สามัญสำนึก

สามัญสำนึก (อังกฤษ: common sense) คือความสำนึกหรือความเฉลียวใจที่คนปกติธรรมดาทั่วไปควรจะต้องรู้ โดยไม่จำเป็นต้องได้รับคำแนะนำสั่งสอน สามัญสำนึกพัฒนาจากความรู้ที่ได้จากการผ่านประสบการณ์ การลองผิดลองถูก หรือบรรดาความรู้ที่ได้รับจาก หลายคนใช้วลีนี้เพื่ออธิบายสิ่งที่อ้างถึงความเชื่อและญัตติที่คนส่วนใหญ่วินิจฉัยและประเมินอย่างรอบคอบ โดยไม่จำเป็นต้องใช้ความรู้ที่ซับซ้อน การเรียน หรือการวิจัยเพิ่มเติม แต่มีพื้นฐานอยู่บนความรู้ที่คนธรรมดาทั่วไปเข้าใจ สามัญสำนึกไม่เหมือนกับความรู้หรือประสบการณ์

แอริสตอเติลเป็นบุคคลแรกที่ทราบว่าอภิปรายเรื่อง "สามัญสำนึก" เขาอธิบายว่าสามัญสำนึกเป็นความสามารถของสัตว์ที่ประมวลประสาทสัมผัส-สัญชาน, ความทรงจำ และจิตนาการ (φρονεῖν, phroneîn) เพื่อบรรลุการตัดสินใจพื้นฐานหลายประเภท แต่มีมนุษย์เพียงชนิดเดียวที่มีการคิดอย่างเป็นเหตุเป็นผลอย่างแท้จริง (νοεῖν, noeîn), ซึ่งทำให้มนุษย์อยู่เหนือสามัญสำนึก

สามัญสำนึก ต่างจาก ความรู้ หรือ ประสบการณ์

• ความรู้ หมายถึง ข้อมูลและข้อเท็จจริงที่ได้จากการเรียนรู้ การศึกษา หรือการฝึกอบรม
• ประสบการณ์ หมายถึง เรื่องราวและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริงในชีวิต

สามัญสำนึก เป็นการนำ ความรู้ และ ประสบการณ์ มาใช้เพื่อตัดสินใจหรือแก้ปัญหาในชีวิตประจำวัน โดยไม่ต้องใช้ความรู้ที่ซับซ้อนหรือการวิจัยเพิ่มเติม

ตัวอย่างของสามัญสำนึก:

• ไม่ควรเดินถนนสวนเลน
• ไม่ควรพูดจาโผงผางใส่ผู้อื่น
• ควรล้างมือก่อนทานอาหาร
• ควรเก็บของมีค่าให้มิดชิด

สามัญสำนึก เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้เราใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างราบรื่นและปลอดภัย ช่วยให้เราตัดสินใจ แก้ปัญหา และสื่อสารกับผู้อื่นได้อย่างเหมาะสม

การพัฒนาสามัญสำนึก:

• การเรียนรู้: การเรียนรู้จากหนังสือ บทความ หรือสื่อต่างๆ
• การลองผิดลองถูก: การเรียนรู้จากประสบการณ์จริง
• การสังเกต: การสังเกตและเรียนรู้จากผู้อื่น
• การคิดวิเคราะห์: การคิดวิเคราะห์ข้อมูลและสถานการณ์ต่างๆ

ความเชื่อและญัตติ

ความเชื่อ หมายถึง สิ่งที่บุคคลมั่นใจหรือศรัทธา โดยไม่จำเป็นต้องมีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์หรือเหตุผลรองรับ ความเชื่ออาจมาจากประสบการณ์ส่วนตัว ศาสนา วัฒนธรรม หรือการบอกเล่าต่อๆ กันมา

ญัตติ หมายถึง ข้อเสนอหรือข้อความที่เสนอต่อสภาหรือที่ประชุมเพื่อพิจารณาลงมติ ญัตติมักมีวัตถุประสงค์เพื่อให้สภาหรือที่ประชุมตัดสินใจในประเด็นต่างๆ

ความแตกต่างระหว่างความเชื่อและญัตติ:

• ความเชื่อ เป็นสิ่งที่บุคคลมั่นใจหรือศรัทธา โดยไม่จำเป็นต้องมีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์หรือเหตุผลรองรับ
• ญัตติ เป็นข้อเสนอหรือข้อความที่เสนอต่อสภาหรือที่ประชุมเพื่อพิจารณาลงมติ

อ้างอิง

1. พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542