บทความน ม เน อหาเก ยวข องก บเหต การณ ป จจ บ น ข อม ลอาจเปล ยนแปลงได อย างรวดเร วตามสถานการณ การแก ไขล าส ดบนหน าน อาจไม

ภูพระบาท ประจักษ์พยานแห่งวัฒนธรรมสีมาสมัยทวารวดี เป็นหนึ่งในแหล่งมรดกโลกของประเทศไทย ตั้งอยู่ในพื้นที่ตำบลเมืองพาน อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี มีพื้นที่ทั้งสิ้นราว 5.86 ตร.กม.

ภูพระบาท ประจักษ์พยานแห่งวัฒนธรรมสีมาสมัยทวารวดี *
แหล่งมรดกโลกโดยยูเนสโก
หอนางอุสาภายในอุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท
พิกัด	17°43′51.8″N 102°21′22.6″E / 17.731056°N 102.356278°E / 17.731056; 102.356278
(ประเทศ)	ไทย
ภูมิภาค **	เอเชียและแปซิฟิก
ประเภท	มรดกทางวัฒนธรรม
(เกณฑ์พิจารณา)	(iii), (v)
อ้างอิง	1507
ประวัติการขึ้นทะเบียน
ขึ้นทะเบียน	2567 (คณะกรรมการสมัยที่ 46)
* ชื่อตามที่ได้ขึ้นทะเบียนในบัญชีแหล่งมรดกโลก ** ภูมิภาคที่จัดแบ่งโดยยูเนสโก

สถานที่ที่ได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก

การสงวนรักษาและการเตรียมการเพื่อขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลก

กรมศิลปากรได้ดำเนินการขอใช้พื้นที่ป่าสงวนจำนวน 3,430 ไร่ จากกรมป่าไม้ โดยได้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นเขตโบราณสถานไว้ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 98 ตอนที่ 63 เมื่อวันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2524 จากนั้นจึงได้พัฒนาแหล่งจนกลายเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาทในที่สุด

วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2547 ยูเนสโกได้ขึ้นเป็นสถานที่ที่ได้รับขึ้นบัญชีรายชื่อเบื้องต้นเพื่อพิจารณาขึ้นเป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม

พ.ศ. 2559 สภานานาชาติว่าด้วยการดูแลอนุสรณ์สถานและแหล่งโบราณคดี (ไอโคมอส) ได้แจ้งให้ทางการไทยทราบเกี่ยวกับการเสนออุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาทขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกของทางการไทย โดยมีข้อเสนอแนะให้ดำเนินการศึกษาในเชิงลึกเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของวัฒนธรรมของสีมากับพุทธศาสนา เพื่อนำไปสู่ศักยภาพที่โดดเด่นของอุทยานฯ รวมทั้งหากเป็นไปได้ เสนอให้พิจารณาเกณฑ์และขอบเขตการขึ้นทะเบียนอุทยานฯ ที่ทางการไทยเสนอ

(ร่าง) ข้อมติเสนอให้ขึ้นทะเบียนอุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาทเป็นแหล่งมรดกโลก ประเภทภูมิทัศน์วัฒนธรรม และเสนอให้เปลี่ยนชื่อแหล่งเป็น "ภูพระบาท ประจักษ์พยานแห่งวัฒนธรรมสีมาสมัยทวารวดี" รวมทั้งขอให้ดำเนินการในเรื่องต่าง ๆ ภายหลังจากการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกด้วยคุณค่าความโดดเด่นของการแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมสีมาในสมัยทวารวดี

เหตุผลที่ได้รับคัดเลือกเป็นมรดกโลก

"ภูพระบาท ประจักษ์พยานแห่งวัฒนธรรมสีมาสมัยทวารวดี" ขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญครั้งที่ 46 เมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2567 ที่เดลี ประเทศอินเดีย โดยผ่าน(ข้อกำหนดและหลักเกณฑ์ในการพิจารณา)ให้เป็นแหล่งมรดกโลก ดังนี้

(iii) - เป็นสิ่งที่ยืนยันถึงหลักฐานของวัฒนธรรมหรืออารยธรรมที่ปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบันหรือว่าที่สาบสูญไปแล้ว
(v) - เป็นตัวอย่างอันโดดเด่นของวัฒนธรรมมนุษย์ ขนบธรรมเนียมประเพณีแห่งสถาปัตยกรรม วิธีการก่อสร้าง หรือการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ ซึ่งเสื่อมสลายได้ง่ายจากผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมตามกาลเวลา

ถือเป็นแหล่งมรดกโลกลำดับที่ 8 ของประเทศไทย และเป็นลำดับที่ 5 ในชนิดแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม

อ้างอิง

UNESCO World Heritage Centre. Phu Phrabat, a testimony to the Sīma stone tradition of the Dvaravati period - UNESCO World Heritage Centre. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: https://whc.unesco.org/en/list/1507 [ม.ป.ป.].
ICOMOS (2016a), Evaluations of Nominations of Cultural and Mixed Properties to the World Heritage List (WHC-16/40.COM/INF.8B1), http://whc.unesco.org/document/141702
"เตรียมการเข้ม ดัน ภูพระบาท ขึ้นเป็น มรดกโลก คุณค่าโดดเด่น วัฒนธรรมสีมา สมัยทวารวดี". ข่าวสด. 3 กรกฎาคม 2024. สืบค้นเมื่อ 4 กรกฎาคม 2024.{{}}: CS1 maint: url-status ()
"ไทยเฮอีก! ยูเนสโก ประกาศ ภูพระบาท เป็นมรดกโลก เปิดเข้าชมฟรี 28 ก.ค. – 12 ส.ค.นี้". ข่าวสด. 27 กรกฎาคม 2024. สืบค้นเมื่อ 27 กรกฎาคม 2024.{{}}: CS1 maint: url-status ()

แหล่งข้อมูลอื่น

ข้อมูลแหล่งมรดกโลกขององค์การยูเนสโก (อังกฤษ)

[1] UNESCO World Heritage Centre. Phu Phrabat, a testimony to the Sīma stone tradition of the Dvaravati period - UNESCO World Heritage Centre. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: https://whc.unesco.org/en/list/1507 [ม.ป.ป.].

[2] ICOMOS (2016a), Evaluations of Nominations of Cultural and Mixed Properties to the World Heritage List (WHC-16/40.COM/INF.8B1), http://whc.unesco.org/document/141702

[khaosod-3] "เตรียมการเข้ม ดัน ภูพระบาท ขึ้นเป็น มรดกโลก คุณค่าโดดเด่น วัฒนธรรมสีมา สมัยทวารวดี". ข่าวสด. 3 กรกฎาคม 2024. สืบค้นเมื่อ 4 กรกฎาคม 2024.{{}}: CS1 maint: url-status ()

[4] "ไทยเฮอีก! ยูเนสโก ประกาศ ภูพระบาท เป็นมรดกโลก เปิดเข้าชมฟรี 28 ก.ค. – 12 ส.ค.นี้". ข่าวสด. 27 กรกฎาคม 2024. สืบค้นเมื่อ 27 กรกฎาคม 2024.{{}}: CS1 maint: url-status ()