วัดนกกระจาบ

วัดนกกระจาบ ตั้งอยู่ในเขต อำเภอบางบาล จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นวัดเก่าแก่วัดหนึ่งในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีหลักฐานสร้างขึ้นเป็นวัดประมาณปี พ.ศ. 2294 และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาแล้วตั้งแต่ พ.ศ. 2299 ตามหนังสือรับรองสภาพวัดที่ออกโดยกรมการศาสนา เขตวิสุงคามสีมากว้าง 22 เมตร ยาว 33 เมตร

วัดนกกระจาบ
ที่ตั้ง	52 บ้านหัวสะพานมอญใต้ หมู่ 3 คำบลวัดยม อำเภอบางบาล จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
พระประธาน	พระประธานปางชินมาร
พระพุทธรูปสำคัญ	รูปเหมือนหล่อทองเหลือง หลวงพ่อพระอุปัชฌาย์ขัน อินฺทปญฺญา
ส่วนหนึ่งของ

ประวัติการสร้างวัดนั้น ไม่ทราบแน่ชัดว่าใครเป็นผู้สร้าง มีหลักฐานอยู่ว่า อุโบสถนั้น หลวงพรหม บ้านอยู่ในคลองบางหลวง กรุงเทพมหานคร เป็นผู้สร้างไว้ ต่อมาในราว พ.ศ. 2461 หลวงฤทธิ์ณรงค์รอน (เจ๊ก แสงมณี) ผู้เป็นหลานมาสร้างศาลาท่าน้ำหน้าอุโบสถ ยังเห็นปรากฏกันอยู่ถึงทุกวันนี้ ส่วนชื่อ วัดนกกระจาบนั้น สันนิษฐานว่าเป็นชื่อเดิมของวัด เพราะไม่ปรากฏชื่ออื่น

สถานที่ตั้ง

วัดนกกระจาบตั้งอยู่เลขที่ 52 บ้านหัวสะพานมอญใต้ หมู่ที่ 3 ตำบลวัดยม อำเภอบางบาล จังหวัดพระนครศรีอยุธยา สังกัดคณะสงฆ์ มหานิกาย

ที่ดินที่ตั้งวัดมีเนื้อที่ 52 ไร่ ประกอบด้วยโฉนดที่ดิน เลขที่ 18275 จำนวน 26 ไร่ 1 งาน 01 ตารางวา และโฉนดที่ดิน เลขที่ 18276 จำนวน 22 ไร่ 3 งาน 76 ตารางวา รวมเป็นที่ดินที่ตั้งวัดที่มีเอกสารสิทธิ์ จำนวน 49 ไร่ 77 ตารางวา ลักษณะพื้นที่ตั้งวัด เป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำ

อาณาเขต

• ทิศเหนือจดวัดธรรมจักร
• ทิศใต้จดบ้านนางตั้ว
• ทิศตะวันออกจด แม่น้ำเจ้าพระยา (คลองบางบาล)
• ทิศตะวันตกจด ที่ดินชลประทาน

ที่ธรณีสงฆ์

ธรณีสงฆ์ จำนวน 6 แปลง เนื้อที่ 32 ไร่ 3 งาน 12 ตารางวา โฉนดที่ดินเลขที่4476, 4864, 4719, 4419, 4424, 4423

ปูชนียาจารย์

หลวงพ่อพระอุปัชฌาย์ขัน อินฺทปญฺญา ซึ่งเป็นอดีตเจ้าอาวาสวัดนกกระจาบ นับว่าเป็นปูชนียบุคคลที่มีความสำคัญเกี่ยวข้องกับวัด หลวงพ่อเป็นผู้นำในการก่อสร้างและบูรณปฏิสังขรณ์วัดนกกระจาบ ท่านเป็นพระผู้เปรี่ยมไปด้วยปฏิปทาอันน่าเลื่อมใส จึงเป็นที่เคารพสักการบูชาของพุทธศาสนิกชนทั้งหลาย นับตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

หลวงพ่อขันฯเป็นคณาจารย์รูปหนึ่งที่เข้าร่วมพิธีมหาพุทธาภิเษก วัตถุมงคล เพื่อเป็นขวัญกำลังใจแก่บรรดาทหารที่เข้าร่วมรบในสงครามอินโดจีน เมื่อปี พ.ศ. 2481 ณ วัดราชบพิตรสถิตมหาสีมาราม กรุงเทพมหานคร หน่วยงานราชการได้ยกย่องให้ท่านเป็นปูชนียบุคคลที่สำคัญของอำเภอบางบาล ดังคำขวัญประจำอำเภอที่ว่า “อิฐแกร่ง แหล่งดนตรีไทย เลื่อมใสหลวงพ่อขัน ผลิตภัณฑ์ก้านธูป”

เหตุการณ์สำคัญ

ในสมัยที่หลวงพ่อพระอุปัชฌาย์ขัน อินฺทปัญญา ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส เมื่อวันที่ 24 เดือนตุลาคม พ.ศ. 2465 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเสร็จประพาสจุดหมายปลายทางที่จังหวัดนครสวรรค์ผ่านมาประทับแรมที่วัดนกกระจาบ และวันที่ 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2465 คราวเสร็จพระราชดำเนินกลับ ทรงประทับแรมที่บริเวณวัดอีก... ข้าหลวงคือ พระธรรมรามาธิบดี เจ้าเมืองพระนครศรีอยุธยาในสมัยนั้น ได้เกณฑ์กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ประชาชน นำไม้ไผ่มาปลูก สร้างพลับพลาที่ประทับรับเสร็จ โดยมี พลเรือเอก องค์บิดาแห่งทหารเรือไทย ตามเสร็จด้วย และทรงโปรดให้เป็นผู้จัดกระบวนเรือ กรมหลวงชุมพรฯ มีความเคารพในองค์หลวงพ่อขันฯเป็นอย่างมาก

หม่อมเจ้าหญิงเริงจิตรแจรง อาภากร พระธิดาของเสด็จในกรม ฯ มีบันทึกยืนยันว่า พระองค์ได้สักอักขระ “นะ” วิเศษ ที่บริเวณกัณฐมณี (ลูกกระเดือก) จากหลวงปู่ขัน วัดนกกระจาบด้วย

จากคำบอกเล่าจากศิษย์ผู้ใกล้ชิด กรมหลวงชุมพรฯมีรับสั่งกับหลวงพ่อขันฯ ว่า “หลวงพี่”

ในปัจจุบันนี้บริเวณที่เคยเป็นพลับพลาที่ประทับของในหลวงรัชกาลที่ 6 เป็นที่ตั้งของโรงเรียนวัดนกกระจาบ (สิริสรณ์ประชาสรรค์) และได้ก่อสร้างศาล พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภากรเกีรยติวงศ์ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ไว้เป็นอนุสรณ์สถาน เพื่อเป็นที่เคารพสักการะแก่ประชาชนโดยทั่วไป ณ บริเวณวัดนกกระจาบด้วย

อ้างอิง

ทำเนียบเจ้าอาวาส

เจ้าอาวาสวัดนกกระจาบ
รายนาม	วาระการดำรงตำแหน่ง
พระมหาทิม	- พ.ศ. 2443
หลวงพ่อพระอุปัชฌาย์ขัน อินฺทปญฺญา	พ.ศ. 2444 - พ.ศ. 2486
พระอาจารย์ทรัพย์	พ.ศ. 2486 -
พระอาจารย์ประยูร
พระอาจารย์แสวง เตชปญฺโญ	พ.ศ. 2519 - พ.ศ. 2534
พระอาจารย์ประเสริฐ เขมจาโร	พ.ศ. 2535 - พ.ศ. 2536
พระอาจารย์สิทธิพล สิริธโร	พ.ศ. 2537 - พ.ศ. 2543
พระครูสถิตจิรธรรม (ปรัชญา จิรธมฺโม)	พ.ศ. 2544 - ปัจจุบัน