swnthiichepnyahwkathuxnamafnichthaaekekhldkhdyxk ehngasdkhnadethahwaemmux 2 hw yangif phxsuktakbnapunis khnexanadum ephuxkhblm aekpwdmwnaennthxng aekbid barungnanmxangxing Zingiber zerumbet L Roscoe ex Sm The Plant List 2013 rungrtn exiydaekw wuthiphl hwemuxngaekw xphichat phthrthrrm krkdakhm knyayn 2012 karichpraoychncakkhxngpakhxngrasdrtablthaesa xaephxithroykh cnghwdkaycnburi PDF warsarwithyasastr mhawithyalykhxnaekn 40 3 992 1001 ISSN 0125 2364 emkhani cngbuyecux smphis khlikhyay 2013 xaharpksit baba yahyainxndamn krungethph esrsthsilp ISBN 978 616 7376 61 5 Zingiber zerumbet subsp cochinchinense Gagnep Triboun amp K Larsen The Plant List 2013 Allaby Robin 2007 Origins of Plant Exploitation in Near Oceania A Review in Friedlaender Jonathan S b k Genes Language amp Culture History in the Southwest Pacific Human Evolution Series Oxford University Press p 191 ISBN 978 0 19 804108 5 Lynch John 2002 Potent Roots and the Origin of kava Oceanic Linguistics 41 2 493 513 doi 10 1353 ol 2002 0010 S2CID 145424062 McClatchey W 1993 Traditional use of Curcuma longa Zingiberaceae in Rotuma Economic Botany 47 3 291 296 doi 10 1007 bf02862297 S2CID 20513984 mnthna nwlecriy 2009 mnthida sitathni b k phrrnimpachayhad pthumthani sankphthnawithyasastraelaethkhonolyiaehngchati p 6 ISBN 978 616 12 0030 5 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb Zingiber zerumbet krmphthnakaraephthyaephnithyaelakaraephthythangeluxk khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 29 mkrakhm 2008 Tropical Plant Database Plant Details Zingiber zerumbet National Tropical Botanical Garden Lynton Dove White Awapuhi kuahiwi Canoe Plants of Ancient Hawai i Ravindran P N Nirmal Babu K 2016 Ginger The Genus Zingiber CRC Press p 7 ISBN 978 1 4200 2336 7