โจว ต๋ากวาน (จีนตัวย่อ: 周达观; จีนตัวเต็ม: 周達觀; พินอิน: Zhōu Dáguān; ราว ค.ศ. 1270 – ?) เป็นนักการทูตชาวจีนในรัชสมัยจักรพรรดิยฺเหวียนเฉิงจง (元成宗) แห่งราชวงศ์ยฺเหวียน (元朝) เป็นที่รู้จักเพราะได้เดินทางไปเมืองพระนคร และบันทึกขนบประเพณีกับสถานที่ต่าง ๆ เอาไว้ เขาถึงเมืองพระนครในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1296 และพำนัก ณ ราชสำนักของพระเจ้าอินทรวรมันที่ 3 (ឥន្ទ្រវរ្ម័នទី៣) จนถึงเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1297 แม้เขามิใช่ชาวจีนคนแรกที่เข้าไปในเมืองพระนครของจักรวรรดิเขมร แต่การเดินทางของเขาเป็นที่รู้จักกว่าของใครเพื่อน เพราะเขาได้บันทึกชีวิตในเมืองพระนครเอาไว้โดยละเอียด ซึ่งรู้จักในชื่อ เจินล่าเฟิงถูจี้ (真臘風土記; "บันทึกขนบประเพณีเจนละ") ปัจจุบันถือเป็นหนึ่งในแหล่งข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับเมืองพระนครและจักรวรรดิเขมร นอกเหนือไปจากศิลาจารึกและเอกสารอื่น ๆ ที่พรรณนาชีวิตประจำวันของผู้อยู่อาศัยในเมืองพระนคร
โจว ต๋ากวาน | |||||||||||||||||||
อักษรจีนตัวเต็ม | 周達觀 | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
อักษรจีนตัวย่อ | 周达观 | ||||||||||||||||||
|
ประวัติ
โจว ต๋ากวาน เป็นชาว (永嘉縣) ซึ่งสมัยนั้นเรียก "เวินโจว" (温州) เอกสารบางฉบับเรียกเขาว่า "โจว จิ้งกวาน" (周建觀) หรือ "โจว ต๋าเข่อ" (周達可) ในบั้นปลายชีวิตเขาใช้นามปากกว่า "เฉ่าถิงอี้หมิน" (草庭逸民; "นักพรตศาลามุงฟาง")
คณะผู้แทนทางทูตถึงกัมพูชา
ใน ค.ศ. 1296 จักรพรรดิยฺเหวียนเฉิงจงส่งคณะทูตไปต่างประเทศ ซึ่งมีโจว ต๋ากวาน เป็นทูตอยู่ด้วย แต่เอกสารหลวงมิได้บันทึกการส่งทูตครั้งนี้ไว้ อย่างไรก็ดี ปรากฏว่า วันที่ 20 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1296 โจว ต๋ากวาน ออกเดินทางโดยเรือจากชายฝั่งทะเลในหมิงโจว (明州) ซึ่งปัจจุบัน คือ (宁波) ผ่านท่าและด่านต่าง ๆ คือ ฝูโจว (福州), กว่างโจว (广州), เฉฺวียนโจว (泉州), ไห่หนาน (海南), และ (七洲; "ทะเลเจ็ดเกาะ) เข้าเวียดนามไปทาง (交趾) แวะพัก ณ ที่ซึ่งปัจจุบัน คือ กวีเญิน (Quy Nhơn) แล้วเดินทางต่อไปยัง (Bà Rịa) ผ่าน (Côn Đảo) ก่อนขึ้นเหนือไปยังแม่โขง เข้าสู่โตนเลสาบ (ទន្លេសាប ทนฺเลสาบ) ในแดนเขมร ไปออกกำพงฉนาง (កំពង់ឆ្នាំង กํพง̍ฉฺนำง) แล้วล่องเรือเล็กในโตนเลสาบอีกหลายวันไปจนถึงเมืองพระนครในเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1296 นั้น
เขาและคณะได้รับอนุญาตให้เข้านอกออกในพระราชวัง แต่ไม่รวมถึงฝ่ายใน เขาบันทึกพรรณนาปราสาทราชมนเทียร วัดวาอาราม ตึกรามบ้านช่อง ต่าง ๆ ไว้ทั้งในเมืองนอกเมือง เขายังได้ชมพิธีกรรมและขบวนแห่ต่าง ๆ รวมถึงชีวิตประจำวันของผู้คน ทั้งได้เที่ยวท่องไปตลอดเมืองและชนบท ในช่วงที่เขาอยู่ ณ เมืองพระนครนี้ เขาพักอยู่ ณ เรือนแห่งหนึ่งใกล้กับประตูทางทิศเหนือของเมือง
เขาอยู่ในจักรวรรดิเขมรราว 11 เดือน แล้วเดินทางออกไปในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1297 และภายในเวลา 15 ปีหลังจากนั้น เขาเขียน เจินล่าเฟิงถูจี้ ขึ้น แต่เขียนเสร็จเมื่อไรแน่ไม่ปรากฏ ต้นฉบับที่เหลือรอดมาจนถึงปัจจุบัน เชื่อว่า เป็นเพียงหนึ่งในสามของเนื้อหาทั้งหมด ส่วนที่เหลือน่าจะสาบสูญสิ้น
ชีวิตของเขาหลังจากการเดินทางครั้งนั้นก็ไม่เป็นที่รับทราบมากมายนัก แต่เชื่อกันว่า เขามีชีวิตอยู่จนถึงคริสต์ทศวรรษ 1350
หนังสือแปล
แปลหนังสือของโจวเป็นภาษาฝรั่งเศสใน ค.ศ. 1819 และ แปลหนังสืออีกครั้งใน ค.ศ. 1902 โดยหนังสือแปลที่ผ่านการแก้ไขของ Pelliot ถูกนำมาแปลเป็นภาษาอังกฤษและเยอรมัน ใน ค.ศ. 2007 ปีเตอร์ แฮร์ริส นักภาษาศาสตร์ แปลหนังสือนี้โดยตรงจากภาษาจีนเป็นภาษาอังกฤษสมัยใหม่เป็นครั้งแรก เขายังเขียนชุดเปรียบเทียบการเดินทางของโจวกับการเดินทางของมาร์โก โปโล อย่างไรก็ตาม แฮร์ริสรายงานว่า การเดินของมาร์โก โปโลมีการละเว้นที่ผิดปกติจำนวนมาก ซึ่งยังไม่ได้รับการอธิบายอย่างครบถ้วน และยังมีหนังสือเจินล่าเฟิงถูจี้ ฉบับแปลภาษาไทยโดยเฉลิม ยงบุญเกิดใน ค.ศ. 1967 ซึ่งมีการตีพิมพ์ใหม่โดยสำนักพิมพ์มติชนใน ค.ศ. 2014
อ้างอิง
- Morris Rossabi (28 November 2014). From Yuan to Modern China and Mongolia: The Writings of Morris Rossabi. BRILL. p. 670. ISBN .
- Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. pp. 176, 213–217. ISBN .
- Maspero, G. (2002). The Champa Kingdom. Bangkok: White Lotus Co., Ltd. p. 90. ISBN .
- Higham, C. (2001). The Civilization of Angkor. London: Weidenfeld & Nicolson. pp. 134–138. ISBN .
- Higham, C. (2014). Early Mainland Southeast Asia. Bangkok: River Books Co., Ltd. pp. 390–391. ISBN .
- Zhou Daguan (2007). A Record of Cambodia. แปลโดย Peter Harris. University of Washington Press. ISBN .
- Charles Higham (14 May 2014). Encyclopedia of Ancient Asian Civilizations. Chelsea House Publishers. p. 414. ISBN .
- Zhou Daguan (2007). A Record of Cambodia. แปลโดย Peter Harris. University of Washington Press. ISBN .
- : Description du royaume de Cambodge par un voyageur chinois qui a visité cette contrée à la fin du XIII siècle, précédée d'une notice chronologique sur ce même pays, extraite des annales de la Chine, Imprimerie de J. Smith, 1819
- : Mémoires sur les coutumes du Cambodge de Tcheou Ta-Kouan
- Chou Ta-Kuan, The Customs of Cambodia, transl. by John Gilman d'Arcy Paul, Bangkok: Social Science Association Press, 1967.
- Zhou Daguan, The Customs of Cambodia, transl. by Michael Smithies, Bangkok: The Siam Society, 2001.
- Zhou Daguan, Sitten in Kambodscha. Leben und Alltag in Angkor im 13. Jahrhundert, Phnom Penh: Indochina Books, 6th edition 2010.
- Chou Ta-Kuan: Sitten in Kambodscha. Über das Leben in Angkor im 13. Jahrhundert. Keller und Yamada, Frankfurt: Angkor Verlag, 2nd edition 2006. ISBN .
- โจวต้ากวาน (2014). . แปลโดย เฉลิม ยงบุญเกิด. ISBN . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-12-14. สืบค้นเมื่อ 2022-12-14.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์