ว ลเดอบ สต เคราขาวสถานะการอน ร กษ ความเส ยงต ำ IUCN 3 1 การจำแนกช นทางว ทยาศาสตร อาณาจ กร Animaliaไฟล ม Chordataไฟล มย อ

วิลเดอบีสต์เคราขาว

สถานะการอนุรักษ์
ความเสี่ยงต่ำ (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ไฟลัมย่อย:	Vertebrata
ชั้น:	Mammalia
อันดับ:	Artiodactyla
วงศ์:	Bovidae
วงศ์ย่อย:	Alcelaphinae
สกุล:	Connochaetes
สปีชีส์:	C. taurinus
ชื่อทวินาม
*Connochaetes taurinus* (, 1823)
ชนิดย่อย
C. t. taurinus C. t. albojubatus C. t. cooksoni C. t. johnstoni C. t. mearnsi

C. t. taurinus C. t. cooksoni C. t. johnstoni C. t. albojubatus C. t. mearnsi

วิลเดอบีสต์เคราขาว หรือ วิลเดอบีสต์ธรรมดา หรือ วิลเดอบีสต์สีน้ำเงิน หรือ กนู (อังกฤษ: white-bearded wildebeest, common wildebeest, blue wildebeest, gnu; ชื่อวิทยาศาสตร์: Connochaetes taurinus) เป็นสัตว์กีบคู่จำพวกแอนทีโลปชนิดหนึ่ง จัดอยู่ในวงศ์ Alcelaphinae

ศัพท์มูลวิทยา

คำว่า "วิลเดอบีสต์" เป็นภาษาดัตช์แปลว่า "สัตว์ป่า" หรือ "วัวป่า" ในภาษาแอฟริกาน (เบียส = วัว) ในขณะที่ Connochaetes มาจากภาษากรีก คำ κόννος (Konnos) หมายถึง "เครา" และ χαίτη (khaítē) หมายถึง "ไหล่ผม" หรือ "แผงคอ" ขณะที่คำว่า "กนู" มาจากภาษาแปลว่า "สัตว์เหล่านี้"

ลักษณะและพฤติกรรม

ชนิดย่อย *C. t. albojubatus* (วิลเดอบีสต์สีน้ำเงิน)

จัดเป็นวิลเดอบีสต์อีกชนิดหนึ่ง มีลักษณะขาคู่หน้ายาวกว่าขาคู่หลัง ใบหน้าเรียวยาวและแคบทำให้แลดูคล้ายวัว มีเขาทั้งตัวผู้และตัวเมีย แต่ตัวเมียจะมีเขารวมถึงรูปร่างเล็กกว่าตัวผู้ บนหลังคอมีแผงขนสีดำต่อไปถึงไหล่ มีลำตัวทั้งสีเทาเข้มและสีน้ำเงิน ใต้คางมีขนคล้ายเคราสีขาวหรือสีดำจนถึงช่วงล่างของลำคอ (แตกต่างกันไปตามชนิดย่อย) หางยาวมีขนคล้ายแส้หรือพู่สีดำ ตัวผู้มีความสูงตั้งแต่กีบเท้าถึงหัวไหล่ 145 เซนติเมตร (57 นิ้ว) น้ำหนักมากกว่า 275 กิโลกรัม (606 ปอนด์) มีอายุขัยมากกว่า 20 ปี

พบกระจายพันธุ์ตั้งแต่ตอนเหนือของเคนยา, ตอนใต้ของแทนซาเนีย, และจนไปถึงแอฟริกาใต้ มีพฤติกรรมรวมตัวกันเป็นฝูงใหญ่ โดยมีตัวผู้ที่บึกบึนแข็งแรงเป็นจ่าฝูง มักรวมตัวกันที่ทุ่งหญ้าปะปนกับสัตว์กินหญ้าชนิดอื่น เช่น ม้าลาย บางครั้งมีจำนวนนับหมื่นตัว จะหากินหญ้าไปเรื่อย ๆ และอพยพย้ายถิ่นตามฤดูกาล

ถือเป็นแอนทีโลปที่พบได้ง่ายและมีจำนวนชุกชุมมากที่สุดในทวีปแอฟริกา มักตกเป็นอาหารของสัตว์ล่าเหยื่อต่าง ๆ เช่น สิงโต, ไฮยีนา, เสือดาว, เสือชีตาห์ ฤดูกาลอพยพจะเริ่มต้นในเดือนพฤษภาคม ฝูงวิลเดอบีสต์เคราขาวจะเริ่มอพยพจากทุ่งหญ้าเซเรงเกติในแทนซาเนีย เดินทางไกลกว่า 1,500 กิโลเมตร เพื่อไปสู่แหล่งอาหารที่อุดมกว่าที่ทุ่งหญ้ามาไซมารา ในเคนยา เป็นระยะเวลามากกว่า 2 เดือน จนกระทั่งเดือนกันยายนหรือตุลาคม ก็จะอพยพกลับมายังที่เดิม

ซึ่งภาพการอพยพของฝูงวิลเดอบีสต์เคราขาวนั้นน่าประทับใจมาก เพราะจะมีการรวมฝูงกันอพยพจำนวนกว่า 2,000,000 ตัว และทุกครั้งในการเดินทางทั้งไปและกลับจะมีวิลเดอบีสต์เคราขาวล้มตายประมาณ 200,000 ตัว ทั้งจากการเบียดเสียดกันและถูกจับกินเป็นอาหาร โดยเฉพาะการว่ายข้าม ซึ่งจะมีจระเข้แม่น้ำไนล์มาดักรองับเป็นอาหาร โดยจะถูกกัดกดให้จมน้ำตายและรุมกินอย่างดุเดือด และเมื่อขึ้นถึงฝั่งแล้วก็ยังจะถูกตามล่าอีกจากสัตว์นักล่าอื่น ๆ แต่เมื่อกลับไปถึงเซเรงเกติแล้ว วิลเดอบีสต์เคราขาวจะให้กำเนิดลูกที่เกิดใหม่ราว 500,000 ตัว ทดแทนจำนวนที่สูญเสียไป ในราวเดือนกุมภาพันธ์–มีนาคม ลูกที่เกิดใหม่ก็เตรียมตัวเพื่อรอการเดินทางอพยพที่จะมีขึ้นในเดือนพฤษภาคมอีกด้วย

การจำแนก

แบ่งออกเป็นชนิดย่อยต่าง ๆ ได้ 5 ชนิด

C. t. taurinus (วิลเดอบีสต์เคราขาวแอฟริกาใต้) เป็นวิลเดอบีสต์ชนิดธรรมดาทั่วไป
C. t. johnstoni (วิลเดอบีสต์เคราขาวไนยาซาแลนด์) พบในตอนใต้ของแทนซาเนีย และตอนเหนือของโมซัมบิค เป็นชนิดย่อยที่มีขนาดใหญ่ที่สุด
C. t. mearnsi (วิลเดอบีสต์เคราขาวตะวันตก) เป็นชนิดที่มีขนาดเล็ก พบในตะวันตกเฉียงใต้ของเคนยา และตะวันออกเฉียงเหนือของแทนซาเนีย มีลำตัวสีเข้มครึ้มและเคราสีอ่อน
C. t. albojubatus (วิลเดอบีสต์เคราขาวตะวันออก หรือวิลเดอบีสต์สีน้ำเงิน) มีลำตัวสีน้ำเงินและเคราสีดำ พบในตะวันออกเฉียงใต้ของเคนยา และตะวันออกเฉียงเหนือของแทนซาเนีย
C. t. cooksoni (วิลเดอบีสต์คุกสัน) พบเฉพาะแถบ

อ้างอิง

IUCN SSC Antelope Specialist Group (2012). "Connochaetes taurinus". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. สืบค้นเมื่อ 28 August 2010.
Comparative Placentation: Wildebeest, Gnu
Grubb, P. (2005). "Order Artiodactyla". In Wilson, D. E.; Reeder, D. M. Mammal Species of the World (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 676. . OCLC 62265494
Estes, Richard D. (1999) The Safari Companion, Chelsea Green Publishing Company, Vermont,
ปองพล อดิเรกสาร. สัตว์ป่าแอฟริกา. กรุงเทพฯ : เอเรียสบุ๊คส์, 2553. 272 หน้า. ISBN
"Zambezian and Mopane woodlands". Terrestrial Ecoregions. World Wildlife Fund. Retrieved 2006-06-29.

แหล่งข้อมูลอื่น

ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Connochaetes taurinus ที่วิกิสปีชีส์

[IUCN2012-1] IUCN SSC Antelope Specialist Group (2012). "Connochaetes taurinus". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. สืบค้นเมื่อ 28 August 2010.

[2] Comparative Placentation: Wildebeest, Gnu

[3] Grubb, P. (2005). "Order Artiodactyla". In Wilson, D. E.; Reeder, D. M. Mammal Species of the World (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 676. . OCLC 62265494

[4] Estes, Richard D. (1999) The Safari Companion, Chelsea Green Publishing Company, Vermont,

[5] ปองพล อดิเรกสาร. สัตว์ป่าแอฟริกา. กรุงเทพฯ : เอเรียสบุ๊คส์, 2553. 272 หน้า. ISBN

[6] "Zambezian and Mopane woodlands". Terrestrial Ecoregions. World Wildlife Fund. Retrieved 2006-06-29.