ลายประจำยาม

ลายประจำยาม เป็นลายไทย พื้นฐานอีกประเภทหนึ่ง นอกเหนือจากลายกระจัง และลายกระหนก เป็นลายที่ใช้สำหรับการออกลาย ผูกลาย (ประดิษฐ์ลาย) สำหรับลายอื่น ๆ ต่อไป เช่น ลายรักร้อย ลายหน้ากระดาน ลายประจำยามก้านแย่ง และลายราชวัตร เป็นต้น

ลักษณะของลายประจำยาม

ลายประจำยาม จะอยู่ในรูปสี่เหลี่ยมทแยงมุม ประกอบด้วยวงกลมและกระจังใบเทศ ถ้าเป็นตัวย่อจะเป็นกระจังตาอ้อย

ลายประจำยามประเภทอื่น ๆ

ลายประเภทอื่น ที่อยู่ในลักษณะเช่นเดียวกับลายประจำยาม ได้แก่ พุ่มทรงข้าวบิณฑ ลายหน้าขบ

ลักษณะของพุ่มทรงข้าวบิณฑ และลายหน้าขบ

• ลายพุ่มทรงข้าวบิณฑ จะอยู่ในรูปของสี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้าง : สูง เท่ากับ 2 : 3 ส่วนบนและส่วนล่างเป็นกระจังใบเทศ ตรงกลางเป็นลักษณะกระจังตาอ้อย 2 ตัวหงายประกบกัน ด้านข้างมีการแบ่งแข้งสิงห์เหมือนกระจังใบเทศ

• ลายหน้าขบ จะมีลักษณะคล้ายลายพุ่มทรงข้าวบิณฑ แต่จะมีการประดิษฐ์เป็นหน้าของสัตว์หิมพานต์

หนังสืออ่านเพิ่ม

• โพธิ์ ใจอ่อนน้อม คู่มือลายไทย โรงพิมพ์ธนาคารออมสิน พ.ศ. 2522.
• พระเทวาภินิมมิต สมุดตำราลายไทย โรงพิมพ์คุรุสภา พ.ศ. 2530.
• สันติ เล็กสุขุม กระหนกในดินแดนไทย สำนักพิมพ์มติชน พ.ศ. 2539.

แหล่งข้อมูลอื่น

• พุทธศิลปะสถาปัตยกรรม ภาคต้น โดย พระพรหมพิจิตร
• จิตรธานี 2007-08-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน