พจนานุกรมคำใหม่

พจนานุกรมคำใหม่ เป็นพจนานุกรมภาษาไทยที่ราชบัณฑิตยสถานเรียบเรียงขึ้น มีเนื้อหารวบรวมและให้นิยามคำไทยต่าง ๆ ที่ไม่ปรากฏใน[พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (พ.ศ. 2542)โดยมักเป็นคำตลาด เช่น ศัพท์วัยรุ่นและสแลง ตลอดจนคำที่มีความหมายต่างจากในพจนานุกรมดังกล่าวด้วย

หน้าปกพจนานุกรมคำใหม่ เล่ม 1 ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

ราชบัณฑิตยสถานตั้งคณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมนี้เป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 22 มิถุนายน 2548 มีเป้าหมายจะเผยแพร่พจนานุกรมคำใหม่ทุก ๆ สองปี ฉบับแรกสุดประกอบด้วยคำที่เกิดขึ้นใหม่ในช่วงปี 2542-2550 ประมาณหนึ่งพันคำ เผยแพร่เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2550 จำนวนหนึ่งหมื่นเล่ม ส่วนหนึ่งแจกให้สถานศึกษาเปล่า

คำใหม่ที่ราชบัณฑิตยสถานเผยแพร่แล้ว มีดังนี้เป็นต้น กิ๊ก, เกมโชว์, เด็กแว้น, นังกอ, เก็บดอกไม้, อริยะขัดขืน, แอ๊บแบ๊ว ฯลฯ

ขอบเขตการเก็บคำใหม่ตามลักษณะต่าง ๆ สิบกลุ่ม

1. คำที่เกิดขึ้นใหม่ เช่น เนติบริกร, , , , ไข้หวัดนก, อัลไซเมอร์
2. คำที่มีอยู่แล้วแต่มีการใช้ความหมายใหม่ เช่น , , จิก, , แห้ว, , , , เว้นวรรค
3. คำเดิมที่มีการขยายคำใหม่ เช่น เมา - ; กรี๊ด - ; ดัน-, ; แหง - ; เด็ก - , เด็กแนว
4. คำที่พจนานุกรมเก็บไว้แล้ว แต่ขาดตัวอย่างการใช้ ซึ่งทำให้เข้าใจความหมายไม่ชัดเจนพอ ก็จะเพิ่มตัวอย่างให้เห็นวิธีการใช้ เช่น
5. เป็นสำนวนหรือวิธีการเปรียบเทียบที่ยังไม่ได้เก็บไว้ เช่น , , , , , ,
6. สำนวน ที่มีความหมายใหม่ เช่น , , , , , , ไม้ประดับ, เอกซเรย์
7. เป็นคำเลียนเสียง คำแสดงท่าทาง หรือแสดงอารมณ์ เช่น , , , ,
8. คำภาษาต่างประเทศที่ใช้กันมาก เช่น เม้าส์, , อีคิว, อีเมล; คำที่ยืมมาจากภาษาจีน เช่น , , , ,
9. เป็นคำเก่า คำธรรมดา แต่หลุดหลงไปไม่ได้เก็บไว้ในพจนานุกรมฉบับ พ.ศ. 2542 เช่น , , , ,
10. เป็นคำวัยรุ่น คำภาษาปาก ซึ่งมีความหมายและที่มาจากที่ต่าง ๆ เช่น , , , , , , , , , แอ๊บแบ๊ว, , ชิมิ

การวิพากษ์วิจารณ์

วิรุณ ตั้งเจริญ อธิการบดีมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิพากษ์วิจารณ์พจนานุกรมคำใหม่ว่า อธิบายความหมายไม่ตรงกับความหมายที่แท้จริงของวัยรุ่น เนื่องจากช่วงอายุที่ต่างกันของราชบัณฑิตกับวัยรุ่น

ส่วน รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ วิจารณ์ว่า คำมักเปลี่ยนแปลงได้ง่ายและบ่อย ไม่ควรรวบรวมไว้

อ้างอิง

1. พจนานุกรมคำใหม่ รวมศัพท์วัยรุ่นครั้งแรกของไทย ข่าวจากกระปุก

แหล่งข้อมูลอื่น

• รายชื่อคำในพจนานุกรมคำใหม่ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ที่วิกิพจนานุกรม
• ราชบัณฑิตยสถาน.
  • (2550). พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม 1 ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพฯ: แม็ค. .
  • (2552). พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม 2 ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพฯ: ยูเนียนอุลตร้าไวโอเร็ต. .
  • (2554). พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม 3 ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพฯ: ยูเนียนอุลตร้าไวโอเร็ต. .