วารสารศาสตร์ข้อมูล

วารสารศาสตร์ข้อมูล (อังกฤษ: data-driven journalism หรือ data journalism) เป็นกระบวนการทางวารสาร ที่มีฐานอยู่บนการวิเคราะห์และคัดกรองชุดข้อมูลขนาดใหญ่ โดยมีจุดประสงค์เพื่อการสร้างข่าวขึ้นมาชิ้นหนึ่ง มันไม่เหมือนกับ ซึ่งส่วนมากใช้สำหรับการรายงานข่าวสืบสวนสอบสวน วารสารศาสตร์ข้อมูลจัดการกับที่เผยแพร่ฟรีออนไลน์ และวิเคราะห์มันด้วยเครื่องมือโอเพนซอร์ส ความแตกต่างอีกอย่างหนึ่งก็คือ วารสารศาสตร์ข้อมูลพยายามที่จะยกระดับไปสู่การบริการใหม่ ๆ เพื่อสาธารณะ การช่วยเหลือผู้บริโภค ผู้บริหาร นักการเมือง ให้เข้าใจแบบแผนที่ปรากฏจากข้อมูล และทำการตัดสินใจบนฐานของข้อค้นพบเหล่านั้น ด้วยประการนี้ วารสารศาสตร์ข้อมูลจึงอาจเป็นวิถีใหม่ที่จะช่วยวางตำแหน่งนักวารสารไว้ในหน้าที่ที่มีความหมายกับสังคม

นิยาม

ตามที่สถาปนิกสารสนเทศและนักวารสารมัลติมีเดีย Mirko Lorenz ได้นิยามไว้ วารสารศาสตร์ข้อมูลคือ "ขั้นตอนการทำงาน" ที่ประกอบไปด้วยองค์ประกอบดังนี้: "การเจาะลึก" ลงไปในข้อมูล โดยการเก็บเล็กผสมน้อยข้อมูลจากที่ต่าง ๆ ทำความสะอาดมัน และจัดโครงสร้างให้มัน, "การกรอง" โดยขุดหาข้อมูลที่เฉพาะเจาะจง, "การวาดภาพจากข้อมูล" และ "ทำให้เป็นรายงานข่าว" กระบวนการนี้สามารถขยายเพิ่มเติมเพื่อจัดเตรียมผลลัพธ์สารสนเทศที่แต่บุคคลแต่ละคนสนใจหรือความสนใจของสาธารณะในวงกว้าง

นักเขียนและนักอบรมวารสารศาสตร์ข้อมูล อธิบายกระบวนการของวารสารศาสตร์ข้อมูลเอาไว้ในลักษณะเดียวกัน: ข้อมูลจะต้องถูก ค้นพบ ซึ่งอาจต้องใช้ความเชี่ยวชาญพิเศษเช่น MySQL หรือภาษาโปรแกรมไพทอน, จากนั้นจึง ซักถาม ข้อมูล ซึ่งต้องการความเข้าใจภาษาเฉพาะวงการและความรู้ทางสถิติ, และในขั้นสุดท้าย ทำให้เห็นเป็นภาพ และ ผสมคลุกเคล้า กับสารสนเทศอื่น ๆ ด้วยความช่วยเหลือจากเครื่องมือโอเพนซอร์ส

เครื่องมือ

ตัวข้อมูลสามารถดึงมาใช้ได้โดยตรงจากฐานข้อมูลภาครัฐ เช่น , และ World Bank Data API หรือใช้วิธียื่นคำร้องขอข้อมูลจากหน่วยงานรัฐ ผ่านกฎหมายว่าด้วยเสรีภาพข่าวสาร () เช่น พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของทางราชการ พ.ศ. 2540 ของประเทศไทย คำร้องบางอย่างถูกขอและรวบรวมผ่านเว็บไซต์อย่างเว็บไซต์ "What Do They Know" ของสหราชอาณาจักร

เครื่องมือโอเพนซอร์สต่าง ๆ เช่น , , ปลั๊กอินไฟร์ฟ็อกซ์ และ อนุญาตให้เราอัปโหลด สกัด และจัดรูปแบบข้อมูลได้

แอปพลิเคชันอย่าง หรือ สามารถใช้เพื่อสร้างภาพจากข้อมูล ในรูปของกราฟและแผนภูมิ และ Open Heat Map เป็นตัวอย่างของเครื่องมือที่จะช่วยสร้างแผนที่โดยใช้ข้อมูลจากตารางคำนวณ

ดูเพิ่ม

• วารสารศาสตร์เชิงคำนวณ
• ข้อมูลแบบเปิด
• โอเพนซอร์ส
• กฎหมายเสรีภาพข่าวสาร
• การสร้างภาพสารสนเทศ

อ้างอิง

1. Data driven journalism: What is there to learn? Conference, 24 August 2010, Amsterdam, The Netherlands
2. Lorenz, Mirko. (2010). Data driven journalism: What is there to learn? Presented at IJ-7 Innovation Journalism Conference, 7–9 June 2010, Stanford, CA
3. Bradshaw, Paul (1 October 2010). How to be a data journalist. The Guardian
4. World Bank Data API
5. Data Scraping Wikipedia with Google Spreadsheets
6. Best sports betting in South Africa 2022

แหล่งข้อมูลอื่น

รายการโต๊ะข้อมูลของหนังสือพิมพ์ต่าง ๆ

• Data Desk,
• Datablog, เดอะการ์เดียน

รายการองค์กรที่สนใจเรื่องวารสารศาสตร์ข้อมูล

• Open Knowledge Foundation
• European Journalism Centre ศูนย์วารสารศาสตร์ยุโรป
• OWNI
• ABZV (เยอรมนี) 2011-06-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน