ล งก ข ามภาษา ในบทความน ม ไว ให ผ อ านและผ ร วมแก ไขบทความศ กษาเพ มเต มโดยสะดวก เน องจากว ก พ เด ยภาษาไทยย งไม ม บทความด

แมคดอนเนลล์ ดักลาส ดีซี-10 (อังกฤษ: McDonnell Douglas DC-10) เป็นเครื่องบินโดยสารลำตัวกว้าง ที่มีพิสัยการบินระยะกลางถึงสูง แบบสามเครื่องยนต์ของสหรัฐอเมริกาอเมริกา โมเดลดังกล่าวพัฒนามาจากจาก ดีซี-8 ของบริษัท และแข่งขันในตลาดเดียวกันกับ แอร์บัส เอ300, โบอิง 747 และ ลอกฮีต แอล-1011 ไทรสตาร์ ซึ่งมีเค้าโครงคล้ายกับ ดีซี-10

แมคดอนเนลล์ ดักลาส ดีซี-10
ดีซี-10 ของนอร์ทเวสต์แอร์ไลน์
บทบาท	อากาศยานลำตัวกว้าง
ชาติกำเนิด	สหรัฐอเมริกา
บริษัทผู้ผลิต	แมคดอนเนลล์ ดักลาส
บินครั้งแรก	29 สิงหาคม พ.ศ. 2513; 51 ปีที่แล้ว
เริ่มใช้	5 สิงหาคม พ.ศ. 2514 โดยอเมริกันแอร์ไลน์
สถานะ	ในประจำการแบบขนส่งสินค้า
ผู้ใช้งานหลัก	เฟดเอกซ์ เอกซ์เพรส
ช่วงการผลิต	พ.ศ. 2511–2531
จำนวนที่ผลิต	ดีซี-10: 386 ลำ เคซี-10: 60 ลำ
มูลค่า	20 ล้านดอลล่าร์สหรัฐ (พ.ศ. 2515), 117 ล้านดอลล่าร์สหรัฐ (ปัจจุบัน)
แบบอื่น
พัฒนาต่อเป็น	แมคดอนเนลล์ ดักลาส เอ็มดี-11

การผลิต ดีซี-10 สิ้นสุดลงในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2531 โดยส่งมอบให้กับสายการบิน 386 ลำ และกองทัพอากาศสหรัฐฯ 60 ลำในฐานะเครื่องบินบรรทุกน้ำมันเติมเชื้อเพลิงแบบอากาศสู่อากาศ โดยให้ชื่อเป็น ดีซี-10 ได้พัฒนาต่อเป็น แมคดอนเนลล์ ดักลาส เอ็มดี-11 ซึ่งเข้าประจำการในปีพ.ศ. 2533

ประวัติ

การผลิต

เครื่องบินพานิชย์ดักลาซ เริ่มศึกษาการออกแบบตามการออกแบบ CX-HLS ในปีพ.ศ. 2509 โดยอเมริกันแอร์ไลน์ได้เสนอข้อกำหนดให้กับผู้ผลิตเครื่องบินลำตัวกว้าง โดยอากาศยานนี้ต้องมีขนาดเล็กกว่าโบอิ้ง 747 แต่สามารถบินในเส้นทางระยะไกลที่คล้ายกันจากสนามบินที่มีทางวิ่งสั้นกว่า ดีซี-10 กลายเป็นอากาศยานพาณิชย์ลำแรกของ แมคดอนเนลล์ ดักลาซ หลังจากการควบรวมกิจการระหว่าง เครื่องบินพานิชย์แมคดอนเนลล์ และ เครื่องบินพานิชย์ดักลาส ในปีพ.ศ. 2510 ดีซี-10 ได้รับคำสั่งซื้อครั้งแรกโดยลูกค้าเปิดตัว อเมริกันแอร์ไลน์ โดยมีคำสั่งซื้อ 25 รายการและ ยูไนเต็ดแอร์ไลน์ มีคำสั่งซื้อ 30 รายการและ 30 ตัวเลือกใน พ.ศ. 2511 เครื่องบินรุ่น ดีซี-10 ซึ่งเป็นรุ่นซีรีส์ 10 ได้ออกบินครั้งแรกเมื่อวันที่ 29 สิงหาคม พ.ศ. 2513 หลังจากโครงการทดสอบการบินด้วยเที่ยวบิน 929 เที่ยวบินครอบคลุม 1,551 ชั่วโมง เครื่องบินรุ่น DC-10 ได้รับใบรับรองประเภทจาก FAA เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 1971 เข้าสู่บริการเชิงพาณิชย์กับอเมริกันแอร์ไลน์ เมื่อวันที่ 5 สิงหาคม พ.ศ. 2514 โดยเที่ยวบินไป - กลับระหว่างลอสแอนเจลิสและชิคาโก ยูไนเต็ดแอร์ไลน์เริ่มให้บริการ DC-10 เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2514 ความคล้ายคลึงกันของ DC-10 กับ L-1011 ในแง่ของความจุผู้โดยสารและการเปิดตัวในช่วงเวลาเดียวกันส่งผลให้เกิดการแข่งขันด้านการขายแบบตัวต่อตัวซึ่งส่งผลต่อความสามารถในการทำกำไรของเครื่องบิน

รุ่น ดีซี-10

รุ่นดั่งเดิม

ดีซี-10-10 เป็นรุ่นผู้โดยสารเริ่มต้นที่เปิดตัวในปี 1971 ผลิตจากปี 1970 ถึง 1981 DC-10-10 ติดตั้งเครื่องยนต์ GE CF6-6 ซึ่งเป็นเครื่องยนต์พลเรือนรุ่นแรกจากตระกูล CF6 ทั้งหมด 122 ถูกสร้างขึ้น

ดีซี-10-10CF รุ่น-10CF เป็นรุ่นขนส่งผู้โดยสารและสินค้าแบบเปิดประทุนของ -10 แปดลำถูกส่งไปยังคอนติเนนตัลแอร์ไลน์และอีกหนึ่งแห่งไปยังยูไนเต็ดแอร์ไลน์

ดีซี-10-15 รุ่น -15 ได้รับการออกแบบมาเพื่อใช้ในสนามบินที่มีอุณหภูมิสูงและสนามบินที่อยู่บริเวณที่สูง โดยพื้นฐานแล้วรุ่น 15 นั้นเป็น รุ่น-10 ที่ติดตั้งเครื่องยนต์ GE CF6-50C2F (เครื่องยนต์ DC-10-30 ที่เสื่อมสภาพ) ที่มีแรงขับสูง รุ่น-15 ได้รับการสั่งซื้อครั้งแรกในปีพ.ศ. 2522 โดย เม็กซิกานาแอร์ไลน์ และ แอโรเม็กซิโก เครื่องบิน 7 ลำสร้างเสร็จระหว่างปีพ.ศ. 2524 และ 2526

รุ่นระยะไกล

ดีซี-10-30 รุ่น-30 เป็นรุ่นที่ได้รับความนิยมมากที่สุด สร้างขึ้นด้วยเครื่องยนต์เทอร์โบแฟนเจเนอรัล อิเล็กทริก CF6-50 โดยมีถังเชื้อเพลิงขนาดใหญ่ขึ้นเพื่อเพิ่มระยะการใช้งานและประสิทธิภาพการใช้เชื้อเพลิง และชุดเฟืองท้ายตรงกลางเพื่อรองรับน้ำหนักที่เพิ่มขึ้น เป็นที่นิยมมากกับผู้ให้บริการธงชาติยุโรป ทั้งหมด 163 แห่งถูกสร้างขึ้นตั้งแต่ปี 2515 ถึง 2531 และส่งมอบให้กับลูกค้า 38 ราย
ดีซี-10-30CF เครื่องบินรุ่นนี้เป็นรุ่นสำหรับการขนส่งสินค้า/ผู้โดยสาร ของดีซี-10-30 ซึ่งเปิดตัวครั้งแรกในปีพ.ศ. 2516 กับโอเวอร์ซีส์เนชั่นแนลแอร์เวย์ และ ทรานซ์อินเตอร์แนชั่นแนลแอร์ไลน์
ดีซี-10-30ER รุ่นขยายช่วงของ DC-10-30 เครื่องบิน -30ER มีน้ำหนักบินขึ้นสูงสุดที่ 590,000 ปอนด์ (267,600 กก.) ขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์ GE CF6-50C2B สามเครื่อง แต่ละเครื่องให้แรงขับ 54,000 lbf (240 kN) และติดตั้งถังน้ำมันเชื้อเพลิงเพิ่มเติมในช่องเก็บสัมภาระด้านหลัง มีช่วงเพิ่มเติม 700 ไมล์เป็น 6,600 ไมล์ (5,730 นาโนเมตร, 10,620 กม.) รุ่นแรกของตัวแปรนี้ถูกส่งไปยัง Finnair ในปี 1981 มีการสร้างทั้งหมดหกและห้า −30s ต่อมาถูกแปลงเป็น −30ERs

ดีซี-10-30AF หรือที่เรียกว่า DC-10-30F คือรุ่นขนส่งสินค้าของ รุ่น-30 การผลิตจะเริ่มขึ้นในปีพ.ศ. 2522 แต่อาลีตาเลียไม่ได้ยืนยันการสั่งซื้อในขณะนั้น การผลิตเริ่มขึ้นในเดือนพฤษภาคม ปีพ.ศ. 2527 หลังจากคำสั่งซื้อเครื่องบินลำแรกจากเฟดเอ็กซ์ รุ่นนี้ถูกผลิตขึ้นเพียง 10 ลำ
ดีซี-10-40 รุ่นระยะไกลรุ่นแรกที่ติดตั้งเครื่องยนต์ Pratt & Whitney JT9D แต่เดิมถูกกำหนดให้เป็น ดีซี-10-20 โมเดลนี้ถูกเปลี่ยนชื่อเป็น ดีซี-10-40 ในภายหลัง จากการร้องขอพิเศษจากนอร์เวสต์โอเรียนแอร์ไลน์

รุ่นต้นแบบ

ดีซี-10 -20 เคยมีการเสนอรุ่น-10 พร้อมถังเชื้อเพลิงเสริม ส่วนขยาย 3 ฟุต (0.9 ม.) ที่ปลายปีกแต่ละข้างและเกียร์ลงจอดตรงกลางด้านหลัง มันคือการใช้เครื่องยนต์เทอร์โบแฟน Pratt & Whitney JT9D-15 ซึ่งแต่ละตัวผลิตแรงขับ 45,500 lbf (203 kN) โดยมีน้ำหนักบินขึ้นสูงสุด 240,400 กิโลกรัม แต่การปรับปรุงเครื่องยนต์ทำให้มีแรงขับเพิ่มขึ้นและน้ำหนักเครื่องเพิ่มขึ้น นอร์ทเวสต์โอเรียนแอร์ไลน์ หนึ่งในลูกค้าที่เปิดตัวสำหรับ ดีซี-10 ระยะไกลนี้ขอให้เปลี่ยนชื่อเป็น ดีซี-10-40
ดีซี-10-50 รุ่นนี้เสนอด้วยเครื่องยนต์ Rolls-Royce RB211-524 สำหรับบริติชแอร์เวย์ ไม่มีคำสั่งซื้อและแผนสำหรับ รุ่น-50 โดยถูกยกเลิกหลังจากที่ บริติแอร์เวย์ สั่งซื้อล็อกฮีด แอล-1011 ไทรสตาร์
ดีซี-10 ทวินเจ็ต การออกแบบเครื่องยนต์สองเครื่องยนต์สำหรับ ดีซี-10 เคยได้รับการวิจัย ก่อนที่การออกแบบจะตัดสินด้วยรูปแบบเครื่องยนต์สามเครื่องยนต์ เชื่อว่าการออกแบบสามเครื่องยนต์อาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับ ของ องค์การบริหารการบินแห่งชาติ (FAA) โดยต่อมาได้มีการเสนอรุ่น ดีซี-10 ที่สั้นลงพร้อมเครื่องยนต์สองเครื่องยนต์เพื่อแข่งขันกับแอร์บัส เอ300

ดีซี-10 แอร์แทงก์เกอร์ ขณะไต่ระดับออกจากฐานทัพอากาศริชมอนต์ ประเทศออสเตรเลีย ()

รุ่นอื่น ๆ

เคซี-10 เอกซ์เทนเดอร์ KC-10 Extender เป็นรุ่นอากาศยานทางทหารของ รุ่น-30CF สำหรับการเติมเชื้อเพลิงทางอากาศ เครื่องบินได้รับคำสั่งจากกองทัพอากาศสหรัฐและส่งมอบตั้งแต่ปี 2524 ถึง 2531 มีการสร้างทั้งหมด 60 ลำ เครื่องบินเหล่านี้ใช้เครื่องยนต์เทอร์โบแฟน เจเนอรัล อิเล็กทริก CF6 เท่านั้น

ดีซี-10 แอร์แทงก์เกอร์ เป็นเครื่องบินบรรทุกน้ำมันที่ใช้ DC-10 ซึ่งใช้ถังเก็บน้ำดัดแปลงจาก อีริกสัน แอร์-เครน

เอ็มดี-10 อัปเกรด เป็นการอัพเกรดเพื่อเพิ่มห้องนักบินแก้วให้กับ DC-10 โดยเปลี่ยนชื่อเป็น MD-10 โดยอัพเกรดห้องนักบินให้เป็นในรูปแบบ Advanced Common Flightdeck ที่ใช้กับ MD-11 และเปิดตัวในปี 1996 ห้องนักบินใหม่ได้ตัดตำแหน่งวิศวกรการบินไปและอนุญาตให้มีการจัดประเภทเดียวกันกับ MD-11 ซึ่งช่วยให้บริษัทต่างๆ เช่น เฟดเอกซ์ เอกซ์เพรส ซึ่งดำเนินการทั้ง MD-10 และ MD-11 มีกลุ่มนำร่องร่วมกันสำหรับเครื่องบินทั้งสองลำ การแปลง MD-10 ตอนนี้อยู่ภายใต้โปรแกรม Boeing Converted Freighter ซึ่งบริษัทในเครือระหว่างประเทศของโบอิงทำการแปลง

ข้อมูลจำเพาะ

แผนผังของ ดีซี-10-30 โดยแสดงภาพด้านหน้า,ด้านข้าง, ด้านบน และด้านตัดขวางของเครื่องบิน

รายละเอียดของแมคดอนเนลล์ ดักลาส ดีซี-10
รุ่น	-10	-30	-40
นักบิน (ขั้นต่ำ)	3
จำนวนที่นั่ง (มาตราฐาน)	270
จำนวนที่นั่ง (สูงสุด)	399Y FAA exit limit: 380
พื้นที่จัดเก็บสำภาระ	แบบ 26 LD3, พื้นที่หลัก:พาแลตขนาด 22 88×125″ หรือ 30 88x108″
ความยาว	55.55 m / 182 ft 3.1 in	55.35 m / 181 ft 7.2 in	55.54 m / 182 ft 2.6 in
ความสูง	17.53 m / 57 ft 6 in	17.55 m / 57 ft 7 in
ความยาวปีก	47.35 m / 155 ft 4 in	50.39 m / 165 ft 4 in
พื้นที่ปีก	3,550 sq ft (330 m²)	3,647 sq ft (338.8 m²)
ความกว้าง	6.02 m (19 ft 9 in) ลำตัวเครื่อง, 5.69 m (224 in) ภายใน
น้ำหนักเครื่องเปล่า	108,940 kg / 240,171 lb	120,742 kg / 266,191 lb	122,567 kg / 270,213 lb
น้ำหนักสูงสุด	195,045 kg / 430,000 lb	251,744 kg / 555,000 lb
น้ำหนักบรรทุกสูงสุด	43,014 kg / 94,829 lb	46,180 kg / 101,809 lb	44,356 kg / 97,787 lb
ปริมาณเชื้อเพลิง	82,376 / L21,762 US gal	137,509 L / 36,652 US gal
เครื่องยนต์ ×3	-6D	GE CF6-50C	-20 / -59A
แรงผลักดัน ×3	40,000 lbf / 177.92 นิวตัน	51,000 lbf / 226.85 นิวตัน	53,000 lbf / 235.74 นิวตัน
ความเร็วปกติ	0.82 มัค
พิสัยการบิน	6,500 km (3,500 nmi)	9,600 km (5,200 nmi)	5,100 nmi (9,400 km)
ระยะทางการขึ้นบิน	9,000 ft (2,700 m)	10,500 ft (3,200 m)	9,500 ft (2,900 m)
เพดานบิน	42,000 ฟุต / 12,000 เมตร

อุบัติเหตุสำคัญ

อเมริกันแอร์ไลน์ เที่ยวบินที่ 96 และเตอร์กิชแอร์ไลน์ เที่ยวบินที่ 981

เตอร์กิช แอร์ไลน์ เที่ยวบินที่ 981 และอเมริกันแอร์ไลน์ เที่ยวบินที่ 96 ประตูห้องสัมภาระเปิดออกขณะบิน ทำให้ความดันอากาศในห้องโดยสารลดลงและเสียการทรงตัว มีผู้เสียชีวิตทั้งหมด 346 และ 67 คนตามลำดับ ผลจากการสืบสวนได้กล่าวว่า สาเหตุเกิดจากการออกแบบประตูห้องสัมภาระที่ผิดพลาดส่งผลให้ประตูหลุดออกจากลำตัวเครื่องบิน

อเมริกันแอร์ไลน์ เที่ยวบินที่ 191

อเมริกัน แอร์ไลน์เที่ยวบินที่ 191 เกิดอุบัติเหตุเครื่องยนต์หลุดออกจากปีกฝั่งซ้ายขณะบินออกจากชิคาโกทำให้เครื่องบินตกลงในบริเวณสนามบินและมีผู้เสียชีวิต 271คน สาเหตุเกิดจากการถอดเครื่องยนต์เพื่อบำรุงรักษาที่ไม่ถูกวิธี ส่งผลให้คานยึดเครื่องยนต์หลุดออกขณะขึ้นบิน

ยูไนเต็ดแอร์ไลน์ เที่ยวบินที่ 232

ยูไนเต็ด แอร์ไลน์เที่ยวบินที่ 232 เกิดอุบัติเหตุเครื่องยนต์ที่หางระเบิด กัปตันจึงตัดสินใจลงจอดฉุกเฉินที่แต่ในขณะลงจอดเครื่องบินเกิดเอียงทำให้เครื่องไถลไปกับรันเวย์ มีผู้เสียชีวิต 112 คน ผลจากการตรวจสอบพบว่าใบพัดเครื่องยนต์นั้นมีรอยร้าว เมื่อถูกหมุนด้วยความเร็วสูงขณะที่เครื่องบินกำลังบินอยู่ จึงทำให้เกิดรอยร้าวที่ใบพัดเครื่องยนต์มากขึ้นจนกระทั่งระเบิดในทีสุด อุบัติเหตุในครั้งนี้เป็นครั้งที่ร้ายแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ของสายการบิน

เครื่องบินที่ใกล้เคียงกัน

รุ่นที่ใกล้เคียงกัน

แมคดอนเนลล์ ดักลาซ เอ็มดี-11

เครื่องบินที่ใกล้เคียงกัน

อ้างอิง

. boeing.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 13, 2010. สืบค้นเมื่อ January 4, 2011.
http://www.boeing.com/history/mdc/dc-10.htm
Waddington 2000, pp. 6–18.
Steffen 1998, pp. 12, 14–16.
Steffen 1998, pp. 12, 14–16.
Steffen 1998, pp. 12, 118.
Endres 1998, pp. 62, 123–124.
Steffen 1998, pp. 12–13.
Endres 1998, pp. 65–67.
http://www.boeing.com/news/releases/mdc/96-231.html
http://www.boeing.com/news/releases/2008/q2/080616a_nr.html
อภิวัตน์ โควินทรานนท์,อากาศยาน 1979 ฉบับเครื่องบิน, เอวิเอชั่น ออบเซิร์ฟเวอร์, กรุงเทพ 2522
"DC-10 Airplane Characteristics for Airport Planning" (PDF). McDonnell Douglas. May 2011.
Stanley Steward// (1992)// Flying The Big Jets// Volume 3//p.285
(PDF). FAA. April 30, 2018. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-12-02. สืบค้นเมื่อ 2022-01-11.
"DC-10" (PDF). Boeing. 2007.
"Behind Closed Doors". Air Crash Investigation, Mayday (TV series). National Geographic Channel, Season 5, Number 2.
http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19790525-2
https://lessonslearned.faa.gov/American191/AvWeek%20-%20Certificate%20lifted.pdf
http://libraryonline.erau.edu/online-full-text/ntsb/aircraft-accident-reports/AAR79-17.pdf
http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19790525-2
https://aviation-safety.net/database/record.php?id=19890719-1
https://aviation-safety.net/database/operator/airline.php?var=4686

บทความเทคโนโลยี หรือ สิ่งประดิษฐ์นี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

อ้างอิงผิดพลาด: มีป้ายระบุ <ref> สำหรับกลุ่มชื่อ "lower-alpha" แต่ไม่พบป้ายระบุ <references group="lower-alpha"/> ที่สอดคล้องกัน

[DC-10_Family-1] . boeing.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 13, 2010. สืบค้นเมื่อ January 4, 2011.

[2] ttp://www.boeing.com/history/mdc/dc-10.htm

[3] Waddington 2000, pp. 6–18.

[4] Steffen 1998, pp. 12, 14–16.

[5] Steffen 1998, pp. 12, 14–16.

[6] Steffen 1998, pp. 12, 118.

[7] Endres 1998, pp. 62, 123–124.

[8] Steffen 1998, pp. 12–13.

[9] Endres 1998, pp. 65–67.

[10] ttp://www.boeing.com/news/releases/mdc/96-231.html

[11] ttp://www.boeing.com/news/releases/2008/q2/080616a_nr.html

[12] อภิวัตน์ โควินทรานนท์,อากาศยาน 1979 ฉบับเครื่องบิน, เอวิเอชั่น ออบเซิร์ฟเวอร์, กรุงเทพ 2522

[13] "DC-10 Airplane Characteristics for Airport Planning" (PDF). McDonnell Douglas. May 2011.

[14] Stanley Steward// (1992)// Flying The Big Jets// Volume 3//p.285

[TCDS-15] (PDF). FAA. April 30, 2018. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-12-02. สืบค้นเมื่อ 2022-01-11.

[Boeing2007-16] "DC-10" (PDF). Boeing. 2007.

[19] "Behind Closed Doors". Air Crash Investigation, Mayday (TV series). National Geographic Channel, Season 5, Number 2.

[20] ttp://aviation-safety.net/database/record.php?id=19790525-2

[21] ttps://lessonslearned.faa.gov/American191/AvWeek%20-%20Certificate%20lifted.pdf

[22] ttp://libraryonline.erau.edu/online-full-text/ntsb/aircraft-accident-reports/AAR79-17.pdf

[23] ttp://aviation-safety.net/database/record.php?id=19790525-2

[24] ttps://aviation-safety.net/database/record.php?id=19890719-1

[25] ttps://aviation-safety.net/database/operator/airline.php?var=4686